Zonnepanelen oost/west of alleen oost?

[ran-dy]

Beschikbare (dak)ruimte

Aan de oost kant is het circa 4,5m bij 5,5m. Dit is gemeten vanaf boven de dakkapel. Zoals te zien op de foto is er wel een schoorsteen, maar deze kan ik eventueel verwijderen. Aan de west kant heb ik twee vrije vlakken van ongeveer 4m bij 1,5m. De hoek van het dak is ~45 graden.

Schaduw

Er is geen schaduwval op het dak van objecten in de omgeving.

Jaarverbruik

Jaarverbruik nu zit op circa 3000-3500 Watt op basis van een schatting. We wonen hier pas net, dus historisch verbruik heb ik niet.

Huidige elektriciteitsaansluiting

Huidige elektriciteitsaansluiting is een enkelfase aansluiting afgezekerd op 35A.

Budget en doel

Met name een stap richting zelfvoorziening zetten en zoveel mogelijk stroom die ik zelf verbruik op kunnen wekken. Wat terug geleverd kan worden is leuk, maar is niet de hoofdreden. Budget maakt eigenlijk niet zoveel uit, geheel afhankelijk ook van het rendement/terugverdientijd. Materiaalkosten rond de 2-2,5k exc. btw lijkt me haalbaar.

Wie gaat het project uitvoeren

Ik wil de installatie van de zonnepanelen zelf doen. Dit vanwege een drastisch verminderde terugverdientijd en dat het dak aan de oostkant goed bereikbaar is. Voor de westzijde zal ik een steiger moeten huren, dus wellicht dat installatie in twee stappen gedaan wordt.

Bijhouden van data

Ik minimaal de opgewekte energie inzichtelijk willen hebben in mijn Homeassistant. Verder geen specifieke wensen.

Regio

Gelderland

Reeds verkregen offertes

Ik heb twee situaties, die mij het meest optimaal lijken obv de offertes welke ik heb ontvangen. Na mijn eigen berekeningen kom ik erop uit dat een oost/west opstelling het meest optimaal zou moeten zijn. Ik ben echter benieuwd naar jullie mening hierover. Indien het een oost/west opstelling zou worden, zou ik dit graag in twee etappes installeren ivm eerdergenoemde steigerhuur. Ik zal hieronder mijn situatie toelichten en mijn vragen/twijfelpunten opnoemen. In de berekeningen ben ik uitgegaan van 385 Wp panelen.

Oost opstelling


Bij een opstelling enkel op oost, zal het waarschijnlijk neerkomen op 9 panelen. Volgens berekeningen die ik heb gemaakt met deze link, kom ik uit op de volgende schattingen:
Max vermogen: 2855
Opbrengst: 2992
Omvormer: Growatt 3000s
Investering: ca. 1875

Oost-west opstelling
(let niet op mijn Paint skills).
Ik ga hier trouwens wel uit van een opstelling 8 om 4. Dit omdat ik mijn aansluiting graag via een PV verdeler wil laten lopen en ik begreep dat het maximum aantal panelen 12 is (/3500 Watt) op een dergelijke aansluiting. Op de tekening staat dus 1 paneel teveel.

Met deze berekeningen kom ik uit op de volgende schattingen:
Max vermogen: 3303
Opbrengst: 3652
Omvormer: Growatt MIN 3600TL-XE (mag dit?)
Investering: ca. 2215

Mijn voorkeur gaat denk ik uit naar een oost/west opstelling ook met het oog op wijzigingen van de salderingsregeling. Er komt namelijk tot een later tijdstip stroom binnen die ik zelf kan verbruiken in plaats van terugleveren. Anyway, hierbij nog mijn twijfels/vragen:

• Klopt mijn beredenering/berekening?
• Wat is in jullie ogen de beste oplossing qua opstelling?
• Is het mogelijk om later een string toe te voegen voor de west kant?
• Zijn 4 panelen op de westkant voldoende om de omvormer aan te houden?
• Mag deze 3600 watt omvormer achter een PV verdeler? Zo nee, wat is een goed alternatief?
• Hebben jullie ervaring met deze omvormers? Het viel me op dat ik in elke offerte Growatt aangeboden heb gekregen, maar er zijn natuurlijk meerdere merken beschikbaar.

