Dakopbouw plat dat vol leggen met zonnepanelen

[JvS]

Foto's

Dit is het nieuwe nog maagdelijke dak van mij en mijn buren. De orientatie is ZZW (30 graden naar het westen). DIt dak wil ik helemaal vol leggen met zonnepanelen.

Het dak is 9m20 hoog.

Beschikbare (dak)ruimte

Ik laat een dakopbouw maken. Hierop komt een plat dakje van 4,5 x 6 meter, met hierop plannen voor een airco buitenunit. Hieronder zie je mijn eerste schets met daarop alles wat op het dak komt ingetekend. Oranje items zijn dingen die schaduw genereren. De grijze rand van 40cm is de verholen goot. Dit is nog wel dak, het is binnen het boeiboord, maar het dak loopt hier 7cm naar beneden voor hemelwaterafvoer. Hier kunnen panelen wel boven hangen, maar steunen neerzetten is lastiger.

Schaduw

Niets extreems. Op de tekening heb ik de dingen die hoger dan 30cm zijn oranje gemaakt. Ik heb de dakdoorvoer van mijn CV ketel die 70cm hoog wordt. De airco buitenunit is 70cm hoog. Daar geldt hetzelfde voor. De buren zullen een schoorsteendoorvoer laten installeren. Die zal 30cm doorsnee hebben en nogeveer 1 M hoog worden.

Jaarverbruik

3000kwh

Huidige elektriciteitsaansluiting

Ik heb een 1 fase meterkast. Bij de verbouwing komen nieuwe groepen, waaronder 1 eigen groep voor de panelen.

Budget en doel

- 4000 euro
- Zo veel mogelijk opbrengst
- Niet zichtbaar vanaf de straat
- Opbrengst verspreid over de dag heeft voorkeur
- Ik wil het niet 100% onmogelijk maken om via de ZZW kant het dak op de klimmen.

Wie gaat het project uitvoeren

Daar twijfel ik nog over. Mijn dak is mega toegankelijk met twee steigers. Het installeren lijkt een legpuzzel te zijn. Electra heb ik mijn hele level al geinstalleerd. Het stuk gelijkspanning lijkt niet echt complex en de risico's (panelen in setie, vlambogen) zijn me duidelijk. Ik heb een kleine voorkeur voor wisselspanning.

Bijhouden van data

Ja, ik kan mezelf voor de gek houden. Maar ik houd van data. Per paneel is nog veel leuker

Reeds verkregen offertes

Ik heb winkelmandjes bij de online webshops volgelegd. Het doel van dit topic is niet "is dit een goeie aanbieidng qua prijs", maar feedback krijgen op mijn opstelling. Dit is de winkelmand waar ik nu mee werk:

6x JA Solar JAM66S-30-495-MR Mono Perc Zilver Frame Halve Cellen 495Wp
2x Trina Solar Vertex TSM-400-DE09.08 400Wp Zwart Frame
4x APSystems Micro Omvormer DS3-L 1 fase 10 jaar garantie
1x Van der Valk Pro+ 2 Rijen van 1 dakje Oost/West Opstelling portrait (4 panelen)
2x Van der Valk 757008 SCHANS ValkDouble 2 panelen LANDSCAPE 10 graden

Dit wil ik als volgt op het dak leggen:


De ZZW panelen dus op 1 schans, daarachter alle schaduw werpende dingen en daarachter vier maximaal grote panelen op een "OW" orientatie. Alles op 10 graden.
Micro omvormers omdat ik sowieso 3 strings nodig heb. Ik twijfel tussen een SMA 3Kw en 4x een tigo voor de OW panelen en deze oplossing. De micro omvormers spreken me wel aan en die APS DS3 is ook erg betaalbaar.

Ik ben erg benieuwd naar jullie gedachte hierbij.

Regio

Utrecht

[Ronald]

Zet de airco noord van de panelen. Echt doodzonde want het gaat een enorm effect hebben.


Door op schans te werken met de ZZW zoals getekend loop je kans dat je niet vergunningvrij bent vanwege de hoogte (dat gaat snel richting 60-70cm)

Ik zou de hele set ZZW of WNW/OZO plaatsen; het lukt je niet om meer panelen te plaatsen door multi-oriëntatie te werken, en dus zijn de kosten om met 3 richtingen te werken niet terug te verdienen. DS3 gaat met 495Wp gruwelijk aftoppen... ook nog zonde.

[Termy]

Gruwelijk aftoppen is mogelijk wat ovedreven, iig voor oost/west 13 graden. Om dat echt te checken kun je een naar rato gelijk systeem bouwen op sunnydesignweb.com en kijken hoeveel % opbrengst je hebt.

Met zo'n dakoppervlak slechts zo'n 3800 Wp is wel wat weinig (mijn platte dak is vrijwel even groot en heb 4,44 kWp), maar je zit wel met wat onhandige dingen. Kan die airco niet naar het noorden en de panelen over de lage doorvoeren?

Wel cool om te zien dat de nieuwe omvormers van APS er eindelijk zijn, dan kan ik ook alvast met een schuin oog gaan kijken naar uitbreiding op ons nieuwe stuk dak .

[ Voor 16% gewijzigd door Termy op 14-12-2021 23:25 ]

[JvS]

Thanks! Ik ga eens met sunnywebdesign stoeien. De drie dakdoorvoeren staan behoorlijk vast (de CV ketel komt daaronder en daaronder zit weer de badkamer (met luchtafvoer)) en het dakraam zit er al in . De rest is nog in zekere mate flexibel. De airco buitenunit kan op zich wel een andere plek komen. Maar als ik hem noordelijk zet, ga je hem vrees ik zien vanaf de straatkant en dat heb ik liever niet (zie foto).

Ik ga eens stoeien met dat sunnywebdesign! Dat is een goeie. @Termy wat bedoel je precies met "de panelen over de lage uitvoeren"?

[ Voor 24% gewijzigd door JvS op 23-01-2022 14:20 ]

[Ronald]

@Termy piekspreiding van 13 graden oost-west is minimaal. Dan is 730VA voor 990Wp niet ruim. Die '70%' is gepast bij een 30 graden opstelling.
En dat is vraag of DS3-L boven de 365VA op 1 paneel kan als het andere paneel lager zit... YC600 en QS1 kunnen dat voor zo ver ik kan vinden niet. Alleen YC1000 staat het expliciet in de datasheet.

