Stufi met een nieuw stelsel

[caxap]

Hi Tweakers, ik kan me van enkele headlines de woorden “einde leenstelsel in zicht” nog herinneren. Het zou een opluchtend vooruitzicht moeten zijn, maar wie weet ben ik al afgestudeerd voordat er een nieuw stelsel wordt ingevoerd.

Ik begin komend schooljaar, in september, aan mijn eerste vervolgopleiding. Ik weet heel weinig over geldzaken. Is het slim om zo veel mogelijk te gaan lenen en dat te sparen, of juist zo min mogelijk no matter what? Hypotheek terzijde. Mensen in m’n omgeving lenen maximaal en sparen het geld, omdat het ‘toch rentevrij’ is.

Wanneer ik zelf een keuze maak om te gaan lenen of niet, of over hoe ik mijn studiegeldzaken regel, moet ik de mogelijke invoering van een nieuw stelsel überhaupt meenemen in die keuze? Ik vind het allemaal zo verwarrend. Het gaat uiteindelijk om duizenden euro’s. Ik weet niet eens hoe je de was moet doen lol.

Wat zouden jullie doen, als je binnenkort besluiten moet nemen over stufi, wetend dat er een nieuw stelsel komt? Gewoon doen wat je wilt en dan wachten op een compensatieregeling? Ik weet dat dit alles super afhankelijk is van je persoonlijke situatie, maar ik ben benieuwd naar jullie eigen ervaringen en adviezen

[SmurfLink]

Een schuld is een schuld, rentevrij of niet. Het blijft een schuld dus die kan je het best minimaliseren. Gratis geld bestaat niet.

Ik heb in mijn master precies het tegenovergestelde gedaan, maximaal geleend en alles apart op een spaarrekening gezet, maarja toen had je nog 4% rente, dus van de rente heb ik mijn studie betaald en daarna het bedrag in 1x overgemaakt naar ome DUO toen ik klaar was met studeren. Andere tijden. Nu zou ik dat echt niet meer doen, dat geld levert niets meer op tenzij je gaat beleggen, met alle risico's van dien. Beter geen schuld hebben dan.

[naitsoezn]

compensatieregeling? Hoe kom je daar nou weer bij? Als er een nieuwe regeling komt, dan komt ie er gewoon voor nieuwe studenten (of bestaande studenten vanaf een bepaalde datum). Maar wat je keuzes nu uberhaupt te maken hebben met mogelijke veranderingen in de toekomst betreffende studiefinanciering is me helemaal een raadsel....

Gokken met geleend geld? Tja, kun je doen... of het verstandig is? Dat is altijd in the eye of the beholder en achteraf zullen een hoop mensen je voor gek verklaren dat je het één (of juist het ander) hebt gedaan.

[ Voor 16% gewijzigd door naitsoezn op 27-02-2021 09:12 ]

[Sissors]

caxap schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 05:30:
Hi Tweakers, ik kan me van enkele headlines de woorden “einde leenstelsel in zicht” nog herinneren. Het zou een opluchtend vooruitzicht moeten zijn, maar wie weet ben ik al afgestudeerd voordat er een nieuw stelsel wordt ingevoerd.

Ik begin komend schooljaar, in september, aan mijn eerste vervolgopleiding. Ik weet heel weinig over geldzaken. Is het slim om zo veel mogelijk te gaan lenen en dat te sparen, of juist zo min mogelijk no matter what? Hypotheek terzijde. Mensen in m’n omgeving lenen maximaal en sparen het geld, omdat het ‘toch rentevrij’ is.

In principe is daar zeker wat voor te zeggen zolang de rente 0% is, maar dan moet je het wel daadwerkelijk sparen. Als je ziet dat er dan toch een hoop geld naar je rekening komt, dus je geeft extra uit, ja dan was het geen goed idee.

[digifun]

Einde leenstelsel was een thema pre-corona. Het is afwachten of dat allemaal nog doorgaat want het wordt heel moeilijk financierbaar.

Politici kennende zijn ze dat alweer vergeten want jongeren zijn toch niet zo interessant als doelgroep.

[badboyqxy]

zoek maar is naar campagnes van #nietmijnschuld
studenten voeren al jaren strijd tegen het leenstelsel.

