PC crasht willekeurig, hulp nodig bij oorzaak vinden

[Pimmeh]

Ha allen,

Ik heb een relatief nieuwe PC (in ieder geval niet heel oud) uit eind 2018 (zelfbouw) die afgelopen maanden niet te verklaren en niet te reproduceren crashes geeft. Aangezien ze wel bloedirritant zijn, probeer ik er al een paar maanden achter te komen wat het kan zijn, maar ik loop een beetje vast welk component het kan zijn zonder alles nieuw te kopen. Wellicht heeft iemand hier een goed idee.

Symptomen:

• De PC crasht, je ziet het 'gebeuren' doordat de muiscursor verdwijnt, er nog 3 tot 5 seconden beeld is, maar de PC reageert nergens meer op, alsof je naar een screenshot kijkt. Daarna gaat het beeldscherm in standby. Num-lock en dergelijke gaan ook niet meer aan/uit dus het is niet alleen het videosignaal, maar ook de PC zelf die gecrasht is. Ook kort de uitknop indrukken om de PC uit te zetten doet niks.
• Dit doet zich soms ook voor als de PC uit standby komt (ik zet hem aan via de aan/uit-knop). De PC gaat dan aan, maar krijg ik geen beeld. Beeldscherm blijft in standby. Ook de Num-lock-toets doet niks en soms blijft het activiteitslampje van de HDD continue branden.
• Na deze crashes moet ik de PC uitzetten door de uitknop 4 sec ingedrukt te houden. Echter, als ik hem daarna weer aanzet blijft het beeldscherm zwart en komt de PC niet eens door de POST van het UEFI-BIOS. Ik hoor namelijk geen enkel piepje (bij een normale boot wel). Dan moet ik de spanning van de voeding halen, 5 seconden wachten en weer aanzetten. Echter, 5 van de 10 keer start die dan nog steeds niet op. Dit vind ik nog wel het vreemdste en doet mij dus ook vermoeden dat dit eerder een hardwareprobleem is in plaats van een softwareprobleem. Ergens na dit riedeltje 2 tot 8 keer proberen, start de PC wel weer op.
• De crashes begonnen ~ 4 maanden geleden, toen vaak 4 per week. Toen een maand of 3 geen last van gehad en nu (zelfs na een verhuizing naar een andere woonplaats) zijn ze ineens weer terug.
• De crashes doen zich zowel voor bij nauwelijks belasting van de PC (internet / office) als zware belasting (gamen).

Reeds onderzocht / geprobeerd:

• Urenlang memtest gedraaid: geen crashes en geen fouten.
• Urenlang CPU-stresstester gedraaid: geen crashes.
• Urenlang videokaart-stresstester gedraaid: geen crashes.
• Geen blazende fans of een warme kast wat duidt op oververhitting ergens.
• Er lijkt geen piek/dal te zijn in het stroomnet. Ik hoor mijn UPS niet aanslaan en de grafiek van de inputspanning ervan (logging via Home Assistant) laat ook geen piek/dal zien. Sampling size is me niet bekend natuurlijk, dus als er een kortstondige piek/dal is, kan hij mogelijk niet zichtbaar zijn.

Vermoedelijke oorzaken:

• In de Windows-logboeken zie ik niks vreemds, dus ik neig naar het uitsluiten van een software-issue.
• Door het niet kunnen opstarten voorbij de UEFI-BIOS en er geen beeld is, vermoed ik een hardware-component.

Vraag:
Hoe kom er ik er achter wat hier de oorzaak van is? De uitdaging is dat de crashes niet voorspelbaar zijn en niet te reproduceren. Daarnaast lijkt het loggen van het één of ander met software niet veel nuttigs op te gaan leveren aangezien alles wel naar een hardware-issue lijkt te wijzen. En willekeurig hardware vervangen vind ik zowel zonde als veel te duur.