Alvast bedankt voor de de moeite, ik ben erg benieuwd naar jullie kijk hier op!

[ Voor 38% gewijzigd door ran-dy op 27-11-2021 12:19 ]

[Ronald]

Elke offerte een Growatt, dat is uitzonderlijk, meestal is het Solaredge wat de klok slaat, zonder dat dat duurdere systeem nodig is...

Bovenaan dit sub-forum staat een topic met tips voor het opstellen van een start post. Dat kan nuttig zijn om je beter te helpen.

Je kunt duidelijk meer dan 3600Wp aan een omvormer hangen, zeker in oost west opstelling omdat de piek opbrengst niet op hetzelfde moment komt. Even vrij extreem, en dan nog valt het mee: https://www.thomasberger....kw2=3080&temp_coeff2=-.48
(Dat heb ik dan niet getoetst aan omvormer datasheets)

Ja dat betekent dat je potentiël niet alle opbrengst krijgt, in de praktijk gaat die om een handje of wat kWh per jaar... De moeite/kosten van zwaardere omvormer en wellicht lastig te leggen nieuwe kabels meestal niet waard.

Je kunt het beste je huis intekenen op Sunny designer of Solaredge designer. Je bent toch niet verplicht hun omvormer te kiezen aan het eind... De berekeningen zijn wat uitgebreider dan pvcalc.

[ran-dy]

Ronald schreef op maandag 9 augustus 2021 @ 12:40:
Elke offerte een Growatt, dat is uitzonderlijk, meestal is het Solaredge wat de klok slaat, zonder dat dat duurdere systeem nodig is...

Bovenaan dit sub-forum staat een topic met tips voor het opstellen van een start post. Dat kan nuttig zijn om je beter te helpen.

Je kunt duidelijk meer dan 3600Wp aan een omvormer hangen, zeker in oost west opstelling omdat de piek opbrengst niet op hetzelfde moment komt. Even vrij extreem, en dan nog valt het mee: https://www.thomasberger....kw2=3080&temp_coeff2=-.48
(Dat heb ik dan niet getoetst aan omvormer datasheets)

Ja dat betekent dat je potentiël niet alle opbrengst krijgt, in de praktijk gaat die om een handje of wat kWh per jaar... De moeite/kosten van zwaardere omvormer en wellicht lastig te leggen nieuwe kabels meestal niet waard.

Je kunt het beste je huis intekenen op Sunny designer of Solaredge designer. Je bent toch niet verplicht hun omvormer te kiezen aan het eind... De berekeningen zijn wat uitgebreider dan pvcalc.

Bedankt voor je reactie. Ik heb voor de uniformiteit toch maar even mn post in het format gegoten . Ik ben deze week inderdaad al wat aan het stoeien geweest met sunnydesigner/solaredge designer. Ik moet zeggen, bij solaredge designer kwam ik er niet zo goed uit omdat deze altijd gebruik maakt van optimizers. Bij Sunny kwam ik uit op de volgende cijfers:



Op jaarbasis een aantal kWh minder dan met pvcalc dus. Het valt me op dat ik met 9 panelen op de oostkant slechts 2585. Het lijkt dus vooralsnog de moeite om op de andere kant van de woning 4 panelen te plaatsen.

Wel ben ik hierin uitgegaan van 2 strings. Ik vraag me af of dit goed gaat met het minimaal benodigde voltage voor de omvormer.

[Ronald]

De 4 panelen op de SMA is te krap om optimaal te draaien (De string heeft geen mogelijkheid tot schaduwmanagement)
De SMA start op 100V, dat is geen enkel probleem, maar het is draaien wat de pot schaft, schaduw of niet (Dus als er een kraai op de hoek van je paneel gaat zitten stort de hele string in). De belangrijke waarde is minimale MPPT spanning.

Je zou naar iets van 6 moeten als je SMA wil. Anders pak je een Goodwe; Die is iets minder goed in schaduwbeheer, maar kan het vanaf 80V. Kost ook slechts net meer dan de helft... dus overall de keuze met beter financieel rendement.

