Ik ben (enig) erfgenaam van iemand in mijn omgeving. Vooralsnog leeft hij, dus abstracte vraag, maar na wat zorgen over gezondheidstoestand ben ik toch gaan nadenken over "wat als..." en ik word niet bepaald vrolijk van wat ik tot nu toe bedacht heb. Daarom even een vraag naar inzichten. Ik besef me dat ik voor uitsluitsel beter een notaris kan vragen, dat ga ik absoluut doen als het echt raak is, maar voor nu wil ik inventariseren voor ik finke kosten maak.
Mijn beide ouders zijn overleden, ik ben bij de nalatenschap van m'n moeder executeur geweest, bij m'n vader op papier niet, maar de facto wel (broertje was het op papier). Ik ken dus tot op zekere hoogte de klappen van de zweep.
Situatie is vrij eenvoudig:
- alleenstaande zonder kinderen of ex-echtgenotes
- nauwelijks baten (inboedel bestaat uit afdankertjes, geen spaargeld, geen auto)
- significante schulden in minnelijke schuldsaneringstraject, dus één schuldeiser, geen hypotheek, geen belastingschuld.
- saldo dus duidelijk negatief
- zodanig weinig baten dat de kosten vereffenaar niet gedekt gaan worden, laat staan uitvaart.
- op dit moment geen testament
Kortom, eerste ingeving: verwerpen!
Kosten EUR 134 bij rechtbank. Klaar. Maar dan... plaatsvervulling
ik heb drie minderjarige kinderen. Zij worden dan erfgenaam en moeten op hun beurt verwerpen. Tweemaal makkelijk uitvoerbare irritatie om ook (met toestemming rechter) te verwerpen. Derde woont in buitenland (wel EU) en heb ik geen formeel gezag over, dus lastig en geheid duur. Deze optie gaat alleen al voor ons minstens EUR 600 kosten, mogelijk meer ivm buitenland. Daarmee niemand meer in groep 1 of 2 voor de vererving, dus is groep 3 aan de beurt: grootouders en hun ((achter)klein)kinderen. Hier wordt het helemaal feest. Grootouders allemaal overleden, maar minstens twee en mogelijk vier ooms/tantes nog in leven. Onzekerheid bestaat uit feit dat wijlen vader ruim voor z'n dood contact verbroken heeft met familie. Bovendien betreft het halfbroer- en zus van wijlen vader en exacte juridische status onduidelijk (o.a. allemaal geboren in chaos in oorlogstijd). Geen van allen wonen ze in Nederland, sterker nog verspreid over vier werelddelen en zeker acht landen. Allemaal hebben ze zelf een of meerdere kinderen en kleinkindren voor wie plaatsvervulling zou kunnen gaan gelden. Als ze stuk voor stuk moeten gaan verwerpen gaat dat enorme kosten en zorgen opleveren. En dan hebben we het alleen nog maar over groep 3, als groep 4 (overgrootouders, al hun afstammelingen) aan bod komen kunnen het zo honderden mensen betreffen. Dan gaan alleen al de kosten om te verwerpen een veelvoud worden van de schulden van het nalatenschap, en dan hebben we het nog niet over de kosten van degenen die dit moet gaan uitzoeken. Mijn band met familie is niet al te hecht, maar ik zou niet verantwoordelijk willen zijn voor deze doemscenario.
Tweede ingeving: beneficiair aanvaarden.
Bij benefiicair aanvaarden vindt geen plaatsvervulling plaats. Het stopt dan bij mij op moment dat ik een negatief saldo constateer. Dat is geweldig, Maar voor je daar bent moet nogal wat gebeuren. Allereerst word ik dan verantwoordelijk voor het afhandelen van de nalatenschap. dat kan ik uitbesteden, maar linksom of rechtsom gaat het moeite en vooral ook flink wat geld kosten. Met dit bijltje heb ik vaker gehakt, dus redelijk overzicht:
- akte van overlijden laten opstellen
- akte van erfrecht opstellen
- naar rechtbank om beneficiair te aanvaarden
- zooi regelen.
- bij constateren meer schulden dan baten kantonrechter op de hoogte stellen en boedelbeschrijving neerleggen
- zooi regelen.
- nog meer zooi regelen.
- naar rechtbank stappen met eindstand en verzoek om kosteloze vereffening
Puur aan notarieel-juridische kosten gaat dit al minstens evenveel kosten als het verwerpen (en dan hebben we het nog niet over reiskosten, tijd en andere zooi. Dit mag allemaal uit het nalatenschap gehaald worden voordat de schuldeisers aan bod komen, maar de kip is kaal en muv misschien een paar honderd EUR (erg optimistisch gerekend) uit inboedel valt er niets te halen, dus mag de vereffenaar - ik dus - zelf hiervoor opdraaien. Nog even los van stress die ik niet wil en tijd die ik niet heb.
Dus, twee opties waar ik niet vrolijk van word. Mis ik iets?
Concrete vragen:
- Zou een testament deze situatie kunnen veranderen? Ik lees dat het mogelijk zou zijn om een erfgenaam aan te wijzen met de bepaling dat alleen diegene erft, niet kinderen etc. - maar tegelijkertijd dat als de in het testament genoemde erfgenamen de erfenis verwerpen, het alsnog richting wettelijke erfgenamen gaat, waardoor per saldo testament niets verandert aan situatie als de aangewezen erfgenaam zoals verwacht verwerpt.
