Ontwerp Wifi netwerk passantenhaven

[douwe.kruit]

Situatieschets:
Wij hebben een passantenhaven met ~50 ligplaatsen. Deze ligplaatsen bevinden zich over een lengte van 225 meter. De steigers liggen op een afstand van 35 meter van het kantoor. Op de gevel van het kantoor kan een acces point bevestigd worden. Eventuele acces points op de kade kunnen onderling wel met UTP kabels verbonden worden. Tussen de kade en het kantoor kan geen kabel gelegd worden. Op de kade staat een aantal elektriciteitskasten. Zie de tekening.


De blauwe lijn weergeeft de afstand waarover wifi beschikbaar moet komen, de rode nummers geven de onderlinge lengtes in meters, de paarse blokjes zijn de elektriciteitskasten en het blauwe blokje is het kantoor waar een accespoint op de gevel gemonteerd kan worden.

Mijn vraag
Hoe kunnen wij op een zo efficiënt mogelijke manier (niet te duur en voldoende acceptabele snelheid) de haven van wifi voorzien?

(Hoeveel accespoints zijn er nodig, wat voor accespoints zijn er nodig, volstaat wifi voor de onderlinge verbindingen of zijn onderling met kabel verbonden accespoints beter met dit type afstanden, ...)

Relevante software en hardware die ik gebruik:
In het kantoor is een 50/10 Mbit/s koperverbinding beschikbaar. Eventueel (maar niet eenvoudig) is een overstap op 450/450 glasvezel ook beschikbaar.

Op dit moment wordt gebruik gemaakt van een Engenius ENH220EXT op de gevel van het kantoor, welke zeer slechte performance levert en dus vervangen zal worden.

In de elektriciteitskasten op de kade zijn nog geen voorbereidingen getroffen om eventueel acces points aan te sluiten (i.e. er zijn geen stopcontacten aanwezig). Het trekken van netwerkkabels onder de steigers door is waarschijnlijk wel mogelijk.

Elke suggestie is van harte welkom!

Zo zien onze elektriciteitskasten eruit:

[ Voor 7% gewijzigd door douwe.kruit op 10-04-2020 20:49 ]

[ijske]

oke.. Je spreekt hier over een massive project ....

- verbinding tussen bedrijf en overkant van de straat : ubiquiti airfiber + extra aarding

- netwerk verdeling : voetpadkast + professionele voeding + UPS + industriele rail POE switch + professionele bliksembeveiliging

- watervaste utp + bliksemafleiders tussen switch en accespoints

- 8x IP 67 accespoints op n paaltje bij elke hoek van de pier ? (ala cisco wap571E )

dit is al snel een +15K€ projectje ...
bijkomstig denk ik dat je eerst terug naar de tekentafel moet, want
- over hoeveel users spreek je ?
- welke bandbreedte is berekend per user ?
- wat bij uitval
- ga je zoals bij een hotel met credentials werken , dus welke router moet je daarvoor inzetten ?
- je zit bij een pier... wat is de kans van overstroming , en ga je rekening houden met zout water en roest ?
- accespoints hebben ofwel richtingsgevoelige antenne, of niet... ik weet het niet zeker van die cisco's

vooral heb ik vragen bij die voetpadkast op zo'n pier...je hebt wel wat plaats nodig als je bv een UPS voor 24h wil wegsteken.. bijkomstig wil je die hufterproof dus op slot, maar toch ook veilig want als de fik eringaat moet brandweer deze kunnen afzetten (dus wie heeft er allemaal de sleutel)

edit : 2 voetpadkasten ,want UTP mag max 100m lang worden... misschien is glasvezel tussen de 2 kasten zelfs niet slecht ivm electriciteit dus geen risico van blikseminslag

https://store.ui.com/collections/wireless/products/af60-us
ik twijfel of dit ok is , volgens mij heeft deze geen onderkant
https://staticmedia.ipcam...e95/p/f/pfs3110-8p-96.png
https://www.cisco.com/c/e...r-access-point/index.html

[ Voor 38% gewijzigd door ijske op 10-04-2020 21:39 ]

[LanTao]

Je zal zo dicht mogelijk bij de ligplaatsen een access point op moeten hangen. Is er ruimte in die palen om een access point op te hangen waarbij de antenne niet door de stalen buitenkant geblokkeerd wordt?

Wat @ijske al zegt, dit is een klus voor een professional, deels vanwege reguleringen rond frequentiebeheer en dergelijke, maar ook bijvoorbeeld bliksembestendigheid.

Misschien brengt dit nog wat inspiratie: https://community.ui.com/...d8-4863-8e04-306b9c57b5ac

[Xander]

Kun je geen commerciële partij vinden die dit wil aanbieden? KPN (Fon) bijvoorbeeld? Dan heb je er zelf geen omkijken meer naar.

Vakantieparken enzo hangen ook vol met dat soort oplossingen.

[douwe.kruit]

ijske schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 21:19:
oke.. Je spreekt hier over een massive project ....

...

Pfoe zo groots had ik het nog niet bekeken! 15k, dat gaat al richting 40% van de jaaromzet en in het kader van jaarlijkse aanbestedingen wordt dat te duur.

Het aantal users: 40 boten met elk 2 opvarenden. Hoeveel devices zouden dat zijn? Theoretisch 80 in totaal misschien? Realistisch misschien eerder 60?

Wat betreft de bandbreedte: sommige mensen willen graag tv streamen aan boord, maar 40 streams lijkt mij bijna onhaalbaar. Gigabit bekabeling en 802.11AC als ‘moderne’ standaard, het lijkt mij dat dat de komende jaren volstaat..

Uitval: de havenmeester is dagelijks in de haven voor eventuele resets, het is geen primaire levensbehoefte en anders kan de havenmeester alsnog langs komen.

Credentials: bij voorkeur niet, onze doelgroep vindt het invullen van enkel een wachtwoord al lastig.

Overstroming/ zout: de kade drijft, dus overstromen gebeurt niet De haven ligt dusdanig landinwaarts dat zout water geen punt is. Echter, alles staat wel 365 dagen per jaar boven het water ...

Wat ik me afvraag: waar is de UPS voor nodig in je voorgestelde setup?

LanTao schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 21:39:
Je zal zo dicht mogelijk bij de ligplaatsen een access point op moeten hangen. Is er ruimte in die palen om een access point op te hangen waarbij de antenne niet door de stalen buitenkant geblokkeerd wordt?

In de elektrapalen is wel wat ruimte, maar niet veel helaas.. En de antenne buiten de kast plaatsen is helaas ook niet mogelijk. Leuk feitje: deze kasten zijn uitgerust met een systeem waarmee passanten de elektriciteit kunnen activeren door middel van een app. Er zit dan ook een simkaart in elke paal. Elke paal heeft een speciaal plastic ‘uitstulpsel’ voor de desbetreffende antenne. Ze zijn wel hufterproof!

Xander schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 21:49:
Kun je geen commerciële partij vinden die dit wil aanbieden? KPN (Fon) bijvoorbeeld? Dan heb je er zelf geen omkijken meer naar.

Vakantieparken enzo hangen ook vol met dat soort oplossingen.

Goed punt! We willen de dienst eigenlijk wel gratis aanbieden (als aanvulling op onze eigen dienstverlening).

[ Voor 41% gewijzigd door douwe.kruit op 10-04-2020 22:38 ]

[ijske]

het is vind ik zelf ook een behoorlijk hoog getrokken kaart ... die ubiquiti airfiber word geadverteerd op 1gbit+

stel dat je youtube op 4K / maximale kwaliteit wil, en je rekend daar +- 30mbps / user voor .. dan kan je op met die airfiber dus 33 users voorzien van fantastisch beeld..
reken je gewoon HD beeld kom je met 3-8mbps / gebruiker toe.. dan is het al gelijk aan +-200 gebruikers

dat is dan enkel de verbinding tussen je bedrijf en de switch van de voetpadkast ... die is dan overmaats en daar gaat geen verlies in zitten..

praktisch gezien vet overkill maar ik wilde je even tonen dat het veel verder gaat dan "even wat nieuwe zendertjes hangen"

ubiquiti heeft wel wat leuk "simpeler" spul, waarbij je wifi telkens opnieuw kan versterken maar ik denk dat je teleurgesteld gaat zijn als daar 50 users even tv mee gaan kijken :-)

edit : wauw... spelling ijske.. spelling

[douwe.kruit]

ijske schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 22:36:
het is vind ik zelf ook een behoorlijk hoog getrokken kaart ... die ubiquiti airfiber word geadverteerd op 1gbit+

stel dat je youtube op 4K / maximale kwaliteit wil, en je rekend daar +- 30mbps / user voor .. dan kan je op met die airfiber dus 33 users voorzien van fantastisch beeld..
reken je gewoon HD beeld kom je met 3-8mbps / gebruiker toe.. dan is het al gelijk aan +-200 gebruikers

dat is dan enkel de verbinding tussen je bedrijf en de switch van de voetpadkast ... die is dan overmaats en daar gaat geen verlies in zitten..

praktisch gezien vet overkill maar ik wilde je even tonen dat het veel verder gaat dan "even wat nieuwe zendertjes hangen"

ubiquiti heeft wel wat leuk "simpeler" spul, waarbij je wifi telkens opnieuw kan versterken maar ik denk dat je teleur gaat zijn als daar 50 users even tv mee gaan kijken :-)

Daar heb je ook een punt. Ik moet toegeven: wij hebben nu dus alleen wifi bij het kantoor en dat is simpelweg ouderwets. Daarnaast wordt de haven digitaal, als in: aanmelden kan door middel van een app. Maar het staat wat kneuterig als wij dan waardeloze wifi hebben..

