Voedselbon Eerste Wereldoorlog (WO1)

[Hijdaar95]

Dag mensen,

Een vriend van mij heeft een oud huis gekocht, bouwjaar ~1907. Het huis wordt gerenoveerd, want het was er slecht aan toe. Buiten alle geinige krantenknipsels die als isolatie gebruikt zijn, kwam hij een voedselbon tegen uit de Eerste Wereldoorlog.
Zelf hebben we deze website gevonden, die uitleg geeft over de noodzaak van de bonnen. Op de afbeelding van verschillende bonnen is dezelfde voedselbon te zien.
Er is verder bar weinig over te vinden en wij zouden graag willen weten wat de bon waard is, historisch en financieel. Bonnen uit WO2 staan in grote aantallen te koop, maar uit WO1 niet.



Dankjewel

[ Voor 3% gewijzigd door Hijdaar95 op 11-08-2019 10:21 ]

[President]

Je kan de eigenaar/webmaster van de website mailen: [e-mail]. Hij zal vast meer kunnen vertellen over de historische waarde van je bon.

Financieel zal het denk ik niet zoveel waard zijn, als ik ook bonnen opzoek op marktplaats. Misschien maximaal twee tientjes? Reken jezelf niet rijk...

[wildhagen]

Financiele waarde zal praktisch nihil zijn. Misschien paar euro ofzo.

Historische waarde wellicht iets meer. Misschien even contact opnemen met http://www.eerstewereldoorlog.nu/over-ons/ ?

[Donderstraaltje]

Ik kan je wellicht hier wel op weg helpen, hoewel ik ook het uiteindelijke antwoord niet helemaal heb.

In de jaren 80 en 90 hadden wij een eigen hoveniersbedrijf in Uden. Naar Uden zijn in WO1 veel Belgen geëvacueerd (wat bijna niemand meer weet) en tijdens WO2 lag het recht tussen Eindhoven en het Ruhrgebied in. Do your math. Maar ook in de Franse oorlog zaten er veel militairen gestationeerd... dus ook een verdwaald officierszwaard werd nog wel eens uit de grond gehaald of van zolder bij een oude boerderij.

Wij (vooral mijn vader en personeel, ik zag het als klein jongetje voorbij komen) kwamen met enige regelmaat overlevingspakketten, voedselbonnen, tabakbonnen en zuivelbonnen tegen in schuurtjes. Ook wel eens uit WO1. Deze wilde eigenlijk niemand en we hebben wel eens wat aan een curator gegeven van oorlogsmuseum overloon. Verder kwamen wij stukken parachute, helmen, opklapbare shoppen tegen en alles wat militairen nog bij zich droegen. Ok wel eens richting vliegbasis Volkel een verdwaalde bom met werkzaamheden gevonden maar nooit echt een schietijzer, op een kolf na. Messen wel eens.

Als ik, maar dit is lang geleden en het kan veranderd zijn, het me goed herinner zei de curator dat vrijwel niets monetaire waarde had. Het zijn vooral wapens en voertuigen die flink wat waarde hebben. En uniformen van mensen van betekenis waarbij het een en ander ook nog goed overgeleverd is middels documentatie. Daarboven op staat is alles... ook liefhebbers/verzamelaars willen hebben dat het er mooi uitziet.

Dus ik kan je zeggen dat wij iig er genoeg aangeleverd hebben dat vrijwel elk oorlogsmuseum in Nederland wel over een bon kan beschikken, ze zijn er dus nog wel. Gewoon mooi in een lijstje hangen als conversatiestuk. Altijd leuk "dit heb ik met verbouwen gevonden".

[The Eagle]

Denk dat bovenstaande een goede insteek is.
Daarbij: op die bon staat weliswaar een wet uit 1918 (?) vermeld, maar dat wil nog niet zeggen dat die bon ook uit die tijd is. Die wet was er ook in WOII vast nog wel. Sowieso was WOI van 1914-1918. Geschiedenistechnisch zou ik eerder verwachten dat het van tussen WO I en II zou zijn.