@JvS Airco unit voor het paneel kost je op zonnige dagen urenlang rustig 150-500W.

[Wuursj]

Leuk, lijkt wel een beetje op ons dak.
Niet dat je er veel aan hebt omdat de orientatie anders is. Maar wij hebben het zo opgelost zodat het wel een een stringomvormer kom, samen met de (dure) panasonic panelen met hogere spanning. Omdat de buren (nog) geen opbouw hadden (noord heeft inmiddels er ook een) moesten we ook aan de zij wat ruimte overhouden.

Echter... Op de schuur heb ik inmiddels ook APS omvormers in gebruik en achteraf was dat ook prima geweest op het dak en dan had ik wellicht wat grotere panelen kunnen gebruiken, net als jij. Dus ga daar maar vooral mee door. Voorlopig ligt het goed zo hier maar als ik opnieuw zou starten, lijken grotere panelen met APS mij prima.

Alle obstakels (warmtepomp buiten unit, doorvoeren en toekomstige schoorsteen heb ik aan de noordkant kunnen houden. Het koepeltje is meteen daktoetreding en daar ben ik heel erg blij mee



Je ziet op de foto ook de buren die op hetzelde dak 9 panelen op zuid kwijt konden maar hebben geen plek meer voor airco/warmte pomp en zochten mij inziens wel erg de randjes op.

[ Voor 14% gewijzigd door Wuursj op 15-12-2021 12:51 ]

[JvS]

Ik heb een elektrisch te openen dakkoepel, die schijnt maar 30 graden open te gaan. We gaan het zien.

Die tool Sunny Design is trouwens nerd-heaven

Ik ben er nog niet zo goed in, dus heb even gedaan alsof ik 8x die 495WP op het dak ga leggen (die "asynchrone" OW opstelling lukt me nog niet). Sunny Design heeft me een SMA 3.0 met 2 MPP aangeraden en SMA shaderfix (ken ik niet) en geen optimizers verder. Zoals gezegd, dakkoepel is een vast gegeven. De schoorsteentjes ook. Eentje is 70cm, de andere twee 30cm. Ik heb de volgende situaties gemaakt zonder schoorsteentjes om de impact van de airco unit (blok van BxDxH = 80x30x65, tussen de panelen) te leren snappen:

- Geen airco buitenunit: 3,296kWh/jaar
- Airco buitenunit max zuid: 3,277kWh/jaar
- Airco buitenunit max noord: 3,263kWh/jaar
- Airco buitenunit "optimaal": 3,283kWh/jaar



En dan de situatie mét de schoorsteentjes: 3,254kWh



Dit voelt voor mij als "valt erg mee". De opbrengst gaat minder zijn als ik de twee meest zuidelijk liggende NWW panelen 400WP ipv 495WP maak natuurlijk. Maar het lijkt me erg mee te vallen.

Vul ik misschien iets verkeerd in?

[Termy]

Ronald schreef op woensdag 15 december 2021 @ 09:31:
@Termy piekspreiding van 13 graden oost-west is minimaal. Dan is 730VA voor 990Wp niet ruim. Die '70%' is gepast bij een 30 graden opstelling.
En dat is vraag of DS3-L boven de 365VA op 1 paneel kan als het andere paneel lager zit... YC600 en QS1 kunnen dat voor zo ver ik kan vinden niet. Alleen YC1000 staat het expliciet in de datasheet.

Volgens mijn data kan zo'n APS niet per kanaal hoger dan staat aangegeven ook al zit ie niet op z'n top, idd. Mijn 370 Wp panelen toppen (net) niet af met een QS1 maar de verhouding van een DS3-L tot een 495 Wp paneel is wel minder gunstig, toch lijkt 'gruwelijk' aftoppen me wel een beetje overdreven. Is een gewone DS3 geen optie? Die kan 880VA dus dat topt zeker niet af en die kost slechts 10 euro meer.

@JvS wat ik bedoelde was of die doorvoeren niet laag genoeg zijn dat je de panelen er overheen kunt leggen. Die 30 cm is niet zo hoog, mogelijk kan je het zo inpassen dat ze aan de hoge kant van de dakjes zitten en onder de panelen uitkomen. Als ze goed onder de panelen liggen kan je zelfs de regenafscherming eraf halen om het nog lager te krijgen want de panelen bedekken ze toch. Voor niet-CV is dat geen probleem zover ik begreep.

Overigens bedoelde ik bij sunnydesignweb vooral de optie om gewoon een aantal panelen op een oriëntatie/hoek en een omvormer die naar rato gelijk is aan de panelen die jij voor ogen hebt met je omvormer bij elkaar te klikken. Dus bv 4950 Wp op een omvormer van 3.68 kW (ongeveer de ratio 495 Wp op 365 VA DS3-L) en dan kijken hoe ver je van de 100% usable energy je af zit. Ik zie dat de website geüpdate is, maar het zit onder 'manual' planning. Dan hoef je ook je dak niet na te bouwen en zo en heb je snel een antwoord op potentiele aftopping.

[JvS]

Ronald schreef op dinsdag 14 december 2021 @ 08:42:
DS3 gaat met 495Wp gruwelijk aftoppen... ook nog zonde.

Hi Ronald, zou je mij nog wat kunnen toelichten waarom je denkt dit zo is? Ik dacht een goede overweging te maken, maar maak ik ergens een denkfout?

Of was die dat aftoppen vooral met de 4 ZZW panelen zo? Daar dacht ik dat 400WP + 495WP met 10° wel ok zou zijn. Ik deed alles een beetje op gevoel tot gister . Ik had ook "O/W angst" door die 1M hoge schoorsteen van de buren ten NW van de panelen, maar die schaduw impact lijkt heel erg mee te vallen in sunnydesign. Ik ben dus om naar 100% O/W opstelling .

Ik ben nu met sunnydesign en die 8x 495 ZWW/NOO aan het experimenteren met converters om dat beter te leren begrijpen en ik kan daar alleen SMA kiezen. Anyway, ik krijg de volgende resultaten:

SMA SB2.5: 1672 kWh/jaar (voornamelijk door de 1xmpp ga ik vanuit)
SMA SB3.0: 3250 kWh/jaar
SMA SB3.6: 3252 kWh/jaar

3.0 lijkt dus prima voldoende en die heeft een max netvermogen van 3kVA voor in mijn geval 8 panelen, twee strings. Hoe moet je het vermogen van zo'n DS3-L vergelijken? Die heeft een max vermogen van 0,73kVA per twee panelen, twee strings. Kan op de MPP tot 18A en tot 55V kwijt, terwijl dat paneel daar nooit in de buurt komt.