[douwe.kruit]

-

[ Voor 100% gewijzigd door douwe.kruit op 10-04-2020 22:42 ]

[ijske]

douwe.kruit schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 22:22:
[...]
Wat ik me afvraag: waar is de UPS voor nodig in je voorgestelde setup?

gewoon veiligheid... net zoals er 's nachts licht blijft branden in de haven
in elke alarmkast zit ook een accu voor X aantal uur online te blijven bij stroompanne...

[D_Jeff]

@douwe.kruit Zoals andere aangeven: Zeer professioneel uitvoeren kan, maar kost ook veel geld.
Minder pro, maar meer met de gedachte op mogelijkheden:

- op elke steiger 1 AP met een 4G simkaart.
- Ethernet powerline + AP (elke steiger)+ stroom naar kantoortje
- (Richt-) Straalverbinding op het kantoortje monteren. Wel een tikkie storingsgevoelig
- Kan duur zijn: Fiber trekken tussen kantoor en de steigers, Rugged AP (in de palen) en een FTTH + Gibt switch op het kantoortje

[ijske]

je zou er natuurlijk een business case van kunnen maken...

zo had ik vorig jaar een hotel in duitsland waar de gratis wifi 1mbps snelheid gaf (yes 1... youtube draaide wel maar was gewoon lage kwaliteit)...
als je extra betaalde kreeg je offc meer snelheid

hiervoor heb je wel een geavanceerdere router voor nodig maar als je dat op een 5 jaar investering uitstrijkt ...

4G is ook niet oneindig gratis ;-)

[Valkyre]

Laat ik beginnen met te zeggen wat een leuk project!

Kun je van het havenkantoor makkelijk utp kabels naar de steigers krijgen?
Wil je dit zelf doen? Of door een bedrijf laten doen? (Ik zou het denk ik zelf avonturieren mits je een beetje handig bent.)

De eerste steigers (links) zijn allemaal te bereiken met Normaal utp. Je kan dan volstaan met een poe switch in het havenkantoor. En je aps voeden middels die switch.
Je komt denk ik vrij snel bij ubiquiti uit qua betaalbaarheid en prima kwaliteit voor wat jij wil.

Idealiter zet je aan het begin en aan het einde van de steiger een ap denk ik. (Hoe lang zijn je steigers?)

En om die 70 meter te overbruggen heb je denk ik wel line of sight? Dan heeft UniFi daar ook richt antennas voor, en kun je aan de rechterkant ook weer volstaan met 1 poe switch en dan weer utp de steigers op.

Ik zal van het weekend even kijken of ik wat artikelen bij elkaar kan klikken.

(Gewoon uit interesse hier een zeiler, welke haven hebben we het over? )

[douwe.kruit]

Allemaal goede punten!

Waar ik zelf trouwens als eerste aan dacht was het volgende:
Een separate draadloze verbinding tussen het kantoortje en 1 elektrapaal op de kade. Vervolgens de 6 elektrapalen die het dichtst bij de kant staan (en niet in het water) door middel van UTP elk van een acces point voorzien.
Echter, ook dan een paar uitdagingen:
Zijn er accespoints waarmee de UTP verbinding doorgelust kan worden (om zo het aantal meters kabel dat getrokken moet worden te beperken)?
Hoe kan elk accespoint van stroom worden voorzien? Met POE hoeft niet in elke elektrapaal een stopcontact te komen, maar dan moeten er wel geschikte injectoren zijn (en waar plaats ik die injector dan? (toch de voetloopkast?))

Verder is dit idee gebaseerd op een aantal aannames:
- Een acces point in zo’n metalen zuil presteert prima (nooit getest, maar kan problematisch zijn)
- Geen rekening gehouden met blikseminslag en dergelijken

[SMSfreakie]

ijske schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:14:
je zou er natuurlijk een business case van kunnen maken...

zo had ik vorig jaar een hotel in duitsland waar de gratis wifi 1mbps snelheid gaf (yes 1... youtube draaide wel maar was gewoon lage kwaliteit)...
als je extra betaalde kreeg je offc meer snelheid

hiervoor heb je wel een geavanceerdere router voor nodig maar als je dat op een 5 jaar investering uitstrijkt ...

4G is ook niet oneindig gratis ;-)

veel vakantie parken werken als er "gratis" wifi is ook op die manier eigenlijk.. of max XX minuten per etmaal of gewoon een trage snelheid.. en wil je meer dan trek je de portomonee maar! :-)

ansigh houd je dan ook wel mooi de plaatselijke jeugd weg van je wifi

[ Voor 5% gewijzigd door SMSfreakie op 10-04-2020 23:28 ]

[douwe.kruit]

Valkyre schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:20:
Laat ik beginnen met te zeggen wat een leuk project!

Kun je van het havenkantoor makkelijk utp kabels naar de steigers krijgen?
Wil je dit zelf doen? Of door een bedrijf laten doen? (Ik zou het denk ik zelf avonturieren mits je een beetje handig bent.)

De eerste steigers (links) zijn allemaal te bereiken met Normaal utp. Je kan dan volstaan met een poe switch in het havenkantoor. En je aps voeden middels die switch.
Je komt denk ik vrij snel bij ubiquiti uit qua betaalbaarheid en prima kwaliteit voor wat jij wil.

Idealiter zet je aan het begin en aan het einde van de steiger een ap denk ik. (Hoe lang zijn je steigers?)

En om die 70 meter te overbruggen heb je denk ik wel line of sight? Dan heeft UniFi daar ook richt antennas voor, en kun je aan de rechterkant ook weer volstaan met 1 poe switch en dan weer utp de steigers op.

Ik zal van het weekend even kijken of ik wat artikelen bij elkaar kan klikken.

(Gewoon uit interesse hier een zeiler, welke haven hebben we het over? )

Fijn dat het gewaardeerd wordt! Dit is Aeme-Stelle in Uithoorn (langs de Amstel).

Helaas is kabels trekken extreem moeilijk: er loopt een 30km weg tussen ons kantoor en de steigers, dus dat zit er simpelweg niet in. Binnen een paar jaar komt er ook een nieuw kantoor, dus dan zouden de kabels opnieuw getrokken moeten worden. Ook al zou ik dat ook het liefste doen!

Wat betreft line of sight: dat ga ik morgen even bekijken, ik moet niet te volmondig ‘ja’ zeggen, want voordat je het weet ligt er een stalen boot tussen..

[Microkid]

Toevallig lig ik ook wel eens in een passantenhaven en dan is wifi wel erg makkelijk. Vaak kan je bij de havenmeester gewoon het wachtwoord ophalen. Bij duurdere havens hebben ze een geautomatiseerd systeem waarbij je kan betalen voor 24 uur wifi en dan een code krijgt. In een haven in Friesland zag ik vorig jaar metalen palen staan waar een wifi repeater in gemonteerd was. Deze palen stonden verspreid langs de steigers.
Ik ben alleen bang dat 50mbit voor 50 ligplaatsen vrij weinig is, zeker als je denkt dat men gaat streamen. Ik lees dat je kan opschalen naar 450Mbit. Dat zou dan al beter zijn. Denk ook even na over een deftige router met filtering, QoS en meer van dat soort spul. Een pfSense doos of Ubiquity Security Gateway ertussen zou al een hoop helpen om de bandbreedte een beetje netjes te verdelen.

Wellicht een idee: ik ga er van uit dat je electrakasten met elkaar verbonden zijn. Wellicht kan je bekabeling trekken tussen alle kasten (UTP CAT7 ofzo) en dan in elke kast een repeater plaatsen? Er van uit gaand dat het deksel van kunststof is, zodat je niet in een kooi van Faraday zit.

[ Voor 43% gewijzigd door Microkid op 10-04-2020 23:54 ]

[ijske]

douwe.kruit schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:27:

Zijn er accespoints waarmee de UTP verbinding doorgelust kan worden (om zo het aantal meters kabel dat getrokken moet worden te beperken?

nee, maar utp is echt niet de kost (google maar is op draka uc300 pe bv)
je kan je ook is inlezen met het verschil tussen draka supercat5... die is bestemd tegen bepaalde zuren ook nog .... die is dan spontaan wel veeuuull duurder

[douwe.kruit]

Microkid schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:38:
Toevallig lig ik ook wel eens in een passantenhaven en dan is wifi wel erg makkelijk. Ik ben alleen bang dat 50mbit voor 50 ligplaatsen vrij weinig is, zeker als je denkt dat men gaat streamen. Ik lees dat je kan opschalen naar 450Mbit. Dat zou dan al beter zijn. Denk ook even na over een deftige router met filtering, QoS en meer van dat soort spul. Een pfSense doos of Ubiquity Security Gateway ertussen zou al een hoop helpen om de bandbreedte een beetje netjes te verdelen.

Eens, om eerlijk te zijn: nu wordt het hele netwerk gevoed door een Experiabox V10, waarbij passanten ook toegang hebben tot de gastnetwerken van die router. Immers: de prestaties van deze gastnetwerken zijn rondom het kantoor net acceptabel.

Het acces point op de gevel is waardeloos, zelfs met 1 connected device in een lege haven levert dit onwerkbare snelheden op.

Een beetje off topic, maar ik heb een paar jaar terug een oudere 2,4GHz huis-tuin-en-keuken AP bijgeplaatst. Thuis leverde hij steady 45/45, maar hier komt hij niet verder dan 8/8. Meerdere kanalen al geprobeerd, maar de interferentie is blijkbaar enorm (of zie ik iets over het hoofd?).