Of er met deze verkiezingen iets aan wordt gedaan, is nog even afwachten. Er zijn wel verschillende partijen die er iets over noemen. Echter partijen als VVD en CDA lijken op dat betreft wat minder gevoelig voor de studenten.

Terug naar TS

Maximaal lenen is een optie, echter moet het voor jou een nut dienen.
Bijvoorbeeld, omdat je gaat beleggen. (Met DUO sponzering, zou ik wel laag risico beleggen, zoals dividend)

Zet je het alleen op de bank, doe het dan absoluut niet. Je geeft geld makkelijker uit als je veel op de bank hebt staat en je moet het nog keer terug betalen.

Ook mag je volgens mij tegenwoordig niet meer studieschuld, van eigen vermogen aftrekken. Dus als je teveel op de bank hebt staan moet je vermogensbelasting betalen. Vroeger kon je dit tegen elkaar wegstrepen.

[ Voor 13% gewijzigd door badboyqxy op 27-02-2021 14:40 ]

[Zenix]

badboyqxy schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 14:38:
Ook mag je volgens mij tegenwoordig niet meer studieschuld, van eigen vermogen aftrekken. Dus als je teveel op de bank hebt staan moet je vermogensbelasting betalen. Vroeger kon je dit tegen elkaar wegstrepen.

Dat laatste mag gewoon:
https://www.belastingdien...0periodieke%20uitkeringen

''schulden volgens de Wet studiefinanciering (studieschulden), tenzij de studieschuld nog kan worden omgezet in een gift'' dus een aanvullende beurs kan je niet meenemen, maar lening wel.

[Uniciteit]

Ik deel even mijn antwoord in twee delen op.

caxap schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 05:30:

Wat zouden jullie doen, als je binnenkort besluiten moet nemen over stufi, wetend dat er een nieuw stelsel komt? Gewoon doen wat je wilt en dan wachten op een compensatieregeling? Ik weet dat dit alles super afhankelijk is van je persoonlijke situatie, maar ik ben benieuwd naar jullie eigen ervaringen en adviezen

Ik zou niet wachten met het beginnen van een studie. Ten eerste komt zo'n stelsel op z'n vroegst pas in studiejaar 2022-2023, maar dat zal volledig afhangen van welke partijen de volgende regering gaan vormen en hoe snel zij iets gaan invoeren. Het kan ook zomaar gebeuren dat een nieuw stelsel helemaal níet gaat gebeuren of nog veel langer gaat duren.

En ja, misschien loop jij dan wel een deel 'gratis' geld mis. Maar: wie weet komt er inderdaad een compensatieregeling. En zo niet, dan is het misgelopen bedrag bedrag waarschijnlijk ook weer niet gigantisch groot - zeker er vanuit gaande dat je na je studie snel een baan vindt.

In 'normale tijden' hadden we trouwens nog wel het argument van een tussenjaar kunnen maken. Een beetje werken en reizen. Maar ik weet niet of je jezelf die onzekerheid nu wilt aandoen: de economie heeft in (relatief) extreem korte tijd te maken met enorme ups and downs... en qua reizen... tja, dat zal voorlopig nog even wat minder vanzelfsprekend blijven dan voorheen.

Ik begin komend schooljaar, in september, aan mijn eerste vervolgopleiding. Ik weet heel weinig over geldzaken. Is het slim om zo veel mogelijk te gaan lenen en dat te sparen, of juist zo min mogelijk no matter what? Hypotheek terzijde. Mensen in m’n omgeving lenen maximaal en sparen het geld, omdat het ‘toch rentevrij’ is.

In de basis zou ik zeggen: leen, als het mogelijk is, helemaal niets. Ik weet natuurlijk niet of je een bijbaan hebt en of je ouders iets bijdragen. Maar als het mogelijk is: leen helemaal niets. Zelfs bij 0% rente moet je nog steeds terugbetalen wat je leent.

Als je wel iets moet lenen, probeer het dan zo beperkt mogelijk te houden. Dus bijvoorbeeld alleen voor je collegegeld. Andere kosten, zoals je mobiel, proberen via je bijbaantje te betalen. Want als je extra gaat lenen om in meer luxe te leven, dan neem je eigenlijk een lening bij je "toekomstige ik". En die "toekomstige ik" zal dat hopelijk prima kunnen betalen met een goede baan, maar misschien ook niet. En die "toekomstige ik" moet dadelijk niet alleen studieschulden terugbetalen, maar ook huur, hypotheek en andere lasten.

