Huis uit 1907 ventileren en verder verduurzamen

[KappuhH]

In 2017 heb ik een rijtjeswoning uit 1907 gekocht. Het verbouwen en opknappen doen we in 3 fases:

1. Plaatsen van een dakopbouw
2. Verplaatsen badkamer van uitbouw benedenverdieping naar eerste verdieping
3. Beneden verdieping opknappen

We hebben inmiddels de dakopbouw geplaatst en daarvoor is zowel de eerste verdieping als de tweede verdieping volledig gestript (alleen de voor en zijmuren stonden nog) en opnieuw opgebouwd. Zie hieronder een schematische weergave (zijaanzicht) van oud en nieuw.



De stippellijn in de oud situatie geeft weer hoe het dak tot 1960 liep, daarna is de voor en achtermuur op de eerste verdieping al opgetrokken, vandaar dat er een stukje plat dak was.

Met deze verbouwing heb ik alles erg goed geisoleerd, buitenschil van de dakopbouw helemaal met kooltherm en op de eerste verdieping ook voorzetwanden met isolatie en nieuwe kozijnen met HR++ glas. Echter heb ik de fout gemaakt door niet (goed) over ventilatie na te denken. Dus nu heb ik een twee erg goed geisoleerde verdiepingen zonder fatsoenlijke ventilatie. Ik kan natuurlijk gewoon de ramen open zetten, maar dan heeft het isoleren niet zoveel nut gehad.

Inmiddels zijn we toe aan de tweede fase, namelijk het verplaatsen van de badkamer naar de eerste verdiepding. Daarvoor hebben we op de eerste verdieping één kamer niet afgetimmerd. Gelukkig biedt ons dat de mogelijkheid om alsnog het één en ander aan te leggen. Ik kan namelijk van de benedenverdieping via de badkamer wel een kanaal naar boven maken. Het wordt dan nog wel ingewikkeld om in elke kamer ventilatiebuis te krijgen aangezien de plafonds allemaal afgetimmerd zijn. Daarnaast heb ik op zolder vrijwel geen ruimte om bijvoorbeeld een WTW unit op te hangen. Of zijn er zeer compacte units verkrijgbaar?

Mijn vragen mbt ventilatie:
1. Wat is een compacte vorm van ventilatie waarbij ik mijn isolatie blijf benutten? Is een WTW ventilatie dan de beste/enige optie?
2. Als ik een WTW unit op zolder zou zetten (waar het een stuk kouder is dan in de woonkamer), krijg ik dan geen last van een koude(re) luchtstroom naar beneden?

Ondertussen ben ik ook al aan het uitzoeken hoe ik de benedenverdieping het beste aan kan pakken. Ook daar worden de ramen en kozijnen vervangen door HR++ (of misschien zelfs HR+++?) varianten, buitenmuren krijgen een voorzetwand voor extra isolatie en de uitbouw wordt opnieuw opgebouwd. Op de benedenverdieping ligt nu een betonnen vloer in die direct op het zand ligt. Het plan is om de oude vloer er uit te halen, stuk uit te graven en er een schuimbeton vloer in te maken. Daar bovenop dan vloerverwarming. Echter wat voor vloerverwarming is het meest toekomstbestendig? Moet ik dan al richting elektrische vloerverwarming denken? Dat heeft natuurlijk ook direct weer impact op de CV ketel, die moet vervangen worden door een warmtepomp? Op de beneden verdieping heb ik helaas ook weinig ruimte (over), dus geen plaats voor een buffervat oid. Inmiddels zie ik door de bomen het bos niet meer helemaal aangezien er veel verschillende opties zijn.

Mijn belangrijkste vraag mbt de benedenverdieping:
- Wat is een compacte oplossing voor het vervangen van de CV ketel om zo uiteindelijk van het gas te kunnen?

