Een nieuw oud huis, warmtepomp en/of warmteboiler?

[regora]

Hallo Tweakers!

Al enige tijd ben ik topics hier aan het afstruinen om informatie in te winnen over verduurzaming, met name met betrekking tot zonnepanelen, warmtepompen en warmteboilers. De reden is dat we recent een nieuw huis hebben gekocht (bouwjaar 1977) en die willen we verduurzamen. Misschien zelfs van het gas af, als dat redelijkerwijs haalbaar is. Ik ben nu enig prepwerk aan het doen qua onderzoek en uiteraard begon alles met het idee om zonnepanelen te plaatsen. Alleen dat onderwerp is al een aardige rabbithole... Daarop volgend kwamen diverse ideeën, zoals elektrische radiatoren, een warmtepomp, een warmteboiler, PVT panelen...

Inmiddels heb ik uit diverse topics redelijk wat informatie gedestilleerd en begin ik langzaam wat te snappen van de materie (nog lang niet alles). Het staat vast dat we PV's op het dak willen plaatsen, om op z'n minst ons elektriciteitsverbruik te compenseren. Hierbij houden we qua omvormer rekening met de toekomst, ons gezin breidt zich wellicht uit en dan wordt in de toekomst het verbruik alleen maar hoger... PVT heb ik losgelaten, omdat ik in meerdere topics minder positieve berichten lees. Elektrische radiatoren heb ik ook losgelaten, omdat het toch erop lijkt dat het verbruik buiten-proportioneel groot is ten opzichte van bijvoorbeeld een WP (correct me if I'm wrong!). De warmteboiler lijkt me in elk geval een goed idee. Dat scheelt toch mooi alvast in het gebruik van gas voor het SWW deel van de CV.
Voor wat betreft een WP en een warmteboiler blijft de effectiviteit echter onduidelijk voor mij, kijkend naar onze toekomstige woonsituatie. Ik heb in meerdere topics gelezen over het zelf plaatsen van de Panasonic Mono Bloc als WP, i.c.m. een Atlantic Explorer V3/V4 warmteboiler. Deze kunnen we met alle handige handjes in de familie prima zelf plaatsen, maar brengt het in ons geval wat op? Ik lees verschillende berichten over hoe goed geïsoleerd een woning moet zijn om een WP rendabel te maken (los van het concept "kwak een zooi PV's op je dak"). Wat ik begrepen heb is dat het in ieder geval belangrijk is om de warmteafgifte te optimaliseren, zodat de WP efficiënt blijft draaien en niet teveel opstarters maakt.

Het huis

• Vrijstaand, bouwjaar 1977. Over 3 maanden trekken we in.
• Dak geïsoleerd door huidige bewoners (ik geloof in 2016), isolatiewaarde (nog) onbekend.
• Het overgrote deel is dubbel glas, maar niet HR++.
• Het dak waar we PV's willen lligt op het zuid-westen.
• Dak-oppervlak is groot. Precieze afmetingen weet ik nog niet, schatting is minimaal 50m2 bruikbaar voor PV. De hoek van het dak is ca. 45 graden. Dit kan ik hopelijk dit weekend nameten. Tevens een stuk plat dak van ca. 15-20m2. Nagenoeg geen schaduwval.
• 250m2 gebruiksoppervlak, 750m3 inhoud. Ca. 60m2 oppervlak behoort tot de aanleunwoning met eigen CV ketel en 40m2 behoort tot de garage (wel verwarmd, maar niet zoveel als de rest van de woning). Het primaire woondeel is dus ca. 150m2 + 40m2 garage.
• CV momenteel alleen met radiatoren in diverse smaken: enkel paneel, dubbel paneel met geen/enkel-/tweevoudige lamellen, drievoudig paneel met lamellen. Op termijn willen we op de benedenverdieping van het primaire woondeel VVW als hoofdverwarming aanleggen (met vloerisolatie vanuit kruipruimte).
• Momenteel komen er al 3-fasen binnen in de meterkast. De groepenkast heeft wel een aardige upgrade nodig; alle verbruiksgroepen zijn smeltzekeringen, met uitzondering van de gemoderniseerde keukengroep.