PC-specs (november 2018 alles nieuw gekocht):

• AMD Ryzen 5 2600 - Processor
• Noctua NH-L9a-AM4 - Koeler voor processor
• Asrock B450 Fatal1ty Gaming-ITX/ac - Moederbord
• G.Skill Aegis 16 GB - Geheugen
• Corsair SF Series SF450 - Voeding (intern)
• Samsung SSD 850 EVO 500 GB - SSD 1 (sata)
• Kingston SA2000M81000G 1 TB - SSD 2 (m2)
• NVIDIA Gefore GTX 1660 - Grafische kaart
• Windows 10 Professional

[PP_Sound]

Bij zulke freezes denk ik als 1e aan de voeding.

[Uszka]

Moederbord BIOS up to date, althans de laatste stabiele versie voor een Pinnacle Ridge cpu. Dat is versie P3.40.
Asrock B450 is eigenlijk waardeloos voor de 1e en 2e gen Ryzen. Goede ondersteuning vervalt na een bepaalde versie. Om die reden heb ik een 2500X met klein videokaartje (op hetzelfde bord als jij) vervangen voor een 5600G zodat het meest recente BIOS gedraaid kan worden. Instabiliteit hoort nu dan ook tot het verleden.

[corporalnl]

Dit klinkt als een voeding probleem, zoiets wat ik zelf ervaren heb. Beste kan je testen met een andere voeding om te kijken of dat het ook is.

( Ps. PC uit 2018 wordt niet echt gezien als relatief nieuw )

[Pimmeh]

Check, voeding klinkt wel redelijk logisch.

corporalnl schreef op woensdag 13 april 2022 @ 08:44:
Beste kan je testen met een andere voeding om te kijken of dat het ook is.

Het is een ITX-voeding waar ik er geen reserves van heb liggen, ook nog eens in een best afwijkende kast qua vorm en ruimte. En doordat het niet te reproduceren is, soms er weken niet is, is het wel een uitdaging om met zekerheid te zeggen: dit is het.

Is er nog een manier om een voeding voor dit soort issues te testen oid? Ik vermoed dat je dan al snel aan een testbank moet komen voor voedingen en dat dat dan duurder / lastiger is dan de voeding vervangen 'op hoop van zegen'...?

( Ps. PC uit 2018 wordt niet echt gezien als relatief nieuw )

Fair enough, maar 'oud' vind ik hem niet.

[corporalnl]

Pimmeh schreef op woensdag 13 april 2022 @ 09:56:
Check, voeding klinkt wel redelijk logisch.


[...]


Het is een ITX-voeding waar ik er geen reserves van heb liggen, ook nog eens in een best afwijkende kast qua vorm en ruimte. En doordat het niet te reproduceren is, soms er weken niet is, is het wel een uitdaging om met zekerheid te zeggen: dit is het.

Is er nog een manier om een voeding voor dit soort issues te testen oid? Ik vermoed dat je dan al snel aan een testbank moet komen voor voedingen en dat dat dan duurder / lastiger is dan de voeding vervangen 'op hoop van zegen'...?


[...]


Fair enough, maar 'oud' vind ik hem niet.

100% zeker doe je het nooit, maar het zijn wel exact klachten die ik heb gehad en als je zoekt in forum vaak tegen komt. Dat een voeding rare taferelen kan geven na 4 jaar is op zich niet heel vreemd. ( soms kan het ook 10 jaar mee gaan als je geluk hebt )

[Guiding]

SFX voeding neem ik aan?
Je kan gewoon een ATX voeding nemen en die op de componenten aansluiten als tijdelijke test, zonder in te bouwen, gewoon op/naast de open pc. Dan kan je in ieder geval de voeding als probleem uitsluiten/aanwijzen.

[sapphire]

corporalnl schreef op woensdag 13 april 2022 @ 10:00:
[...]


