Na al wat jaartjes rondlezen in de diverse forums is het nu tijd voor een eigen topic waar ik jullie mening wil horen over mijn plannen om gasloos te gaan.
Achtergrond
Ik heb een hoekhuis uit 1971, ca 125m2. Mijn CV-ketel is nu 15 jaar en ik wil deze vervangen door een L/W warmtepomp, zodat ik van het gas af kan.
Beneden ligt vloerverwarming, helaas aangelegd als bijverwarming: 2 groepen en hoh 20cm en verder nog 2 flinke T30-radiatoren.
Mijn CV-ketel staat inmiddels al 2 jaar afgeknepen op het minimum vermogen (7KW) en de thermostaat vraagt nog maximaal 36 graden. Ketel gaat daar overigens nog wel een paar graden overheen voordat hij stopt. Hiermee houd ik het ’s winters prima warm. In de ochtend een wat langere run van een uur en de rest van de dag low-load warmhouden.
We hebben grote ramen (jaren 70 doorzonwoning), maar die zijn al wel HR++ U1,0. Spouwmuur is opgevuld met “Thermoparels” en in de kruipruimte ligt een laag van 10-20cm van die thermoparels. Ik kan niet onder mijn hele huis komen, het deel waar ik wel kan komen heb ik vorig jaar 9cm PIR tegenaan geplakt.
Gasverbruik schommelt rond de 900-1050 m2 per jaar (verwarming, koken en douche). Afgelopen voorjaar had ik op 8 februari een dagverbruik van 11m2 gas, de rest van die week tussen de 8-10m2 per dag
In de keuken zit een Quooker. We koken nog op gas, maar dat is een kwestie van een inductieplaat installeren (kabel is al voorzien, dus niet meer zo spannend).
Qua ventilatie hebben we alleen roosters boven de ramen. Die staan 99% van het jaar open (alleen met harde koude wind in de winter sluit ik ze aan de kant van het huis waar de wind vandaan komt)
Plan
Ik zit te denken aan een Mitsubishi Split-unit R32: SHR-M80V Set (bestaande uit ERSD-VM2D binnenunit en SUZ-SWM80 VA buitenunit).
Daarbij een DJG boilervat WPS-200 of een WPS-300 (daarover hieronder meer).
Ik heb geen warmteverliesberekening, qua verwarming zou ik denk ik ook wel genoeg hebben aan de SHR-M60V Set, maar een beetje extra marge voelt wel fijn en daarnaast kun je sneller SWW maken met een grotere warmtepomp. Ondergrens scheelt niet zoveel tussen de 60 en de 80.
Op de slaapkamers van de kinderen en één van de T30’s in de woonkamer wil ik Jaga’s plaatsen voor wat extra afgifte. Ventilator-booster bouw ik zelf. Voor die paar zomerse dagen kan ik wat (niet-condenserend) topkoeling doen. Wel heb ik een luchtontvochtiger, zodat ik de relatieve luchtvochtigheid onder controle kan houden.
Leidingen hier in huis zijn allemaal dikwandig staal (ca 22mm, met een binnenmaat van ca 15mm?). Niet heel ruim voor lage temperaturen, maar die leidingen vervangen is een veel te grote verbouwing, dus daar moet ik het mee doen.
Bij het tunen van mijn CV-ketel heb ik al 2 jaar de pompsnelheid op de hoogste instelling staan (mijn ketel kent maar 2 standen), omdat hogere flow meer warmte verplaatst. Dat geeft wel wat ruis/geluid, maar niet heel storend.
Vanwege de dunne leidingen lijkt het mij verstandig om er een klein buffervaatje tussen te plaatsen, zodat primaire en secundaire circuit hydraulisch gescheiden zijn. Functioneert dan gelijk ook als defrost-voorraadje zodat dat niet uit het huis gehaald hoeft te worden. Ook zal ik wat hogere aanvoertemperatuur en/of hogere delta-t moeten gebruiken dan optimaal, maar dat weegt niet op tegen het hele huis verbouwen voor 28+mm leidingen.
Voor logging (en eventueel besturing) via modbus wil ik er de Procon A1M bijzetten. (Ik heb geen behoefte aan een internet-koppeling via Melcloud, houd liever alles lokaal)
Eerste prioriteit is uiteraard dat het huis warm en comfortabel is in de winter. Efficiëntie en optimalisatie/tuning is iets voor de eerste jaren daarna. Gebaseerd op mijn ervaring met mijn cv-ketel denk ik dat ik initieel begin met een royale stooklijn van 25 bij +15 naar 45 graden bij -15. Dat is ruim voldoende om alles warm te houden en dan zwak ik het later wel af.
