Vrijstaande jaren 90 woning verduurzamen, welke volgorde?

[Ollie1998]

Beste Tweakers,

Meestal lees ik mee in alle kennis die er op dit forum is, maar dit keer even een puzzel van mijzelf.
Ik heb erg veel mee zitten lezen in de topics over het verduurzamen, maar kan niet goed (voor ons huis) de prioriteitenlijst maken met de huidige gekte in het achterhoofd.
Ik ben erg benieuwd naar jullie tips en eventuele ervaringen.

Achtergrondinfo:
Wij zijn een gezin van 4 met 1 rolstoelgebruiker, waarvoor wij de begaande grond uit wilde gaan bouwen om beneden te kunnen slapen. Ik zeg wilde, omdat wij er achter zijn gekomen dat een uitbouw momenteel heel duur is en dat je daarnaast mazzel mag hebben dat je in 2023 aan de beurt bent.

Daarom hebben wij de knoop doorgehakt en gaan wij per 1 maart verhuizen naar een woning die wel een slaapkamer (en badkamer) beneden heeft.

Informatie van huis
Het nieuwe huis is in 1995 gebouwd en heeft een zeer ruime uitbouw gekregen in 2005 waar de keuken is geplaatst.
Totale woonoppervlakte is 189m2 en inhoud is 709m3.
Ventilatie is vgm het originele exemplaar.
Twee douches, tegelijkertijd douchen komt (denk ik!) niet vaak voor, vlak achter elkaar wel.

De huidige bewoners hebben, met 3 kinderen, een jaarverbruik van:
Gas 2500 m^3 (inclusief gasfornuis & ketel is uit 2010)
Elektra 5000 kWh

We willen stappen zetten in de verduurzaming voor het nieuwe huis, maar die moeten wel enig sinds rendabel zijn, zo lijkt mij een Monobloc warmtepomp een veel betere/rendabelere keuze dan een W/W warmtepomp.

Vloerverwarming lijkt een no-brainer, maar we moeten in maart al verhuizen.
Daarom lijkt mij dit toch niet helemaal realistisch, of zie ik dat verkeerd?
(+ bijkomende kosten: vloer er uit, vloerverwarming leggen, nieuwe vloer er in & badkamer moet goed aansluiten (want, drempelloos voor de rolstoelgebruiker))

Ik dacht aan onderstaand rijtje, feedback wordt zeer gewaardeerd!:
1. Koken op inductie, momenteel hebben wij inductie en dat vinden wij allemaal veel prettiger
2. Ventilatie vervangen voor CO2 & RV geregelde unit
3. Zonnepanelen leggen, circa 25 stuks op het oosten
4. Zonneboiler installeren op het zuiddak, want gratis douchen in de zomer
5. Lage temperatuur radiatoren installeren + waterzijdig inregelen (in ieder geval op de bovenverdieping, omdat hier nog T10 radiatoren hangen en dit worden straks game/werkkamers worden)
6. originele dubbelglas vervangen voor HR++(+) glas (alhoewel ik lees dat de prijzen momenteel giga hoog zijn in het topic voor HR++ glas)
7. Afhankelijk van het gasverbruik in de winter (vanwege de zonneboiler) kijken naar hoe groot de WP moet zijn om de ketel te vervangen (gebaseerd op het huidige gebruik zou je op 12kW bij -10 uit komen bij toepassing vd koevlaas formule)

Plattegronden:



Buiten:




Alvast super bedankt allemaal!

[dt_swiss]

In 1995 gebouwd, dus nog mogelijkheden zat voor na isolatie denk ik?
Weet je wat de huidige isolatie status is?

Ik zou daar mee starten: isoleren, isoleren, isoleren!

[Ollie1998]

Eerste offerte en legplan voor zonnepanelen:
Verwachte opbrengst is 7000kWh en 9715 euro inclusief BTW


Voor de warmtepomp had ik onderstaande locatie in gedachten, hier staan de kliko's en verder komen we (en de buren) hier niet vaak.