Dit zijn mijn overwegingen, waarbij ik nu aan mijn oordeel twijfel:
- Elke APS DS3L sluit ik op een Oost en een West paneel aan (zodat de piek verdeeld wordt en niet teveel afgetopt wordt)
- 4 DS3L's hebben bijna een gelijk vermogen de SMA SB3.0 (2,92 kVA vs 3.0 kVA).
- Bij de SMA heb ik 2 tigo's nodig (2 panelen worden waarschijnlijk 400WP ivm loopruimte)
- SMA + tigo + kabels / tang = 900 + 100 + 180 = 1180 euro
- APS + kabels + monitoring = 4 x 180 + 4 x 22 + 180 = 988 euro

Als ik die bekijk en de flexibiliteit en monitoring van micro omvormers meeneem, gaat mn voorkeur nog steeds naar APS. Is dat rijtje compleet?

[ Voor 11% gewijzigd door JvS op 16-12-2021 08:09 ]

[Ronald]

@JvS Heb je de discussie tussen @Termy en mij wel gelezen?

DS3-L is niet 1 770VA omvormer met 2 trackers. Het zijn 2 365VA omvormers. Van piekverdeling is dus geen sprake... Hij kan niet 250W uit je west paneel en 495W uit je oost paneel pakken.

DS3 is 2x440VA, een heel veel betere keuze. Ook dat gaat aftoppen, maar nu marginaal in plaats van enkele procenten.

Om dit correct te simuleren in Sunny moet je:
O en W elk aansluiten op een aparte SB beperkt op 1440W (DS3-L) of 1760W (DS3)

[JvS]

Check! Ik had het zeker wel gelezen, maar het bericht kwam niet bij me binnen. Wel jammer van dat design van die DS3L. Ik had dat niet uit de datasheet gehaald.

Ik moet nog ff uitvogelen hoe ik een SB aanpas aan die wattages, maar dit is denk ik niet nodig want als het idd niet dat vermogen universeel geregeld is, dan is dit geen goede keuze/

[ Voor 36% gewijzigd door JvS op 16-12-2021 13:06 ]

[Ronald]

@JvS Hier hebben ze de 880VA DS3: https://solargarant.nl/product/apsystems-ds3-micro-omvormer/

Dan hoef je de afweging met SMA en Tigo niet te maken ;-)

[Termy]

Ronald schreef op donderdag 16 december 2021 @ 08:13:

DS3 is 2x440VA, een heel veel betere keuze. Ook dat gaat aftoppen, maar nu marginaal in plaats van enkele procenten.

Om dit correct te simuleren in Sunny moet je:
O en W elk aansluiten op een aparte SB beperkt op 1440W (DS3-L) of 1760W (DS3)

Mijn QS1 met een 370 Wp paneel topte geen enkele zonnige dag af het afgelopen jaar en de verhouding 440 met 495 is gunstiger, dus ik denk niet dat je kunt stellen dat het "ook gaat aftoppen". Heel misschien in een situatie van bewolking met af en toe direct zonlicht maar dat is verwaarloosbaar, als het al gebeurt.

Volgens mij was mijn suggestie van 10 495 Wp panelen op een 3.68 kW omvormer prima. Anders ga ik het zelf wel even invullen .

[Ronald]

@Termy Interessant... Ik heb toch echt 387W uit een 350W paneel zien komen. Dat was niet langdurig, maar geruime tijd meer dan de 300W die QS1 kan echt wel. Had ik nog goedkopere panelen moeten kopen? Deze waren maar 132incl ;-)

[Termy]

Ja in het geval van een kortstondige piek bij bewolking in het voorjaar/zomer schiet er ie vast overheen maar dat heb ik niet echt kunnen zien of checken dat dat ook echt gebeurde. Maar ja, hoe lang is dit het geval als het gebeurt? Minuut? Seconden? Niet echt het soort aftoppen waar je je druk over hoeft te maken lijkt me.

Aan de andere kant: mei was erg matig dit jaar dus misschien dat het op een heldere, koele dag in mei er wel echt afgetopt zal worden, maar dan nog is het amper wat. Volgens sunnydesign zou ik echt maar 0.1% verliezen met deze verhouding Wp en omvormer.

Mijn paneeltjes waren maar 119 euro ps btw .

Anyway, TS moet gewoon maar even de juiste verhouding bouwen in sunnydesign en dan is dat ook weer dat.

[JvS]

Yes, ik snap nu de beperking. Dan hoef ik het niet ook nog eens te simuleren . DS3 zonder L of toch tigo's toepassen dus .

[ Voor 102% gewijzigd door JvS op 19-12-2021 11:08 ]

[JvS]

Termy schreef op woensdag 15 december 2021 @ 20:35:
[...]
Is een gewone DS3 geen optie? Die kan 880VA dus dat topt zeker niet af en die kost slechts 10 euro meer.

Zeker, maar ik wil het graag bij een winkel bestellen die die juiste panelen levert (die 1900/2100 x 1130 panelen zijn echt perfect om de laatste cm2 van mijn beschikbare dak vol te leggen)

@JvS wat ik bedoelde was of die doorvoeren niet laag genoeg zijn dat je de panelen er overheen kunt leggen. Die 30 cm is niet zo hoog, mogelijk kan je het zo inpassen dat ze aan de hoge kant van de dakjes zitten en onder de panelen uitkomen.

Ah zo, ja de doorvoeren zitten juist aan de lage kant van de panelen gepland. De electra dakdoorvoer voor de panelen kan echt random overal dus die ga ik op een slimmere plek zetten (midden van het dak idd), maar de CV ketel (70cm) kan niet zomaar op een andere plek en de afvoer van lucht van de badkamer levert denk ik iets meer weerstand op als ik weg ga van de zijmuur, maar ik ga het eens bespreken met de aannemer (hij vind mij geloof ik wel komisch met al mn wensen voor dakinrichting )

Overigens bedoelde ik bij sunnydesignweb vooral de optie om gewoon een aantal panelen op een oriëntatie/hoek en een omvormer die naar rato gelijk is aan de panelen die jij voor ogen hebt met je omvormer bij elkaar te klikken.