Schematisch stel ik het me zo voor (klik voor grote versie):
/f/image/7oHsUUrWvEW5rXgHoShqE1ti.png?f=fotoalbum_medium)
Dat is globaal het plan, ik heb hieronder nog wat vragen over details waar ik nog niet helemaal uit ben:
Allereerst: Klinkt bovenstaande verhaal alsof dit goed gaat komen of zie ik iets over het hoofd?
Grootte boilervat
Waar ik erg mee worstel is de afweging of ik een 200 liter of een 300 liter boilervat zal toepassen. Uiteindelijk ga ik aan 200 liter wel genoeg hebben: Ooit willen we nl. nog wel de badkamer gaan verbouwen en dan komt er ook een douchte wtw in, maar dat zal nog wel een paar jaar duren. Ook nadat de kinderen het huis uit gaan is 200 liter prima maar ook dat duurt nog wel wat jaren. Zelf douche ik meestal 10-15 minuten, af en toe 20-25. Maar mijn kinderen hebben geen moeite met 40-50 minuten douchen. Ik vind het een stuk spannender of ik dat haal... Koud water tijdens het douchen wordt natuurlijk niet gewaardeerd.
De vraag is dus: red ik het in de tussentijd met 200 liter en wat ongunstigere instellingen (hogere boilertemperatuur en een meerdere runs per dag) of kom ik dan alsnog te kort?
Onze douche doet zo’n 6 l/minuut (ca 38-40 graden). Mijn huidige CV-ketel is voor SWW-water ingesteld op 52 graden. Volgens de flow-meter van mijn ketel gebruikt hij tijdens het douchen slechts 2 l/minuut (maar koud-water aanvoer is momenteel rond de 16, het is nog geen winter met <10 graden aanvoer). Nauwkeurigheid van de flowmeter in de ketel is in hele graden, dus het zou ook 2,49 l/minuut kunnen zijn (of misschien nog wel meer/minder, geen idee hoe nauwkeurig een 15-jaar oude flowmeter nog is...). Dat is bij de cv-ketel natuurlijk een continue temperatuur. Met een vat begin je op hogere temperatuur met lagere flow en die flow uit het vat wordt – lijkt mij – langzaam hoger als het vat afkoelt om toch dezelfde douchtemperatuur te kunnen mengen.
Ik zou bijvoorbeeld kunnen automatiseren dat er een SWW-run gestart wordt zodra er iemand >10min. onder de douche staat, of zelfs direct zodra de douche aangaat. Of simpelweg als het vat bijvoorbeeld op 55 graden staat, gaan bijverwarmen zodra deze onder de 50 komt.
Dan kun je het vat meteen bijstoken zodra er gedouched wordt en daarmee een stuk langer douchen.
Worst-case moet er een doorstromer achter, vind ik qua duurzaamheid geen goed idee en ik zou er dan nog een 3-fase-kabel voor naar zolder moeten brengen, maar als fallback-plan als het echt niet lukt kan het wel.
Wat het extra lastig maakt is dat ik de 200 liter fysiek net kwijt zou kunnen op een gunstige plek achter de deur en dichtbij leidingen/afvoer. Een 300 liter-vat zou ik in de andere hoek moeten plaatsen, waardoor alle leidingen van/naar boilervat boven de deur-opening langs moeten. Voor het leeg laten lopen van het boilervat voor onderhoud zou dat dan middels een tuinslang naar een verdieping lager moeten. Dat is niet heel erg, want zeldzaam. Maar de inlaatcombinatie moet ook nog water kunnen afvoeren. Mag je de invoercombinatie tegen het plafond boven je boilervat hangen? Dat is de enige manier om de afvoer af te laten lopen en een deur te laten passeren....
/f/image/P0jGOvfUQMOQHNzn7wE8GTuQ.png?f=fotoalbum_medium)
Zie schematische weergave: Een technische ruimte heb ik niet. De ketel hangt nu op zolder op de overloop boven de wasmachine. Op die plek past de hydrobox, maar ik kan daar geen boilervat kwijt. Dat wil ik in de aangrenzende kamer neerzetten. Zoals je ziet is de 200l veel simpeler qua leidingen dan een 300l die niet achter de deur past.
Warmtemeter
Als tweaker die gek op data, logging, statistiek, grafiekjes etc. is lijkt een warmtemeter een no-brainer. Echter lees ik bij Kamstrup (wat hier als de standaard gezien wordt?) dat ze geen vervangbare batterijen hebben. Dat is dan weer niet zo duurzaam als zo’n apparaat in zijn geheel weggegooid moet worden als de batterij leeg is. Zijn er ook warmtemeters zonder dat probleem of een Kamstrup-model met een vaste stroomvoorziening?