[WillemSuper]

Hoi,

ik heb ook een jaren 90 huis en heb afgelopen jaar de eerste stappen gezet. Ondertussen beneden HR++, zonnepanelen en een l/w warmtepomp. Bij ons lag op de benedenverdieping al vloerverwarming. Wij hebben boven direct een nieuwe pvc vloer laten leggen. Maar nu is het met radiatoren lastig om het boven voldoende warm te krijgen. Achteraf spijt dat ik geen vloerverwarming boven heb aangelegd. De isolatie van de benedenverdieping is beperkt waardoor er een hoop warmte naar de kruipruimte gaat. Ook dit is een aandachtspunt als je vloerverwarming laat infrezen. Vloerverwarming laten leggen hier in de buurt kan een week of zes na opdracht geven. Als je de kans hebt zou ik de vloerverwarming aanleggen voordat je er in gaat. Zaken als een warmtepomp kun je prima realiseren als je er al woont.

[Ollie1998]

dt_swiss schreef op maandag 27 december 2021 @ 15:16:
In 1995 gebouwd, dus nog mogelijkheden zat voor na isolatie denk ik?
Weet je wat de huidige isolatie status is?

Ik zou daar mee starten: isoleren, isoleren, isoleren!

Huis is na de bouw niet verder geisoleerd, naar mijn weten is zijn de isolatiewaarden oke/goed.
Vanaf de bouw zou voor jaren 90 betekenen dat de gevel, vloer en het dak al geïsoleerd zijn.

De isolatiewaarden zullen uiteraard niet te vergelijken zijn met nieuwbouw, dus ik begrijp de opmerking wel degelijk.

[WillemSuper]

Mijn vloer is met een RD van 2,5 geïsoleerd. Voor vloerverwarming is dat matig met als gevolg dat ik 36 graden de vloer in stuur om een oppervlakte temperatuur van 26 graden te bereiken.

Radiatoren doen bij temperaturen rond de 30 graden bijna niks meer.

[WillemSuper]

Ik zou vooral focussen op zaken die je niet meer aanpakt als je eenmaal woont. Ook een wtw systeem aanleggen kun je beter doen voordat je gaat verven.

[Ollie1998]

Hoi Willem,

Dankjewel, ik wist niet dat er toch nog zo'n relatief korte doorlooptijd zat op vloerverwarming.
Dat geeft toch nog mogelijkheden.

Het verlies van warmte richting de kruipruimte is idd echt wel een groot ding bij jaren 90 woningen, volgens mij was het bouwbesluit uit die tijd een Rc-waarde van 2,5. (tegelijkertijd met jouw reactie geschreven)

Ik heb georiënteerd op vloerverwarming boven, maar dat leek mij misschien toch niet de beste keus.
De bovenverdieping is ongeveer 60m2 en zal uit ruimtes bestaan waar we niet altijd zijn en de slaapkamers hoeven voor ons niet verwarmd te worden. Daarom lijkt het mij verstandiger om de ruimtes die gebruikt worden met LTV radiatoren te verwarmen.

De warmtepomp kan idd prima geplaatst worden wanneer we er al lang en breed wonen, ben ik compleet met je eens en daarom heb ik hem ook onderop de lijst gezet.

[WillemSuper]

Ik weet niet of je de mogelijkheid om deze winter nog een keer de woning te bekijken. Zou dan een rondje maken met een thermografische camera. Hier na een jaar wonen een aantal pijnpunten gevonden die veel kou en tocht veroorzaken. Dit helpt mogelijk ook om een lijst met prioriteiten op volgorde te zetten.

[Hackus]

Minder stoken is NR1. Lees hier op GoT ook dat velen op 21 graden stoken, als je went aan 18, bespaar je veel gas. Minder lang douchen, Koken op gas is maar +- 65m3 voor een gezin. dit kun je allemaal doen zonder er geld voor uit te geven. Sowieso de zijde waar koude wind op staat de beglazing vervangen voor HR++ (hoeft niet gelijk op de slk'rs)

[twain4me]

Ollie1998 schreef op maandag 27 december 2021 @ 15:25:
[...]


Huis is na de bouw niet verder geisoleerd, naar mijn weten is zijn de isolatiewaarden oke/goed.
Vanaf de bouw zou voor jaren 90 betekenen dat de gevel, vloer en het dak al geïsoleerd zijn.