100% zeker doe je het nooit, maar het zijn wel exact klachten die ik heb gehad en als je zoekt in forum vaak tegen komt. Dat een voeding rare taferelen kan geven na 4 jaar is op zich niet heel vreemd. ( soms kan het ook 10 jaar mee gaan als je geluk hebt )

Bij een habiewabie voeding zeker maar die Corsair is een prima voeding met een prima track record in de SFFPC community.
@Pimmeh Is het trouwens de SF450 of de SF450 (2018) versie?
Beide hebben overigens gewoon 7 jaar garantie.

Mijn doet het een beetje denken aan de vage problemen die ik regelmatig had met mijn 1800X icm geheugen settings
PC kon dan op bv 2933Mhz mem elke stress- en burn-in test doorstaan, weken lang goed werken en dan opeens vastlopers, geen beeld bij opstarten, spanning er een aantal keren af en dan na enkele pogingen kwam er weer leven in als de bios zich resette (kan niet bij de clear CMOS header).

[Pimmeh]

@Guiding Ja, SFX. Ik was inderdaad even in de war met ITX.

@sapphire Op de factuur staat "Corsair SF Series SF450 (2015)". Is dat de eerste versie zonder het jaartal wat je bedoelde?

Die 7 jaar garantie klink wel chill, dan zou eens kijken hoe ik aan kan tonen dat dit de voeding is, via Azerty (waar deze ooit gekocht is) dan wel Corsair zelf.

[sapphire]

Dan is dat inderdaad de 'gewone'/Gold versie.

Enige manier waarop je er achter komt of het de voeding is door die uit te sluiten dus een andere voeding te gebruiken. Hoeft niet persé een SFX voeding te zijn maar een ATX variant naast de behuizing kan ook. Is alleen niet zo handig als het voor langere tijd is

Je zou het geheugen nog kunnen bekijken wat ik zei. Hoe staat dat ingesteld ?

Ben overigens wel benieuwd naar welke bijzondere behuizing je hebt

[ Voor 8% gewijzigd door sapphire op 13-04-2022 11:40 ]

[Uszka]

De symptomen duiden niet op een probleem met de voeding. Eerder richting moederbord/RAM/opslag.

Op welke BIOS versie draait het moederbord?

[Hackus]

@Pimmeh bios updaten naar p3.40, ram op max 2933MT/s, chipset driver updaten 4.03.03.431

Aegis ram geeft vaker probleem met AsRock B450

[Pimmeh]

Uszka schreef op woensdag 13 april 2022 @ 12:44:
De symptomen duiden niet op een probleem met de voeding. Eerder richting moederbord/RAM/opslag.

Op welke BIOS versie draait het moederbord?

Bios is nu op versie P1.20. Aan de support-pagina van het moederbord te zien, wel een oudje.

Hackus schreef op woensdag 13 april 2022 @ 12:57:
@Pimmeh bios updaten naar p3.40, ram op max 2933MT/s, chipset driver updaten 4.03.03.431

Aegis ram geeft vaker probleem met AsRock B450

@Hackus Is er nog geen reden dat jij 3.40 aanraadt terwijl versie 4.80 al uit is? En wat is je bron / ervaring met dit moederbord versus Aegis RAM en problemen?

Het XMP 2.0 profiel wat geladen is (onder het kopje 'DRAM Timing Configuration' in het BIOS) is: DDR4-3000 16-18-18-38 1.35V. Daaronder staat dan wel weer DDR4-2133 als frequentie. Is dat iets wat ik aan moet passen?

sapphire schreef op woensdag 13 april 2022 @ 11:40:
Ben overigens wel benieuwd naar welke bijzondere behuizing je hebt

Haha, de Cryorig Taku:

[Baakster]

Die GPU zit die in jouw kast?

Club 3D heeft namelijk nooit een Nvidia GTX 1660 uitgebracht. Laatste die er zo uitzag was een AMD Club 3D R9 280X 3GB.
Heb je Nvidia drivers lopen of AMD drivers?

[Pimmeh]

Heel scherp! Deze foto's komen uit 2018, ondertussen heb ik de GPU een keer geupgrade naar een GTX 1660.

