Aanbouw bij jaren 30 woning: nú naar all electric?

[VincentH]

Inleiding
Dit jaar willen we bij onze jaren 30 woning in Groningen een aanbouw realiseren ten behoeve van een nieuwe badkamer en extra slaap/werkkamer. We pakken meteen de keuken mee.
Omdat de eerder aangebouwde badkamer (1996) kwalitatief heel slecht gedaan is, hebben we besloten dat die plat gaat en we opnieuw gaan beginnen maar dan goed. Streefwaarde voor de aanbouw is een Rd van 6.

Huidige situatie:


Toekomstige situatie:


Dit betekent dat alle installatiewerk die nu in de bijkeuken hangt weg moet. Daarmee is het een logisch moment om te bedenken of we straks de installatie weer terug hangen, of voor nieuw gaan. Dan kijk je natuurlijk ook of je van het gas af kan.
Koken gaan we sowieso van gas naar inductie en er komt een Quooker, zodat er ook geen warmwateraansluiting meer in de keuken hoeft.
De woning is een beneden/tussenwoning uit 1929. Typisch Gronings: het is een zogenaamde torenbouw. Als eigenaar van de benedenwoning heb je de hele begane grond, met slaapkamers op de 1e en 2e etage aan de achterkant.
Isolatie is redelijk: onder de houten woonkamervloer zit glaswol, overal HR++ glas (deels wel eind jaren 90), plat dak is geïsoleerd met Pir (20cm).
Voorgevel heeft een spouw, maar die is niet gevuld, omdat hij heel dun is en flink vervuild, zodat de kans op koudebruggen te groot is. Achtergevel is een steens muur. De slaapkamers zijn aan de binnenkant van wat isolatie voorzien. (Dat verbeteren is nog een toekomstige klus).
In de baskamer is nu nog een bad, maar die komt niet terug. Alleen een douche dus. Bij de douche komt natuurlijk een douche-WTW. Dat moet wel een goot worden, omdat we op de begane grond zitten.
Aandachtspunt is dat ik nu al het bespaarrubbertje uit de thermostaatkraan heb moeten halen, omdat de ketel ging pendelen met een koude douche als gevolg.

Huidige installatie:
CV:
-Atag A244EC (2009) in prima staat, alleen maakt de fan soms wat geluid. Ofwel kan nog wel een tijdje mee.
-Elga hybride warmtepomp (2017)
-warmteafgifte gaat met radiatoren (geen LTV, maar ik stook op 45 graden en dat lukt). In de nieuwe aanbouw en de keuken wordt dat vloerverwarming. (De vervanging van de woonkamervloer is een vervolgproject, waarbij ook daar vloerverwarming moet komen, evt aangevuld met een paar LTV convector-radiatoren.)
We kunnen het huis verwarmen op de Elga vanaf 4 graden, daaronder moet de CV bijspringen. Als de lucht droog is lukt het soms tot iets kouder, maar over het algemeen krijg je onder 4 graden veel vorst runs op de Elga en warmt het niet meer op.
-ventilatie: natuurlijk.
-PV we hebben 5 paneeltjes (kunnen maar de helft van het dak gebruiken) die 1000-1200KW per jaar opleveren
-gasverbruik: tot de Elga kwam verbruikten we ongeveer 800m3 per jaar, sinds de Elga was dat 250-300m3. Uitschieter was 2021 met 450m3 door de lange vorstperiode. Kook en warmwaterverbruik is 17m3 per maand.

De wijzigingen gaan sowieso leiden tot een flinke verlaging van ons gasverbruik. Als we de huidige installatie terug plaatsen is de Atag alleen nog back-up voor de Elga voor als het vriest en voor warm water uit de douche.
De installatie moet dus flink op de schop. Een deel van het huis krijgt vloerverwarming en de warmwatervraag gaat wijzigen. Ik denk dus dat het slim is om opnieuw te kijken.