[douwe.kruit]

De oorspronkelijke filosofie was trouwens als volgt: de ligplaatsen bij de vingersteigers voor het kantoor hebben toegang tot wifi door middel van het AP op de gevel. Is dit volgens jullie überhaupt realistisch (met een mooie Ubiquiti van ~€250?), en wat voor AP zou dit heden ten dagen moeten zijn?

(Persoonlijk wil ik uiteraard het liefst de hele haven van wifi voorzien, maar dat maakt het project ook vele malen complexer)

[ijske]

douwe.kruit schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:55:
De oorspronkelijke filosofie was trouwens als volgt: de ligplaatsen bij de vingersteigers voor het kantoor hebben toegang tot wifi door middel van het AP op de gevel. Is dit volgens jullie überhaupt realistisch

ik ga morgen toch eens testen met mijn cisco 571E... 35m zei je he ?
(ik wil het lokale speelpleintje halen , wat 6 huizen verder is, met open zicht)
als dat ding stabiel youtube speelt ben ik tevreden,dus ik hoop op +-10mbps over die afstand maar ik zal het morgen is testen :-)

[douwe.kruit]

ijske schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:59:
[...]


ik ga morgen toch eens testen met mijn cisco 571E... 35m zei je he ?
(ik wil het lokale speelpleintje halen , wat 6 huizen verder met open zicht)
als dat ding stabiel youtube speelt ben ik tevreden,dus ik hoop op +-10mbps over die afstand maar ik zal het morgen is testen :-)

Ik ben heel benieuwd! - ongeveer 35 meter vanaf het kantoor naar de kade (loodrecht). Vanaf het kantoor naar de dichtstbijzijnde elektrapaal gaat toch eerder richting 45 meter..

Aan de ene kant heeft Ubiquiti speciale apparatuur voor Ubiquiti-Ubiquiti (dus om data van het kantoor naar de kade te krijgen, en vanaf daar verder distribueren met andere hardware). Aan de andere kant: misschien kan een groot deel van de haven toch voorzien worden van wifi middels een fatsoenlijk en modern AP?

[ Voor 9% gewijzigd door douwe.kruit op 11-04-2020 00:08 ]

[ijske]

douwe.kruit schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 00:05:
[...]


Ik ben heel benieuwd! - ongeveer 35 meter vanaf het kantoor naar de kade (loodrecht). Vanaf het kantoor naar de dichtstbijzijnde elektrapaal gaat toch eerder richting 45 meter..

Aan de ene kant heeft Ubiquiti speciale apparatuur voor Ubiquiti-Ubiquiti (dus om data van het kantoor naar de kade te krijgen, en vanaf daar verder distribueren met andere hardware). Aan de andere kant: misschien kan een groot deel van de haven toch voorzien worden van wifi middels een fatsoenlijk en modern AP?

wel.. klassieke wifi apparatuur heeft een stralingshoek van liefst even 360 graden... (of iig zoveel mogelijk)
zo'n airmax/airfiber is 3 graden (ofzoiets gok ik)
wat wil zeggen dat je veel grotere afstanden kan halen ,omdat je veel rechter kan stralen
bijkomstig , omdat ze zo recht stralen, ontvangen ze ook geen straling/storing van de buren ..

ook wil je bv weten dat quasi alle appartuur wettelijk beperkt is qua straling, dus of je nu een 59€ ubiquiti mini of een 1200€ cisco meraki mr84... allemaal 1 watt max straling ( op 5ghz en boven kanaal 100)
het verschil zit em er dan bv in dat de meraki extra antennes heeft om je omgeving in het oog te houden qua storingen/stralingen,zodat clients gegarandeerd zo proper mogelijke transmissie hebben

misschien moet je dion b hier even in taggen ;-)

[LanTao]

douwe.kruit schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:55:
De oorspronkelijke filosofie was trouwens als volgt: de ligplaatsen bij de vingersteigers voor het kantoor hebben toegang tot wifi door middel van het AP op de gevel. Is dit volgens jullie überhaupt realistisch (met een mooie Ubiquiti van ~€250?), en wat voor AP zou dit heden ten dagen moeten zijn?

Dat is onrealistisch. Reken op 50 meter max bereik, en dat is zonder interferentie, wat er veel zal zijn, en dan zit je op de minimale bitrate van ±1 Mbps.

Je zal altijd te maken hebben met de minimale antennes in de client devices, en de demping die de boten opleveren, en reflecties van het water (fresnel zone) die voor verstoring zullen zorgen.

[SmiGueL]

douwe.kruit schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:27:
Zijn er accespoints waarmee de UTP verbinding doorgelust kan worden (om zo het aantal meters kabel dat getrokken moet worden te beperken)?
Hoe kan elk accespoint van stroom worden voorzien? Met POE hoeft niet in elke elektrapaal een stopcontact te komen, maar dan moeten er wel geschikte injectoren zijn (en waar plaats ik die injector dan? (toch de voetloopkast?))

Mijn eerste gedachte na het zien van je afbeelding was zoiets:

Omdat je de UTP kabel niet langer dan 100 meter wilt hebben zul je op 2 locaties POE switches moeten neerzetten.
(1e hit, er zijn vast betere alternatieven)
Je hoeft alleen deze switches van stroom te voorzien, de kabels naar de accespoints zelf worden gevoed vanuit deze switches.
Als AP's kun je zoiets of zoiets nemen (maargoed, ook weer een 1e hit, ik heb alleen ervaring met wat duurdere versies)
Die laatste lijkt geschikt voor outdoor maar daar zou ik me wel eerst wat beter over inlezen.

Qua UTP kabels hoef je alleen per gele lijn 1 kabel te trekken.



De oplossing om vanaf het bedrijfspand naar je dock te komen durf ik geen uitspaak over te doen.

[ Voor 12% gewijzigd door SmiGueL op 11-04-2020 00:57 ]

[Dyckie]

Beste,

Je kunt mss eens bij huinink gaan horen. Zij doen dat ook in vakantie parken.

[Tsurany]

Je zit op een locatie met prima 4G dekking, kunnen je passanten geen eigen 4G abonnement gebruiken? Je zou eventueel een x aantal 4G modems kunnen aanschaffen met abonnementen die je vervolgens per dag kan verhuren. Wellicht zijn er partijen die hier nog tussen willen zitten en het management voor jullie regelen?

Hier stabiel WiFi aanleggen gaat aardig prijzig worden en 4G, en straks 5G, wordt steeds normaler. Wie heeft er nog WiFi nodig? Ik merk zelf al vaak genoeg dat ik met 4G een hogere snelheid haal dan de WiFi van een hotel of andere gelegenheid.

[MewBie]

Crosstalk Solutions op Youtube had laatst een filmpje waar hij een setup uitlegde voor een soortgelijke situatie, misschien heb je er wat aan.

[jurri@n]

Los van hoe je het technisch inricht: ook over de juridische kant nagedacht?

1. Jij bent verantwoordelijk voor wat er op die internet-verbinding gebeurd. Als iemand gaat lopen hacken of illegaal materiaal verspreid via jouw wifi-netwerk ben je de sigaar
2. Volgens mij ben als je hiermee start een "aanbieder van openbare telecommunicatiediensten" zoals onze wetgever dat zo mooi noemt. Dat betekend dat je aan alle telecom-wetten moet voldoen, waaronder de tapplicht, aanlevering van gegevens van de gebruikers bij CIOT, enz.

Als je een partij in de arm neemt die het allemaal voor je regelt (incl bv. een helpdesk) dan regelen zij dit ook voor je (als ze het goed doen). Ja, logisch dat die dan geld rekenen voor de toegang, want al deze zaken kosten ook geld.

Je ziet inderdaad wel heel veel plaatsen waar mensen gratis wifi aanbieden (horeca, campings, enz.) en die dit niet regelen. Volgens mij zijn die allemaal in overtreding en hebben ze echt een probleem als iemand er misbruik van maakt.

En dan vraag ik me af wie er tegenwoordig nog wifi nodig heeft, aangezien vrijwel iedereen een mobieltje met 4G heeft.

[ Voor 5% gewijzigd door jurri@n op 11-04-2020 13:39 . Reden: toevoeging ]

[Microkid]

Een haven waar ik vorig jaar lag had KPN Hotspots. Wellicht moet je KPN gewoon eens benaderen? Die regelen alles voor je.
https://www.kpn.com/zakel...nternet/wifi-hotspots.htm

Het lijkt aantrekkelijk, goedkoop en simpel om zonder HotSpot uw bestaande internetverbinding open te zetten voor uw gasten. Maar als u uw eigen internetverbinding openzet, bent u zelf aansprakelijk voor eventueel misbruik. Met KPN WiFi HotSpots:

✓ Voorkomt u het risico op afsluiting, wanneer een van uw gasten uw internetverbinding misbruikt

✓ Volgt u automatisch de lokale en EU wetgeving, met betrekking tot data logging

✓ Heeft het internetgebruik van uw gasten geen invloed op de performance van uw privé of zakelijke internetverbinding

✓ Bent u niet aansprakelijk voor het internetgebruik van uw klanten, zoals downloaden van verboden sites en spam

[ Voor 65% gewijzigd door Microkid op 11-04-2020 13:45 ]

[Equator]

jurri@n schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 13:37:
Los van hoe je het technisch inricht: ook over de juridische kant nagedacht?

