Gezonde en milieuvriendelijke materialen voor binnenshuis

[nel!s]

Ik ben benieuwd of er tweakers zijn met kennis van zaken op dit gebied en tips kunnen delen. Nou draag ik geen aluminiumfolie hoedje, maar we gaan met kleine kinderen naar een nieuwbouwhuis en ik vind het toch verontrustend dat er zware chemicalien en afbrekende materialen worden gebruikt in de bouw waar wij vervolgens dag en nacht tussen leven. Wat betreft het milieu ben ik ook niet heiliger dan de paus, maar nu nul op de meter huizen de norm worden en de milieubelasting door gebruik sterk omlaag gaat, vind ik het op z'n minst interessant om de (af)bouw zo milieuvriendelijk mogelijk te doen.

Het is een beetje zoeken naar bronnen hierover die niet meteen over wichelroeden en radon straling beginnen, maar ik vond zelf de volgende twee websites uit de VS informatief en met redelijke goede bewijslast:
- edit: op veler verzoek een betrouwbare Nederlandse website als eerste in het lijstje https://www.atlasleefomge...r-weten/bouw/binnenmilieu
- https://healthymaterialslab.org/why-healthy-materials
- https://buildingclean.org/stepping-safer-flooring

Wij krijgen een projectbouw woning. Ik kijk dus zelf voornamelijk naar:
- afwerking van plafonds en muren: ik twijfel tussen leemstuc en kalkstuc. Een dampopen stuclaag die vochtregulerend werkt, een groot voordeel in de vaak zeer droge nieuwbouw! Maar ik heb ook mooie behangen gezien van Duro in Zweden. Zij hebben ook een gezond renovlies achtig product waarmee je een grondlaag kunt aanbrengen alvorens het behang aan te brengen. (Ik begrijp tot dusver dat renovlies zelf tamelijk ongezond is.)
- vloeren: parket heeft esthetisch onze voorkeur, en er zijn extra duurzame varianten zoals Berg & Berg, maar praktisch gezien kiezen we liever voor keramisch parket. Bijvoorbeeld van Marazzi, waar de afwerkingslaag geen zware metalen bevat. Tegels zijn ook kwa binnenhuis gezondheid een goede oplossing, veel beter dan bv PVC/vinyl (erg slecht, maar het zal afhankelijk zijn van de producent etc), laminaat, en andere goedkopere opties.
- isolatie en gipswanden: de bovenverdieping wordt opgedeeld in vliering en kamers. Het is lastig om goed, echt duurzaam hout te vinden voor het skelet. Maar in de zoektocht kwam ik wel interessante opties tegen via https://ecomat.be/ (de zuiderburen zijn hier toch beter in dan in NL, erg mooie webshop met veel fysieke winkels ook), zoals houtvezelplaat van Acoustix met daarop OSB, die tot 75db geluid reduceert.
- verf: afhankelijk van de ondergrond, als het kalk of leem wordt dan natuurlijk kalkverf of leemverf; mochten we toch iets anders moeten schilderen dan zijn er volgens mij veel gezondheidstechnisch goede verfen waar ik me nog niet in verdiept heb. Lijkt me dat je daar een goede slag kan maken in het vermijden van vluchtige organische stoffen.

Ik ben erg benieuwd naar ideeen hierover: wat is het bewijs voor gezondheidsimpact? Wat zijn kostenefficiente opties om gezond te bouwen? Wat zijn de tradeoffs tussen gezond/financieel aantrekkelijk/en lage milieu belasting?

[Nielson]

Ik lees in je verhaal niets over het ventilatiesysteem wat je krijgt, m.i. is dit bij nieuwbouw juist één van de belangrijkste dingen voor een gezond binnenklimaat.

[nel!s]

Gewoon een Itho hru eco 300.

Ventilatie is zeer belangrijk, maar als je je hele huis vol hebt zitten met weekmakers kun je daar niet tegenop ventileren lijkt me.

[watercoolertje]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 14:25:
Ventilatie is zeer belangrijk, maar als je je hele huis vol hebt zitten met weekmakers kun je daar niet tegenop ventileren lijkt me.