[Ivow85]

1: je ventilatiesysteem heeft geen enkele invloed op de werking van je isolatie. Isolatie zorgt er voor dat de warmtetransmissie wordt beperkt. Bij ventilatie verlies je warmte door aanvoer van koudere lucht en afvoer van warmere lucht. Twee geheel los van elkaar staande principes.
Wel hebben beide principes tot gevolg dat je woning in meer of mindere mate afkoelt en je dat warmteverlies moet compenseren door het huis te verwarmen. Een systeem met WTW zorgt voor het minste ventilatie-verlies, maar is ook het meest ingewikkeld om te installeren. Je moet dan immers zorgen voor afvoerkanalen in keuken, toilet en badkamer én aanvoerkanalen in slaapkamers en woonkamer. In een bestaande woning is dat niet altijd makkelijk. Een andere goede optie is een MV-box met afvoer vanuit keuken, toilet en badkamer en aanvoer van verse lucht via ventilatieroosters in de buitengevel van de slaapkamers en woonkamer.

2: De locatie van de WTW unit maakt voor de temperatuur van de lucht die de woning in stroomt weinig verschil. In de WTW unit wordt de lucht voorverwarmd met restwarmte uit de afgevoerde lucht en via geïsoleerde buizen gaat deze lucht naar de inlaat ventielen.

3: elektrische vloerverwarming werkt niet met een warmetepomp. Een warmtepomp maakt 'gewoon' cv-water warm en pompt dat door de cv-leidingen. Voor vloerverwarming kun je dus een systeem van waterslangen toepassen, net zoals bij een gasgestookte cv-ketel.

4: het binnendeel van een warmtepomp is niet groter dan een standaard cv-ketel. In combinatie met vloerverwarming is een buffervat vaak niet nodig, de vloerverwarming heeft vaak een dusdanig grote inhoud dat dat genoeg buffer oplevert. Voor warmwater zou je bij gebrek aan ruimte een doorstroomverwarmer kunnen gebruiken, dat zijn compacte apparaten.
Maar ook met warm water vanuit de warmtepomp vallen de afmetingen mee: een all-in-one binnenunit is niet groter dan een koel-vries combinatie. (60*60cm, 180 hoog). Dat is dan de warmtepomp, een buffervat een een SWW boiler in één behuizing.

[ Voor 26% gewijzigd door Ivow85 op 31-10-2019 09:25 ]

[No Hands]

Ivow85 schreef op donderdag 31 oktober 2019 @ 08:23:


2: De locatie van de WTW unit maakt voor de temperatuur van de lucht die de woning in stroomt weinig verschil. In de WTW unit wordt de lucht voorverwarmd met restwarmte uit de afgevoerde lucht en via geïsoleerde buizen gaat deze lucht naar de inlaat ventielen.

Dit ben ik niet helemaal met je eens, de locatie van die unit maakt denk ik inderdaad niet uit, tenzij die ergens staat waar het echt heel erg koud wordt, een schuur ofzo. Maar de buizen die naar de ventielen gaan zijn meestal spiralo buizen van metaal. Die nemen toch echt de temperatuur aan van de ruimte waar ze lopen en dus gaat er warmte verloren. Die geisoleerde buizen gaan normaal alleen naar invoer en uitvoer in het dak of de gevel.

[Ivow85]

@No Hands Wanneer je WTW fatsoenlijk aanlegt, dan gebruik je geïsoleerde buizen in elk geval in de delen van het pand waarvan je verwacht dat ze niet of nauwelijks verwarmd worden.

[KappuhH]

Ivow85 schreef op donderdag 31 oktober 2019 @ 08:23:
1: je ventilatiesysteem heeft geen enkele invloed op de werking van je isolatie. Isolatie zorgt er voor dat de warmtetransmissie wordt beperkt. Bij ventilatie verlies je warmte door aanvoer van koudere lucht en afvoer van warmere lucht. Twee geheel los van elkaar staande principes.
Wel hebben beide principes tot gevolg dat je woning in meer of mindere mate afkoelt en je dat warmteverlies moet compenseren door het huis te verwarmen. Een systeem met WTW zorgt voor het minste ventilatie-verlies, maar is ook het meest ingewikkeld om te installeren. Je moet dan immers zorgen voor afvoerkanalen in keuken, toilet en badkamer én aanvoerkanalen in slaapkamers en woonkamer. In een bestaande woning is dat niet altijd makkelijk. Een andere goede optie is een MV-box met afvoer vanuit keuken, toilet en badkamer en aanvoer van verse lucht via ventilatieroosters in de buitengevel van de slaapkamers en woonkamer.