1. Jij bent verantwoordelijk voor wat er op die internet-verbinding gebeurd. Als iemand gaat lopen hacken of illegaal materiaal verspreid via jouw wifi-netwerk ben je de sigaar
2. Volgens mij ben als je hiermee start een "aanbieder van openbare telecommunicatiediensten" zoals onze wetgever dat zo mooi noemt. Dat betekend dat je aan alle telecom-wetten moet voldoen, waaronder de tapplicht, aanlevering van gegevens van de gebruikers bij CIOT, enz.

.

Dat punt 1 is alleen als jij daadwerkelijk als ISP wordt beschouwd. Een gastennetwerk is geen reden om als ISP aangeduid te worden.

[larsg]

Gezien je budget en wat hier reeds gesuggereerd is zou ik je adviseren om voor een full unifi setup te gaan.
Ook is dat makkelijk op te zetten. En geeft dat leuke opties naar portalen en statistieken. Bovendien krijg je zo een setup waar je niet/weinig naar moet omkijken, lijkt me wel het beste want ik denk niet dat er altijd iemand zal zitten met IT affiniteit.

Ik zou adviseren om die glasverbinding zeker binnen te halen, met 50/10 trek je het gewoon niet. Er moet maar één persoon zijn telefoon even de foto's van het dagje varen in de cloud zetten en alles is dichtgeslibt, dan krijgt iemand aan de andere kant zijn mail zelfs niet meer open. Je zei eerder dat je doelgroep niet zo technologisch geavanceerd is, dat wilt echter weinig zeggen over hun data consumptiepatroon. Wellicht kennen ze Netflix en weten ze een hele resem filmpjes op whatsapp te zetten. Bovendien heb ik nog niet gelezen wat passanten zouden verbruiken, dagjes mensen die langs de kade wandelen, gaan die er ook op?

Qua WAN zou je best beide verbindingen behouden, dat geeft redundancy aan je kantoor operaties en een speedboost. Dit kan je mooi regelen met de unifi USG pro. Die kan 2 WAN verbindingen samenvoegen op 1 netwerk zodat er round robin gewijs data over de 2 verbindingen verdeeld wordt. Lees 1 client gaat zo niet 450+50 mbit halen maar het totale netwerk wel. Eventueel kan je in de toekomst opschalen tot 1 gbit gesommeerd. Via een snellere glas verbinding of 2x glas. Voor de rest pak je een unifi cloud key, dat is een klein apparaatje dat je netwerk managed, captive portals beheert, users beheert. ...Zo kan je een groep users aanmaken voor alle externen en de bandbreedte limiteren tot bijvoorbeeld een royale 50/50, voor menig bezoeker zal dat sneller gaan dan thuis

In het kantoor komen dus die USG 4 pro, cloud key 2, een AP voor het verkeer binnen. Eventueel een AP voor de directe omgeving op straat. Dan moet je de straat over richting kade, de airfiber is hier gesuggereerd. Dat is wat overkill zoals gezegd maar wel futureproof en zal toch bijna een gbit aan snelheid mogelijk maken. Je kan ook een tik goedkoper gaan en litebeams gebruiken, op jou afstand met los zullen ze de 400 mbit wel halen. Eventueel hang je er 2 op naar elke kant van de haven. Daarnaast heb je een POE switch nodig om alles in het kantoorgebouw te voeden. (Airfiber wel best apart) Haal voor de rest voor de items op het kantoor zeker een UPS, dat helpt niet alleen tegen stroomuitval maar ook bescherming tegen bliksem.

Het kaartje van Smiguel is goed. Echter zou ik op elke locatie van een elektrakast (dus ook het einde van vingerpieren) een ap van dit type voorzien. Zo heb je de beste penetratie kans tot in boten en de grootste algemene bandbreedte.
Eventueel kan je op de locaties die hij aanduidde voor een POE swtich zo'n Litebeam zetten of je zet op de eerste POE switch locatie zo'n airfiber. Maar alles hangt af van een goede line of sight. Je litebeams/airfiber hang je best aan een paal richting het kantoor. Dit kan gewoon een goedkope stijger paal zijn. Dat is niet zo esthetisch maar wel noodzakelijk als je van je kabels af wil. Voor de AP's, je verbind deze met cat 6 naar de POE switch locaties, zo hebben ze ineens stroom en moet je maar in 2 kasten een stopcontact leggen. Je mag de AP's zeker niet in de elektrakasten leggen, dat is gewoon een faraday kooi! Een paal is wederom het beste maar waarschijnlijk kom je weg met ze aan de bovenkant van zo'n kast te monteren met een goede lijm.

Ik heb al een paar keer de captive portal van Unifi vermeld. Je kan guest users heel goed laten inloggen via dat systeem en je hebt verschillende opties gaande van account (evt via Radius) tot een vast wachtwoord of gewoon even wat voorwaarden accepteren.

[jurri@n]

Equator schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 13:45:
[...]

Dat punt 1 is alleen als jij daadwerkelijk als ISP wordt beschouwd. Een gastennetwerk is geen reden om als ISP aangeduid te worden.

En met 50, steeds wisselende gebruikers wil je het nog steeds als "gastennetwerk" zien . Je hoeft overigens helemaal geen ISP te zijn om door de wetgever al "aanbieder van openbare telecommunicatie" gezien te worden. Ik ken organisaties (zelfs non-profit) waar de ACM aanklopte om te vragen hoe het met hun registratie zat.

[douwe.kruit]

Tsurany schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 02:07:
Je zit op een locatie met prima 4G dekking, kunnen je passanten geen eigen 4G abonnement gebruiken? Je zou eventueel een x aantal 4G modems kunnen aanschaffen met abonnementen die je vervolgens per dag kan verhuren. Wellicht zijn er partijen die hier nog tussen willen zitten en het management voor jullie regelen?

Hier stabiel WiFi aanleggen gaat aardig prijzig worden en 4G, en straks 5G, wordt steeds normaler. Wie heeft er nog WiFi nodig? Ik merk zelf al vaak genoeg dat ik met 4G een hogere snelheid haal dan de WiFi van een hotel of andere gelegenheid.

Dat is zeker een goed punt. Wij hebben ons meermaals afgevraagd: hoe groot is de kans dat wij nu een investering doen in een geavanceerd WiFi netwerk, terwijl binnen een korte periode mobiele data ons netwerk overbodig maakt?

[douwe.kruit]

jurri@n schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 13:37:
Los van hoe je het technisch inricht: ook over de juridische kant nagedacht?

1. Jij bent verantwoordelijk voor wat er op die internet-verbinding gebeurd. Als iemand gaat lopen hacken of illegaal materiaal verspreid via jouw wifi-netwerk ben je de sigaar
2. Volgens mij ben als je hiermee start een "aanbieder van openbare telecommunicatiediensten" zoals onze wetgever dat zo mooi noemt. Dat betekend dat je aan alle telecom-wetten moet voldoen, waaronder de tapplicht, aanlevering van gegevens van de gebruikers bij CIOT, enz.

Als je een partij in de arm neemt die het allemaal voor je regelt (incl bv. een helpdesk) dan regelen zij dit ook voor je (als ze het goed doen). Ja, logisch dat die dan geld rekenen voor de toegang, want al deze zaken kosten ook geld.

Je ziet inderdaad wel heel veel plaatsen waar mensen gratis wifi aanbieden (horeca, campings, enz.) en die dit niet regelen. Volgens mij zijn die allemaal in overtreding en hebben ze echt een probleem als iemand er misbruik van maakt.

En dan vraag ik me af wie er tegenwoordig nog wifi nodig heeft, aangezien vrijwel iedereen een mobieltje met 4G heeft.

Dit is ook absoluut een terecht punt, en ik moet toegeven: een gebied waar ik persoonlijk veel minder kennis van heb.. Dat zou dus ook uitgezocht moeten worden..

[douwe.kruit]

larsg schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 14:26:
Gezien je budget en wat hier reeds gesuggereerd is zou ik je adviseren om voor een full unifi setup te gaan.
Ook is dat makkelijk op te zetten. En geeft dat leuke opties naar portalen en statistieken. Bovendien krijg je zo een setup waar je niet/weinig naar moet omkijken, lijkt me wel het beste want ik denk niet dat er altijd iemand zal zitten met IT affiniteit.

Ik zou adviseren om die glasverbinding zeker binnen te halen, met 50/10 trek je het gewoon niet. Er moet maar één persoon zijn telefoon even de foto's van het dagje varen in de cloud zetten en alles is dichtgeslibt, dan krijgt iemand aan de andere kant zijn mail zelfs niet meer open. Je zei eerder dat je doelgroep niet zo technologisch geavanceerd is, dat wilt echter weinig zeggen over hun data consumptiepatroon. Wellicht kennen ze Netflix en weten ze een hele resem filmpjes op whatsapp te zetten. Bovendien heb ik nog niet gelezen wat passanten zouden verbruiken, dagjes mensen die langs de kade wandelen, gaan die er ook op?