Er zijn wel een paar argumenten om maximaal te lenen, zoals:
- Geld opzij zetten zodat je een buffer hebt voor de periode direct na je studie waarin je geen inkomsten hebt/op zoek bent naar een baan
- Spaarrente vangen (dit zal in de praktijk neerkomen op echt maximaal enkele tientjes)

In beide gevallen zul je heel veel discipline moeten hebben en ook een duidelijk plan moeten hebben. De meesten zullen dan alsnog onnodig dat geld gebruiken (het is immers héél makkelijk uit te geven als het op je bankrekening staat) en aangezien je zelf aangeeft dat je weinig over geldzaken weet zou ik niet beginnen aan maximaal lenen.

Daarnaast, over je kennis wat betreft geldzaken: het leren omgaan met geld zal je jezelf veel makkelijker aanleren zónder een enorme berg geld op je bankrekening.

[DroogKloot]

caxap schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 05:30:
Ik begin komend schooljaar, in september, aan mijn eerste vervolgopleiding. Ik weet heel weinig over geldzaken. Is het slim om zo veel mogelijk te gaan lenen en dat te sparen, of juist zo min mogelijk no matter what? Hypotheek terzijde. Mensen in m’n omgeving lenen maximaal en sparen het geld, omdat het ‘toch rentevrij’ is.

Of het slim is, hangt af van je toekomstplannen en hoe je tegen non-consumptieve schulden aankijkt. Als je niet de intentie (of uberhaupt de mogelijkheid) hebt om binnen tien jaar een huis te kopen kun je de volgende afweging maken:

De rente op studieleningen is in ieder geval tot 2023 vastgesteld op 0%, en zal ook verder in de toekomst (zeer) waarschijnlijk* laag gehouden worden. De rente op spaarrekeningen is helaas ook ~0% (in ieder geval lager dan de inflatie), dus je stufi simpelweg oppotten levert je niets op behalve een buffer voor onvoorziene zaken. Echter heb je 35 jaar** om terug te betalen, en die tijd zou je wel kunnen gebruiken om (een deel van) je inkomsten te investeren. Mits je dit goed doet (i.e. niet al je geld in GameStop aandelen steekt ) kun je historisch gezien*** over een periode van decennia een gemiddeld rendement van 7% per jaar verwachten, zelfs met tussenkomst van wereldoorlogen en pandemieen. Hier eerst 5 jaar je stufi voor inzetten zorgt dan voor een aardig startkapitaal wat je niet gehad zou hebben door minimaal te lenen, en waar je later alsnog (eventueel versneld) mee af kunt lossen.

Maximaal lenen indien je niet de discipline of het vertrouwen hebt om je geld puur voor investeringen te benutten zou ik afraden.

* in verband met de algemene politieke wens dat hoger onderwijs (enigszins) toegangelijk blijft
** uitgaande van 50K schuld (het gemiddelde was 25K in 2020) betekent dit een maandbedrag van 119 euro, en dan alleen bij voldoende draagkracht
*** resultaten uit het verleden etc, maar de hele wereldeconomie is ingericht op groei (of de planeet dat nog kan waarderen is een andere discussie)

[ Voor 3% gewijzigd door DroogKloot op 27-02-2021 16:26 ]

[Uhuruburu]

digifun schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 09:33:
Politici kennende zijn ze dat alweer vergeten want jongeren zijn toch niet zo interessant als doelgroep.

Valt wel mee. Na de Boomers zijn de Millennials de grootste groep kiezers.

[Barrycade]

Dat je kennissen allemaal geld op de bank hebben lijkt leuk, maar uiteindelijk is het geleend geld.

FOMO is een slechte raadgever.

Voor je het weet wordt het geld of in de bodemloze put van de brouwerijen gestort of een gokje op de beurs mee gewaagd of toch maar een MacBook Pro en de laatste iPhone van gekocht. En is het grotendeels weg.

Uiteindelijk sleep je een studieschuld mee die een keer terugbetaald moet worden. Met of zonder rente. En met of zonder inflatie. Met of zonder impact op je hypotheek.

[Ramon]

Als je in je achterhoofd houdt dat je het geld gebruikt waar het voor bedoeld is - je studie te financieren - en het daarvoor gebruikt, dan lijkt me dat prima.