Positie buitenunit
Ik heb een hoekwoning met tussen mijn huis en het volgende blok een brandgang. Ik wil de buitenunit naast mijn huis zetten, dus tussen ons huis en dat van de buren in. Daarbij heb ik twee mogelijkheden:
- Luchtstroom parallel aan de zijmuur
- Luchtstroom haaks op de zijmuur (richting brandgang en buren)
Die 1e positie lijkt mij het minste geluidsissues/echo’s te geven, maar maakt de doorloop wel wat smal. Bij die 2e positie staat de buitenunit minder “in de weg”. Zie bijgevoegde plaatje:
/f/image/LpGnPkvXclAKmcmDORI8jOV3.png?f=fotoalbum_medium)
Ik ben de eerste hier in de wijk die van het gas af gaat/wil, dus ik verwacht argwanende buurtbewoners die op geluid gaan letten.
Ga ik veel geluidsgedoe krijgen met positie 2 en moet ik op safe spelen met positie 1?
Plaatsing komt op een flinke beton-massa en rubberen voet ertussen.
Bediening
De optie om de main controller van de hydrobox in de woonkamer te hangen lijkt het meest op de huidige manier waarop ik in de woonkamer een thermostaat heb hangen die de ketel bestuurt. Kan ik de main controller in de woonkamer aansluiten via dezelfde kabel waar ik nu mijn (Opentherm-)thermostaat op de ketel heb aangesloten? (een nieuwe kabel door die buis trekken is vrij kansarm vanwege het bochtenwerk op dat traject...).
En als je de main controller uit de Hydrobox haalt, zit er dan een “gat” in, of wordt er iets van een afdekplaatje meegeleverd?
Of laten de meeste mensen hier de main controller in de hydrobox zitten en gebruiken ze een losse thermostaat ?
Het is een heel verhaal geworden.
Bedankt voor het lezen en alvast heel erg bedankt voor het meedenken!
Achtergrond
Ik heb een hoekhuis uit 1971, ca 125m2. Mijn CV-ketel is nu 15 jaar en ik wil deze vervangen door een L/W warmtepomp, zodat ik van het gas af kan.
Beneden ligt vloerverwarming, helaas aangelegd als bijverwarming: 2 groepen en hoh 20cm en verder nog 2 flinke T30-radiatoren.
Mijn CV-ketel staat inmiddels al 2 jaar afgeknepen op het minimum vermogen (7KW) en de thermostaat vraagt nog maximaal 36 graden. Ketel gaat daar overigens nog wel een paar graden overheen voordat hij stopt. Hiermee houd ik het ’s winters prima warm. In de ochtend een wat langere run van een uur en de rest van de dag low-load warmhouden.
We hebben grote ramen (jaren 70 doorzonwoning), maar die zijn al wel HR++ U1,0. Spouwmuur is opgevuld met “Thermoparels” en in de kruipruimte ligt een laag van 10-20cm van die thermoparels. Ik kan niet onder mijn hele huis komen, het deel waar ik wel kan komen heb ik vorig jaar 9cm PIR tegenaan geplakt.
Gasverbruik schommelt rond de 900-1050 m2 per jaar (verwarming, koken en douche). Afgelopen voorjaar had ik op 8 februari een dagverbruik van 11m2 gas, de rest van die week tussen de 8-10m2 per dag
In de keuken zit een Quooker. We koken nog op gas, maar dat is een kwestie van een inductieplaat installeren (kabel is al voorzien, dus niet meer zo spannend).
Qua ventilatie hebben we alleen roosters boven de ramen. Die staan 99% van het jaar open (alleen met harde koude wind in de winter sluit ik ze aan de kant van het huis waar de wind vandaan komt)
Plan
Ik zit te denken aan een Mitsubishi Split-unit R32: SHR-M80V Set (bestaande uit ERSD-VM2D binnenunit en SUZ-SWM80 VA buitenunit).
Daarbij een DJG boilervat WPS-200 of een WPS-300 (daarover hieronder meer).
Ik heb geen warmteverliesberekening, qua verwarming zou ik denk ik ook wel genoeg hebben aan de SHR-M60V Set, maar een beetje extra marge voelt wel fijn en daarnaast kun je sneller SWW maken met een grotere warmtepomp. Ondergrens scheelt niet zoveel tussen de 60 en de 80.