En omdat je toch zelf wil leggen: Leg zoveel mogelijk. Zelfs 8+8 gaat waarschijnlijk met minimale aftop verliezen op dezelfde omvormer (Energy usability factor zal niet minder dan 98% worden)

[Rrob]

even los van de wattages etc, is het niet veel mooier als je er 6 verticaal boven de dakkapel plaatst? En dan nog evt nog 1 boven en 1 onder het dakraam als je voor de max wilt gaan.

en ik ween niet hoe je (werk)dag er meestal uitziet maar de meeste huishoudens verbruiken 's avonds veel meer stroom dan 's ochtends

[ Voor 26% gewijzigd door Rrob op 10-08-2021 10:04 ]

[ran-dy]

Ronald schreef op dinsdag 10 augustus 2021 @ 09:30:
De 4 panelen op de SMA is te krap om optimaal te draaien (De string heeft geen mogelijkheid tot schaduwmanagement)
De SMA start op 100V, dat is geen enkel probleem, maar het is draaien wat de pot schaft, schaduw of niet (Dus als er een kraai op de hoek van je paneel gaat zitten stort de hele string in). De belangrijke waarde is minimale MPPT spanning.

Je zou naar iets van 6 moeten als je SMA wil. Anders pak je een Goodwe; Die is iets minder goed in schaduwbeheer, maar kan het vanaf 80V. Kost ook slechts net meer dan de helft... dus overall de keuze met beter financieel rendement.

En omdat je toch zelf wil leggen: Leg zoveel mogelijk. Zelfs 8+8 gaat waarschijnlijk met minimale aftop verliezen op dezelfde omvormer (Energy usability factor zal niet minder dan 98% worden)

Hmm, daar was ik al een beetje bang voor. Al ben ik er wel van uit gegaan dat ik dan een Growatt zou pakken ipv een SMA, zoals in de OP beschreven. Waarschijnlijk dus een Growatt 3600 TL-XE, maar ik zie in de datasheet dat deze ook een opstartspanning vereist van 100V. Ik heb nog even verder zitten puzzelen en ik denk dat dit het maximale is wat ik kwijt kan qua ruimte. 10 om 6. Ik weet alleen niet of ik het esthetisch gezien mooi vind om die 'losse' panelen op beide daken te hebben. Qua rendement wel het meest aantrekkelijk natuurlijk.

Rrob schreef op dinsdag 10 augustus 2021 @ 10:02:
even los van de wattages etc, is het niet veel mooier als je er 6 verticaal boven de dakkapel plaatst? En dan nog evt nog 1 boven en 1 onder het dakraam als je voor de max wilt gaan.

en ik ween niet hoe je (werk)dag er meestal uitziet maar de meeste huishoudens verbruiken 's avonds veel meer stroom dan 's ochtends

Opzich een goed punt, heb ik nog helemaal niet bij stil gestaan en lijkt me ook goed mogelijk, zelfs met 10 panelen. Zal het in ieder geval in de overweging mee nemen die ook nog langs mijn wederhelft gaat .

[migjes]

@ran-dy
vergeet de term "opstart spanning", die is erg verwarrend.
waarom: panelen leveren gewoon de Voc, en doen dit al voordat de zon boven de horizon is.
dus lagere opstart spanning heeft niks te maken met eerder of later starten, alleen hoe klein (aantal Voc dus aantal panelen) een string kan zijn in nood gevallen.

maar na de opstart spanning heb je ook nog deze tabel:
(dit is geen SMA of growatt, maar zal voor 99% wel kloppen met dat type omvormer.)

dit gaat dus over de Vmpp (niet de Voc), hoe dichter die bij de 350V zit de beter.
(maar een 200Vmpp is zeker nog geen ramp, zelfs 150Vmpp is geen ramp maar weet wel dat je wat inlevert in rendement)
dus als het kan en je krijt er nog een paneel bij op je 6 panelen string, dan is die zet goud waard.
(het hoeft niet, maar een 0,5% extra rendement over alle 7 panelen tikt toch aan.)

en ja ga oost west, zeker niet 1 kant gebruiken.
en ja graag op 1 omvormer.
zie ook mijn set, hier een voorbeeld dag.