Anderszins, als je het maximaal zet en op je spaarrekening zet, heb je dan genoeg discipline om eraf te blijven? Of ga je dan toch ieder jaar die nieuwe laptop kopen omdat je klasgenoten die toevallig ook hebben gehaald?

Het probleem is dat je niet weet wat de toekomst brengt, en als je je stufi niet op de bankrekening hebt staan, klaar om in een keer af te lossen indien nodig, dan kan het echt een blok aan je been worden. Stel je ontmoet iemand en jullie willen samen een huis kopen, dan gaat je maximaal te lenen bedrag echt serieus omlaag als je vol hebt zitten lenen, en moet je alsnog zsm aflossen. Dat is nu als beginnende student nog niet aan de orde, maar realiseer je dat je er 30 jaar aan vast zit als je alles hebt gespendeerd na je studie...

Zelf had ik een studieschuld van oorspronkelijk 30k (deze wel gewoon gebruikt voor studie omdat mijn ouders niks (konden) betalen) en daardoor moest ik, toen ik eenmaal een huis wilde kopen, genoegen nemen met een veel goedkoper huis (ongeveer 45k) dan anders.

[Nieknikey]

Dit is nou typisch zo'n onderwerp waarbij je van 20 mensen 20 verschillende meningen krijgt. Ik zal eens proberen mijn mening zo veel mogelijk weg te drukken...

De geschiedenis leert dat de overheid een onbetrouwbare en onvoorspelbare factor is. Het lijkt me een slecht idee om te wachten totdat er een nieuwe regeling komt, want met wat pech kun je tot sint juttemis wachten op een regeling die helemaal niet gaat komen.

Je vertelt dat je weinig over geldzaken weet. Het is verdomde handig om daar wat aan bij te spijkeren, zeker als je plannen hebt om maximaal bij te gaan lenen. Zoek uit hoe belasting op vermogen in Nederland in elkaar zit, zoek uit hoe een studieschuld meeweegt in een eventuele hypotheek die je over 6 jaar (?) nodig gaat hebben. Denk vooruit! Het feit dat je dit topic opent wijst al uit dat het qua nieuwsgierigheid wel goed zit, houd dat vast!

Over het al dan niet "slim" zijn van het maximaal goedkoop bijlenen bij "ome duo" zijn de meningen verdeeld, zelfs onder de mensen die wel veel van geldzaken af weten. Het blijft een schuld, en sommige mensen lossen die het liefst zo snel mogelijk af. Anderen beargumenteren juist dat door de 0% rente de inflatie de schuld "opeet". Tja. Mijn mening: voor beiden valt iets te zeggen. Heb je een goede financiele discipline (m.a.w: kun je met je klauwen van het geld af blijven als je het binnen krijgt), dan kan maximaal bijlenen geen kwaad. Zet je het allemaal op een spaarrekening en kun je daar door je goede discipline vanaf blijven dan krijg je tegen een lage prijs (0% rente!) wat financiele mogelijkheden voor als de nood zich zou aandienen. Heb je een slechte discipline en ben je bang dat je alles wat binnenkomt uitgeeft aan een dikke tv, xbox, bier en vakanties? Dan misschien wat terughoudender zijn met maximaal bijlenen.

Als je het mij vraagt moet je wat je voor je studie daadwerkelijk nodig hebt vooral lenen als je het niet uit eigen middelen kunt (of wilt) betalen; zo is het stelsel ook bedoeld.

[tenhagen12500]

Als ik jou was zou ik alleen lenen wat je nodig hebt. Ondanks een mooi voornemen om al het geld dat je maximaal leent op zij te zetten, kan ik je garanderen dat de meeste mensen onbewust toch deels gaan leven naar het inkomende bedrag wat elke maand op de bankrekening verschijnt. Zoek een bijbaan die goed op je CV staat, en leen het resterende bedrag om van rond te komen.

Door zelf op die manier te leven, had ik na m'n 6-jarige studie maar een 'beperkte' studieschuld (zonder enige financiele steun van ouders). In de aanloopfase het grootste gedeelte al weer terug kunnen betalen, waardoor ik nu 50k meer op mijn hypotheek kan krijgen. Een kennis van mij dacht na 18 maanden max lenen dat het wel leuk zou zijn om een dikke auto te halen terwijl hij nog studeerde. Extreem voorbeeld, maar onbewust geef je toch over de gehele duur van de studie net wat meer uit als er meer binnenkomt.