Allright, het was even prutsen om het te begrrijpen, maar ik heb nu de 8 panelen op één SB3.0 vergeleken met 4 O panelen op een "SB1.4" en de 4 W panelen op een "SB1.4". Resultaten:

SB3: 3332kWh/Jaar
2xSB1.4 3322kWh/Jaar

10kWh / jaar verschil kom ik op uit. Ik heb het dak "ideaal" gehouden (zonder schaduw) om echt puur de theoretische powerlimitaties te onderzoeken. Het is wel gek dat een 1980WP beperken op een 1400watt omvormer maar 5kWh/jaar zou schelen. Maar ik vermoed dat dat door de OW opstelling op niet 100% optimale azimut en de lage hoek van de panelen (10 graden) de inverter niet meer zoveel limiterends lijkt te doen.

Kan iemand mijn projectfile eens nakijken? Ik heb het idee dat ik iets niet goed doe. Hier 4x 495WP panelen met 2x SB1.4 invirters op mijn gebouw zonder schoorsteentjes, maar met goede hoek: Sunny Design Files

Heel nice dat je zo ook kan zien door met die inverters te spelen (strings niet aan te sluiten) :
De ZOO 495Wp panelen leveren elk 433kWh/jaar in volle zon in deze opstelling
De NWW 495Wp panelen leveren elk 397kWh/jaar in volle zon in deze opstelling

Ik denk dat dit een prima opstelling is voor mijn dak trouwens (allemaal leverbaar door 1 winkel):
4x JA Solar 495Wp
4x Jinko 445Wp

Dit dan in combi met 4x APS DS-3L (de niet L is amper duurder maar niet bij die winkel verkrijgbaar) + uitlezen of 1x SMA 3.0 en 5x Tigo voor de onderste 4 panelen en 1x tigo voor de ene 495 die zielig in 7,55% schaduw ligt en daarmee z'n maatje ook remt en heel mischien een zesde voor die met 2,7% schaduw. Ik kan het allemaal niet zo heel goed simuleren, maar met die APS'en heb je daar natuurlijk geen hoofdpijn mee.

[ Voor 25% gewijzigd door JvS op 19-12-2021 11:46 ]

[Termy]

JvS schreef op zondag 19 december 2021 @ 11:35:
[...]
Zeker, maar ik wil het graag bij een winkel bestellen die die juiste panelen levert (die 1900/2100 x 1130 panelen zijn echt perfect om de laatste cm2 van mijn beschikbare dak vol te leggen)

Is dat het echt waard als je anders aftopt? Waarom is bij 2 winkels bestellen een probleem? Ik heb het zelf bij 3 besteld.

Ah zo, ja de doorvoeren zitten juist aan de lage kant van de panelen gepland. De electra dakdoorvoer voor de panelen kan echt random overal dus die ga ik op een slimmere plek zetten (midden van het dak idd), maar de CV ketel (70cm) kan niet zomaar op een andere plek en de afvoer van lucht van de badkamer levert denk ik iets meer weerstand op als ik weg ga van de zijmuur, maar ik ga het eens bespreken met de aannemer (hij vind mij geloof ik wel komisch met al mn wensen voor dakinrichting )

Ja, met de CV kun je niet zoveel maar de rest heeft geen trek of zo nodig. Het ligt er een beetje aan hoe laag ze zijn zonder het 'dakje' of het onder de lage kant kan. Vergeet ook niet dat je panelen zelfs op het laagst nog aardig van de grond af komen ivm het frame. En dan kunnen de voetjes of op een blokje ook (solarstell heeft dat bv).

Allright, het was even prutsen om het te begrrijpen, maar ik heb nu de 8 panelen op één SB3.0 vergeleken met 4 O panelen op een "SB1.4" en de 4 W panelen op een "SB1.4". Resultaten:

SB3: 3332kWh/Jaar
2xSB1.4 3322kWh/Jaar

10kWh / jaar verschil kom ik op uit. Ik heb het dak "ideaal" gehouden (zonder schaduw) om echt puur de theoretische powerlimitaties te onderzoeken. Het is wel gek dat een 1980WP beperken op een 1400watt omvormer maar 5kWh/jaar zou schelen. Maar ik vermoed dat dat door de OW opstelling op niet 100% optimale azimut en de lage hoek van de panelen (10 graden) de inverter niet meer zoveel limiterends lijkt te doen.

Kan iemand mijn projectfile eens nakijken? Ik heb het idee dat ik iets niet goed doe. Hier 4x 495WP panelen met 2x SB1.4 invirters op mijn gebouw zonder schoorsteentjes, maar met goede hoek: Sunny Design Files

Heel nice dat je zo ook kan zien door met die inverters te spelen (strings niet aan te sluiten) :
De ZOO 495Wp panelen leveren elk 433kWh/jaar in volle zon in deze opstelling
De NWW 495Wp panelen leveren elk 397kWh/jaar in volle zon in deze opstelling

Ik denk dat dit een prima opstelling is voor mijn dak trouwens (allemaal leverbaar door 1 winkel):
4x JA Solar 495Wp
4x Jinko 445Wp

Dit dan in combi met 4x APS DS-3L (de niet L is amper duurder maar niet bij die winkel verkrijgbaar) + uitlezen of 1x SMA 3.0 en 5x Tigo voor de onderste 4 panelen en 1x tigo voor de ene 495 die zielig in 7,55% schaduw ligt en daarmee z'n maatje ook remt en heel mischien een zesde voor die met 2,7% schaduw. Ik kan het allemaal niet zo heel goed simuleren, maar met die APS'en heb je daar natuurlijk geen hoofdpijn mee.

[Afbeelding]

Je file kan ik niet zien want je linkt denk ik naar je eigen gdrive. Ik krijg iig een access denied.

Ik heb even snel in m'n eigen sunny design 10 panelen van 495 Wp op een 3.68 kW omvormer gezet met ongeveer de oriëntatie die je laat zien en 10 graden helling en dan zie ik 99.5% energy usability factor. Kortom, zelfs met je dikste panelen en de DS3-L verwacht je amper aftopping. Niks 'gruwelijke aftoppen' @Ronald .

[JvS]

Thanks! Het is ook allemaal wel verklaarbaar (subtoptimale opstelling uberhaupt).

En dat van die ene winkel. Ja goeie vraag. Als het niet werkt, wil ik bij 1 winkel kunnen zeuren. Nou is "het niet werkt" met meerdere omvormers en veel panelen wel lekker systematisch troubleshooten natuurlijk, dus weet je snel genoeg of het het paneel is, een van de kabels. of de omvormer. Dus mogelijk helemaal niet nodig .