[Hackus]

Op de site van AsRock zie je dat hoger dan p3.40 niet aanbevolen is voor Ryzen 2600 (pinnacle)
Aegis met AsRock uit eigen ervaring, en meerdere topics hier en elders online.

[Uszka]

Pimmeh schreef op woensdag 13 april 2022 @ 14:59:

@Hackus Is er nog geen reden dat jij 3.40 aanraadt terwijl versie 4.80 al uit is?

Je moet wel lezen welke opmerkingen bij de diverse versies vermeld staan en de reacties in je topic goed lezen want ik heb het al eerder vermeld.

En wat is je bron / ervaring met dit moederbord versus Aegis RAM en problemen?

Ervaringen uit het verleden op GoT. G.Skill Aegis 3000C15 gaf regelmatig problemen. De 3200C16 werkte wel goed.

Het XMP 2.0 profiel wat geladen is (onder het kopje 'DRAM Timing Configuration' in het BIOS) is: DDR4-3000 16-18-18-38 1.35V. Daaronder staat dan wel weer DDR4-2133 als frequentie. Is dat iets wat ik aan moet passen?

XMP 3000 aanzetten en de geheugensnelheid handmatig op 2933 zetten.

[ Voor 5% gewijzigd door Uszka op 13-04-2022 18:36 ]

[Pimmeh]

Allright, ik heb alles gedaan wat jullie aangeraden hebben:

• BIOS is via versie 1.70 geupdate naar versie 3.40.
• Het geheugen draait nu op 2933 MHz.
• De laatste chipsetdriver is geïnstalleerd.

Ik denk dat het nu vooral afwachten is tot het niet meer gebeurt. Afgelopen week gebeurde het erg vaak, dus als ik over een paar weken geen crashes meer heb meegemaakt, ga ik hopen dat dit het opgelost heeft. Anders denk ik dat het Aegis RAM vervangen een goed idee lijkt te zijn als ik jullie ervaringen en internet mag geloven en pas daarna de voeding.

In ieder geval al heel erg bedankt allen, ik hoop dat dit het opgelost heef!

[The Reeferman]

Anders denk ik dat het Aegis RAM vervangen een goed idee lijkt te zijn als ik jullie ervaringen en internet mag geloven en pas daarna de voeding.

Eerst proberen onderdelen uit te wisselen totdat je hebt vastgesteld welk onderdeel het probleem veroorzaakt. Klinkt wel als een RAM compatibiliteitsprobleem. Vooral die eerste 2 Ryzen series (1000/2000) waren akelig kieskeurig mbt DRAM. M'n moeder haar systeem heeft er ook last van met een 2200G. En het lijkt dat de stabiliteit soms beter of slechter lijkt te zijn na sommige Windows updates. (afgaande op de ervaringen van m'n moeder.)

Wat ik me afvraag is of dit soort DRAM compatibiliteitsproblemen in theorie op te lossen zijn door de minder bekende RAM timings te tweaken? Al heb ik nog niet gelezen dat iemand dat gelukt is, dus het zal wel niet. Maar de combinatie mogelijkheden van al de verschillende timings, voltages en weerstanden zijn ook behoorlijk talrijk dus wie weet heeft nog niemand de juist combinatie gevonden.

[Douweegbertje]

Ah, de 450. Ik heb dus de b450m, grootste fout qua aankoop ooit geweest. Ik had exact hetzelfde als jou en bij mij waren het twee problemen.
De eerste was problemen met 2 of 4 sticks geheugen en of ik dat nou wel/niet op 3200Mhz draaide. 2 ging prima, 4 niet. Tenzij de Mhz lager was. Echter er was nog 1 ding, die veel meer ellende gaf: Cool'n'Quiet.