dit was 6430Wp op een 4000VA omvormer.
je ziet dat oost-west lekker verdeeld over de dag, je krijgt een minder hoge top, maar veel meer uren opbrengst.

oost-west het werkt net leuker als beide kanten even veel Wp hebben.
door b.v. 2x8x360Wp te doen, kun je zelfs zakken naar een 3kW omvormer.
en die zijn weer net een stapje goedkoper als een 3,6kW.
maar goed het moet maar net kunnen.
(2x10x360Wp op een 3,6kW omvormer is ook leuk, maar 8x360Wp + 10x360Wp op 3,6kW omvormer is ook leuk.)

ik zelf heb een 4kW omvormer, dit kan soms ook nog op een 16A groep zonder gevaar of problemen.
(langer verhaal)
dat kun je ook nog overwegen, geeft je net iets meer ruimte.

[busscherski]

Als je het zelf installeert zou ik gewoon beide daken vol maken. Als het qua uiterlijk van het legplan beter is, misschien 1 of 2 panelen weg laten.

[Dre]

Oost en west volleggen. Meet wel de dakmaten op de centimeter nauwkeurig. Er is een hoop keuze in maten voor panelen. Als het uitkomt zou je zelfs op west andere panelen kunnen leggen dan oost. Niemand die beide daken tegelijk ziet, behalve de vogels

[ran-dy]

@migjes Bedankt voor de uitleg, ik heb me even wat verder in moeten lezen maar ik denk dat ik je verhaal begrijp. Handige afbeelding trouwens.

Ik heb gisteravond even een tekening gemaakt door het tellen van dakpannen. De west kant van mijn huis is helaas slecht toegankelijk, dus daar ga ik niet op om te meten. De oost kant wil ik komend weekend even nameten, maar ik heb het idee dat het aardig klopt. Afbeeldingen heb ik toegevoegd aan mijn OP.

Na een tijdje puzzelen met verschillende maten panelen kom ik helaas niet verder dan de opstelling die ik eerder heb gepost. Ofwel, max 10 panelen oost, max 6 panelen west. Mocht iemand nog een slimme ingeving hebben, graag .

Daarnaast vast even aan het kijken geweest naar een aantal panelen:

Qua prijs lijkt hier de JA Solar met 325Wp het voordeligst, maar t.o.v. de Tina Solar 390Wp scheelt het wel circa 700kWh op jaarbasis (obv pvcalc berekening). Het lijkt me wel de moeite waard om de 390Wp te nemen, ook al is de terugverdientijd mogelijk wat langer.

Ik lees hier en daar wat slechte verhalen over de Growatt omvormer op een oost/west opstelling met een korte string, het lijkt me daarom verstandiger om Goodwe te nemen. Prijs verschilt ook amper. Ik zou dan uit komen op 16x Trina Solar Vertex 390Wp icm een Goodwe 3600D-NS. Is dit een realistische set-up? Of zou het toch verstandiger zijn om een SMA te overwegen?

Oja, en nog even de vraag; mag een 3600Watt omvormer gecombineerd worden met een PV-verdeler? Ik lees overal dat deze max 3500Watt binnen mag krijgen, maar kan me ook voorstellen dat het max 3680 is wanneer het op een dedicated (met wasmachine) 16A groep zit?

[Ronald]

@ran-dy staar je niet blind op de paneelprijs alleen. Voor het op het dak licht komt zelfs bij zelf uitvoeren rustig nog dat bedrag bij (omvormer, legmateriaal, bekabeling, MC4 stekkers, meterkast toebehoren)

Zoveel mogelijk Wp halen komt (zeker na dat fijne klimaatrapport) naar je toe, en als je daardoor een paneel moet gebruiken wat wat duurder is dan is het dat (binnen grenzen) waard.

Dus lekker gaan puzzelen: Panelen leveren geld op, dakpannen niet.