Qua WAN zou je best beide verbindingen behouden, dat geeft redundancy aan je kantoor operaties en een speedboost. Dit kan je mooi regelen met de unifi USG pro. Die kan 2 WAN verbindingen samenvoegen op 1 netwerk zodat er round robin gewijs data over de 2 verbindingen verdeeld wordt. Lees 1 client gaat zo niet 450+50 mbit halen maar het totale netwerk wel. Eventueel kan je in de toekomst opschalen tot 1 gbit gesommeerd. Via een snellere glas verbinding of 2x glas. Voor de rest pak je een unifi cloud key, dat is een klein apparaatje dat je netwerk managed, captive portals beheert, users beheert. ...Zo kan je een groep users aanmaken voor alle externen en de bandbreedte limiteren tot bijvoorbeeld een royale 50/50, voor menig bezoeker zal dat sneller gaan dan thuis

In het kantoor komen dus die USG 4 pro, cloud key 2, een AP voor het verkeer binnen. Eventueel een AP voor de directe omgeving op straat. Dan moet je de straat over richting kade, de airfiber is hier gesuggereerd. Dat is wat overkill zoals gezegd maar wel futureproof en zal toch bijna een gbit aan snelheid mogelijk maken. Je kan ook een tik goedkoper gaan en litebeams gebruiken, op jou afstand met los zullen ze de 400 mbit wel halen. Eventueel hang je er 2 op naar elke kant van de haven. Daarnaast heb je een POE switch nodig om alles in het kantoorgebouw te voeden. (Airfiber wel best apart) Haal voor de rest voor de items op het kantoor zeker een UPS, dat helpt niet alleen tegen stroomuitval maar ook bescherming tegen bliksem.

Het kaartje van Smiguel is goed. Echter zou ik op elke locatie van een elektrakast (dus ook het einde van vingerpieren) een ap van dit type voorzien. Zo heb je de beste penetratie kans tot in boten en de grootste algemene bandbreedte.
Eventueel kan je op de locaties die hij aanduidde voor een POE swtich zo'n Litebeam zetten of je zet op de eerste POE switch locatie zo'n airfiber. Maar alles hangt af van een goede line of sight. Je litebeams/airfiber hang je best aan een paal richting het kantoor. Dit kan gewoon een goedkope stijger paal zijn. Dat is niet zo esthetisch maar wel noodzakelijk als je van je kabels af wil. Voor de AP's, je verbind deze met cat 6 naar de POE switch locaties, zo hebben ze ineens stroom en moet je maar in 2 kasten een stopcontact leggen. Je mag de AP's zeker niet in de elektrakasten leggen, dat is gewoon een faraday kooi! Een paal is wederom het beste maar waarschijnlijk kom je weg met ze aan de bovenkant van zo'n kast te monteren met een goede lijm.

Ik heb al een paar keer de captive portal van Unifi vermeld. Je kan guest users heel goed laten inloggen via dat systeem en je hebt verschillende opties gaande van account (evt via Radius) tot een vast wachtwoord of gewoon even wat voorwaarden accepteren.

Dit is denk ik een hele mooie samenvatting van alle voorgestelde systemen samen. In principe kan het kantoor ook aangesloten worden op een 700/700 glasvezelverbinding via Caiway. Als Tweaker ben ik ook voorstander van redundancy en een UPS. Echter: passanten zullen prioriteit hebben bij een koelkast (mogelijk met medicatie) aan boord in plaats van WiFi. Ik kan ook via een platform uitlezen of de elektra nog online is of niet. En mocht ik dat zelf vergeten, dan staat binnen de kortste keren de telefoon roodgloeiend.

[larsg]

douwe.kruit schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 15:43:
[...]


Dit is denk ik een hele mooie samenvatting van alle voorgestelde systemen samen. In principe kan het kantoor ook aangesloten worden op een 700/700 glasvezelverbinding via Caiway. Als Tweaker ben ik ook voorstander van redundancy en een UPS. Echter: passanten zullen prioriteit hebben bij een koelkast (mogelijk met medicatie) aan boord in plaats van WiFi. Ik kan ook via een platform uitlezen of de elektra nog online is of niet. En mocht ik dat zelf vergeten, dan staat binnen de kortste keren de telefoon roodgloeiend.

Die UPS is evenzeer een kwestie van bliksembeveiliging. Antennes vragen gewoon om bliksembeveiliging, een goede UPS doet dat ook. Dus als de bliksem inslaat zonder UPS heb je gewoon de kans dat die koelkast met medicijnen er ook mee ophoudt, net als alle rest. Het is ook niet de kost 300 euro totaal...

Kun je die 450 glas verbinding makkelijk upgraden naar 700? Anders begin je met 450 en je observeert het verbruik met de unifi portal. Commercialiseren kan je ook via unifi middels meerdere snelheids profielen in groepen, maar dat moet je zelf maar eens opzoeken.

Een ander idee is om dit AP te gebruiken in de haven, die is weer wat vlotter.

Verder spreekt het voor zich maar moet toch gezegd worden. Focus op veiligheid! Guest policies moet je activeren zodat gasten enkel op het internet kunnen en andere gasten niet kunnen zien middels isolation. Voor de rest voorzie genoeg ip's, QoS, etc...

Qua logging ben ik zelf geen expert maar de unifi controller houdt heel wat data bij inclusief lijsten van gebruikers.

Edit, ik keek net even beter op het kaartje. Aan de rechterkant ligt er een hele cluster aan horeca terassen. Hoe ga je die van je wifi afhouden? Eventueel kan je met hun gaan samenwerken voor het wifinetwerk
Dit is ook wel een leuke zender om het straat over te steken, afhankelijk van jullie bomen.

[ Voor 9% gewijzigd door larsg op 11-04-2020 17:18 ]

[dennisdennis12]

Vergeet ook zeker niet dat steeds meer mensen tv kijken over internet. Veel mensen hebben geen onbeperkt 4g, en zullen daarvoor dus gebruik moeten/gaan maken van wifi.

Zeker mensen op de kleinere boten hebben vaak geen beschikking over een schotel (zoals een tracvision) en het gebruik van digitenne neemt ook steeds verder af.

Daarnaast is een stalen boot ook een soort kooi van Faraday, waardoor het wifinetwerk van de haven, de boot vaak slecht penetreert. (Ik heb zelf gekozen voor een eigen wifinetwerk op de boot, die d.m.v. een outdoorantenne eventueel ook verbinding kan maken met de haven (naast onbeperkt 4g en eventueel internet via tracvision op zee)). Mensen met kleinere boten zullen echter die mogelijkheden niet hebben, waardoor het wifi-netwerk daarbij de boot wel moet penetreren,.

[The Eagle]

Even out of the box denkend
Conclusie: dit soort oplossingen kost klauwen met geld als je een eigen infra neerlegt. Terugverdientijd weet ik niet maar ik lees 15k en dat verdien je niet zomaar terug. Tenzij:
Je een centraal punt pakt waar je een flinke Ubiqiti zender neerzet, en losse long range AP's in de verhuur gooit met een leuke borg. Wil je snel internet, prima, kost je 2 euro per dag (acceptabel) en 75 euro borg. Daarvoor krijg je een Ubiquiti AP LR mee wat je SSID uitzend en via mesh direct of via andere AP's verbinding maakt met de hoofdzender. Dat red je wel qua afstand en die boten hebben toch allemaal stroomvoorziening. In plaats van vaste punten voor je AP's heb je dan flexibele punten. Mensen zullen toch zo dicht mogelijk bij elkaar willen liggen dus verbinding red je altijd wel.
Het spul verdient zichzelf terug en praktisch gezien leg je een dynamisch meshing netwerk waar je geen kabel voor hoeft te trekken. LR AP kost ca 100 dus terugverdientijd wordt ineens anderhalve maand.
Verder heeft ieder AP zijn eigen SSID en zit je elkaar dus ook nergens dwars, is het centraal te managen, etc.

Iets dergelijks lijkt mij iig het onderzoeken waard.

[gastje01]

The Eagle schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 19:44:
Even out of the box denkend
Conclusie: dit soort oplossingen kost klauwen met geld als je een eigen infra neerlegt. Terugverdientijd weet ik niet maar ik lees 15k en dat verdien je niet zomaar terug. Tenzij:
Je een centraal punt pakt waar je een flinke Ubiqiti zender neerzet, en losse long range AP's in de verhuur gooit met een leuke borg. Wil je snel internet, prima, kost je 2 euro per dag (acceptabel) en 75 euro borg. Daarvoor krijg je een Ubiquiti AP LR mee wat je SSID uitzend en via mesh direct of via andere AP's verbinding maakt met de hoofdzender. Dat red je wel qua afstand en die boten hebben toch allemaal stroomvoorziening. In plaats van vaste punten voor je AP's heb je dan flexibele punten. Mensen zullen toch zo dicht mogelijk bij elkaar willen liggen dus verbinding red je altijd wel.
Het spul verdient zichzelf terug en praktisch gezien leg je een dynamisch meshing netwerk waar je geen kabel voor hoeft te trekken. LR AP kost ca 100 dus terugverdientijd wordt ineens anderhalve maand.
Verder heeft ieder AP zijn eigen SSID en zit je elkaar dus ook nergens dwars, is het centraal te managen, etc.

Iets dergelijks lijkt mij iig het onderzoeken waard.

En waar gaat die LR mee meshen als er nu al geen fatsoenlijke wifi is...?

Goede wifi op dit soort plekken kan inderdaad klauwen vol geld kosten en meten op locatie is het toverwoord. Ik denk dat TS er ook niet bij gebaat is om een halve oplossing neer te zetten, dat is zonde geld en in mijn ogen erger dan veel geld.

[Verwijderd]

jurri@n schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 13:37:

Jij bent verantwoordelijk voor wat er op die internet-verbinding gebeurd. Als iemand gaat lopen hacken of illegaal materiaal verspreid via jouw wifi-netwerk ben je de sigaar[/li]
Volgens mij ben als je hiermee start een "aanbieder van openbare telecommunicatiediensten" zoals onze wetgever dat zo mooi noemt. Dat betekend dat je aan alle telecom-wetten moet voldoen, waaronder de tapplicht, aanlevering van gegevens van de gebruikers bij CIOT, enz.