[ZXRY]

caxap schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 05:30:
Hi Tweakers, ik kan me van enkele headlines de woorden “einde leenstelsel in zicht” nog herinneren. Het zou een opluchtend vooruitzicht moeten zijn, maar wie weet ben ik al afgestudeerd voordat er een nieuw stelsel wordt ingevoerd.

Ik begin komend schooljaar, in september, aan mijn eerste vervolgopleiding. Ik weet heel weinig over geldzaken. Is het slim om zo veel mogelijk te gaan lenen en dat te sparen, of juist zo min mogelijk no matter what? Hypotheek terzijde. Mensen in m’n omgeving lenen maximaal en sparen het geld, omdat het ‘toch rentevrij’ is.

Wanneer ik zelf een keuze maak om te gaan lenen of niet, of over hoe ik mijn studiegeldzaken regel, moet ik de mogelijke invoering van een nieuw stelsel überhaupt meenemen in die keuze? Ik vind het allemaal zo verwarrend. Het gaat uiteindelijk om duizenden euro’s. Ik weet niet eens hoe je de was moet doen lol.

Wat zouden jullie doen, als je binnenkort besluiten moet nemen over stufi, wetend dat er een nieuw stelsel komt? Gewoon doen wat je wilt en dan wachten op een compensatieregeling? Ik weet dat dit alles super afhankelijk is van je persoonlijke situatie, maar ik ben benieuwd naar jullie eigen ervaringen en adviezen

Ik leen zelf standaard iets meer dan nodig per maand en zet dat apart op een spaarpotje als extra buffer. Kan later ook handig zijn voor bijv. een eigen huis. Ik weet echter van mijzelf dat ik niet snel in de verleiding kom om dat geld uit te geven dus dan kan het weinig kwaad.

Als je maximaal leent en een grote schuld gaat opbouwen, stop het dan in een veilige index fund oid zodat je er nog wat aan hebt. Zelf heb ik dit niet gedaan want ik vind het ten eerste niet heel ethisch om tienduizenden euro's belastinggeld daarvoor te gebruiken en ten tweede ben ik redelijk risico-avers wat dat betreft. 45.000 euro lenen en op de spaarrekening knallen tegen 0% rente zie ik zelf het nut niet zo van in, tenzij je een echt doel hebt zoals het opstarten van een eigen bedrijf.

Je moet in ieder geval 1 ding niet doen, en dat is als een 'maximaal lenen = maximaal leven' persoon worden, oftewel maximaal lenen en alles verbrassen. Dat is vrij kansloos en daar betaal je tientallen jaren de rekening voor. Niet leuk als je op je 46ste nog steeds een afschrijving van 100 euro pm van DUO ziet staan

[Basszje]

digifun schreef op zaterdag 27 februari 2021 @ 09:33:

Politici kennende zijn ze dat alweer vergeten want jongeren zijn toch niet zo interessant als doelgroep.

Lees eens een verkiezingsprogramma ipv dit soort onderbuikonzin rond te strooien

---

Zelfs indien er een compensatieregeling komt zal dat waarschijnlijk nooit alles zijn en minder voor mensen die later zijn gaan studeren dan de eerste lichting.

Ik zou gewoon lenen als je dat nodig hebt om je op je studie te concentreren. Het blijft publiek geld wat niet bedoeld is om allerlei vage constructies te financieren.

ZXRY schreef op dinsdag 2 maart 2021 @ 02:02:
[...]

Ik leen zelf standaard iets meer dan nodig per maand en zet dat apart op een spaarpotje als extra buffer. Kan later ook handig zijn voor bijv. een eigen huis. Ik weet echter van mijzelf dat ik niet snel in de verleiding kom om dat geld uit te geven dus dan kan het weinig kwaad.

Een buffer is natuurlijk altijd goed voor als er wat stuk gaat of er gebeurt iets onverwachts. Maar een eigen huis? Volgens mij moet je die lening zo'n beetje afstrepen tot welke hypotheek je krijgt, dus daar schiet je niet veel mee op ( tenzij ik wat mis ) .