"AMD Cool'n'Quiet is a CPU dynamic frequency scaling and power saving technology introduced by AMD"

Misschien als ik dit typ, dat je zoiets hebt van, ja verek, ik ervaar hetzelfde. Je merkt het heel goed als je bijv. een tijdje 1 tabje in chrome open hebt. Bijv. dat je het net hebt opgestart maar verder niet zo veel doet. Bijv. net Tweakers geladen en je wilt gaan scrollen. Dat is gewoon puur dat die cpu terug schakkelt en dan poef, hangt je pc.

Dus ik heb uiteindelijk Cool'n'Quiet uitgezet en nooit meer problemen gehad.

[sapphire]

@The Reeferman Bij Ryzen was/het probleem vooral de IMC die AMD extern ingekocht had. Er word altijd gewezen maar die van Intel en dat daarbij zo’n beetje alle ram werkt, klopt aardig maar die is in de loop der jaren ook iets kieskeuriger geworden. Punt is dat Intel hun controller al meer dan 10 jaar doorontwikkelde en AMD nouja gewoon nog te nieuw was en tekort er mee bezig.

@Douweegbertje Ik weet dat het bij de eerste 2 generaties Ryzen ook flink klooien was met het power plan in Windows. Heb toen ook custom power plans gedraaid en dat werkte echt een stuk beter.
Ik vraag me af of die problemen die je schetst aan de chipset liggen. Zó veel doet die niet meer aangezien het meeste in de CPU zit.
Je 2-4 sticks probleem en 3200Mhz klinkt als klassieke Ryzen-IMC problemen Dual/single rank en 2-4 sticks maakt namelijk enorm veel uit qua belasting voor de controller. Net als de snelheid, volksstammen klaagde dat hun 3200Mhz ram niet op die snelheid kon draaien terwijl AMD dat ook niet eens ondersteunde. Zen 1 (1000/2000) weet ik niet precies, Zen 2 2933Mhz en Zen3 3200Mhz dacht ik.
Om het verschil aan te geven, mijn 32GB G.skill Trident set uit 2017 draaide met pijn en moeite op 2900Mhz met mijn 1800X + X370. Soms na een tijdje vage problemen die heel erg op die van de TS lijken en na een bios update werkte het weer maar ook een aantal keer terug naar 2800Mhz moeten gaan voor een tijdje.
Nu werkt dat zelfde setje geheugen op een B450 bord met een 3700X met weinig moeite op 3400Mhz

[Pimmeh]

Toch even een update-je, hoewel ik het wel moet afkloppen met een niet-reproduceerbaar issue natuurlijk. Sinds ik bovenstaande heb uitgevoerd heb ik nog geen enkele crash gehad. Dus ik hoop heel erg dat dit zo blijft, maar het voelt goed.

[Pimmeh]

Helaas, het is weer terug. Afgelopen week al drie crashes gehad. Al is het nu iets anders, er blijft beeld staan op het scherm. Maar goed, de PC reageert nergens meer op, het beeld is ook bevroren, dus effectief gezien is het nog steeds stuk.

Ik heb gezocht om Cool 'n Quiet uit te zetten, maar die schijnt met de nieuwe bios-updates verwijderd te zijn als optie. What's next? Toch maar ander geheugen kopen?

-edit-
Ok, het is dit keer toch wat anders. Het scherm bevriest, maar het viel me op dat mijn NumLock en harde-schijf-lampje dit keer wel normaal gedrag vertoonden. Dus ik probeer er in de remote desktoppen: dat werkt, ik kan gewoon werken! Nu lijkt het dus totaal iets anders te zijn dan eerst. Zucht...

-edit2-
Ok, de Windows Logboeken gaan me verder helpen denk ik. Ik ga aan de Google, einde monoloog.

"Het proces Beheer van bureaubladvensters is afgesloten. (Afsluitcode van proces: 0xe0464645, aantal keren opnieuw starten: 4, id primair beeldscherm: NVIDIA GeForce GTX 1660)"

[ Voor 43% gewijzigd door Pimmeh op 19-06-2022 21:15 ]