Ik merk nu dat ik nog een heel klein beetje bij het handje gehouden wil worden met:
- Krijg ik wel de goede steekmaat van die Valkpro+ portrait voor dit soort niet standaard maten panelen
- welke bekabeling heb ik nou precies nodig? Het klinkt heel logisch, 220V doorlussen met standaard klikjes, afdoppen op het eind, eventueel met een lasdoos verbinden met je YMVK kabel, maar de plaatjes van die APS kabels lijken 4 connectoren op het Y stuk te hebben.

Op zich allemaal geen knetterharde redenen om het bij 1 winkel te willen bestellen. Morgen alles effe met mn aannemer doornemen. Het is een beetje ultra optimaal gevuld en ik wil niet dicht bij de randen, dus ga samen met hem even de maten dubbelcheken. Thanks allen zover!

[ Voor 16% gewijzigd door JvS op 19-12-2021 18:36 ]

[JvS]

Solargarant levert nu ook de 495wp én 460wp versies van JA solar en kan de Valkpro portrait 2x2 leveren met alle zijpanelen, hiermee kan ik mijn dak helemaal perfect vol leggen en heb ik 1 leverancier. Het is wel naar verhouding een wat duurdere set (93ct/wp zonder installatie, met installatie zou €1,19/wp zijn), maar ik vond maximale opbrengst in OW opstelling het belangrijkst. Die grote panelen zijn in euro/wp niet de meest perfecte, maar komen hier lekker uit.

Thanks allen voor alle adviezen. Als ik met leggen / monteren in paniek raak, kom ik vast nog weer eens terug voor advies . En als het af is mooie plaatjes natuurlijk!

[ Voor 8% gewijzigd door JvS op 23-01-2022 14:13 ]

[Termy]

Ziet er goed uit, ik mis alleen een waterdichte connector om je trunkkabel (die kab-y-1) te koppelen aan de YMVK die uit je huis komt. Deze en deze bedoel ik (schijnbaar in 2en op deze website, ik kocht het als 1 ding in een andere webshop). Of heb je al een andere methode voor ogen?

[JvS]

Ja, er komt een "elektrapunt" in het midden van het dak met twee IP65 werkschakelaars, (een voor micro-omvormers, een voor de airco-buitenunit) daar komt een IP65 kabeldoos achter en die splitst naar twee korte "strengetjes" van elk 2 micro-omvormers.

[JvS]

Zo work in progress. Alle materialen zijn binnen (jezus wat zijn die panelen enorm en wat zijn die montagesystemen zwaar!) Ik heb alleen helaas maar 12 voetjes gekregen en heb er 24 nodig. Dus hopelijk krijg ik die nog nageleverd. Elektra zit erin en komt uit op het dak! Klaar om de buitenunit aan te laten sluiten en de panelen te gaan leggen. Dit ga ik in de loop van de komende 2 - 4 weken doen.

Het leuke van microomvormers is wel dat ik een "dakje" aan de voorkant met 495wp panelen (links op de foto) al kan leggen en die gelijk kan laten werken. Dat is nice. Het tweede dakje leg ik nadat de airco is geinstalleerd om nog een beetje je kont te kunnen keren op het dak .

[JvS]

De panelen hadden effe twee weken voor de deur gelegen en gister zijn ze het dak opgehesen. Voor de buren kwam een kraan en die had ik ff lief aangekeken

Mooie mega-uitschuifunit, die kon alle dakdingen gemakkelijk op het dak krijgen



En omdat de steiger voor as we speak wordt afgebroken, hebben we snel even de panelen die op 50cm van de rand aan de voorkant liggen gelegd. Die valkpro 10+ was nog wel effe een puzzel qua zijpanelen omdat ik niet 1 deel van 430cm maar een van 200 en een van 230 had gekregen (en dan kloppen de aanwijzingen die embossed zijn niet meer).

Maar het ligt, zijpaneeltjes zijn niet echt 100% toereikend, had nog effe met Valk gebeld, maar dit is zo de bedoeling en windtunnel getest. Vanaf de straat zie je ze amper, 55cm van de rand (ziet er wel dichtbij uit), dus ik ben tevreden.

Wel echt te weinig schroeven enzo gekregen en geen mogelijkheid om de micro-omvormers aan te sluiten.. In eerste instantie ook te weinig voetjes. Dus moet nog ff wat onderdelen bij regelen.

[JvS]

Dit wordt gewoon mijn blog .



don't mind het snijplankje met electra in IP67 kastjes, ga ik nog iets voor maken dat het netjes overteind blijft staan

Wat echt nice is, is dat het dakraam een stuk minder obstakel lijkt te zijn nu de noordelijke set van panelen ligt. De airco buitenunit ziet er wel obstakelig uit. Lang leve sunnydesign, want dan kan je het allemaal gewoon simuleren en de positie van de buitenunit maakt niet zo heel veel uit, tenzij je hem helemaal tegen de noordelijke groep aan zet:





De "normale" plek is gewoon prima (eerste kolom), de meest optimale plek is helemaal zuid-west tegen de zuid panelen aan is ietsje beter, maar ik heb de buitenunit graag een beetje vrij staan en wil liever niet dat-ie tegen de panelen aan staat te blazen. Het gaat ook om een 0,5% van één paneel qua verschil op het totaal, dus dat is ook een beetje academisch

Dit staat nu als het goed is te produceren in elk geval. Ik weet het alleen niet zeker. Ik krijg die ECU-R software niet aan de praat. Een bedrijfsaccount is afgewezen en de "DIY" knop in de app vraagt om scannen van een 12 cijferig nummer beginnend met een 2 op de ECU. Die zit er op bij een barcode. Maar als ik die scan, herkent-ie dat ik iets scan, maar hij vindt hem niet lekker en gaat me vertellen dat ik echt alleen die ene code moet scannen. Nog ff gedoe dus. Want handmatig invullen mag ook niet...

[ Voor 24% gewijzigd door JvS op 06-02-2022 08:54 ]

[Timple]

Bij mij werkte het koppelen alleen als de zon scheen (growatt).
Bij mijn vader ook (SMA dacht ik?)

Dus misschien gewoon even wachten

[JvS]

Klaar voor de zomer! Nu die uitlezen nog aan de praat krijgen.