Concrete vragen

• Kan een (panasonic) mono bloc WP nou wel of niet hybride werken (en is dat nuttig)?
• Denken jullie dat een mono bloc WP ter vervanging van het CV-deel van de HR-ketel zin heeft in onze huidige situatie, alleen kijkend naar het primaire woondeel? Moeten hiervoor nog isolerende maatregelen getroffen worden? Of moeten we bij voorkeur wachten tot de VVW ligt i.v.m. een optimalere warmteafgifte?
• In geval een WP zin heeft: ik heb de formule van koevlaas2 toegepast op ons huidige gasverbruik (enigszins vergelijkbaar qua inhoud woning t.o.v. primaire deel nieuwe woning, alleen huidige isolatie is minder): ceil(2300*8/1650) = 12 kW. Dat is een flinke unit. Kan het met minder af? Wat verbruikt dit per jaar? (Ik vond op warmtepomp-weetjes.nl in de indicatietabel een Vl uur waarde van 1750. In dat geval zou de formule (als ik het goed begrijp) ceil(2300*8/1750) = 11 kW zijn).
• In geval een WP geen zin heeft: wat zijn jullie suggesties voor alternatieven?

Er is enorm veel ervaring onder de tweakers, dus hopelijk willen en kunnen jullie ons verder helpen .

[No Hands]

als je bouwjaar '77 hebt en het dak is geïsoleerd dan zul je eerst de spouw moeten laten na-isoleren en de vloer moeten isoleren en zorgen dat er iig op de benedenverdieping HR++ glas is. Dan pas ga je een warmtepomp en het bijbehorende afgifte systeem plaatsen.
Dan kan je WP waarschijnlijk ook wat kleiner dan je nu berekend hebt, dat scheelt flink in kosten.

edit: vergeet de ventilatie niet, super belangrijk als je extra gaat isoleren. een WTW unit draagt ook positief bij aan het rendement van je WP.

[ Voor 16% gewijzigd door No Hands op 01-06-2019 11:52 ]

[regora]

Bedankt voor de reactie! Isolatie moet dus echt nog op prioriteit nr. 1 staan. 🧐

[AUijtdehaag]

Ik vind "alles potdicht isoleren" niet eens een goed idee, zonder fatsoenlijke ventilatie. (WTW balansventilatie)
Dat staat gegarandeerd voor een ongezonde woning. Schimmel en vuile luchtjes.
Het voordeel van een waaihok, zonder isolatie is dat het toch ventileert.

De stappen die ik genomen heb in mijn (rijtjes) huisje uit 1986.
- douchewtw (heitech V3)
- zonnepanelen, op zowel noord als zuid kant. Schuindak 35 graden.
- dakraam naar noord, omdat die toch vervangen moest worden.
En nog een dakraam op noord erbij voor meer licht.
Daar omheen liggen ook zonnepanelen. (SF-170S)
- zolder nageisoleerd met 2e keus pir platen. (goed te merken, ook qua warmte in de zomer)
- L/W warmtepomp Mitsubishi en ALLE ijzer eruit. En overal vloerverwarming (uponor minitec op de bovenverdiepingen) en heb overal 28 mm koper er naar toe ivm koelen (maar kunstof kan ook) en alle koper geisoleerd.
- 450 Ltr RVS hygienevat (ontkoppelbuffer) met doorstroomverwarmer voor de badkamer (3-fase 11kW)
De vloer verwarming wordt apart bediend met een pomp. Op 3 verdelers zonder pomp.
De kanalen van de kanaalplaatvloeren aan beiden kanten dichtgepurt, door gaatje te boren voor het purpistool. veel tocht. Bemerkte ik bij de radiatorleidingen die door de vloer gingen.
- WTW balansventilatie Itho qualityflow. Door de trapkoven en achter het knieschot op zolder kon ik overal komen, in elke ruimte een afzuigpunt. 1 uitblaas op zolder.
- quooker (grohe red) in de keuken en waterontharder voor het hele huis.
- Heel het PV omvormer gebeuren, verhuist van zolder naar een schuurtje. Op zolder was geen ruimte meer.
Betekend wel lange DC kabels er naar toe. Ook batterijopslag komt daar te staan in de toekomst. (en EV oplader is ook simpel aan te sluiten omdat er 3-fase ligt)

Nog te doen:
- enkel glas bovenverdieping en dichte roosters eruit.
- beneden verdieping vloerverwarming (gebruik nu een fancoil. Door de wtw ventilatie komt ook alle warmte beneden
- over extra spouwisolatie (er zit al isolatie) ben ik nog niet over uit. Maar ik zie wel voordelen, nu ventilatie in orde is.