Z'n statement kan je toch niet maken als je niet weet hoeveel weekmakers er vrij komen?

De weekmakers in verf en lijm verdampen juist om de verf/lijm te laten drogen, het eindproduct zou geen noemenswaardige hoeveelheid weekmakers meer bevatten en kunnen naar mijn inziens dan ook niet echt meer vrij komen.

[ Voor 25% gewijzigd door watercoolertje op 08-11-2020 14:44 ]

[redwing]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 14:25:
Gewoon een Itho hru eco 300.

Ventilatie is zeer belangrijk, maar als je je hele huis vol hebt zitten met weekmakers kun je daar niet tegenop ventileren lijkt me.

Misschien toch eens iets minder op alu hoedjes sites kijken en wat meer kijken naar wat er echt waar is. Als je precies 2 sites vind die honderden andere sites tegenspreken gaat er nl. iets mis.

Ventilatie is heel belangrijk, maar totaal niet omdat je last gaar hebben van weekmakers. B.v. als verf goed uitgehard is, zie je daar echt niets meer van terug in de lucht van je huis.

[Mavamaarten]

Ik kan alleen maar mijn ervaring delen met leemstuc, het huis dat ik kocht had muren die ermee bezet waren. Als je ooit een ander kleurtje wil dan wit, dan zit je met een probleem. Het is ook heel zacht, je kan er heel simpel met je nagel krassen in zetten.

Een goede latexverf legt ook echt een mooi "dichte" laag op je muren, dat is echt een vlies dat alles tegenhoudt. Dat is toch prima?

[Barrycade]

Op zich interessante insteek om zo veel mogelijk duurzaam je huis te willen inrichten.

Maar je maakt nogal wat aannames en baseert je op US websites.

Dat is wat vreemd gezien het feit dat de Yanks totaal anders bouwen voornamelijk houtskelet. En mijlen achterlopen qua milieu beheer en chemicaliën (ze hebben bv geen wetgeving op dioxines in voedsel etc)

Als je het gezond wil houden in je huis is het ventileren, ventileren en had ik het al gezegd: ventilatie.

Dus wellicht verstandig om je te verdiepen in CO2 monitoring en aansturing van je WTW. Daar ga je echt op de langere termijn winst pakken.

Ik heb nu sinds meer dan een jaar 2 CO2 meters in huis en wij zijn ons veel meer bewust van ventileren. Hiervoor hadden wij af en toe de wtw op de hoogste stand tijdens verjaardagen enzo. Maar sinds de meters staat de WTW standaard de hele dag op stand 2 (zijn door Corona veel vaker thuis) en bij koken op 3.

De volgende WTW (ik verwacht vervaning in de komende jaren) zal er dan 1 worden met CO2 schakeling, zodat we er zelf wat minder mee bezig moeten zijn.

[nel!s]

redwing schreef op zondag 8 november 2020 @ 14:48:
[...]

Misschien toch eens iets minder op alu hoedjes sites kijken en wat meer kijken naar wat er echt waar is. Als je precies 2 sites vind die honderden andere sites tegenspreken gaat er nl. iets mis.

Ventilatie is heel belangrijk, maar totaal niet omdat je last gaar hebben van weekmakers. B.v. als verf goed uitgehard is, zie je daar echt niets meer van terug in de lucht van je huis.

https://www.atlasleefomge...r-weten/bouw/binnenmilieu

Vind je dit alu hoedjes? Om maar iets te noemen.

Binnenmilieu is een bekende uitdaging. CO2 en fijnstof heb ik me in verdiept; dit topic gaat over andere stoffen die in bouwmaterialen worden gebruikt. Dank

[3ddie]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 13:12:
- isolatie en gipswanden: de bovenverdieping wordt opgedeeld in vliering en kamers. Het is lastig om goed, echt duurzaam hout te vinden voor het skelet. Maar in de zoektocht kwam ik wel interessante opties tegen via https://ecomat.be/ (de zuiderburen zijn hier toch beter in dan in NL, erg mooie webshop met veel fysieke winkels ook), zoals houtvezelplaat van Acoustix met daarop OSB, die tot 75db geluid reduceert.

