Lichtschakelaars slim maken voor domme en slimme lampen

[kaspermalfroid]

Welke oplossing raden jullie aan voor het volgende probleem:

Ik woon in Duitsland in een gebouw van 1995 en heb bestaande wandschakelaars voor de lampen. Ik geloof dat er een blauwe draad beschikbaar is aan elke schakelaar:

Ik heb een combinatie van normale ("domme") lampen en slimme zigbee lampen met dimfunctie en RGB kleuren (Xiaomi/Philips). De slimme lampen bestuur ik via Home Assistant (HA) op Raspberry Pi 4 via Conbee II USB gateway.
Ik zou graag de "domme" wandschakelaars blijven gebruiken voor zowel de domme als slimme lampen.

Mijn vereisten:
- de domme schakelaar kan gewoon de lamp blijven schakelen zonder al teveel lag, zodat het gebruiksvriendelijk blijft, ook voor minder technische mensen.
- ik kan zowel de domme als de slimme lampen controleren via home assistant.
- geen batterijen.

Ik heb de volgende relevante producten gevonden:

Sonoff Mini
https://www.aliexpress.com/item/4000072958025.html
€7,48

Shelly 1
https://shop.shelly.cloud...-smart-home-automation#50
€9,08

Moeshouse Wifi Smart Light Switch Diy Breaker Module
https://www.aliexpress.com/item/4000978890856.html
€7,80

Mijn vragen:

1.
Alle drie producten lijken geschikt om de domme lampen aan te sturen. Heeft iemand advies over deze, of een ander alternatief? Denken jullie dat deze passsen in het vrij klein gat in de muur achter elke schakelaar?

2.
Kan ik deze producten ook gebruiken om mijn slimme lampen te controleren? Ik zie een probleem hier: met de wandschakelaar fysiek de lamp aanzetten lijkt me eenvoudig, maar wanneer ik via home assistant wil schakelen, lijkt me dit meer complex om dat er twee acties moeten uitgevoerd worden (slimme schakelaar vs slimme lamp):
- aanzetten: hiervoor moet HA weten dat eerst de relay (slim doosje in wandschakelaar) moet aangeschakeld worden zodat de slimme lamp voeding krijgt, en daarna pas kan de slimme lamp naar de juiste setting (dim/kleur/..) geconfigureerd worden.
- uitzetten: wanneer ik met HA enkel de lamp zelf uitzet maar de voeding laat lopen, kan ik de lamp niet meer terug aanzetten met 1 druk op de knop geloof ik: deze druk op de knop zou dan de voeding naar de lamp stopzetten.
Heeft iemand advies hoe ik dit kan oplossen? Bestaat er een mogelijkheid in HA om een "lamp" te zien als een combinatie van slimme schakelaar + slimme lamp?

[Flapperbol]

Is prima mogelijk, ik heb het hier zelf opgezet met Shelly 1's en Shelly 2.5's. Zowel domme als slimme lampen aansturen.

1.
Gaat wel passen, het is een standaard grootte en een Shelly 1 is erg klein. Ik heb ze hier overal passend gekregen

2.
Kan ook prima. Voor mijn domme lampen heb ik de Shelly achter de schakelaar als "normale" schakelaar ingesteld. Zodra je de knop omzet haalt de Shelly daadwerkelijk de stroom van de lamp, en gaat hij uit.

Voor Slimme lampen zet je de Shelly in een modus die "Detached" heet. Hierdoor weet de Shelly wanneer de wandschakelaar omgezet wordt, maar gaat hij verder niets met de stroomtoevoer doen.
De lampen hebben in deze setting dus altijd stroom, maar het signaaltje wat de Shelly geeft wanneer de schakelaar omgezet wordt kan je weer gebruiken in HA om tegen de lamp te zeggen dat hij aan/uit moet gaan.

Op deze manier kan je dus de slimme lampen nog steeds via de app aan of uit zetten, maar werken de wandschakelaars ook nog steeds op de "ouderwetse" manier

EDIT: Ik heb geen ervaring met de andere schakelaars, maar ik ben zelf voor de (duurdere) Shelly gegaan ivm UL listing. De Shelly van €9 heeft dit niet, maar die van €12,50 wel. Voor iets wat semi-permanent de muur ingaat en altijd aan de stroom hangt voelt een UL keurmerk voor mij wat beter (Ik weet ook niet hoe verzekeringen met dit soort dingen omgaan)

[ Voor 15% gewijzigd door Flapperbol op 28-09-2020 08:28 ]

[Invisible_man]

Heb geen ervaring met Zigbee, maar voor het Zwave plus netwerk (wat ik gebruik icm domoticz) zijn relais modules beschikbaar welke je achter in een lasdoos kan inbouwen en waarbij de domme bestaande schakelaar op het relais aangesloten kan worden ipv dat deze de stroom naar de lamp schakelt. Ik kan daarmee de lamp zowel schakelen met de domme schakelaar als via het domotica systeem. Het omschakelen van de domme schakelaar toggelt de lamp aansturing gewoon en meld het relais update domoticz dan ook met de nieuwe staat.