De isolatiewaarden zullen uiteraard niet te vergelijken zijn met nieuwbouw, dus ik begrijp de opmerking wel degelijk.

Probleem is dat de eerste cm isolatie het meeste verschil maakt op het verbruik. daarna elke cm een beetje minder je zal waarschijnlijk (hangt af van waneer de vergunning is afgegeven) overal een rc van 2,5 hebben en normaal dubbel glas. en hoewel je prima van die rc 2,5 rc 4,5 tot RC 8 van kan maken wegen de kosten doorgaans echt niet op tegen de besparingen. JA het kan beter,natuurlijk, maar laten we niet net gaan doen alsof een huis uit 95 een dramatische isolatiewaarde heeft.

Wat doorgaans veel handiger is normaal dubbel glas vervangen voor HR++(+) (het orginele glas zit toch einde levensduur) hang en sluitwerk nalopen en daarmee ook de tocht rubbers. Eventueel een brievenbus in de voordeur vervangen voor een buiten exemplaar en een val dorpel laten monteren onder de voordeur (of meteen vervangen voor een beter geisoleerd exemplaar)
en naar de "bouwfouten" zoeken, die zitten vaak rond dakramen/dakkapelen/hoekkepers/kilkepers en meer van dat soort aansluitingen en uiteraard de dakvoet. Allemaal makkelijk te vinden met een warmtebeeld camera.

zonneboiler op het zuiddak vindt ik zonde van de ruimte, pv panelen zijn daar veel beter op de plek, je hebt toch een wp nodig om je sww water te verwarmen en je huis te verwarmen. dus die kan ook prima "gratis" stroom omzetten in warm water. een pv collector is daar in de zomer al om 10:00 mee klaar de rest van de dag ligt het maar een beetje in de weg. Als de wp klaar is om het vat te verwarmen kan je daarna de stroom in je auto oid kwijt

[Voor 13% gewijzigd door twain4me op 27-12-2021 17:47]

[Ronald]

Je bent echt niet ambitieus genoeg met de zonnepanelen.

Als je werkelijk 2500m³ equivalent nodig blijft hebben dan wil je daar minimaal 5000kWh voor opwekken en meer is alleen maar gunstiger voor jouw.

Dus dat zuid dak er minimaal bij, en wellicht een stuk op west.

Is is geen teveel, met det 'teveel' financier je (deels) je energierekening op een enorm goedkope manier. (<5ct/kWh moet eenvoudig kunnen met dit huis) door de verkoop aan het net (Ik 11ct/kWh, contract voorjaar 2021, nu > 30ct/kWh mogelijk)

[Voor 9% gewijzigd door Ronald op 27-12-2021 17:47]

[Lardman]

Wat @Ronald zegt, met aanvulling dat je de zonneboiler op je west dakje aan de zuid kant kunt installeren, dan heb je het grote zuid dak en het oost dak beschikbaar voor PV.

[Ronald]

Er is zeker ruimte te vinden voor een zonneboiler zoals @Lardman suggereerd, maar ik vraag me nog steeds heel hard af of het niet gunstiger is (financieel) om domweg meer PV te leggen, en die stroom in de WP(B) te proppen welke toch nodig is voor de winter, en niet verzadigt in de zomer.

[Ollie1998]

@willem, het nieuwe huis ligt op loopafstand van het huis waar we nu wonen. Ik zal het eens voorstellen aan de bewoners, kan je inderdaad goed zien waar/of er een warmtelek is.

@hackus wij stoken op 20 graden ipv 21 graden. Scheelt toch een klein beetje

@twain dank voor je uitgebreide reactie, we hebben 2 dakramen en de uitbouw is het deel vd T-kap, ik ben benieuwd hoe goed de bouwers dat in 2005 hebben aan laten sluiten.

@ronald vwb het gasverbruik naar WP verbruik, daarom wil ik ook eerst kijken kf dat naar beneden kan.
Ik las in het HR++ topic dat 20m2 dubbelglas al snel 300m2 kan besparen en volgens mij zitten wij op 40 a 50 m2 dus dan gaat het hard.

extra zonnepanelen vs zonneboiler zit ik zelf ook nog over te twijfelen, maar in de zomer zal je sws of stagneren of salderen en dat laatste is ook niet veel waard.
Naar mijn inziens is het voordeel van een zonneboiler dat je goedkoop SWW maakt, met een WP is het maximaal een COP van 3 .