[Hijdaar95]

Dank jullie voor de suggesties, ik zal daar contact mee opnemen.
Wat de staat betreft, de bon is als ondervloer gebruikt, dus best oké eigenlijk.

Ik dacht zelf dat er 1916 staat en niet 1918, maar heb het origineel nog niet gezien.

[MrMonkE]

1915 dacht ik.

[wildhagen]

The Eagle schreef op zondag 11 augustus 2019 @ 11:05:
Denk dat bovenstaande een goede insteek is.
Daarbij: op die bon staat weliswaar een wet uit 1918 (?) vermeld, maar dat wil nog niet zeggen dat die bon ook uit die tijd is. Die wet was er ook in WOII vast nog wel. Sowieso was WOI van 1914-1918. Geschiedenistechnisch zou ik eerder verwachten dat het van tussen WO I en II zou zijn.

Die Distributiewet stamt uit 1916, niet 1918


En nee, die was er in WO2 niet meer. De wet die toen gold was de Disitributiewet 1939 (zie Wikipedia: Distributiewet )

Deze Distributiewet 1939 is nog steeds geldig, de wettekst kan je gewoon vinden op https://wetten.overheid.nl/BWBR0001997/2019-01-01

[The Eagle]

Check, weer wat geleerd, dank

[dion_b]

Over welke gemeente hebben we het hier?

Als ik ergens in de zuidelijke provincieen als Uden hoor (maar dat is verhaal Donderstraaltje, niet TS) denk ik aan het Katholiek Documentatiecentrum in Nijmegen. Of ze het zouden willen is een tweede, maar ze kunnen je geheid de historische waarde ervan vertellen.

Ten noorden van de rivieren (of zoals op bon staat: Dordrecht)... geen idee. Maar vrijwel iedere gemeente of streek heeft een historisch museum, doorgaans bemand door verveelde historici die dolgraag een keertje iets anders doen dan omatjes richting WC wijzen en toeristen uitleggen dat $museum helaas niet het Rijksmuseum is

[Will_M]

@dion_b Kun jij uit dat serienummer onder op de huidige foto opmaken dat 't een bon uit de regio Dordrecht geweest is?

"WO-I" speelde zich volgens mij in z'n geheel niet in NL af. Uden zou eventueel nog kunnen als de huidige N264 als doorvoerroute vanuit Dld. naar Be. gebruikt zou zijn geweest, maar Dordrecht....

[ Voor 3% gewijzigd door Will_M op 11-08-2019 14:30 ]

[dion_b]

wimmel_1 schreef op zondag 11 augustus 2019 @ 14:24:
@dion_b Kun jij uit dat serienummer onder op de foto opmaken dat 't een bon uit de regio Dordrecht geweest is?

Nee, uit de "Druk: Geuze, Dordrecht" onderaan

Wil natuurlijk niet zeggen dat deze bon ook in Dordt uitgegeven is.

WO-1 speelde zich volgens mij in z'n geheel niet in NL af. Uden zou eventueel nog kunnen als de N264 als doorvoerroute vanuit Dld. naar Be. gebruikt zou zijn geweest, maar....

Stand van geschiedenisonderwijs en -bewustheid in NL

Er hebben zich in WO I geen gevechtshandelingen voltrokken in Nederland, maar Nederland werd er wel keihard door geraakt. NL hield vast aan neutraliteit, deels uit principe, deels wetende dat ieder alternaitef invasie riskeerde. Gevolg was een onvolledige, maar desondanks erg pijnlijke blokkade, zowel aan zee (bij benadering 4 jaar lang geen visserij, terwijl vis nog belangrijkste eiwitbron was voor NL destijds) and over land (gehele NL-BE grens afgezet met het 'Dodendraad', electrische hekwerk met dodelijke voltages, voornamelijk tegen smokkel). Dus nauwelijks handel voor een handeleconomie, dus economisch instorten en grote voedselschaarste door heel het land. Daarom dus dergelijke bonnen, niet alleen in grensgebieden maar door heel Nederland

[Donderstraaltje]

dion_b schreef op zondag 11 augustus 2019 @ 14:14:
Over welke gemeente hebben we het hier?