Dus als ik je een tip mag geven:
- isoleer, maar zeker ook ventileer op de juiste manier. (1977 waarschijnlijk een lege spouw)
- zorg voor een groot afgifteoppervlak. Vloer (en/of muurverwarming).
Hoe lager de temperatuur van het water kan zijn, des te zuiniger stook je.
- ook op de bovenverdiepingen/zolder. (koelen, Lees: in bedwang houden van temperatuur, kan een L/W WP ook)
- Een warmtepomp boiler + L/W WP is zeker een goede combinatie. Maar afweging is eventueel geluid in huis.
Op zolder heb ik een kleine "technische" ruimte gecreeerd, die afgesloten kan worden.
- Neem een L/W warmtepomp niet te groot. Die hebben een minimale afgifte, die bij een zwaardere ook hoger ligt. Heb je minder warmtevraag dan die afgifte, dan ga je pendelen (in voor en najaar)
Uiteraard is dat ook afhankelijk van de buffercapaciteit in je vloer (groot oppervlak)

Kleine opmerking: alles uitgesmeerd over een 4-tal jaar en zelf gedaan. (kan niet altijd - help mijn man is klusser taferelen)

[ Voor 33% gewijzigd door AUijtdehaag op 01-06-2019 09:19 ]

[No Hands]

AUijtdehaag schreef op zaterdag 1 juni 2019 @ 08:25:
Ik vind "alles potdicht isoleren" niet eens een goed idee, zonder fatsoenlijke ventilatie. (WTW balansventilatie)
Dat staat gegarandeerd voor een ongezonde woning. Schimmel en vuile luchtjes.
Het voordeel van een waaihok, zonder isolatie is dat het toch ventileert.


- over extra spouwisolatie (er zit al isolatie) ben ik nog niet over uit. Maar ik zie wel voordelen, nu ventilatie in orde is.

Ventileren is zeker heel belangrijk, een WTW helpt ook flink om het rendement van je WP te verbeteren door minder verlies aan ventilatie.
1977 of 1986 scheelt al flink in aanwezige isolatie. 1986 is vaak de spouw lastiger bij te isoleren omdat er alwaar in zit en er soms niet genoeg vrije ruimt over is om bij te vullen.

[AUijtdehaag]

Ik las het niet in je bericht, dus vandaar.
Klopt, er zit hier al isolatie, maar als ik zie hoe dat aansluit (vensterbanken open gat) is na isoleren met enverifoam niet eens een slecht plan.

Ik heb 2 familieleden met huizen uit die 70er jaren. Beide na isolatie tevreden en merkbaar. Ze zijn echter de ventilatie vergeten...
Mijn zus klaagt al (na 2 weken) dat het verstikkend aanvoelt (heeft astma), maar de isolatie is top!
Ook in de kelder hebben ze een nieuw gat geboord, tbv ventilatie omdat het erg muffig begon te worden.

[ Voor 23% gewijzigd door AUijtdehaag op 01-06-2019 09:31 ]

[regora]

@AUijtdehaag bedankt voor je stappenplan. Erg interessant om te lezen.
En goed om te lezen dat ik nóg een (ventilatie)rabbithole in mag duiken
Mijn vriendin is gevoelig voor wel/geen ”frisse” lucht in huis, dus zeker iets om rekening mee te Ik moet nog op onderzoek uit of dit huis een makkelijke toegang biedt voor afzuigpunten in diverse kamers.
Voor wat betreft geluid van de boiler leek het me een goed idee om een technische ruimte in de garage te fixen. Daar is ook toegang naar de kruipruimte mogelijk, waar eea aan leidingwerk ligt. Op de bovenverdieping durf ik het niet (zonder extra geluidsisolatie) ivm dat er slaapkamers aan weerszijden van het stookhok liggen.