[Termy]

Het kan even duren voor je echt data in EMA ziet. Zowel bij mij als m'n buren was er de volgende dag pas wat te zien, maar wel met terugwerkende kracht tot wanneer je de boel instelde en de ECU data begon te krijgen.

[Wuursj]

Ik heb destijds moeten mailen met EMA voor de boel werkte. Naar een reset vanuit hen lukte het wel meteen via de DIY stand. Ze zijn erg behulpzaam en snel als je direct mailt. NL importeur overslaan, die zijn traag en kunnen weinig.

[Ronald]

@JvS Mooi werk, valt me mee hoe weinig de buitenunit boven de panelen steekt!

[JvS]

ah dat ga ik volgende week maar doen. Ik heb mn handen vol aan de hele verbouwing (3e verdieping is nieuw, nog 1 week een steiger, dus schilderwerk staat nu op prio 1) en drukke baan. Ben blij dat dit gelukt is tussen alles door!

Het uitlezen heeft denk ik niets met zon te maken, maar alles met de registratie in de app. Want die wil een streepjescode scannen met een 12 cijferige code beginnend met 2 eronder. Die staat op de ECU maar als ik die scan, vertelt-ie me dat ik wel de 12 cijferige code beginnend met een 2 moet scannen... ja thanks voor de hint .

Het leggen van de achterste panelen was nog wel gedoe. Mijn dak is wel 6,5 meter diep, maar dat van de buren niet (~50cm korter) en de voetjes van de valkpro's waren gepland OP de erfrens. Dus ik heb de panelen een "klikje" dichter bij elkaar gezet, ze maximaal laag gemonteerd op de houders, de stalen leggers met een slijptol 20cm korter gemaakt en een beetje creatief met de dragers en de massaverdelers geweest. Maar het past nu wel (net) En er zit iets van 5cm tussen de "oost" en "west". Ging net goed zegmaar .

[ Voor 13% gewijzigd door JvS op 09-02-2022 22:10 ]

[JvS]

Het is af! En het heeft storm Eunice overleeft . Was wel ff kniepen.

Uitlezen is me nog niet gelukt, maar ik zie in enelogic dat ze energie opwekken .

[geenwindows]

je moet niet de barcodes op de ecu scannen maar de barcodes van de inverters
ik snapte het eerst ook niet, tot dat ik dus de barcode van de (in mijn geval) YC600 scande.
heb het idee dat APS een van de makkelijkste is als DIY'er te registreren en gebruiken, werkt ook goed met lokaal uitlezen in home assistant, tevens ook meer info dan via de cloud portaal

[Pater]

Heel gaaf onderwerp, JvS, ik heb het met genoegen gelezen.

Wij hebben een soortgelijk vraagstuk. We gaan dit jaar een dakopbouw van 25 m2 op ons huis zetten en ik wil daar graag ook iets mee doen met een groen dak (voor verkoelend effect) en zonnepanelen op het dakopbouw.

Onze buren doen met met het bouwen van de dakopbouw op hun dak, maar gaan voorlopig niet mee in een groen dak of zonnepanelen.

We hebben nog de flexibiliteit om zaken aan te passen (bijvoorbeeld de cv pijp die nog redelijk ver van de erfgrens staat, die wil ik dichter bij de erfgrens hebben. Onze dakopbouw wordt feitelijk de 4e verdieping, waardoor de totale hoogte van het dak van de dakopbouw op 12 m2 komt te liggen. Het huis ligt richting het zuidoosten (dus onderkant van plaatje is richting ZO).

Ik ben heel erg benieuwd hoe jullie dit zouden volleggen met zonnepanelen. Er moet rekening gehouden worden met het dakraam wat rechts ligt. De muur is 20 cm dik, het dakraam is 60,8 cm breed.



Ik heb een aantal offertes opgevraagd bij bedrijven, maar ik merk een aantal zaken:
- Beperkte keuze zonnepanelen
- Sommige raden aan geen zonnepanelen erop te leggen ivm de winden langs de rand. Ze geven aan dat je minimaal 2 meter van de rand een zonnepaneel moet leggen en dan kom je met 4,4 meter niet uit voor zonnepanelen. Ik ben benieuwd hoe jullie hier tegen aan kijken.

Ik heb nu een idee van 8 zonnepanelen erop gelegd, elk 1,05 meter breed en 1,74 meter lang. Maar ik heb het idee dat ik er niet genoeg uithaal. Huidige verbruik op jaarbasis is 3.500 kWh.



Ik heb ook niet de juiste software volgens mij om dit goed in te plannen, ik heb ze zelf maar even getekend in Powerpoint om een idee te krijgen.

[Termy]

@Pater Ook al lijkt het op de situatie van TS gaat een mod je vast vragen om je eigen topic te maken . Het heeft nl verder niks met de situatie van het topic te maken.

[teacher]

Wat hij ^ zegt.

@Pater graag eigen topic, en neem dan Tips bij openen offerte topic zonnepanelen ter harte.

[JvS]

Yes, je situatie verdient gewoon een eigen en compleet topic .

Ik zal nog effe de finale feedback geven dat de uitlezing nu ook werkt dankzij een mailtje aan APS. En op een mooie dag als 26 maart 13,5kwh opbrengt. De OZO panelen een stuk meer dan de WNW panelen waarvan er eentje wat last heeft van de pijpjes. De theorie zegt 15,3kwh, dus ik verlies her en der wel wat (maar zie niet echt gekke schaduwdingen).

Deze curve van 26MAR22 suggereert geen grote problemen met schaduw.



Leuk om het ook per paneel te kunnen zien. Je kan het ook per moment bekijken. Je ziet het vermogen nooit ook maar in de buurt van de WP komen trouwens. 330watt is het hoogste dat ik weleens heb gezien.



Als iemand nog weet waar ik die 10% mee zou kunnen verliezen, dan houd ik me aanbevolen

[ Voor 5% gewijzigd door JvS op 29-03-2022 21:19 ]

[Termy]

@JvS ziet er goed uit . Ik heb ondertussen ook m'n nieuwe set liggen met DS3-L omvormers. Ik zie dat dit topic me er op wees dat die echt beschikbaar waren en sindsdien ben ik gaan puzzelen met hoe m'n nieuwe stuk dak optimaal te gebruiken .