Ventilatie WTW:
In de aanbouw wil ik balansventilatie met WTW. In ieder geval voor de nieuwe slaapkamer, badkamer en de keuken. Een nog te maken keuze is centraal of decentraal. Dit is iets wat ook voor de andere verblijfsruimtes nog eens zal moeten.
Nu bedacht ik mij dat er een schoorsteen loopt vanuit de keuken door twee slaapkamers. Er waren ventielen in de slaapkamers, maar daar is ooit een velletje behang over geplakt . Dat zou een mogelijkheid kunnen zijn om de slaapkamers op een centraal systeem aan te sluiten. En misschien vanuit de keuken ook wel de woonkamer. Hier ga ik vrijdag met de aannemer nog even over praten. (Zijn eerste voorstel was een Zehnder Comfoair voor de aanbouw). Het wegnemen van tocht door ventilatie zou een flinke comfort-boost geven.

Verwarming:
Eigenlijk denk ik dat overstap naar all-electric voor de hand ligt. Maar wat zou een goede set-up zijn?
Ik wil in ieder geval niet wachten op het warmtenet dat hier ooit wel zal komen.
Eerste stap is uitrekenen hoeveel vermogen ik nodig zou hebben, maar daar loop ik een beetje op vast.
Ik heb de berekeningen uit het Panasonic 101 Topic gedaan, maar daar komen gekke cijfers uit.
Als ik graaddagen en gasverbruik pak van dec 2015 t/m maart 2016 (laatste winter voor de Elga) kom ik op 408,56m3 en 1692,37 graaddagen (Eelde).
In heel 2016 heb ik 676,5m3 verstookt voor verwarming. 676,5:1650vollasturen=0,41x8KW=3,28KW Dat lijkt mij te laag.
Verbruik per graaddag is 0,24m3 =0,01m3 per graad per uur x 3,28=0,033x28=0,9KW vermogen nodig. Kan niet kloppen!
Wat doe ik verkeerd?

Warm water SWW:
Eigenlijk is warm water alleen douche en wastafel in de badkamer (4 personen) + een kraan om af en toe een emmer te vullen, omdat in de keuken een Quooker komt. 150-200l lijkt dus zat

Dan het type warmtepomp. Wat is slim? Ik heb flink zitten lezen op GOT, maar zie door de bomen het bos niet meer en ben dus benieuwd wat jullie zouden aanraden.
1. Ventilatie WTW, verwarming en SWW combineren? Dan kom je op een Nibe F750 oid. Eén apparaat, maar wel duur.
2. Monoblock voor verwarming (+buffervat) + warmtepompboiler voor SWW
Varianten:
a. Ventilatie WTW combineren met warmtepompboiler? (Ducobox Eco oid)
b. Zonneboiler toevoegen?

Ik ben benieuwd naar jullie mening!

[busscherski]

Als ik graaddagen en gasverbruik pak van dec 2015 t/m maart 2016 (laatste winter voor de Elga) kom ik op 408,56m3 en 1692,37 graaddagen (Eelde).
In heel 2016 heb ik 676,5m3 verstookt voor verwarming. 676,5:1650vollasturen=0,41x8KW=3,28KW Dat lijkt mij te laag.
Verbruik per graaddag is 0,24m3 =0,01m3 per graad per uur x 3,28=0,033x28=0,9KW vermogen nodig. Kan niet kloppen!
Wat doe ik verkeerd?

Is gasverbruik per graaddag niet 676.5 m3 / 1692 graaddag = 0.4 m3 / graaddag?
Verbruik op een koude dag: 0.4 m3 / graaddag * 28 graaddagen bij -10 C = 11.2 m3
11.2 m3 * 8 kWh / m3 = 90 kWh thermisch per dag.
Benodigd vermogen = 90 kWh / 24 uur = 3.75 kW.

Aandachtspunt is dat de vloerverwarming in de aanbouw een lagere aanvoertemperatuur nodig heeft dan de radiatoren. Momenteel zul je waarschijnlijk een vloerverwarming verdeler met thermostaat en pomp gebruiken om niet te heet water aan te voeren naar de vloer.
Een warmtepomp sluit je het liefst direct op de vloerverwarming aan, met een pomp en thermostaatloze verdeler. Nadeel is dan dat je radiatoren veel minder warm worden. Een open of gesloten verdeler is een belangrijke keuze.
Met een pomploze verdeler doe je het eigenlijk meteen 'goed' omdat de vloerverwarming dan beter werkt met de warmtepomp. Nadeel is dat je al snel iets moet met de radiatoren.