Welnee, je maakt het echt veel te ingewikkeld. Iedereen die een huisje verhuurt, hotel heeft etc bepaalde plichten maar die zijn in Nederland zeer makkelijk te regelen. In tegenstelling tot andere landen want bijvoorbeeld in Frankrijk komen ze dan een keer per jaar je logfiles inzien.

[douwe.kruit]

larsg schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 16:56:
[...]


Die UPS is evenzeer een kwestie van bliksembeveiliging. Antennes vragen gewoon om bliksembeveiliging, een goede UPS doet dat ook. Dus als de bliksem inslaat zonder UPS heb je gewoon de kans dat die koelkast met medicijnen er ook mee ophoudt, net als alle rest. Het is ook niet de kost 300 euro totaal...

Kun je die 450 glas verbinding makkelijk upgraden naar 700? Anders begin je met 450 en je observeert het verbruik met de unifi portal. Commercialiseren kan je ook via unifi middels meerdere snelheids profielen in groepen, maar dat moet je zelf maar eens opzoeken.

Een ander idee is om dit AP te gebruiken in de haven, die is weer wat vlotter.

Verder spreekt het voor zich maar moet toch gezegd worden. Focus op veiligheid! Guest policies moet je activeren zodat gasten enkel op het internet kunnen en andere gasten niet kunnen zien middels isolation. Voor de rest voorzie genoeg ip's, QoS, etc...

Qua logging ben ik zelf geen expert maar de unifi controller houdt heel wat data bij inclusief lijsten van gebruikers.

Edit, ik keek net even beter op het kaartje. Aan de rechterkant ligt er een hele cluster aan horeca terassen. Hoe ga je die van je wifi afhouden? Eventueel kan je met hun gaan samenwerken voor het wifinetwerk
Dit is ook wel een leuke zender om het straat over te steken, afhankelijk van jullie bomen.

Ook een goed punt. Ik keek zojuist op de website van Caiway, maar inmiddels lijkt ons adres niet meer in hun database te staan . Ik weet zeker dat dat vorig seizoen nog wel het geval was. Bovendien: heel het dorp heeft glasvezel van diezelfde provider. Eenmaal aangesloten zal upgraden niet moeilijk zijn (internet only naar alles in 1), maar voor nu zitten we nog bij op koper omdat onze verhuurder het internet betaalt..

Wat betreft de horeca: in principe krijgen mensen het wachtwoord na betaald te hebben voor het liggeld. Dat wachtwoord kan natuurlijk uitlekken, maar het omgekeerde gebeurt vast ook: onze klanten gebruik maken van wifi van de horeca.

[douwe.kruit]

gastje01 schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 20:04:
[...]

En waar gaat die LR mee meshen als er nu al geen fatsoenlijke wifi is...?

Goede wifi op dit soort plekken kan inderdaad klauwen vol geld kosten en meten op locatie is het toverwoord. Ik denk dat TS er ook niet bij gebaat is om een halve oplossing neer te zetten, dat is zonde geld en in mijn ogen erger dan veel geld.

Eens. Uiteindelijk ben ik niet degene die de beslissing maakt en die de portemonnee trekt. Maar ik kom wel op voor de wensen van de klanten, ik zie zelf de relevantie ervan in en ik vind het op zichzelf een heel interessant onderwerp. Zelf weet ik wel een en ander van wifi en dergelijken, maar aan bijvoorbeeld blikseminslag (en de UPS) had ik nog niet gedacht.

Des te meer reden dat ik het volgende wil zeggen: ik waardeer alle antwoorden van Tweakers hier enorm!

[douwe.kruit]

douwe.kruit schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 21:15:
[...]


Ook een goed punt. Ik keek zojuist op de website van Caiway, maar inmiddels lijkt ons adres niet meer in hun database te staan . Ik weet zeker dat dat vorig seizoen nog wel het geval was. Bovendien: heel het dorp heeft glasvezel van diezelfde provider. Ik ga dinsdag direct even contact opnemen met Caiway om hier uitsluitsel over te krijgen; wel of geen glasvezel heeft enorme impact het uiteindelijke netwerk. Eenmaal aangesloten zal upgraden niet moeilijk zijn (upgraden van internet only naar alles in 1), maar voor nu zitten we nog bij op koper omdat onze verhuurder het internet betaalt..

Wat betreft de horeca: in principe krijgen mensen het wachtwoord na betaald te hebben voor het liggeld. Dat wachtwoord kan natuurlijk uitlekken, maar het omgekeerde gebeurt vast ook: onze klanten gebruik maken van wifi van de horeca.

[The Eagle]

gastje01 schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 20:04:
[...]

En waar gaat die LR mee meshen als er nu al geen fatsoenlijke wifi is...?

Goede wifi op dit soort plekken kan inderdaad klauwen vol geld kosten en meten op locatie is het toverwoord. Ik denk dat TS er ook niet bij gebaat is om een halve oplossing neer te zetten, dat is zonde geld en in mijn ogen erger dan veel geld.

Je leest over de eerste zin na de tenzij heen geloof ik. Op een centraal punt (havenkantoor of whatever waar het nu binnenkomt) zet je een sterke basiszender. Eentje die het red naar de eerste ligplaatsen, en van daar af kun je meshen. Wordt naar achteren een soort van ketting. Met een beetje mazzel redden ze dat in de openlucht wel.

[jadjong]

Mesh wordt een puinhoop, wifi is half duplex he...

Ik zou een full duplex oplossing zoeken tussen kantoor en kade, de eerder genoemde Airfiber is wat je zoekt. Dan met kabels naar de palen en daar een lokaal accespoint met antenne aan de buitenzijde plaatsen. Als dat niet lukt lekker laten zoals het is en GTST over de eigen 4G verbinding kijken.

[gastje01]

The Eagle schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 21:50:
[...]

Je leest over de eerste zin na de tenzij heen geloof ik. Op een centraal punt (havenkantoor of whatever waar het nu binnenkomt) zet je een sterke basiszender. Eentje die het red naar de eerste ligplaatsen, en van daar af kun je meshen. Wordt naar achteren een soort van ketting. Met een beetje mazzel redden ze dat in de openlucht wel.

Die had ik wel begrepen, mijn punt was als je t nu met een sterke zender al niet tot de clients haalt, dan wil je absoluut niet gaan meshen (los van de discussie of je dat met 50-80? clients überhaupt wel moet willen.

Dan moet je al met een point to multipoint oplossing (richtantennes) aan de slag, maar daarmee vervang je alleen de kabels op de steiger, dan hebben je clients nog niets.

[Bl@ckbird]

Ik zie op Google Maps ook verschillende terrassen van verschillende horeca gelegenheden langs de Wilhelminakade. Kan je geen deal met hun sluiten? Je kan dan kosten delen en je hebt verschillende punten waar je het wifi netwerk vandaan kan voeden.

[PcDealer]

douwe.kruit schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 15:34:
[...]


Dat is zeker een goed punt. Wij hebben ons meermaals afgevraagd: hoe groot is de kans dat wij nu een investering doen in een geavanceerd WiFi netwerk, terwijl binnen een korte periode mobiele data ons netwerk overbodig maakt?

Wat is de meerwaarde voor jullie als bedrijf en voor de klant? Je kunt nu een hoop investeren, maar krijg je dat op een of andere manier terugverdiend?

douwe.kruit schreef op zaterdag 11 april 2020 @ 21:15:
[...]

Wat betreft de horeca: in principe krijgen mensen het wachtwoord na betaald te hebben voor het liggeld. Dat wachtwoord kan natuurlijk uitlekken, maar het omgekeerde gebeurt vast ook: onze klanten gebruik maken van wifi van de horeca.

Daar heb je guest portals voor met een tijdelijk wachtwoord.

[ Voor 29% gewijzigd door PcDealer op 12-04-2020 01:03 ]

[Charlie_Root]

Leuk project! Denk er goed over na, en test vooral zo veel mogelijk, voordat je een bak geld kwijt bent

Ik lees veel Ubiquiti voorbij komen. Dat lijkt me qua kosten het merk om op te focussen. Je kunt met Airfiber van kantoor naar de kade (mits er geen obstakels staan). Verder heeft Ubiquiti handige outdoor AP's die qua bereik het best netjes doen. Ook ondersteunen ze het via WIFI koppelen (of versterken, hoe je het wilt noemen) tussen de diverse AP's, afhankelijk van de situatie kan dit handig zijn om net een laatste stuk te overbruggen.

[Frogmen]

Ik denkj dat het grootste probleem misschien nog wel is dat de clientele een wat hogere gemiddelde leeftijd heeft en nog niet zoveel kennis van computerss internet etc. Ik denk (zeker het onderzoeken waard) dat er een grote groep klanten rondloopt met heel veel niet gebruikte 4G mb's simpelweg omdat ze niet weten dat ze hun laptop aan hun telefoon kunnen koppelen.
Maak daar een goede instructie voor hang die op en beperk je wifi tot rond het kantoor. Wees duidelijk dat het beperkt is.
Eventueel zou je als service Mifi routers kunnen verhuren met 5 gig per dag investering van 75 euro per stuk en 25 per maand in het seizoen. Zo kom je de klant tegemoet zonder giga investering die je misschien nooit terug verdient.
Het is niet wat je vraagt maar misschien wel een oplossing.
Je zou je dekking van wifi nog kunnen verbeteren door gebruik te maken van 2 ap en sector antennes.