Wat je opbrengst betreft: klopt je temp coëfficiënt wel? -0.48 is de standaard die ingevuld staat zover ik weet en de temp die daar aangegeven wordt is een stuk lager dan we de afgelopen zonnige dagen hadden. Mijn panelen hebben bv een coëfficiënt van -0.35%. Dat is natuurlijk gunstiger dan wat je nu gebruikt, maar als de temp 10 graden hoger is dan waar de simulatie nu van uit gaat dan zou het prima kunnen kloppen. Heb je ook nog iets van afschot op je dak en welke kant is dat op? Hier is het gunstig, waardoor de panelen niet vlak oost/west liggen maar ook een beetje naar zuid hellen. Ik vermoed dat ik daarom aan de hoge kant van het spectrum zit in het oost/west productietopic.

Overigens heeft m'n nieuwe dak een beetje een dip waardoor 1 rij aan panelen iets verder naar zuid hellen en dat zie ik terug in de opbrengst die net wat hoger is bij die panelen. De rij erna helt juist weer een beetje terug, dus die doen het weer iets slechter dan de rest. Dat scheelt al meer dan 5% dus als de hoek niet helemaal is wat je denkt dat het is + temp effect, dan is het zeker redelijk dat je zover afwijkt van de simulatie.

[Pater]

Yes, je hebt gelijk, ik gooi een eigen topic open. Ik blijf je topic wel volgen, JvS, want ik vind het machtig interessant!

Hoe ben jij om gegaan met afstand tot de dakrand? Heb je daar een berekening op los gelaten?

[ Voor 28% gewijzigd door Pater op 30-03-2022 14:51 ]

[Wuursj]

[b]JvS in "Dakopbouw plat dat vol leggen met zonnepanelen"
Leuk om het ook per paneel te kunnen zien. Je kan het ook per moment bekijken. Je ziet het vermogen nooit ook maar in de buurt van de WP komen trouwens. 330watt is het hoogste dat ik weleens heb gezien.

Dat komt nog wel
Mijn 320Wp paneeltjes O-W 10 graden helling aan een APS QS1 tikken met regelmaat ff de 300w aan mei/juni. Maar dat duurt maar ff. Constant vermogen id idd wat lager, iets boven de 80% van wp in mijn opstelling.

Maar die tool is wel handig. Confronterend om te zien wat de (ongebruikte!) schotelantenne bij de buren te weegt brengt in de linker panelen (en met name bovenste)

kost de helft

[lolle1212]

Ronald schreef op donderdag 16 december 2021 @ 08:13:
@JvS Heb je de discussie tussen @Termy en mij wel gelezen?

DS3-L is niet 1 770VA omvormer met 2 trackers. Het zijn 2 365VA omvormers. Van piekverdeling is dus geen sprake... Hij kan niet 250W uit je west paneel en 495W uit je oost paneel pakken.

DS3 is 2x440VA, een heel veel betere keuze. Ook dat gaat aftoppen, maar nu marginaal in plaats van enkele procenten.

Om dit correct te simuleren in Sunny moet je:
O en W elk aansluiten op een aparte SB beperkt op 1440W (DS3-L) of 1760W (DS3)

Ik kan inmiddels met ervaring met 9 DS3-L oost/west stellen dat bovenstaande niet klopt

ik weet niet in hoeverre de 730VA verdeeld kan worden, maar het is in vedergeval niet 2x 365, daar ik hier regelmatig zie dat bijvoorbeeld ene kanaal 390 doet, en andere 330. (samen dus onder de 730va, maar individueel kunnen ze zeker meer dan de helft doen (365va) mits het andere kanaal dan minder doet natuurlijk)

[ Voor 4% gewijzigd door lolle1212 op 06-07-2022 16:22 ]

[Termy]

lolle1212 schreef op woensdag 6 juli 2022 @ 16:16:
[...]


Ik kan inmiddels met ervaring met 9 DS3-L oost/west stellen dat bovenstaande niet klopt

ik weet niet in hoeverre de 730VA verdeeld kan worden, maar het is in vedergeval niet 2x 365, daar ik hier regelmatig zie dat bijvoorbeeld ene kanaal 390 doet, en andere 330. (samen dus onder de 730va, maar individueel kunnen ze zeker meer dan de helft doen (365va) mits het andere kanaal dan minder doet natuurlijk)

390? Hier heb ik nog niet hoger gezien dan 380 en gebruikelijk stopt ie op zo'n 377, ongeacht wat het andere kanaal doet. Ik heb een paar omvormers en panelen omgestoken om ipv oost + oost en west + west beide oriëntaties te hebben maar dat veranderde niks aan de top. Dus helaas, toch echt aftopping per kanaal en niet als geheel.

Ik zie hier overigens een piek van 755 Wac per DS3-L.

[Ronald]

W en VA zijn niet hetzelfde.

VA van deze omvormers is als het goed is gedefinieerd bij 230V

Bij 240V kun je dus meer W aan. De begrenzing is dus eigenlijk 365/230 A stroom

(En zelfs deze uitleg is volgens mij nog niet 100% correct... Maar dichterbij)

[Termy]

Ronald schreef op woensdag 6 juli 2022 @ 16:54:
W en VA zijn niet hetzelfde.

VA van deze omvormers is als het goed is gedefinieerd bij 230V

Bij 240V kun je dus meer W aan. De begrenzing is dus eigenlijk 365/230 A stroom

(En zelfs deze uitleg is volgens mij nog niet 100% correct... Maar dichterbij)

Hier ging ik ook van uit maar ik zie die 750-755 Wac limiet ongeacht het voltage dat gerapporteerd wordt en die varieert op zulke momenten. Ik heb het bij 233 V gezien maar ook 237 V bv, dat zou toch wel aardig wat(t ) moeten verschillen maar doet het blijkbaar niet.

[lolle1212]

Termy schreef op woensdag 6 juli 2022 @ 16:45:
[...]


390? Hier heb ik nog niet hoger gezien dan 380 en gebruikelijk stopt ie op zo'n 377, ongeacht wat het andere kanaal doet. Ik heb een paar omvormers en panelen omgestoken om ipv oost + oost en west + west beide oriëntaties te hebben maar dat veranderde niks aan de top. Dus helaas, toch echt aftopping per kanaal en niet als geheel.

Ik zie hier overigens een piek van 755 Wac per DS3-L.

Ja, net even gekeken, en zo snel zie ik bijvoorbeeld de combinatie van 387 en 347.

Gecombineerde max die ik hier zo snel kan vinden is 758 (377+381 of bijv 375+383) maar ik heb alleen de afgelopen 3 dagen doorgeklikt, dus mogelijk nog net iets meer.