Zou een metal-stud wand bouwen niet beter zijn? Ik weet het verschil tussen milieu belasting van hout vs metaal niet, maar metaal lijkt me in ieder geval ook weer herbruikbaar. Ik meen dat glaswol uit gerecycled glas gemaakt wordt, wellicht is dat interessant.
Ik heb er geen verstand van, maar interessant topic

[redwing]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 15:23:
[...]


https://www.atlasleefomge...r-weten/bouw/binnenmilieu

Vind je dit alu hoedjes? Om maar iets te noemen.

Binnenmilieu is een bekende uitdaging. CO2 en fijnstof heb ik me in verdiept; dit topic gaat over andere stoffen die in bouwmaterialen worden gebruikt. Dank

Punt is dat je veel eerder last krijgt van andere zaken als je niet goed ventileert. Alleen tijdens verbouwen zelf (stucen, verven e.d.) komen er zoveel stoffen vrij dat je extra ventilatie nodig hebt.
Oftewel als je zorgt dat je ventilatie in orde is, zul je geen last hebben van de genoemde stoffen.

[nel!s]

3ddie schreef op zondag 8 november 2020 @ 16:05:
[...]


Zou een metal-stud wand bouwen niet beter zijn? Ik weet het verschil tussen milieu belasting van hout vs metaal niet, maar metaal lijkt me in ieder geval ook weer herbruikbaar. Ik meen dat glaswol uit gerecycled glas gemaakt wordt, wellicht is dat interessant.
Ik heb er geen verstand van, maar interessant topic

Het liefst heb je hout dat voor de kap is aangeplant, want dan neemt de boom CO2 op en die behoud je vervolgens in je huis als bouwmateriaal. Bij productie van metaal gaat er een hoop CO2 direct de lucht in. Dit is ook de reden dat houtbouw zo klimaatvriendelijk is, bij hout uit goede duurzame plantages, want in principe heb je een klein CO2 afvang en opslag systeem.

[nel!s]

redwing schreef op zondag 8 november 2020 @ 16:27:
[...]

Punt is dat je veel eerder last krijgt van andere zaken als je niet goed ventileert. Alleen tijdens verbouwen zelf (stucen, verven e.d.) komen er zoveel stoffen vrij dat je extra ventilatie nodig hebt.
Oftewel als je zorgt dat je ventilatie in orde is, zul je geen last hebben van de genoemde stoffen.

Ventilatie is heel belangrijk, maar dan nog zijn ook je materialen belangrijk.

[nel!s]

Mavamaarten schreef op zondag 8 november 2020 @ 14:54:
Ik kan alleen maar mijn ervaring delen met leemstuc, het huis dat ik kocht had muren die ermee bezet waren. Als je ooit een ander kleurtje wil dan wit, dan zit je met een probleem. Het is ook heel zacht, je kan er heel simpel met je nagel krassen in zetten.

Een goede latexverf legt ook echt een mooi "dichte" laag op je muren, dat is echt een vlies dat alles tegenhoudt. Dat is toch prima?

Dichte muren is juist het probleem. Je trekt ze strak dicht dus er vindt geen natuurlijke vochtbalansering plaats via de binnenmuren.
En die hele 'dichte' verf zal ongetwijfeld ook meer stoffen bevatten die langzaam afbreken en in de binnenlucht terecht komen.

[nel!s]

Ik ben overigens erg benieuwd of er Tweakers zijn die recente ervaring hebben met leem of kalk stuc. Er zijn inmiddels ook hardere leem types beschikbaar, maar ons lijkt kalk door het nog hardere eind resultaat toch geschikter.