Kortom, vind een relaismodule voor jouw netwerk en domotica systeem welke een separate ingang voor een schakelaar heeft.

[Septillion]

1) Hier meerdere Sonoff Mini's in gebruik. Bouwkwaliteit is prima, veel beter dan ik wel gezien heb ik schemerschakelaar of KaKu-varianten met listing. Dat zeg ik wel als Electrical Engineer maar je moet zelf besluiten wat jij vertrouwt.

Als je voor Sonoff of Tuya devices gaat zou ik ze wel overzetten naar Tasmota als je toch HA draait. Overigens is naar mijn idee in de meeste gevallen de meest praktische plaats ook niet achter de schakelaar maar bij het lichtpunt.

2) Hier draaien alle Mini's in wat Shelly detached mode noemt. Ook bij de domme lampen heeft de Mini alleen de schakelaar door aan HA. Deze bepaalt vervolgens de actie en stuurt weer het relais aan in de Mini als dat onderdeel is van de actie. Uitzondering is als de Mini de MQTT server kwijt is, dan schakelt hij direct de lamp.

De schakelaar-lamp link zoals we van "vroeger" gewend waren vind ik vaak een beperking. Mijn visie op smart is dan ook dan je de hele ruimte bedient en niet per se een individuele lamp. Een schakelaar is maar een vorm van bediening naast deursensoren en bewegingsmelders. Volledig detached geeft wat mogelijkheden om bijvoorbeeld 's nachts met de schakelaar niet de hoofdverlichting aan te zetten maar alleen de schemerlamp. Of iets anders bereiken met dubbel schakelen. Of zoals in mijn woonkamer heeft de schakelaar altijd als actie dat je de woonkamer wilt verlaten en doet alles uit. Dit werkt ook als HA niet eens de lamp aan heeft gezet maar wordt wel mijn versterker enzo uit gezet. Etc.

Bij slimme lampen is detached ook het meest simpel. Zigbee kan je ook direct koppelen maar heeft naast bovenstaande verhaal nog extra haken en ogen met betrekking tot comptabiliteit tussen merken.

En nee, je hebt in HA geen optie om een lamp te zien als combi van slimme schakelaar en slimme lamp. Maar waarom zou je? Het is juist de kracht dat je dit kunt linken met automations

[Invisible_man]

Septillion schreef op maandag 28 september 2020 @ 09:10:
De schakelaar-lamp link zoals we van "vroeger" gewend waren vind ik vaak een beperking. Mijn visie op smart is dan ook dan je de hele ruimte bedient en niet per se een individuele lamp. Een schakelaar is maar een vorm van bediening naast deursensoren en bewegingsmelders. Volledig detached geeft wat mogelijkheden om bijvoorbeeld 's nachts met de schakelaar niet de hoofdverlichting aan te zetten maar alleen de schemerlamp. Of iets anders bereiken met dubbel schakelen. Of zoals in mijn woonkamer heeft de schakelaar altijd als actie dat je de woonkamer wilt verlaten en doet alles uit. Dit werkt ook als HA niet eens de lamp aan heeft gezet maar wordt wel mijn versterker enzo uit gezet. Etc.

Opzich ben ik het met je eens dat je schakelaars los wilt knippen van het schakelen van een specifieke lamp en de schakelaar meer als input voor een scene of iets dergelijks wilt gebruiken, maar na nu een paar jaar met Domotica gewerkt te hebben in mijn huis en diverse methodes uitgeprobeerd heb, vind ik het toch wel prettig om per ruimte in ieder geval één schakelaar te hebben die zonder tussenkomst van het domotica systeem het licht aan en uit kan zetten. Bij voorkeur een schakelaar die direct bij de deur zit. Het voordeel van een relaismodule waar je een domme schakelaar als input op kan schakelen (en dan vaak in de relaismodule softwarematig de functie van de schakelaar kan instellen, maar default vaak gewoon aan/uit) is dat zelfs als je domoticasysteem plat ligt je met die schakelaar via de relaismodule gewoon je licht aan en uit kan zetten.