Wat ik bedoelde is dat ik nu mijn ramen op een kier moet zetten om een beetje te ventileren. Daardoor doe ik het effect van goede isolatie al weer teniet.

Heb helaas bij de verbouwing geen roosters in de ramen of buitengevel gemaakt. Dan zou ik dat alsnog moeten doen, maar misschien kan ik dan beter een WTW systeem aanleggen. Vooral omdat ik de benedenverdieping nog helemaal moet doen, dat biedt kansen om het nog aan te leggen.

De kamers op de eerste verdieping kan ik nog relatief bij komen. Dat zijn er drie, waarvan één de badkamer. Die badkamer ligt nog helemaal open, de kamer er naast kan ik via de badkamer nog boven komen dus daar kan ik ook makkelijk een ventiel in maken. De slaapkamer aan de voorkant zou ik eventueel via de benedenverdieping kunnen komen door de vloer. De kamers op de tweede verdieping wordt wat lastiger.

Ik zit nu te kijken naar het qualityflow systeem van Itho, met één centrale aanvoer hoef ik dan in de kamers alleen een afzuiging aan te leggen.

2: De locatie van de WTW unit maakt voor de temperatuur van de lucht die de woning in stroomt weinig verschil. In de WTW unit wordt de lucht voorverwarmd met restwarmte uit de afgevoerde lucht en via geïsoleerde buizen gaat deze lucht naar de inlaat ventielen.

3: elektrische vloerverwarming werkt niet met een warmetepomp. Een warmtepomp maakt 'gewoon' cv-water warm en pompt dat door de cv-leidingen. Voor vloerverwarming kun je dus een systeem van waterslangen toepassen, net zoals bij een gasgestookte cv-ketel.

Ik begrijp dat ik warmtepomp moet hebben voor de vloerverwarming. Ik bedoelde meer het type vloerverwarming in het algemeen. Is het nu verstandig een vloerverwarming op basis van water aan te leggen of is het met het oog op de toekomst juist verstandiger om te kiezen voor een elektrische vloerverwarming? Heb nog niet echt een goede vergelijking kunnen vinden van deze twee opties als het gaat om (kosten)efficientie.

4: het binnendeel van een warmtepomp is niet groter dan een standaard cv-ketel. In combinatie met vloerverwarming is een buffervat vaak niet nodig, de vloerverwarming heeft vaak een dusdanig grote inhoud dat dat genoeg buffer oplevert. Voor warmwater zou je bij gebrek aan ruimte een doorstroomverwarmer kunnen gebruiken, dat zijn compacte apparaten.
Maar ook met warm water vanuit de warmtepomp vallen de afmetingen mee: een all-in-one binnenunit is niet groter dan een koel-vries combinatie. (60*60cm, 180 hoog). Dat is dan de warmtepomp, een buffervat een een SWW boiler in één behuizing.

Oh die afmetingen vallen nog enigszins mee. Voor een doorstroomverwarmer moet ik over op 3x25A, maar misschien is dat sowieso verstandig met het oog op eventuele zonnepanelen.

Ik heb ook nog een kleine kelder (voormalig kolenkelder). Misschien kan ik daar een buffervat kwijt. Zou ik dat eens uit moeten zoeken.

[No Hands]

Ivow85 schreef op donderdag 31 oktober 2019 @ 10:43:
@No Hands Wanneer je WTW fatsoenlijk aanlegt, dan gebruik je geïsoleerde buizen in elk geval in de delen van het pand waarvan je verwacht dat ze niet of nauwelijks verwarmd worden.

Dan heb ik veel onfatsoenlijk aangelegde WTW systemen gezien

[Ivow85]

Dat kan, hetzelfde zie je op grote schaal bij CV-installaties. Leidingen op een bergzolder die niet geïsoleerd zijn. Het is bizar dat de richtlijnen en normen nog altijd niet standaard aangeven dat dergelijke leidingen geïsoleerd moeten worden. Het is bijna gratis winst op gebied van uitstoot en stookkosten.