Hier een goede beschrijving van de alternatieven, met voor en nadelen per product: https://ecomat.be/product...innenpleisters-en-plamuur

[twain4me]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 13:12:

- isolatie en gipswanden: de bovenverdieping wordt opgedeeld in vliering en kamers. Het is lastig om goed, echt duurzaam hout te vinden voor het skelet. Maar in de zoektocht kwam ik wel interessante opties tegen via https://ecomat.be/ (de zuiderburen zijn hier toch beter in dan in NL, erg mooie webshop met veel fysieke winkels ook), zoals houtvezelplaat van Acoustix met daarop OSB, die tot 75db geluid reduceert.
- verf: afhankelijk van de ondergrond, als het kalk of leem wordt dan natuurlijk kalkverf of leemverf; mochten we toch iets anders moeten schilderen dan zijn er volgens mij veel gezondheidstechnisch goede verfen waar ik me nog niet in verdiept heb. Lijkt me dat je daar een goede slag kan maken in het vermijden van vluchtige organische stoffen.

Hout vezel plaat en osb zijn een bron van vos. er zijn wel fabrikanten die de uitstoot flink minder hebben gemaakt in de afgelopen jaren. ik zou in iedergeval niet de eerste de beste plaat in de bouwmarkt kopen.
Ik vermoed dat metalstud en een cradle to cradle gipsplaat het beter zal doen

https://www.gyproc.nl/themas/milieu-en-gezondheid

[redwing]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 18:58:
[...]


Ventilatie is heel belangrijk, maar dan nog zijn ook je materialen belangrijk.

Als je milieuvriendelijk wilt verbouwen wel. Als het je puur om het binnenklimaat gaat is het een kwestie van de boel een maand laten drogen en goed ventileren. Die vluchtige organische stoffen zijn dan voor 99.99% weg en ventialtie zorgt voor de rest.
Een kalk/leem- (of andere vochtregulerende) verf is altijd goed omdat dat zorgt voor een betere vochtbalans in huis (maar wel weer alleen als je ventialtie op orde is). Maar iets als PVC/Vinyl vs. hout maakt voor de produktie weliswaar uit, maar bij PVC/Vinyl zit echt niet je huis plotseling vol met weekmakers.

Oftewel voor het milieu is het erg goed om wat verder te kijken, maar er is geen enkel bewijs voor enige gezondheidsimpact. Sterker nog, de meeste onderzoeken laten juist zien dat het voor je gezondheid niet uitmaakt. Waar je wel mee moet opletten is dat je goede producenten kiest. Bij het goedkope spul duikt zo af en toe (weliswaar tegenwoordig heel zelden) eens een partij op waarbij de normen worden overschreden.

[Señor Sjon]

Je had geen projectwoning moeten kopen.
Cradle2Cradle en dat soort concepten bouw je van de grond op. Niet in je betonnen of kalkzandsteen casco woningen. Niet lullig bedoelt, maar de dingen die je wil gaan doen zijn erg marginaal. Je praat zelfs keramisch parket goed, want dat is toch handiger dan echt hout. Je bent nu wat selectief aan het shoppen.

[nel!s]

Kavels kosten hier net zoveel als een totale woning in een project, helaas. We hopen in de afwerking binnen in ieder geval nog zo veel mogelijk te bereiken op het vlak milieu & gezondheid. Ik denk dat er meer mensen zijn in dit schuitje!

[BCC]

Idd bij nieuwbouw heb je ook nog een bak Radon uit nieuw beton icm met slechte ventilatie is dat wel een aandachtspunt.

[ Voor 6% gewijzigd door BCC op 08-11-2020 20:10 ]

[technopeuter]

Dat verbaasd me ook, het eerste jaar in een nieuwbouwwoning is qua radongas best heftig, ga je echt niet downplayen met allerhande natuurlijke afwerking

[nel!s]

Als jullie zeggen 'het eerste jaar' heb je veel radon, hoe werkt dat precies? Bij ons ligt alle beton inmiddels, behalve de cement dekvloeren voor de vloerverwarming, maar we trekken pas augustus in de woning. Tot die tijd staat het hele huis continue open.