Voor zo ver ik het begrijp is er in theorie geen limiet aan de PV verdeler. De PV verdeler wordt ingezet omdat er invoeding op de kabel mogelijk is van zowel het net als de omvormer. Gezamelijk moeten deze de bekabeling niet kunnen overbelasten. Is de bekabeling geschikt voor 16A, dan moet hij in de meterkast 16A beveiligd zijn, en tussen omvormer en /alle/ mogelijke gebruikers/wandcontactdozen ook met 16A.
16A is 3680W bij 230V ;-)

Is de bekabeling veilig bij hogere belasting, dan mag je dus hoger afzekeren. Lees je hierover goed in als je dit deel ook zelf gaat doen.

[Tsurany]

Waarom wil je met een PV verdeler werken? Ik zou nu even de pijn pakken en een kabel naar de meterkast trekken, dan kan je een stuk meer panelen kwijt op dat dak. Zeker als je het zelf gaat leggen is de meerprijs per paneel erg laag waardoor het zeer rendabel is het dak vol te leggen.

Ik zie dat er ook een stuk plat dak is? Op de foto's lastig te zien maar hij lijkt aan te sluiten op het schuine dak, dan kan je daar nog extra panelen op kwijt?

Op west lijk je een aantal pijpjes te hebben, kan je deze niet vervangen voor zo'n speciale dakpan waardoor ze onder de panelen uitkomen? Heb je weer wat extra ruimte voor panelen. Zeker als salderen er af gaat is west het meest interessant, dat is de stroom die je 's avonds direct kan gebruiken op het moment dat je na het werken thuis bent en allerlei elektrische apparatuur aan zet.

[remco_k]

Tsurany schreef op woensdag 11 augustus 2021 @ 16:44:
Waarom wil je met een PV verdeler werken? Ik zou nu even de pijn pakken en een kabel naar de meterkast trekken, dan kan je een stuk meer panelen kwijt op dat dak.

Want?
Bij gebruik van een correct en volgens de regels geinstalleerde PV verdeler kan je namelijk gewoon 16A/3680Watt aan die PV groep hangen van die PV verdeler.

Verder wel eens dat het voorkomen van een PV verdeler m.i. wel gewenst is.

[Tsurany]

remco_k schreef op woensdag 11 augustus 2021 @ 17:10:
[...]

Want?
Bij gebruik van een correct en volgens de regels geinstalleerde PV verdeler kan je namelijk gewoon 16A/3680Watt aan die PV groep hangen van die PV verdeler.

Verder wel eens dat het voorkomen van een PV verdeler m.i. wel gewenst is.

Omdat ik denk dat je op dat dak wel meer panelen kwijt kan waardoor je boven de 3680 watt uit komt, dan is het zonde als het zaakje gaat aftoppen omdat je een omvormer hebt die beperkt is tot 3600 watt.

[Ronald]

@Tsurany Zou je het linkje willen aanklikken in mijn reply onder de TS? Je kunt met Oost-West echt waanzinnig overdrijven voor het een probleem wordt.

En waarschijnlijk is gewoon 2.5mm² VD draad gebruikt voor de wasmachine groep... Voor zover ik weet mag je dat op 20A afzekeren.

[busscherski]

@ran-dy
Ik zag dat 8+4 helemaal niet aftopt.
Kun je die Sunnydesign simulatie nog eens herhalen met 9+6 panelen en die 3.68 kW omvormer? Ik verwacht dat ook dat nog geen procent aftopt op jaarbasis.

[ran-dy]

@Ronald Dat is zeker waar. Het optimum is natuurlijk ook afhankelijk van de factor tijd. Hoe langer de tijd hoe meer de 390Wp panelen opleveren. Terugverdientijd is waarschijnlijk alleen iets langer. Dit is denk ik gewoon een keuze die we moeten maken. Voor mij is het belangrijkste dat de investering zich na 3-4 jaar terug verdient obv huidige berekeningen.

Er komt vanaf de wasmachine inderdaad 2,5mm² binnen die afgezekerd is op 16A. Het lijkt mij daarom ook logisch dat de PV verdeler max 3680Watt mag hebben, dus een 3.6kW omvormer geen probleem zou moeten zijn. Dit weet ik echter niet zeker, omdat bij elke PV verdeler die ik vind staat vermeld dat deze met maximaal 3500 Watt belast mag worden.