Dit is overigens met 400wp panelen, landscape oost/west

[ Voor 3% gewijzigd door lolle1212 op 06-07-2022 17:05 ]

[Termy]

Dat is praktisch hetzelfde als wat ik hier zie en dat topt zeker af want mijn 455 Wp (zie sig) panelen doen hetzelfde als jouw 400 Wp panelen. De 460 Wp van @JvS hier in de stad in vergelijkbare setup doen beduidend meer op DS3 omvormers, dus jammer de bammer maar je topt gewoon af .

[lolle1212]

Termy schreef op woensdag 6 juli 2022 @ 17:05:
Dat is praktisch hetzelfde als wat ik hier zie en dat topt zeker af want mijn 455 Wp (zie sig) panelen doen hetzelfde als jouw 400 Wp panelen. De 460 Wp van @JvS hier in de stad in vergelijkbare setup doen beduidend meer op DS3 omvormers, dus jammer de bammer maar je topt gewoon af .

Ja klopt, al denk ik dat de aftopping bij mij relatief meevalt gezien de 400wp panelen. Voor de goede orde pleit ik ook niet dat 730va te verdelen is in 130+600 hoor. Ik ging meer in op de onjuiste stelling dat het strikt 2 losse 365va in één behuizing zijn. daar mijn record wat ik gezien heb op 392 ligt, en ik niet alles ala minuut continue bekijk natuurlijk. (en je ook ziet dat dit soort pieken alleen kunnen als het andere kanaal minder levert)

Overigens wel benieuwd of de DS-L nog iets van het aftoppen terugwint bij de opstart en afsluiting door de lagere geaccepteerde spanningen, in theorie zou de DS-L eerder moeten beginnen en langer doorgaan dan een DS3. (afhankelijk van het paneel natuurlijk)

[ Voor 4% gewijzigd door lolle1212 op 06-07-2022 17:16 ]

[Termy]

Het verschil in opstarten zal niet heel boeiend zijn, maar de DS3-L kan wel omgaan met panelen die lager in hun Vmp zitten itt de DS3. Die 54cell panelen bv.

Anyway, ik ben bang dat alsnog niet klopt wat je zegt en dat ze echt gewoon apart zijn. Waarom? Omdat ik dus zie dat ze aftoppen op 37x Wdc ongeacht wat het andere kanaal doet. Zelfs als daar een andere orientatie op zit dan blijft deze hangen op 37x Wdc terwijl het andere kanaal nog verder oploopt. Later op de dag zie je dan het omgekeerde. Als je er makkelijk bij kunt en het graag heel zeker wilt weten is het ook makkelijk te testen door gewoon 1 paneel af te koppelen. Ik voorspel bij deze alvast dat dat 0 effect zal hebben op degene die wel nog aangesloten is. Of misschien 0,1 effect omdat de omvormer minder warm zal worden en dus mogelijk wat efficiënter is, maar dat zal je ook alleen maar zien als je een installateursaccount hebt zodat je de AC output kunt zien.

Dat je zoveel hoger dan 365 W per kanaal ziet is a) omdat je naar DC kijkt, niet AC en b) omdat de limiet niet altijd precies is zoals aangegeven. @JvS ziet zelfs minder dan 440 Wdc bij z'n DS3's terwijl bv de QS1 een totaal van 1260 Wac of zo kan halen. Over de QS1 gesproken, daar heb ik ook een paar voorbeelden van in m'n account en die doen precies hetzelfde als m'n DS3-L's.

[JvS]

Sinds gisteren is de FW ook geupdate en starten de DS3's ineens op bij veel lagere vermogens. Dit was altijd bij 10-20watt per paneel en nu zie ik al levering met 1-2watt per paneel. Bij de update was eerst ook het vermogen gelimiteerd tot 320watt (DS3-S!), maar dat is vandaag weer gefixt, terwijl ze nog wel nog steeds vroeg opstarten.

Het aftoppen gebeurt bij mij tussen de 430 en 440 watt per kanaal inderdaad. Maar die aftoppingen zie ik alleen bij halfbewolkte/halfregen dagen op de piekmomentjes. Geen afvlakkende curves hier . 495wp en 430watt omvormers toppen echt nooit af in een reguliere dag.

[Termy]

Klopt, in jouw geval is het een rand geval, bij mij is er niet per se een enorme piek nodig en is lichte bewolking op een wat koudere dag in de zomer genoeg voor een tijdje aftoppen, maar op een volledig heldere dag gebeurt het vrijwel niet.

M'n DS3-L startte overigens al op bij 1 W per kanaal of zo, hoewel dit meer lijkt te liggen aan de ECU-R dan de omvormer. Ik zie nl dat oude ECU-Rs (2160) al direct hoog vermogen bij het 1e licht laten zien (20+W van 4500 Wp of zo) terwijl de nieuwe (2162) dan op 0 staan, zowel met mijn DS3-L als met QS1 en YC600. De oude ECU-R laat zelfs vermogen zien bij donker onweer dus dat kan gewoon niet kloppen.

Helaas heb ik geen kWh meter direct achter m'n panelen maar de data uit m'n slimme meter suggereert dat er ook echt pas wat opgewekt wordt wanneer ik >0 W zie.

[lolle1212]

JvS schreef op woensdag 6 juli 2022 @ 20:16:
Sinds gisteren is de FW ook geupdate en starten de DS3's ineens op bij veel lagere vermogens. Dit was altijd bij 10-20watt per paneel en nu zie ik al levering met 1-2watt per paneel. Bij de update was eerst ook het vermogen gelimiteerd tot 320watt (DS3-S!), maar dat is vandaag weer gefixt, terwijl ze nog wel nog steeds vroeg opstarten.

Het aftoppen gebeurt bij mij tussen de 430 en 440 watt per kanaal inderdaad. Maar die aftoppingen zie ik alleen bij halfbewolkte/halfregen dagen op de piekmomentjes. Geen afvlakkende curves hier . 495wp en 430watt omvormers toppen echt nooit af in een reguliere dag.

interresant, hoe hou je in de gaten of de firmware van de inverters geupdate zijn?

[JvS]

lolle1212 schreef op donderdag 7 juli 2022 @ 09:31:
[...]


interresant, hoe hou je in de gaten of de firmware van de inverters geupdate zijn?

Deductie van het feit dat meerdere mensen hetzelfde nieuwe gedrag rapporteren