[Zwartoog]

Zonder iets te weten van beton, maar wel van radioactiviteit: radon zit van nature in materiaal waar beton van gemaakt wordt. Het vervalt sowieso, of je nou je huis ventileert of niet. Dus als het beton nu gestort is, en je trekt er in augustus in, dan heeft het al dik 8 maanden kunnen vervallen. De concentratie is in de 9e maand ook veel lager dan in de 1e.

Gewoon even goed laten doorwaaien voor je erin trekt (moet geen punt zijn in de zomer).

Over hoe lang je zou moeten ventileren om onder een "veilig" niveau te komen mag je zelf nazoeken. Maar de teller loopt dus al

[Jeroenneman]

nel!s schreef op maandag 9 november 2020 @ 07:52:
Als jullie zeggen 'het eerste jaar' heb je veel radon, hoe werkt dat precies? Bij ons ligt alle beton inmiddels, behalve de cement dekvloeren voor de vloerverwarming, maar we trekken pas augustus in de woning. Tot die tijd staat het hele huis continue open.

Laat je nou niet gek maken door Amerikaanse websites. Als je sommige websites moet geloven, dan is het gemiddelde nieuwbouwhuis met een vinylvloer al genoeg om iedere inwoner binnen een jaar kanker te laten krijgen...

Concentratie in Nederlandse huizen laag
De gemiddelde concentratie radon in Nederlandse woningen is laag. Dat komt doordat Nederland geen rotsige bodem heeft.

De recentste meting, in nieuwbouwwoningen, kwam uit op een gemiddelde van 13,5 Bequerel (Bq, dat is de eenheid van straling) per m3 lucht. De concentratie mag volgens richtlijnen van de EU niet boven 200 Bq per m3 uitkomen in nieuwbouw, en niet boven 400 Bq per m3 in bestaande woningen. Zulke hoge waarden komen in Nederland niet of nauwelijks voor.
https://www.milieucentraa...kend%20dan%20over%20radon.

[JelleMN86]

Voor de verf zou ik kijken naar der verven van Copperant en dan de Pura lijn. Dit zijn verven op waterbasis en hebben alleen maar grondstoffen welke biobased zijn. Ik heb er nu verschillende projecten mee gedaan en moet zeggen dat ik erg tevreden ben met de verf hoe deze verwerkt en de kwaliteit er van.

Voor de vloer kan je wellicht kijken naar marmoleum. Ook gemaakt uit alleen maar natuurlijke grondstoffen en ook nog een in Nederland geproduceerd. Ik heb het zelf thuis liggen en tot op heden nog steeds erg content mee.

[TMDC]

Ik zou me, al relativerend, stukken meer zorgen maken over de (nieuwe) meubels die je in je huis zet.

[leecher]

Barrycade schreef op zondag 8 november 2020 @ 15:03:
Op zich interessante insteek om zo veel mogelijk duurzaam je huis te willen inrichten.

Maar je maakt nogal wat aannames en baseert je op US websites.

Dat is wat vreemd gezien het feit dat de Yanks totaal anders bouwen voornamelijk houtskelet. En mijlen achterlopen qua milieu beheer en chemicaliën (ze hebben bv geen wetgeving op dioxines in voedsel etc)

Ik zag een tijdje terug nog een filmpje op de youtubes van een Amerikaanse aannemer. Ze hadden wat nieuws: Het dak ook isoleren!!11!
Baanbrekend idee want blijkbaar is het daar op veel plekken standaard om de zolder niet te isoleren, met hier en daar wat vochtproblemen en gezeur met condensatie in ventilatiesystemen tot gevolg. De volledige buitenkant van huizen isoleren gaat daar nog eens heel groot worden
Verder hebben ze in de USA wel gebieden waar radongas uit de bodem een aanzienlijk groter probleem is dan hier en waar MV dan wat extra aandacht krijgt.