[ Voor 33% gewijzigd door Basszje op 02-03-2021 13:17 ]

[Tsjipmanz]

Ik ben van een eerdere generatie, in '96 begonnen met mijn studie. Ik had basisbeurs en aanvullende beurs, maar ik heb ook een tijdje geleend (waarvan een jaar maximaal). Dit was met name tegen het eind van mijn studie toen ik geen bijbaantje meer had om zo meer tijd te hebben om te focussen op afstuderen.

Eén ding waar ik me altijd over verbaasd heb is het gemak waarmee je veel geld kan bijlenen, het was echt een paar drukken op de knop. Als student/scholier denk je er ook wel vrij makkelijk over: "Als ik straks een goeie baan heb, heb ik het zo terugbetaald'. Dat laatste is een misvatting. Uiteindelijk had ik ruim 25K schuld en ik heb vorig jaar het laatste stukje afgelost na de maximale aflossingstermijn. Ik heb na mijn studie elke maand zo'n 200 euro rechtstreeks overgeboekt naar het afbetalen van m'n studieschuld. Dat is een luxe vakantie per jaar. Zo'n 15 jaar lang.

Het huidige stelsel is anders maar ik begrijp dat je wel zelf kan bepalen hoeveel je leent. Mijn advies zou zijn: maak er zeker gebruik van, want het is tegen gunstige omstandigheden. Je leeft maar één keer, en je moet jezelf ook een leuke studietijd gunnen. Maar doe niet te gek, want het is vrij makkelijk om in korte tijd een flinke schuld op te bouwen en je bent er wat minder snel vanaf dan je in eerste instantie vermoedt.

[ZXRY]

Basszje schreef op dinsdag 2 maart 2021 @ 13:15:
Een buffer is natuurlijk altijd goed voor als er wat stuk gaat of er gebeurt iets onverwachts. Maar een eigen huis? Volgens mij moet je die lening zo'n beetje afstrepen tot welke hypotheek je krijgt, dus daar schiet je niet veel mee op ( tenzij ik wat mis ) .

Uiteraard bedoelde ik niet de volledige (of een groot deel vd) som financieren met behulp van geleend DUO geld. Ik doelde op het feit dat een paar duizend achter de hand altijd fijn kan zijn in zo'n situatie. Zoals wanneer er toch wat meer gedaan moet worden dan vooraf gedacht oid en je net buiten het budget dreigt te raken. Anders zou dat ook compleet haaks staan op wat ik in de rest van de post zei, al staat het er niet heel duidelijk inderdaad.

[Ramon]

ZXRY schreef op dinsdag 2 maart 2021 @ 15:59:
[...]


Uiteraard bedoelde ik niet de volledige (of een groot deel vd) som financieren met behulp van geleend DUO geld. Ik doelde op het feit dat een paar duizend achter de hand altijd fijn kan zijn in zo'n situatie. Zoals wanneer er toch wat meer gedaan moet worden dan vooraf gedacht oid en je net buiten het budget dreigt te raken. Anders zou dat ook compleet haaks staan op wat ik in de rest van de post zei, al staat het er niet heel duidelijk inderdaad.

wat @Basszje denk ik bedoelt is dat je studieschuld-af wilt zijn voordat je een huis koopt omdat de hoogte van je studieschuld disproportioneel van invloed is op de hoogte van je hypotheek. Dus stel dat je een studieschuld van 20k hebt, waarvan je 10k hebt gespaard, dan sta je 1) 10k in de min en 2) je hypotheek is misschien 40k lager dan wat je zonder studieschuld zou kunnen lenen.

Je hebt dan wel mooi 10k achter de hand voor onverwachte zaken, maar je loopt kans niet dat ene huis te kunnen kopen op die plek die je graag zou willen.

[ZXRY]

Ramon schreef op woensdag 3 maart 2021 @ 07:14:
[...]
wat @Basszje denk ik bedoelt is dat je studieschuld-af wilt zijn voordat je een huis koopt omdat de hoogte van je studieschuld disproportioneel van invloed is op de hoogte van je hypotheek. Dus stel dat je een studieschuld van 20k hebt, waarvan je 10k hebt gespaard, dan sta je 1) 10k in de min en 2) je hypotheek is misschien 40k lager dan wat je zonder studieschuld zou kunnen lenen.

Je hebt dan wel mooi 10k achter de hand voor onverwachte zaken, maar je loopt kans niet dat ene huis te kunnen kopen op die plek die je graag zou willen.

Daar komt verandering in, maar hoeveel is nog niet te zeggen.