[ Voor 6% gewijzigd door Frogmen op 12-04-2020 13:59 ]

[dion_b]

Hier komen allemaal indrukwekkende oplossingen voorbij, maar m.i. gaan we voorbij aan het eerste begin, namelijk de probleemstelling.

Je kunt onmogelijk een heel plan uitstippelen als niet duidelijk is wat nu exact mis gaat. Als dat wel duidelijk is weet je ook wat de (on)haalbaarheden zijn en kun je gericht advies geven.

douwe.kruit schreef op vrijdag 10 april 2020 @ 23:49:
[...]


Eens, om eerlijk te zijn: nu wordt het hele netwerk gevoed door een Experiabox V10, waarbij passanten ook toegang hebben tot de gastnetwerken van die router. Immers: de prestaties van deze gastnetwerken zijn rondom het kantoor net acceptabel.

Het acces point op de gevel is waardeloos, zelfs met 1 connected device in een lege haven levert dit onwerkbare snelheden op.

Een beetje off topic, maar ik heb een paar jaar terug een oudere 2,4GHz huis-tuin-en-keuken AP bijgeplaatst. Thuis leverde hij steady 45/45, maar hier komt hij niet verder dan 8/8. Meerdere kanalen al geprobeerd, maar de interferentie is blijkbaar enorm (of zie ik iets over het hoofd?).

Geen idee, laten we daar eens naar gaan kijken

Vooral die laatste constatering wijst op forse interferentie - maar er kunnen andere dingen aan de hand zijn. Zo werkt MIMO alleen goed met reflecties en is het buitenhuis veel minder nuttig. Hoe heb je het ingesteld? b/g/n of g/n only? En welke kanaalbreedte? Had je bij deze meting line-of-sight tussen AP en je client? En wat voor client?


Mijn onderbuik zegt dat als je geen vage instellingen gedaan hebt, het hier puur mis gaat met 2.4GHz drukte. Dat is slecht nieuws maar ook goed nieuws. Zo ja kun je namelijk vrij eenvoudig de boel verbeteren met 5GHz, in ieder geval voor point-to-point van kantoor naar kade. Door daar met twee banden te werken op korte afstand ga je in ieder geval druk op 2.4GHz verlichten en zo hoog mogelijk SNR behouden voor clients die niet anders kunnen. In dat geval hoeft het allemaal niet zo ingewikkeld.


Maar goed, dat gaat alweer richting oplossing. Je zou eigenlijk op een typisch moment met een spectrum analyzer rond moeten lopen om te kijken wat er in de lucht hangt. Uitdaging: komende paar weken hebben we weinig 'typische' momenten.

[douwe.kruit]

dion_b schreef op zondag 12 april 2020 @ 23:43:
Hier komen allemaal indrukwekkende oplossingen voorbij, maar m.i. gaan we voorbij aan het eerste begin, namelijk de probleemstelling.

Je kunt onmogelijk een heel plan uitstippelen als niet duidelijk is wat nu exact mis gaat. Als dat wel duidelijk is weet je ook wat de (on)haalbaarheden zijn en kun je gericht advies geven.

[...]

Geen idee, laten we daar eens naar gaan kijken

Vooral die laatste constatering wijst op forse interferentie - maar er kunnen andere dingen aan de hand zijn. Zo werkt MIMO alleen goed met reflecties en is het buitenhuis veel minder nuttig. Hoe heb je het ingesteld? b/g/n of g/n only? En welke kanaalbreedte? Had je bij deze meting line-of-sight tussen AP en je client? En wat voor client?


Mijn onderbuik zegt dat als je geen vage instellingen gedaan hebt, het hier puur mis gaat met 2.4GHz drukte. Dat is slecht nieuws maar ook goed nieuws. Zo ja kun je namelijk vrij eenvoudig de boel verbeteren met 5GHz, in ieder geval voor point-to-point van kantoor naar kade. Door daar met twee banden te werken op korte afstand ga je in ieder geval druk op 2.4GHz verlichten en zo hoog mogelijk SNR behouden voor clients die niet anders kunnen. In dat geval hoeft het allemaal niet zo ingewikkeld.


Maar goed, dat gaat alweer richting oplossing. Je zou eigenlijk op een typisch moment met een spectrum analyzer rond moeten lopen om te kijken wat er in de lucht hangt. Uitdaging: komende paar weken hebben we weinig 'typische' momenten.

Ik zal vandaag of morgen even op locatie wat instellingen controleren en kijken hoe druk het op het spectrum is. Dan kan ik ook wat foto’s posten om de situatie bij het kantoor wat te verduidelijken.

[dion_b]

douwe.kruit schreef op maandag 13 april 2020 @ 12:29:
[...]


Ik zal vandaag of morgen even op locatie wat instellingen controleren en kijken hoe druk het op het spectrum is.

Pas op met conclusies trekken op basis van huidige situatie in lockdown. Het zal met volle terrassen gegarandeerd VEEL drukker zijn. Welke tool wil je gebruiken om spectrum te controleren?

Dan kan ik ook wat foto’s posten om de situatie bij het kantoor wat te verduidelijken.

Wel of geen line-of-sight is in prinicpe voldoende.

[jadjong]

Als het nu kut met peren is zal het met een volle haven niet veel beter worden.

[dion_b]

jadjong schreef op maandag 13 april 2020 @ 14:19:
Als het nu kut met peren is zal het met een volle haven niet veel beter worden.

Klopt, maar hoe erg het bijv in de 5GHz is, is een tweede. Enige wat je op een moment als dit kunt doen is signaalsterkte van de beacons bepalen, maar niets zeggen over de uitlization.

Nu ik erbij stilsta: TS, heb je een richtantenne om mee te testen/scannen?

Die terrassen zitten allemaal *achter* de kade. Als er verder geen troep van over het water komt, is er een goede optie om in ieder geval in de upstream van interferentie af te komen: gebruik patch/panel antennes op de kade die wijzen richting boten. Dat geeft maximale gain die kant op en minimaliseert opgenomen shit van op terras. Je ontvangt dan vrij zuiver vanaf de boten. Omgekeerd ontvangen de boten wel nog alle troep van achter de kade, maar je SNR is in ieder geval fors verbeterd.

[douwe.kruit]

dion_b schreef op maandag 13 april 2020 @ 14:07:
Pas op met conclusies trekken op basis van huidige situatie in lockdown. Het zal met volle terrassen gegarandeerd VEEL drukker zijn. Welke tool wil je gebruiken om spectrum te controleren?

Dat is zeker waar. Voor ons kantoor en vlak daarnaast bevinden zich geen terrassen, maar iets verder van ons kantoor (zoals al gezien) zeker wel. Alle horeca heeft op zijn beurt ook een eigen WiFi netwerk (waarvan de meesten beter dan de onze), maar dat terzijde.

Wat betreft de tools: in het AP op de gevel zit een tool ingebouwd om te zien welke netwerken er zijn, met daarbij hun kanalen en signaalsterkte (deze liet bij herinstallatie een jaar geleden al een heleboel (~30?) netwerken zien). Verder heb ik op mijn laptop wel Acrylic WiFi staan (maar in mijn laptop zit uiteraard dan ook weer een antenne met een beperkt ontvangst (Intel AC7260)). Over meer apparatuur (zoals een richtantenne) beschik ik helaas niet, maar suggesties om toch te kunnen meten zijn welkom!

dion_b schreef op maandag 13 april 2020 @ 14:07:
Wel of geen line-of-sight is in prinicpe voldoende.

In principe is vanaf de steigers voor de kade het AP op de gevel in line-of-sight (op een dikke boom na). Zelfs voor de steigers rechts van het kantoor is het AP in principe in line-of-sight. Echter: als er ook maar 1 boot 'in de weg ligt', is het AP al niet meer in line-of-sight natuurlijk.

(Excuses voor de matige skills om het duidelijk weer te geven in een afbeelding)

Verder: het AP (de Experiabox V10) van KPN, waar passanten ook toegang tot hebben (separaat 2,4 en 5GHz netwerk), staat zo'n 10 meter naar achter in het kantoor in een meterkast met ~7 cm gipswanden. Hoewel ons kantoor grotendeels beschikt over enkel glas, is het bereik door die 10m en die meterkast natuurlijk extra beperkt. Een eerste idee was dan ook: AP van KPN direct achter het raam monteren met een verlengde RJ11 kabel (dan blijft alleen het enkele glas natuurlijk nog wel over).

(Echter: het is natuurlijk leuk dat passanten op de WiFi bij het kantoor kunnen d.m.v. die Experiabox, maar dat geeft ook weer hoe stupid de situatie dus is. De oplossing voor op de gevel is dan ook zeker belangrijk..)

[ Voor 5% gewijzigd door douwe.kruit op 13-04-2020 17:52 ]

[douwe.kruit]

Zojuist wat metingen verricht middels een iPhone XS op 2m afstand van het kantoor:
AP gevel: 4,3/9,9
Extra AP achter raam: 5,2/6,6
Experiabox 2,4GHz (in meterkast achterin kantoor):18,8/13,0
Experiabox 5GHz: 49,7/12,8

De Experiabox 5GHz presteerde op 30 meter nog 49,4/11,9. Op 40 meter was dit zo’n 47/1,59.

Op het AP op de gevel staat het volgende ingesteld:


De tests zijn uitgevoerd met het AP op de gevel ingesteld op Ch1.