En wat de OP betreft, dood gaan we allemaal en tegenwoordig wat later dan vroeger. Veiligheid is een gevoel en als je maar genoeg alu hoedjes websites bezoekt voel je je straks alleen nog veilig in hutje van klei en stro. Wat ik zelf goed vind voelen: Binnen waterbasis verf gebruiken, zo min mogelijk verlijmde materialen (liever massief dan bijv MDF of spaanplaat) ivm de gebruikte lijm (uitdampen van formaldehyde), geen geïmpregneerd tuinhout (sporen van chroom 6 en uitlogen in de grond) in de tuin, MV op een standje hoger dan aangeraden wordt (liever een beetje extra stoken), geen gif gebruiken in de tuin.

Wat betreft houten vloeren: Hoor je vloerenboer eens uit waar het precies vandaan komt. Wij hadden een prachtig tropisch vloertje gezien maar men kon niet uitleggen waar het exact vandaan kwam. 'Is allemaal duurzaam', 'FSC' enzovoorts, maar certificaten oid konden niet worden ingezien.

[Pen en papier]

nel!s schreef op zondag 8 november 2020 @ 19:07:
Ik ben overigens erg benieuwd of er Tweakers zijn die recente ervaring hebben met leem of kalk stuc. Er zijn inmiddels ook hardere leem types beschikbaar, maar ons lijkt kalk door het nog hardere eind resultaat toch geschikter.

Ik ben wel eens ter oriëntatie bij Hiro Natuurlijk Wonen binnengewandeld omdat het me een geweldig leuke ervaring leek leem op mijn muur te gaan smeren, en ik tevens wat wilde doen aan de gehorigheid. Maar ik was ook net verhuisd en wilde me ook weer niet te veel op de hals halen. (Het behang had ik er af, er zat een gipslaag onder)
Ze legden me twee mogelijkheden uit:
1. De gemakkelijkste: Tierrafino Contact Primer op de muur smeren. Dit is een hechtprimer voor leem, maar je kunt het ook gebruiken als een structuurverf. Dan kun je er later altijd nog leem overheen doen. Het advies was om het in (halve?) cirkels aan te brengen, dan kreeg je een mooie structuur.
2. De ingewikkeldere: ik weet niet meer het fijne, maar het was iets als dit: houten regels op de muur schroeven, daartussen (en daaronder of daarop) dikke isolatievlas, en daar dan de leem op aanbrengen. Je moet dat nog maar eens navragen als je hier voor zou kiezen.

Ik heb variant 1. gedaan, Contact op enkele muren gesmeerd. Hoe bevalt dat: het is wel leuk om te doen. Hoe meer je er op aanbrengt, hoe lekkerder het werkt. Het is wel best wel duur, dus ik had het oorspronkelijk nogal zuinig aangebracht en dan is het resultaat niet mooi. Het is dan wel goed genoeg om er een leemlaag op aan te brengen, maar omdat ik daar nog mee aarzelde, heb ik dat nog niet gedaan. Zeven jaar later heb ik extra emmers Contact gekocht en eroverheen gesmeerd, en dat geeft soms mooie effecten. Maar, her en der merk ik dat het los zit, als je er op klopt. Ik denk dat ik te snel te veel heb aangebracht en dat je dan zit met krimpspanning of zoiets.
Wat ik vervelend vind aan dit materiaal, is de geur, die vind ik niet prettig. Ook zit er denk ik iets in waar ik allergisch voor ben, of anderszins op reageer, want ik kreeg hinder in mijn luchtwegen. Ik vermoed dat dat het conserveringsmiddel is. Er zit 1% conservingsmiddel in, en dat zal wel niet milieuvriendelijk zijn.
Een ander nadeel is, dat ik mijn handen wel eens openhaal aan de muur.
Wat kan er over deze Contact heen: leem, putkalk, verf. Ik heb bepaalde vlakken overgeverfd met Auro muurverf porseleinwit, en met Keim Biosil. Dat haalt ook de scherpte van de steentjes wat weg. Ik weet niet of die vlakken nu nog weer kalk of leem kunnen houden.
De kleur van de Contact is grijswit als je er porseleinwit naast zet.
Op bepaalde plekken had ik houtvezelpap (papiermaché) gesmeerd over de Contact, maar dat laat los als het opgedroogd is.