[D-dark]

Even gekeken naar je lijstje

1. Koken op inductie, momenteel hebben wij inductie en dat vinden wij allemaal veel prettiger
Met het oog op van het gas afgaan geen bezwaar
2. Ventilatie vervangen voor CO2 & RV geregelde unit
Met een gasverbruik van 2500 zou je ook kunnen overwegen om een wtw unit te installeren. Alles wat je dan in de winter afzuigt gaat naar je verwarming
3. Zonnepanelen leggen, circa 25 stuks op het oosten
Waarom niet, je hebt er de ruimte voor.
4. Zonneboiler installeren op het zuiddak, want gratis douchen in de zomer
Met zoveel panelen kan je zelfs op momenten van overschot electrisch je boilervat verwarmen.
5. Lage temperatuur radiatoren installeren + waterzijdig inregelen (in ieder geval op de bovenverdieping, omdat hier nog T10 radiatoren hangen en dit worden straks game/werkkamers worden)
Prima, Goede investering met het oog op de toekomst.
6. originele dubbelglas vervangen voor HR++(+) glas (alhoewel ik lees dat de prijzen momenteel giga hoog zijn in het topic voor HR++ glas)
Heb een jaren 80 huis en vervanging door HR++ was in een dag gepiept
7. Afhankelijk van het gasverbruik in de winter (vanwege de zonneboiler) kijken naar hoe groot de WP moet zijn om de ketel te vervangen (gebaseerd op het huidige gebruik zou je op 12kW bij -10 uit komen bij toepassing vd koevlaas formule)
Meten is weten. Eerst maar eens zien hoe het huis bevalt.

Maar als je vloerverwarming nog kan regelen dan staat dat echt op nr 1. De rest kan je allemaal nog aanpassen als je er woont.

[Ronald]

@D-dark COP1 elektrisch SWW uit PV klinkt aantrekkelijk... Want productie was 5ct/kWh. Maar er staat inkomstenderving uit teruglevering tegenover... Via de WP(B), die er toch al is, in zal dus ook dan gunstiger zijn.

[Voor 3% gewijzigd door Ronald op 28-12-2021 12:00]

[D-dark]

Ronald schreef op dinsdag 28 december 2021 @ 11:28:
@D-dark COP1 elektrisch SWW uit PV klinkt aantrekkelijk... Want productie was 5ct/kWh. Maar er staat inkomstenderving uit teruglevering tegenover... Via de WP(, die er toch al is, in zal dus ook dan gunstiger zijn.

Zolang we nog saldering hebben is dat de situatie.
Maar die wordt langzaam afgebouwd.

Is er een warmtepomp ben ik het volledig met je eens. Dan kan je de warmwater run perfect plannen als je genoeg zonneopbrengst hebt of legionella run overdag en het laatste stuk van naar hogere temperaturen verwarmen electrisch op de momenten dat je een goede zonneopbrengst hebt.

Wat dat betreft is een zonneboiler overbodig daar je beter af bent met meer panelen en daarvan de energie efficiënt inzetten wanneer dat nodig is. Bereik je hetzelfde mee.

Maar zolang er nog geen transmissie berekening is of historisch gasverbruik waar je de keuze van een warmtepomp op kan baseren is beginnen met een boilervat waar je later een warmtepomp aan kan koppelen een optie.

[mathijshooi]

D-dark schreef op dinsdag 28 december 2021 @ 12:05:
[...]


Zolang we nog saldering hebben is dat de situatie.
Maar die wordt langzaam afgebouwd.

Is er een warmtepomp ben ik het volledig met je eens. Dan kan je de warmwater run perfect plannen als je genoeg zonneopbrengst hebt of legionella run overdag en het laatste stuk van naar hogere temperaturen verwarmen electrisch op de momenten dat je een goede zonneopbrengst hebt.

Wat dat betreft is een zonneboiler overbodig daar je beter af bent met meer panelen en daarvan de energie efficiënt inzetten wanneer dat nodig is. Bereik je hetzelfde mee.