Je kan dan zowel de desbetreffende lamp aansturen vanuit je domotica met scene's en wat wel niet meer als dat je hem "dom" aan en uit kan zetten. Vooral in een huishouden waar niet iedereen even veel technisch inzicht heeft is dat niet verkeerd.

[Snow_King]

Ik heb deze icm Philips Hue in mijn gehele huis (37 stuks): https://www.robbshop.nl/i...e-zigbee-400w-robb-smarrt

[Septillion]

@Invisible_man Dat heb ik dus opgelost door wel direct te schakelen als MQTT weg is. Maar ja, ik ben wel meer afhankelijk van HA. In de woonkamer zou daarmee maar een enkele lamp aan gaan, niet genoeg voor normaal bedrijf. Maar alle schemerlampen enzo zijn nog wel om te pluggen als het moet. Dus ja, volledige fall back zou leuk zijn maar als je al veel lampen schakelt blijft het uitvallen van HA een enorm gemis en niet goed voor de WAF. Ongeacht of lampen nog aan kunnen met hun "ouderwetse" directe schakelaar. Ofwel, zorg voor stabiele HA en vooral voor goede backups!

Invisible_man schreef op maandag 28 september 2020 @ 09:24:
[...]
Vooral in een huishouden waar niet iedereen even veel technisch inzicht heeft is dat niet verkeerd.

Als dat een ding is waar je op moet letten heb je naar mijn idee je systeem niet goed ingericht. Een schakelaar moet nog steeds intuïtief blijven is mijn visie, juist die bij deuren. Dus deze zet hier nog steeds licht aan of vooral uit in de ruimte. Nachtmodus kan een uitzondering zijn maar dat kan je oplossen door bij een tweede keer schakelen wel alles aan te zetten. Uit ervaring heb ik gemerkt dat zoiets prima werkt, ook als mensen 0 idee (of kennis) hebben van de smarts hier.

[redwing]

Het kan prima werken wat je wilt, maar als je een lasdop als 'grijs doosje' ziet zou ik me af gaan vragen of je niet beter wat hulp kunt vragen van iemand die wel weet hoe dit werkt. Het blijft electra waarbij veel fout kan gaan (zowel met werking als met veiligheid)

[kaspermalfroid]

Heel erg bedankt voor de uitgebreide antwoorden! Ik heb een Shelly 1 gekocht om wat te experimenteren.

Ik heb nog enkele vragen:


Detached mode, wat te doen als HA uitvalt

Ik zou graag wel een fall-back hebben wanneer HA uitvalt, en nog steeds m'n slimme lampen kunnen aan/uit zetten. Zoals ik het goed begrijp, is dit niet mogelijk wanneer ik de Shelly 1 in detached mode gebruik.
Ik las op Reddit dat dit mogelijk is door een andere firmware op de Shelly 1 te flashen:

What I did is flash it with ESPhome. In a normal situation where wifi is available and home assistant connected it will send home assistant a signal to switch of the lights over zigbee. This way my zigbee mesh network stays online.
If there is no network or home assistant connection it will use it’s internal relay to still turn off and on the lights. So it is possible to program this behavior with ESPHome. :-)

De volgende website geeft meer details over hoe ESPHome te configureren: https://brianhanifin.com/...-dumb-light-switch-smart/
De volgende website geeft meer info over hoe Shelly 1 te flashen van op macOS: https://michael-kuehnel.d...o-firmware-on-mac-os.html
Ik zou dit willen proberen, en heb hiervoor een USB naar serieel adapter besteld om de ESPHome firmware op de Shelly 1 te flashen.


Veiligheid en bedrading

@redwing heb je soms advies / een goede bron van informatie waar ik wat kan bijlezen over elektrische aansluitingen?
Mijn werkwijze tot nu toe was: zekering uitzetten, schakelaar openschroeven, nog eens met test pen bevestigen dat er geen spanning meer op staat, dan draden ordelijk aansluiten.

Met m'n beperkte kennis vond ik het volgende:

• fasedraad L bruin/rood/groen
• nuldraad N blauw
• schakeldraad T zwart
• aarddraad groen+geel

Ik geloof dat de huidige situatie zonder Shelly er zo uitziet:


En dat ik de Shelly 1 er zo moet tussen aansluiten:


De twee blauwe N draden zou ik kort bij de lasdop afknippen, en dan tesamen met een derde nieuwe blauwe draad (die naar de N poort van de Shelly 1 gaat) met een lasklem verbinden. Is dit een correcte werkwijze?

[ Voor 3% gewijzigd door kaspermalfroid op 03-10-2020 14:57 ]