Op de slaapkamers van de kinderen en één van de T30’s in de woonkamer wil ik Jaga’s plaatsen voor wat extra afgifte. Ventilator-booster bouw ik zelf. Voor die paar zomerse dagen kan ik wat (niet-condenserend) topkoeling doen. Wel heb ik een luchtontvochtiger, zodat ik de relatieve luchtvochtigheid onder controle kan houden.
Leidingen hier in huis zijn allemaal dikwandig staal (ca 22mm, met een binnenmaat van ca 15mm?). Niet heel ruim voor lage temperaturen, maar die leidingen vervangen is een veel te grote verbouwing, dus daar moet ik het mee doen.
Bij het tunen van mijn CV-ketel heb ik al 2 jaar de pompsnelheid op de hoogste instelling staan (mijn ketel kent maar 2 standen), omdat hogere flow meer warmte verplaatst. Dat geeft wel wat ruis/geluid, maar niet heel storend.
Vanwege de dunne leidingen lijkt het mij verstandig om er een klein buffervaatje tussen te plaatsen, zodat primaire en secundaire circuit hydraulisch gescheiden zijn. Functioneert dan gelijk ook als defrost-voorraadje zodat dat niet uit het huis gehaald hoeft te worden. Ook zal ik wat hogere aanvoertemperatuur en/of hogere delta-t moeten gebruiken dan optimaal, maar dat weegt niet op tegen het hele huis verbouwen voor 28+mm leidingen.
Voor logging (en eventueel besturing) via modbus wil ik er de Procon A1M bijzetten. (Ik heb geen behoefte aan een internet-koppeling via Melcloud, houd liever alles lokaal)
Eerste prioriteit is uiteraard dat het huis warm en comfortabel is in de winter. Efficiëntie en optimalisatie/tuning is iets voor de eerste jaren daarna. Gebaseerd op mijn ervaring met mijn cv-ketel denk ik dat ik initieel begin met een royale stooklijn van 25 bij +15 naar 45 graden bij -15. Dat is ruim voldoende om alles warm te houden en dan zwak ik het later wel af.
Schematisch stel ik het me zo voor (klik voor grote versie):
:fill(white):strip_exif()/f/image/7oHsUUrWvEW5rXgHoShqE1ti.png?f=user_large)
Dat is globaal het plan, ik heb hieronder nog wat vragen over details waar ik nog niet helemaal uit ben:
Allereerst: Klinkt bovenstaande verhaal alsof dit goed gaat komen of zie ik iets over het hoofd?
Grootte boilervat
Waar ik erg mee worstel is de afweging of ik een 200 liter of een 300 liter boilervat zal toepassen. Uiteindelijk ga ik aan 200 liter wel genoeg hebben: Ooit willen we nl. nog wel de badkamer gaan verbouwen en dan komt er ook een douchte wtw in, maar dat zal nog wel een paar jaar duren. Ook nadat de kinderen het huis uit gaan is 200 liter prima maar ook dat duurt nog wel wat jaren. Zelf douche ik meestal 10-15 minuten, af en toe 20-25. Maar mijn kinderen hebben geen moeite met 40-50 minuten douchen. Ik vind het een stuk spannender of ik dat haal... Koud water tijdens het douchen wordt natuurlijk niet gewaardeerd.
De vraag is dus: red ik het in de tussentijd met 200 liter en wat ongunstigere instellingen (hogere boilertemperatuur en een meerdere runs per dag) of kom ik dan alsnog te kort?
Onze douche doet zo’n 6 l/minuut (ca 38-40 graden). Mijn huidige CV-ketel is voor SWW-water ingesteld op 52 graden. Volgens de flow-meter van mijn ketel gebruikt hij tijdens het douchen slechts 2 l/minuut (maar koud-water aanvoer is momenteel rond de 16, het is nog geen winter met <10 graden aanvoer). Nauwkeurigheid van de flowmeter in de ketel is in hele graden, dus het zou ook 2,49 l/minuut kunnen zijn (of misschien nog wel meer/minder, geen idee hoe nauwkeurig een 15-jaar oude flowmeter nog is...). Dat is bij de cv-ketel natuurlijk een continue temperatuur. Met een vat begin je op hogere temperatuur met lagere flow en die flow uit het vat wordt – lijkt mij – langzaam hoger als het vat afkoelt om toch dezelfde douchtemperatuur te kunnen mengen.
Ik zou bijvoorbeeld kunnen automatiseren dat er een SWW-run gestart wordt zodra er iemand >10min. onder de douche staat, of zelfs direct zodra de douche aangaat. Of simpelweg als het vat bijvoorbeeld op 55 graden staat, gaan bijverwarmen zodra deze onder de 50 komt.