Maar zolang er nog geen transmissie berekening is of historisch gasverbruik waar je de keuze van een warmtepomp op kan baseren is beginnen met een boilervat waar je later een warmtepomp aan kan koppelen een optie.

Sowieso gaan voor maximaal aantal zonnepanelen. Ook al is er geen salderingsregeling meer in de toekomst een eigen gewekte kwh levert altijd nog wat op tov het inkopen van een kwh. En op zonnige koude dagen zoals afgelopen week kunnen de panelen prima genoeg opwekken om via wp je huis te verwarmen. En de marginale kosten van een 10-20 tal extra panelen zijn lager dan de initiële panelen!

[Ollie1998]

Het luxe probleem van meer panelen leggen is dat het west dak beperkt is, vanwege het T-kap ontwerp.
(in ieder geval wat schaduw betreft)
Op het zuiddak zouden we, zoals het nu lijkt, eventueel 8 panelen extra kunnen leggen.

Voor wat betreft vloerverwarming, ik heb nog even goed bekeken wat het gaat kosten.
Het zou een kostenplaatje van richting de 10k betekenen, omdat de beneden verdieping 120m2 is.
(Verlijmde eiken vloer er uit, vloerverwarming leggen en nieuwe vloer er weer in)
De huidige eiken vloer is nog in zeer nette staat en we waren eerst van plan om deze te laten liggen
(Lees: benedenverdieping is momenteel drempelloos en dat is toch een USP voor een rolstoelgebruiker, dus dan zou je alles in 1 keer moeten infrezen)

Ja dit vind ik ook moeilijk, maar we moeten toch keuzes maken met het budget wat we hebben en de overdracht (1 maand tussen nieuwe huis en het oude huis).

Zijn er mensen die (persoonlijke) ervaring hebben met het installeren van WTW in een jaren 90 woning?
Het lijkt mij nog niet een eenvoudige klus om de aanvoerbuizen weg te werken in de woning.

Klinkt het als een gek idee om de WP toch hoger op het lijstje te zetten?
Helaas horen wij bij de mensen die momenteel aan het einde van hun contract zitten voor de energierekening. De 2000kWh overschot die we dan verwachten te hebben met de zonnepanelen kunnen we richting de 1000m3 mee besparen, met de huidige prijzen is dat dus 2000 euro(!).

Dan heeft de investering van zonnepanelen en een WP zich snel terugverdient.
Het lijkt mij dan wel cruciaal om het juiste vermogen van de WP te kiezen...

(Klinkt het alsof ik nog meer in dubio ben gekomen, want dat is namelijk wel zo...)

@D-dark bedoel je dat je zelf je HR++ glas hebt geïnstalleerd?

[Bravertal]

Ollie1998 schreef op dinsdag 28 december 2021 @ 21:38:
Het luxe probleem van meer panelen leggen is dat het west dak beperkt is, vanwege het T-kap ontwerp.
(in ieder geval wat schaduw betreft)
Op het zuiddak zouden we, zoals het nu lijkt, eventueel 8 panelen extra kunnen leggen.

Voor wat betreft vloerverwarming, ik heb nog even goed bekeken wat het gaat kosten.
Het zou een kostenplaatje van richting de 10k betekenen, omdat de beneden verdieping 120m2 is.
(Verlijmde eiken vloer er uit, vloerverwarming leggen en nieuwe vloer er weer in)
De huidige eiken vloer is nog in zeer nette staat en we waren eerst van plan om deze te laten liggen
(Lees: benedenverdieping is momenteel drempelloos en dat is toch een USP voor een rolstoelgebruiker, dus dan zou je alles in 1 keer moeten infrezen)

Ja dit vind ik ook moeilijk, maar we moeten toch keuzes maken met het budget wat we hebben en de overdracht (1 maand tussen nieuwe huis en het oude huis).

Zijn er mensen die (persoonlijke) ervaring hebben met het installeren van WTW in een jaren 90 woning?
Het lijkt mij nog niet een eenvoudige klus om de aanvoerbuizen weg te werken in de woning.