- Even los van de kwestie mbt verwerpen: hoe gaat de directe administratieve nasleep van het overlijden in z'n werk als niemand wil handelen op een manier dat impliciet aanvaarden van erfenis of - vooral relevant - vereffenaarschap inhoudt. Kan ik opdracht geven voor uitvaart zonder die risico te lopen? Kan ik erfenis bij de rechtbank verwerpen (met akte van overlijden in hand die ik bij de gemeente haal nadat uitvaartondernemer aangifte gedaan heeft) voordat iemand een verklaring van erfrecht heeft laten opstellen?
Voor de duidelijkheid: goedbedoelde adviezen om het niet zo nauw te nemen met wet- of regelgeving wil ik niet. Juist in deze materie kan kop-in-zand-steken of bewuste fraude, al gaat het maar om het onttrekken van een foto uit het nalatenschap, zeer grote onwenselijke gevolgen hebben, los van moraliteit ervan. Ik wil nadrukkelijk binnen de wet zo handig mogelijk handelen om kosten zoveel mogelijk te minimaliseren.
Mijn beide ouders zijn overleden, ik ben bij de nalatenschap van m'n moeder executeur geweest, bij m'n vader op papier niet, maar de facto wel (broertje was het op papier). Ik ken dus tot op zekere hoogte de klappen van de zweep.
Situatie is vrij eenvoudig:
- alleenstaande zonder kinderen of ex-echtgenotes
- nauwelijks baten (inboedel bestaat uit afdankertjes, geen spaargeld, geen auto)
- significante schulden in minnelijke schuldsaneringstraject, dus één schuldeiser, geen hypotheek, geen belastingschuld.
- saldo dus duidelijk negatief
- zodanig weinig baten dat de kosten vereffenaar niet gedekt gaan worden, laat staan uitvaart.
- op dit moment geen testament
Kortom, eerste ingeving: verwerpen!
Kosten EUR 134 bij rechtbank. Klaar. Maar dan... plaatsvervulling

Tweede ingeving: beneficiair aanvaarden.
Bij benefiicair aanvaarden vindt geen plaatsvervulling plaats. Het stopt dan bij mij op moment dat ik een negatief saldo constateer. Dat is geweldig, Maar voor je daar bent moet nogal wat gebeuren. Allereerst word ik dan verantwoordelijk voor het afhandelen van de nalatenschap. dat kan ik uitbesteden, maar linksom of rechtsom gaat het moeite en vooral ook flink wat geld kosten. Met dit bijltje heb ik vaker gehakt, dus redelijk overzicht:
- akte van overlijden laten opstellen
- akte van erfrecht opstellen
- naar rechtbank om beneficiair te aanvaarden
- zooi regelen.
- bij constateren meer schulden dan baten kantonrechter op de hoogte stellen en boedelbeschrijving neerleggen
- zooi regelen.
- nog meer zooi regelen.
- naar rechtbank stappen met eindstand en verzoek om kosteloze vereffening
Puur aan notarieel-juridische kosten gaat dit al minstens evenveel kosten als het verwerpen (en dan hebben we het nog niet over reiskosten, tijd en andere zooi. Dit mag allemaal uit het nalatenschap gehaald worden voordat de schuldeisers aan bod komen, maar de kip is kaal en muv misschien een paar honderd EUR (erg optimistisch gerekend) uit inboedel valt er niets te halen, dus mag de vereffenaar - ik dus - zelf hiervoor opdraaien. Nog even los van stress die ik niet wil en tijd die ik niet heb.
Dus, twee opties waar ik niet vrolijk van word. Mis ik iets?
Concrete vragen:
- Zou een testament deze situatie kunnen veranderen? Ik lees dat het mogelijk zou zijn om een erfgenaam aan te wijzen met de bepaling dat alleen diegene erft, niet kinderen etc. - maar tegelijkertijd dat als de in het testament genoemde erfgenamen de erfenis verwerpen, het alsnog richting wettelijke erfgenamen gaat, waardoor per saldo testament niets verandert aan situatie als de aangewezen erfgenaam zoals verwacht verwerpt.
- Even los van de kwestie mbt verwerpen: hoe gaat de directe administratieve nasleep van het overlijden in z'n werk als niemand wil handelen op een manier dat impliciet aanvaarden van erfenis of - vooral relevant - vereffenaarschap inhoudt. Kan ik opdracht geven voor uitvaart zonder die risico te lopen? Kan ik erfenis bij de rechtbank verwerpen (met akte van overlijden in hand die ik bij de gemeente haal nadat uitvaartondernemer aangifte gedaan heeft) voordat iemand een verklaring van erfrecht heeft laten opstellen?
Voor de duidelijkheid: goedbedoelde adviezen om het niet zo nauw te nemen met wet- of regelgeving wil ik niet. Juist in deze materie kan kop-in-zand-steken of bewuste fraude, al gaat het maar om het onttrekken van een foto uit het nalatenschap, zeer grote onwenselijke gevolgen hebben, los van moraliteit ervan. Ik wil nadrukkelijk binnen de wet zo handig mogelijk handelen om kosten zoveel mogelijk te minimaliseren.
Oslik blyat! Oslik!