Dan kun je het vat meteen bijstoken zodra er gedouched wordt en daarmee een stuk langer douchen.
Worst-case moet er een doorstromer achter, vind ik qua duurzaamheid geen goed idee en ik zou er dan nog een 3-fase-kabel voor naar zolder moeten brengen, maar als fallback-plan als het echt niet lukt kan het wel.
Wat het extra lastig maakt is dat ik de 200 liter fysiek net kwijt zou kunnen op een gunstige plek achter de deur en dichtbij leidingen/afvoer. Een 300 liter-vat zou ik in de andere hoek moeten plaatsen, waardoor alle leidingen van/naar boilervat boven de deur-opening langs moeten. Voor het leeg laten lopen van het boilervat voor onderhoud zou dat dan middels een tuinslang naar een verdieping lager moeten. Dat is niet heel erg, want zeldzaam. Maar de inlaatcombinatie moet ook nog water kunnen afvoeren. Mag je de invoercombinatie tegen het plafond boven je boilervat hangen? Dat is de enige manier om de afvoer af te laten lopen en een deur te laten passeren....
:fill(white):strip_exif()/f/image/P0jGOvfUQMOQHNzn7wE8GTuQ.png?f=user_large)
Zie schematische weergave: Een technische ruimte heb ik niet. De ketel hangt nu op zolder op de overloop boven de wasmachine. Op die plek past de hydrobox, maar ik kan daar geen boilervat kwijt. Dat wil ik in de aangrenzende kamer neerzetten. Zoals je ziet is de 200l veel simpeler qua leidingen dan een 300l die niet achter de deur past.
Warmtemeter
Als tweaker die gek op data, logging, statistiek, grafiekjes etc. is lijkt een warmtemeter een no-brainer. Echter lees ik bij Kamstrup (wat hier als de standaard gezien wordt?) dat ze geen vervangbare batterijen hebben. Dat is dan weer niet zo duurzaam als zo’n apparaat in zijn geheel weggegooid moet worden als de batterij leeg is. Zijn er ook warmtemeters zonder dat probleem of een Kamstrup-model met een vaste stroomvoorziening?
Positie buitenunit
Ik heb een hoekwoning met tussen mijn huis en het volgende blok een brandgang. Ik wil de buitenunit naast mijn huis zetten, dus tussen ons huis en dat van de buren in. Daarbij heb ik twee mogelijkheden:
- Luchtstroom parallel aan de zijmuur
- Luchtstroom haaks op de zijmuur (richting brandgang en buren)
Die 1e positie lijkt mij het minste geluidsissues/echo’s te geven, maar maakt de doorloop wel wat smal. Bij die 2e positie staat de buitenunit minder “in de weg”. Zie bijgevoegde plaatje:
:fill(white):strip_exif()/f/image/LpGnPkvXclAKmcmDORI8jOV3.png?f=user_large)
Ik ben de eerste hier in de wijk die van het gas af gaat/wil, dus ik verwacht argwanende buurtbewoners die op geluid gaan letten.
Ga ik veel geluidsgedoe krijgen met positie 2 en moet ik op safe spelen met positie 1?
Plaatsing komt op een flinke beton-massa en rubberen voet ertussen.
Bediening
De optie om de main controller van de hydrobox in de woonkamer te hangen lijkt het meest op de huidige manier waarop ik in de woonkamer een thermostaat heb hangen die de ketel bestuurt. Kan ik de main controller in de woonkamer aansluiten via dezelfde kabel waar ik nu mijn (Opentherm-)thermostaat op de ketel heb aangesloten? (een nieuwe kabel door die buis trekken is vrij kansarm vanwege het bochtenwerk op dat traject...).
En als je de main controller uit de Hydrobox haalt, zit er dan een “gat” in, of wordt er iets van een afdekplaatje meegeleverd?
Of laten de meeste mensen hier de main controller in de hydrobox zitten en gebruiken ze een losse thermostaat ?
Het is een heel verhaal geworden.
Bedankt voor het lezen en alvast heel erg bedankt voor het meedenken!
:strip_exif()/u/538031/crop652e3e3c323d9_cropped.webp?f=community)
:strip_exif()/u/396800/D-_3427da0a9c293b63f2a66dea2e642102.gif?f=community)
/u/747887/crop581a4b4491fc7_cropped.png?f=community)
/u/423732/crop5aa1a389599c7_cropped.png?f=community)
/u/1016333/crop605879047228c.png?f=community)
)