Klinkt het als een gek idee om de WP toch hoger op het lijstje te zetten?
Helaas horen wij bij de mensen die momenteel aan het einde van hun contract zitten voor de energierekening. De 2000kWh overschot die we dan verwachten te hebben met de zonnepanelen kunnen we richting de 1000m3 mee besparen, met de huidige prijzen is dat dus 2000 euro(!).

Dan heeft de investering van zonnepanelen en een WP zich snel terugverdient.
Het lijkt mij dan wel cruciaal om het juiste vermogen van de WP te kiezen...

(Klinkt het alsof ik nog meer in dubio ben gekomen, want dat is namelijk wel zo...)

@D-dark bedoel je dat je zelf je HR++ glas hebt geïnstalleerd?

Ik zou panelen + warmtepomp + vloerverwarming als prio 1 doen. Dit scheelt namelijk onwijs veel geld in je vaste maandelijkse lasten.

Ben zelf ook gasloos en wek (2.500 kWh) meer op dan mijn verbruik. Vermoedelijk krijg ik ongeveer €1.800 terug aankomend jaar van mijn leverancier.

[twain4me]

Ollie1998 schreef op dinsdag 28 december 2021 @ 21:38:

Klinkt het als een gek idee om de WP toch hoger op het lijstje te zetten?

helemaal niet dat zou je woning gewoon moeten kunnen, zelfs in de huidige staat, je zal waarschijnlijk alleen iets aan de afgifte moeten doen.

Zijn er mensen die (persoonlijke) ervaring hebben met het installeren van WTW in een jaren 90 woning?
Het lijkt mij nog niet een eenvoudige klus om de aanvoerbuizen weg te werken in de woning.

het is te doen,denk ik, zeker door je kap heb je veel knieschot en ruimte om die leidingen kwijt te kunnen. als je het glas vervangt is het zeker het moment om het te doen. ik heb al veel in voor oorlogs ventilatie D met wtw (geplaatst (of eigenlijk laten plaatsen) maar daar heb je het voordeel van houten balken/vloeren. jij hebt het voordeel van 1 verdieping+ kap en waarschijnlijk een zoldertje. ik zie eigenlijk weinig problemen op het eerste gezicht.

[Ollie1998]

Oja, in het knieschot kan je wel een 125mm buis leggen

Klopt @Bravertal met de huidige prijzen zouden we 560 euro per maand moeten betalen voor gas en elektra (als we het vebruik 1 op 1 overnemen)
Als ik de offertes bekijk voor de zonnepanelen kunnen we tussen de 6000 a 7000 kWh opwekken met het oostdak.

Dan blijft er 320 euro per maand over.

Met 1 kuub gas staat gelijk aan 2 kWh(e) voor een WP kunnen we "gratis" zeg 1500kWh gebruiken, dus dat is 750 kuub minder.

Dan blijft er 250 euro per maand over.
Afhankelijk van hoeveel procent de WP in hybride opstelling kan doen kan het maandbedrag nog lager worden.

Dan gaat het hard met de terugverdientijd

[Bravertal]

Ollie1998 schreef op dinsdag 28 december 2021 @ 23:47:
Oja, in het knieschot kan je wel een 125mm buis leggen

Klopt @Bravertal met de huidige prijzen zouden we 560 euro per maand moeten betalen voor gas en elektra (als we het vebruik 1 op 1 overnemen)
Als ik de offertes bekijk voor de zonnepanelen kunnen we tussen de 6000 a 7000 kWh opwekken met het oostdak.

Dan blijft er 320 euro per maand over.

Met 1 kuub gas staat gelijk aan 2 kWh(e) voor een WP kunnen we "gratis" zeg 1500kWh gebruiken, dus dat is 750 kuub minder.

Dan blijft er 250 euro per maand over.
Afhankelijk van hoeveel procent de WP in hybride opstelling kan doen kan het maandbedrag nog lager worden.

Dan gaat het hard met de terugverdientijd

Je moet helemaal niet hybride gaan, gewoon meteen volledig electrisch. Zorg voor genoeg panelen, ik heb 1 maart 23 panelen á 335 wp laten plaatsen voor €0,75 per wp. Eind oktober heb ik er 14 á 380 wp laten bijleggen op noord voor €0,73 per wp. Gewoon een knappe offerte opvragen en gaan met die banaan.