@Tsurany Het idee is inderdaad om zoveel mogelijk te plaatsen, zonder dat het me weken aan werk gaat kosten. Ik heb inderdaad nog een stuk plat dak, maar de bitumenlaag is al wat ouder en het werd mij afgeraden door de mensen die de offertes hebben gemaakt om hier een paneel op te plaatsen. Wat betreft de PV verdeler, er is natuurlijk een mogelijkheid om een extra draad te trekken naar de meterkast, wanneer me dit genoeg scheelt. Tot nu toe denk ik dat die moeite niet opweegt tegen die paar extra kWh.

Goede tip trouwens van de ventilatie pannen, ik wist niet dat deze bestonden. Ik heb even gepuzzeld en kan met het verwijderen van de pijpjes, nog 1 extra paneel plaatsen. Ik weet niet of me dat de moeite waard is, gezien ik 3 buizen moet verleggen en het paneel verticaal moet, wat ook niet heel strak oogt.

@busscherski Wat bedoel je precies met aftoppen? Dat de omvormer de opbrengst beperkt doordat de panelen op een x moment meer kunnen leveren dan de omvormer aan output geeft? Ik heb de -tot nu toe- beoogde set-up nog even in sunnydesigner gezet met 390Wp panelen. Hiermee kom ik uit op de volgende stats:

[Ronald]

@ran-dy klinkt raar om 3500W te adviseren als er geen installatie automaten te krijgen zijn van 15.2A.

Vaste 2.5mm² bekabeling mag naar wat ik vind tot 23A belast worden. (Elektro huisinstallatie topic heeft die kennis)
Als dat mag is zelf een PV verdeel kast bouwen voor iets hogere stroom niet lastig, en mogelijk goedkoper.

[busscherski]

ran-dy schreef op donderdag 12 augustus 2021 @ 08:40:
@busscherski Wat bedoel je precies met aftoppen? Dat de omvormer de opbrengst beperkt doordat de panelen op een x moment meer kunnen leveren dan de omvormer aan output geeft? Ik heb de -tot nu toe- beoogde set-up nog even in sunnydesigner gezet met 390Wp panelen. Hiermee kom ik uit op de volgende stats:
[Afbeelding]

Volgens dat screenshot heb je doordat er relatief veel Wp op de omvormer is aangesloten op mooie dagen iets verlies van opbrengst.
De energierendementsfactor is 99.8%. Dat betekent dat je 0.2% van de jaaropbrengst mist door aftoppen (doordat de omvormer ietsje klein is). Dat is 10 kWh per jaar. 2 euro. Prima want daar kun je geen grotere omvormer voor ophangen.

[ran-dy]

Zo, inmiddels zijn we alweer een tijdje verder en heb ik (na wat wachten) alle spullen binnen. Uiteindelijk heb ik gekozen om 9 panelen (Trina 385Wp) west te plaatsen en 6 oost. Helaas ging 3 panelen in portrait mode rechts naast het dakraam niet passen, dus heb ik de verdeling wat anders moeten maken.

Gisteren ben ik begonnen met het monteren van de bevestigingsmaterialen met het Clickfit Evo systeem. Werkt tot op heden prima, alles past netjes achter de pan + panlat en zit m.i. behoorlijk stevig vast. Wel twijfel ik nog om wat extra dakhaken te plaatsen aan de rechterzijde bij de dakrand. Als ik kijk naar de Esdec configurator zou dit niet nodig moeten zijn (ik woon in het oosten, dus de laagste windzone), maar ik vind dat de panelen vrij kort op de dakrand komen (20cm, op de foto lijkt het wat minder door de hoek).

Wellicht is er nog iemand die wat meer verstand van zaken heeft en mijn twijfel weg kan nemen?

[AUijtdehaag]

Rechter dakhaak 1 golfje verder zetten?

[ran-dy]

AUijtdehaag schreef op zaterdag 27 november 2021 @ 12:55:
Rechter dakhaak 1 golfje verder zetten?

Dat was in eerste instantie de bedoeling inderdaad, maar de panlat loopt niet verder. Wellicht dat ik het rechter kuiltje van diezelfde pan nog wel zou kunnen gebruiken.