Als ik ergens in de zuidelijke provincieen als Uden hoor (maar dat is verhaal Donderstraaltje, niet TS)

Hier wat;
https://www.historischnie...-eerste-wereldoorlog.html

In Uden, Ede en Nunspeet werden kampen voor onfatsoenlijke of armlastige Belgen uit de grond gestampt. Om hen naar de kampen te lokken staakten de meeste gemeenten eind 1914 de verstrekking van gratis voedsel buiten de vluchtoorden.

Vandaar dat links en rechts in die regio best opvallend veel WO1 tuig opduikt. Wellicht waren er in de regio ook van zulke oorden? geen idee want die regiogeschiedenis ken ik dus niet.

[dion_b]

Donderstraaltje schreef op zondag 11 augustus 2019 @ 14:34:
[...]


Hier wat;
https://www.historischnie...-eerste-wereldoorlog.html


[...]


Vandaar dat links en rechts in die regio best opvallend veel WO1 tuig opduikt. Wellicht waren er in de regio ook van zulke oorden? geen idee want die regiogeschiedenis ken ik dus niet.

Denk niet dat je mag aannemen dat dit een bon was voor Belgische vluchtelingen, dit lijkt veel eerder op een bon voor de algemene bevolking. Daar ging die distributiewet immers over.

[Hijdaar95]

Deze bon is in Zuid Limburg gevonden. In het pand waren meerdere oorlogsspullen te vinden, ook WO2. Meterkast getimmerd van munitiekisten, plantenbakken van granaat-schalen enzovoort. Oorsprong is onduidelijk.

[Donderstraaltje]

dion_b schreef op zondag 11 augustus 2019 @ 14:37:
[...]

Denk niet dat je mag aannemen dat dit een bon was voor Belgische vluchtelingen, dit lijkt veel eerder op een bon voor de algemene bevolking. Daar ging die distributiewet immers over.

Ging over de bonnen die wij vonden. Er zijn flink wat bonnen geweest want wij vonden er van meerdere regio's. Wij werkten in een flinke regio dus kwamen vele bonnen en soorten voorbij. Iig dat ze regio/stad gebonden waren dat is een feit lijkt mij. Denk dus dat als ze al waarde hebben het vooral lokaal is. En van een stad zullen er wel meerdere bewaard zijn gebleven dan van een dorp, wellicht.

[dion_b]

Hijdaar95 schreef op zondag 11 augustus 2019 @ 14:44:
Deze bon is in Zuid Limburg gevonden. In het pand waren meerdere oorlogsspullen te vinden, ook WO2. Meterkast getimmerd van munitiekisten, plantenbakken van granaat-schalen enzovoort. Oorsprong is onduidelijk.

Zuid-Limburg? Dat valt zeker binnen interessegebied van het KDC wat ik hierboven noemde. Het is ook een streek waar zowat iedere buurtschap een eigen "stichting Erfgoed" heeft, dus als je geen kans ziet om naar Nijmegen af te reizen cq een drempel ervaart bij contacteren van mensen op een universiteit (onterecht overigens, in de regel is men er dol op contact van 'buiten' - mocht je Ramses tegenkomen, vertel hem dat ik nog altijd die floppy drive voor hem heb liggen ) kun je bij de vrijwilligers in de locale stichting terecht.

Dat gezegd: Zuid-Limburg barst inderdaad van de oorlogsspullen, dus zo'n bon zal daar allicht minder opzienbarend zijn dan ergens in de Randstad. Maar goed, WO I is in NL redelijk genegeerd dus wie weet kan dit nog interessant zijn voor een plaatselijk museumpje