Wat betreft de interferentie, het AP op de gevel heeft 93 andere netwerken gedetecteerd

[ Voor 10% gewijzigd door douwe.kruit op 13-04-2020 23:15 ]

[dion_b]

douwe.kruit schreef op maandag 13 april 2020 @ 17:41:
[...]


Dat is zeker waar. Voor ons kantoor en vlak daarnaast bevinden zich geen terrassen, maar iets verder van ons kantoor (zoals al gezien) zeker wel. Alle horeca heeft op zijn beurt ook een eigen WiFi netwerk (waarvan de meesten beter dan de onze), maar dat terzijde.

Wat betreft de tools: in het AP op de gevel zit een tool ingebouwd om te zien welke netwerken er zijn, met daarbij hun kanalen en signaalsterkte (deze liet bij herinstallatie een jaar geleden al een heleboel (~30?) netwerken zien). Verder heb ik op mijn laptop wel Acrylic WiFi staan (maar in mijn laptop zit uiteraard dan ook weer een antenne met een beperkt ontvangst (Intel AC7260)). Over meer apparatuur (zoals een richtantenne) beschik ik helaas niet, maar suggesties om toch te kunnen meten zijn welkom!

OK, daar kun je niet zoveel mee. Je kunt daar alleen het aantal AP's in de lucht en hun signaalsterktes meten. Wat je niet kunt doen is daadwerkelijk zien hoeveel energie (WiFi en non-WiFi) er in de lucht aanwezig is. Geluk bij ongeluk: voor aantal AP's en signaalsterkte maakt het ook niet zoveel uit dat het niet druk is.

Dat gezegd, iedere beacon vreet op zichzelf al capaciteit op. Uitgaande van 30 BSSID's (AP's) in de 2.4GHz heb je best-case ongeveer 10 per niet-overlappende kanaal (1, 6 of 11). Uitgaande van default 100ms beacon interval en beacon die met MCS0 verstuurd worden kost iedere BSSID ongeveer 3% van capaciteit in een kanaal. Dus 30% van totale airtime in de 2.4GHz wordt dan al opgeslokt door de beacons van die netwerken, nog los van verkeer dat er overheen gaat. Dat is best-case. Worst case staan ze niet netjes op 1, 6 en 11 maar ook in de tussenliggende kanalen. Dan is het niet co-channel maar adjacent-channel interference en zijn de netwerken ruis voor elkaar, in plaats van dat ze netjes op elkaar wachten.

Betere apparatuur: Metageek Wi-Spy DBx is een van de goedkoopste commerciele spectrum analyzers. Kost ongeveer EUR 600, en dan moet je er nog software bij kopen voor nog een paar honderd EUR. Er is ook opensource software beschikbaar dat primitiever is maar bruikbaar. Daarvoor moet je een Linux laptop hebben (zou ook onder MacOS moeten werken, maar dat viel tegen toen ik het probeerde). Hobby-bob alternatief is RFExplorer, maar ook daar kost hardware (de 6G Combo) iets EUR 360, maar dan met een gratis Windows tool. Er is een reden dat het vaak handiger is om een expert in te huren ipv zelf dit soort spul te gaan aanschaffen...

[...]

In principe is vanaf de steigers voor de kade het AP op de gevel in line-of-sight (op een dikke boom na). Zelfs voor de steigers rechts van het kantoor is het AP in principe in line-of-sight. Echter: als er ook maar 1 boot 'in de weg ligt', is het AP al niet meer in line-of-sight natuurlijk.
[Afbeelding]
(Excuses voor de matige skills om het duidelijk weer te geven in een afbeelding)

Verder: het AP (de Experiabox V10) van KPN, waar passanten ook toegang tot hebben (separaat 2,4 en 5GHz netwerk), staat zo'n 10 meter naar achter in het kantoor in een meterkast met ~7 cm gipswanden. Hoewel ons kantoor grotendeels beschikt over enkel glas, is het bereik door die 10m en die meterkast natuurlijk extra beperkt. Een eerste idee was dan ook: AP van KPN direct achter het raam monteren met een verlengde RJ11 kabel (dan blijft alleen het enkele glas natuurlijk nog wel over).

(Echter: het is natuurlijk leuk dat passanten op de WiFi bij het kantoor kunnen d.m.v. die Experiabox, maar dat geeft ook weer hoe stupid de situatie dus is. De oplossing voor op de gevel is dan ook zeker belangrijk..)

Als ik het zo hoor, heb je vier problemen:

1) geen scheiding tussen kantoornetwerk en passantennetwerk
2) geen deugdelijke administratie passantennetwerk
3) netwerkverbinding van kantoor naar kade krijgen
4) de WiFi op de kade zelf

Nu, ik ben zelf ook wel eens in dit soort haventjes te vinden als ik met het zeiljachtje van m'n schoonvader op pad ben, en die schoonvader is van het type dat hij continu als vrijwilliger dingen doet in de havens waar hij zelf ligplaats heeft, dus ik heb een beetje een kijk op hoe het reilt en zeilt - en wat wel en niet realistisch is.

EUR 15k is dat alvast niet, althans niet op het soort jachthaventje waar we het hier over hebben. Omgekeerd: de verwachting van de passanten is evenmin torenhoog. Desalniettemin: het mag en kan beter dan wat ik nu hoor, en dat is voor een paar honderd EUR te doen. Exact hoeveel honderd EUR is vooral functie van hoe ontzorgd je wilt worden bij aanleg maar ook bij beheer.

Wat ik in gedachten heb voor die dingen:

Heel hoogover:
1) router met mogelijkheid voor VLANs en QoS. Aparte VLAN voor bezoekers, te allen tijde met lagere QoS dan kantoorVLAN. Indien mogelijk wil je ook max bandbreedte per gebruiker in kunnen stellen. Dit gaat overigens minder over filesharing enzo dan over Windows updates. Als MS een nieuwe update naar Windows 10 pusht kan iedere laptop op je netwerk tegelijk maximaal proberen te downloaden
2) ik zou sterk aanraden om met tickets te werken, dus 802.1X Radiusservertje met eenmalige logins. Daarmee voorkom je dat anderen op jouw WiFi zitten, en als iemand een keer iets naars doet waardoor je de politie op je dak krijgt weet je eenduidig wie het was. Dit zit ingebouwd in veel low-end enterprise spul.


Iets gedetailleerder:
3) en 4): als het echt zo bar gesteld is met drukte moet je vooral op layer 1 (antennes en fysieke plaatsing) handig zijn.

3) Point-to-point 5GHz verbinding met high-gain richtantennes tussen buitenmuur kantoor en kade. High-gain is hier niet eens voor signaalsterkgte van belang (35m is peanuts), maar voor het uitsluiten van stoorbronnen: als je alleen luistert in één richting heb je nauwelijks last van interferentie van elders. Ik denk hier aan iets als de Ubiquiti Nanobeam of Lightbeam, twee gepairde devices die functioneren alsof het een netwerkkabel is. Dit wil je IMHO duidelijk scheiden van punt 4. Uitdaging: zowel qua line-of-site vrijhouden als qua hufter-proof maken wil je dit zo hoog mogelijk doen. Heb je ergens langs de kade een hoge paal?

4) Hier zou ik ook beginnen bij de antennes en vervolgens AP's daarbij zoeken, en dan bedenken hoe je die gaat aansluiten onderling. Qua antennes: low-gain directional patch/panel:



Zo'n antenne zendt en ontvangt in een brede hoek van ~90 graden. Als ik naar je plaatjes kijk zou je met drie of vier AP's met zulke antennes in/op de elektriciteitskasten de boel kunnen dekken. Van links naar rechts op de eerste, derde, en vijfde sowieso (eerste gericht op einde pier twee, derde gericht op die grote boot aan overkant, vijfde gericht op rechteroever van de brug) en mogelijk nog een vierde om het stuk tussen vierde en vijfde kast te dekken, maar ik denk stiekem dat dat al voldoende afgevangen wordt door de AP op pier drie.

Wat je daarmee realiseert is dekking dichtbij de boten, waarbij je verstoring minimaliseert. Eis moet sowieso zijn dat de AP's dualband zijn met band steering (dus alles wat 5GHz kan wordt ook naar 5GHz gepushed). Met AP's zo dicht bij het water kan dat makkelijk, sterker nog, grote kans dat je zendsterkte juist naar beneden bij kunt stellen.

Dan de vraag hoe die dingen te verbinden. Voordat je dat aanpakt moet je ook stilstaan met hoe je ze gaat voeden. Dit soort apparatuur heeft nagenoeg altijd voeding via PoE. Dat is alvast een voordeel voor Ethernet. Ik zou sowieso Ethernet overwegen, juist omwille van de antennes. Dit soort apparatuur kan doorgaans als "mesh" = repeater werken, maar nog los van wat dat met de performance doet als het druk wordt, loop je er ook tegenaan dat je in dat geval met richtantennes de antennes tegen elkaar in moet wijzen waardoor je dekking een stuk minder wordt per AP. Dat kun je met omnidirectionele antennes oplossen, maar dan vang je weer alle shit uit de buurt op. Ik zou daarom neigen naar op z'n minst een deel zo niet alles bedraad aan te sluiten, waarbij je het lange stuk (tussen kast 3 en 5) waarschijnlijk het best met glas werkt, want >100m. Alternatief als je alles met koper wilt doen is een switch te plaatsen in kast 4 zodat je niet meer dan 70m hoeft te overbruggen.

Ik heb nog geen AP's gezocht. Het is laat en dat is een pokkenwerk. Begin ik pas aan als je zegt dat dit plan zinnig klinkt