[VincentH]

Ik denk dat je gelijk hebt met de berekening, maar vraag mij af of ik er van uit kan gaan. 4KW kan de Elga in principe ook leveren, maar die krijgt het huis niet warm vanaf temperaturen rond het vriespunt. Wat vaak wel lukt tussen 0-4 graden is de CV op gas 's ochtends het huis op temperatuur brengen en de Elga het huis op temperatuur houden.
Maar ik denk dus dat ik meer vermogen nodig heb voor als het echt koud is. De hamvraag is: hoeveel?
Daarbij moet ik ook wel aangeven dat wij de slaapkamers eerder nauwelijks verwarmden, maar met pubers en thuiswerken we daar ook wel meer warmtevraag hebben gekregen.

Ten aanzien van de vloerverwarming: ik heb nu nog geen vloerverwarming, alleen radiatoren.

Betekent een open verdeler/ direct aansluiten van de warmtepomp aan de vloerverwarming ook dat er geen buffervat is?
Voorlopig wordt het grootste deel van het huis nog wel verwarmd met radiatoren (alles kan niet tegelijk), dus die moeten ook goed voorzien worden. Dat hoeft geen 60 graden te zijn, maar voorlopig wel 45. Dat betekent dan dat ik niet ontkom aan een gesloten verdeler en dus geen keuze heb toch?
Is dit iets wat evt later nog gewijzigd kan worden?

[busscherski]

Bij lage temperaturen moet je warmtepomp je huis niet op temperatuur krijgen, maar op temperatuur houden. Met een warmtepomp moet je bij lage buitentemperaturen geen nachtverlaging doen. Doe je dat wel?

https://www.cvhal.nl/pdf/...g-Elga-Techneco-V16.3.pdf Pagina 5
Bij A7/W35 haalt deze Elga welliswaar 4.2 kW. Maar bij A-7/W35 nog maar 2.4 kW. Onbekend tot welke buitentemperatuur een Elga nog 40 graden water kan aanvoeren.
Bij -10 C heb je overigens veel minder defrosts dan rond het vriespunt. Omdat bij koud weer de lucht vrij droog is.

Bijvoorbeeld een Panasonic 5 kW J-serie monobloc haalt nog gewoon 5 kW bij -10 C. En veel warmtepompen hebben een elektrisch element voor extreme temperaturen.

Wat betreft de open of gesloten verdeler. Ik denk dat ik zou kiezen voor een pomploze verdeler. Dan worden je radiatoren inderdaad veel minder warm, die kun je dan gewoon 24/7 aan laten staan. Mogelijk is het dan warm genoeg, als het toch problemen geeft zet je er tijdelijk een elektrisch kacheltje naast en kijkt dan of je daar een airco of een lage temperatuur convector hangt.

[VincentH]

Yep, nachtverlaging naar 16 graden.
Ik denk dat onder het vriespunt de Elga inderdaad zijn max vermogen niet meer haalt. Dan zakt de temperatuur sowieso steeds verder omlaag.
Als hybride is hij gewoon niet ontworpen op verwarmen bij vorst: Eneco gaat er van uit dat dan de gas-cv het opknapt.
De defrosts zijn inderdaad het hevigst net boven het vriespunt.

Goed om te weten dat een Panasonic wel blijft presteren als het vriest.

Voor de verdeler is de moeilijkheid dat als de woonkamer en slaapkamers niet meer warm worden, ik een groot probleem heb met de WAF.
Hm! Stof tot nadenken!

[busscherski]

VincentH schreef op vrijdag 7 januari 2022 @ 11:38:
Yep, nachtverlaging naar 16 graden.
Ik denk dat onder het vriespunt de Elga inderdaad zijn max vermogen niet meer haalt. Dan zakt de temperatuur sowieso steeds verder omlaag.
Als hybride is hij gewoon niet ontworpen op verwarmen bij vorst: Eneco gaat er van uit dat dan de gas-cv het opknapt.
De defrosts zijn inderdaad het hevigst net boven het vriespunt.

Goed om te weten dat een Panasonic wel blijft presteren als het vriest.

Voor de verdeler is de moeilijkheid dat als de woonkamer en slaapkamers niet meer warm worden, ik een groot probleem heb met de WAF.
Hm! Stof tot nadenken!

O de woonkamer ook. Dan beter je oude verdeler behouden.