Ik vind het leuk om topics van anderen tegen te komen waarin gefilosofeerd wordt over nieuwe (OV-)infrastructuur. Hoewel ik geen bouwkundige, geen planoloog en geen econoom ben, wil ik (niet gehinderd door een gebrek aan kennis) zelf ook eens iets op papier zetten als idee.
Al twee keer is de Zuiderzeelijn afgeblazen, en de laatste keer is daar door de rijksoverheid een zak geld tegenover gesteld om enkele lokale projecten uit te kunnen voeren.
Zelfs met de nieuwe Hanzelijn is het Noorden van het land volledig afhankelijk van één levensader: het tracé Zwolle - Meppel. Diverse malen is het Noorden door stremmingen kortstondig of langdurig onbereikbaar geweest met de trein.
Een tweede punt is dat de reistijd tussen het Noorden en de Randstad nog altijd teveel is voor de afstand: Groningen HS - Amsterdam CS kost nu meer dan twee uur enkele reis per trein. Met de auto kan hetzelfde traject van 179 kilometer in 1 uur en 45 minuten worden afgelegd.
Het leek mij interessant een extra factor mee te nemen en nog eens naar dit plan te kijken. Bij de oude plannen was sprake van de lijn Lelystad - Emmeloord - Heerenveen - Drachten - Leek - Groningen, waarbij de lijn in Groningen verder kon gaan als HSL Groningen - Bremen. Vanaf Bremen zijn vervolgens Berlijn en Kopenhagen vlot te bereiken. Op hoofdlijnen blijft dit het uitgangspunt, maar als extra factor lijkt het mij goed om de luchthavens op deze infrastructuur aangesloten te krijgen. Bij Lelystad zullen ongetwijfeld de nodige plannen liggen om de luchthaven aldaar op de spoorlijn aangesloten te krijgen zodat een vlotte verbinding met Schiphol mogelijk is. De luchthaven van Groningen mist momenteel een goede OV aansluiting: enkele malen per dag gaat er een snelbus via de snelweg naar de stad Groningen, en verder is overdag een halfuursdienst die er 45 minuten (!) over doet om station Groningen te bereiken. Door te kiezen voor een nieuw te bouwen station Groningen Airport Eelde in plaats van Groningen Hoofdstation als noordelijk HSL station maakt ook de nabij gelegen luchthaven zowel voor reizigers als luchtvaartmaatschappijen interessanter. Zou dit succesvol kunnen werken als oplossing om het Noorden op hoogwaardige infrastructuur voor reizen aangesloten te krijgen?
Als er tevens een paralleltraject van de spoorlijn Assen - Groningen kan worden aangelegd om de sprinter Assen - Groningen via dit station te laten rijden dan lijkt het mij dat HSL en luchthaven een goed bruikbare OV-hub vormen. Leg hierbij tevens royaal parkeerruimte aan zodat de locatie ook goed te gebruiken is voor de inwoners in het Noorden waar het OV niet volop beschikbaar is.
Omdat het onmogelijk is een goed tracé te bepalen zonder bodemkennis en kennis van alle cultureel significante locaties of waar de Korenwolven van het Noorden zitten zijn het gewoon schetsen. Eerdere plannen bieden ongetwijfeld houvast om direct een beter tracé te bepalen.
In vogelvlucht zou het er als volgt uit kunnen zien:

We beginnen linksonder in Lelystad en volgen het bestaande spoor tot dit afbuigt naar het oosten, daar ontstaat een aftakking richting Emmeloord:

Wellicht is het beter het spoor iets verder landinwaarts te leggen vanwege stormgevoeligheid, al biedt de vlakte van de polder daar volgens mij weinig verbetering. Het tracé hier kan viersporig worden aangelegd, twee sporen HSL en twee voor trager treinverkeer. Een optie voor de HSL is om deze dan luchthaven Lelystad als halte te geven en verder met een boog om Lelystad heen te leggen. Ten westen van Emmeloord kan dan station Emmeloord worden gerealiseerd. In eerdere plannen was deze aan de oostkant gesitueerd, dat zou natuurlijk ook een optie blijven.
Vanaf Emmeloord naar Drachten kan het tracé door / langs Heerenveen worden aangelegd:

Bij Heerenveen zijn verschillende opties mogelijk:

Dit was de eerste optie die ik tekende, waarbij het spoor ten noorden van het bestaande Station Heerenveen de spoorlijn Zwolle - Leeuwarden kruist.
Als we uitgaan van vier sporen (waarvan twee HSL) dan zou beter gekozen kunnen worden om het tracé ten zuiden van Heerenveen uit te laten komen:

De HSL kan dan ten zuiden / oosten om Heerenveen liggen om verderop weer bij de A7 aan te sluiten, terwijl de andere twee sporen ten zuiden van Heerenveen op de bestaande spoorlijn Zwolle - Leeuwarden aansluiten, en voorbij het station weer aftakken om langs de A7 richting Drachten te lopen (en waar de HSL dan verderop weer bij aansluit).
Station Drachten:

Dit station zou op dezelfde plek komen als in de eerdere plannen voor de Zuiderzeelijn: ten zuiden van de A7 ter hoogte van de meubelboulevard.
Wat er na Drachten gebeurt wijkt af van de eerdere plannen, de spoorlijn buigt voor Marum af van de A7 en passeert Roden aan de zuidkant:

De HSL passeert Groningen aan de zuidkant ter hoogte van de luchthaven Groningen Airport Eelde:

Voorbij dit station loopt het tracé richting Hoogezand om ten zuiden van Hoogezand op de eerdere plannen van de HSL Groningen - Bremen aan te sluiten.
Een kanttekening hier is dat dit ook weer een eerste schets betreft. Door uit te gaan van vier sporen (2x HSL en 2x regulier spoor) kan gekozen worden om voor Marum de HSL dit geschetste tracé te laten volgen, en het overige spoorverkeer wél langs de A7 verder te laten lopen en aan te sluiten op de bestaande spoorlijn Leeuwarden - Groningen.
De bestaande spoorlijn Assen - Groningen zal een aftakking moeten krijgen zodat sprinters tussen deze plaatsen het HSL station Groningen Airport Eelde kunnen aandoen:

Ik ben benieuwd naar de ideëen die jullie hierbij hebben. Schiphol barst uit zijn voegen, een HSL die Lelystad Airport en Groningen Airport Eelde aandoet en op beide plekken royale transferia buiten de binnensteden van plaatsen kan bieden lijkt mij een fraaie oplossing. Bovendien is het Noorden dan niet meer afhankelijk van de flessenhals Zwolle - Meppel. Keerzijde is wel dat het huidige tracé minder benut zal worden.
Zoals gezegd aan het begin: ik ben geen planoloog of econoom, dus of een tracé als geschetst daadwerkelijk te realiseren is kan ik geen onderbouwde uitspraken over doen. Wel zou ik het erg gaaf vinden als er vanuit het Noorden betere verbindingen met Nederland / Europa gerealiseerd kunnen worden.
Al twee keer is de Zuiderzeelijn afgeblazen, en de laatste keer is daar door de rijksoverheid een zak geld tegenover gesteld om enkele lokale projecten uit te kunnen voeren.
Zelfs met de nieuwe Hanzelijn is het Noorden van het land volledig afhankelijk van één levensader: het tracé Zwolle - Meppel. Diverse malen is het Noorden door stremmingen kortstondig of langdurig onbereikbaar geweest met de trein.
Een tweede punt is dat de reistijd tussen het Noorden en de Randstad nog altijd teveel is voor de afstand: Groningen HS - Amsterdam CS kost nu meer dan twee uur enkele reis per trein. Met de auto kan hetzelfde traject van 179 kilometer in 1 uur en 45 minuten worden afgelegd.
Het leek mij interessant een extra factor mee te nemen en nog eens naar dit plan te kijken. Bij de oude plannen was sprake van de lijn Lelystad - Emmeloord - Heerenveen - Drachten - Leek - Groningen, waarbij de lijn in Groningen verder kon gaan als HSL Groningen - Bremen. Vanaf Bremen zijn vervolgens Berlijn en Kopenhagen vlot te bereiken. Op hoofdlijnen blijft dit het uitgangspunt, maar als extra factor lijkt het mij goed om de luchthavens op deze infrastructuur aangesloten te krijgen. Bij Lelystad zullen ongetwijfeld de nodige plannen liggen om de luchthaven aldaar op de spoorlijn aangesloten te krijgen zodat een vlotte verbinding met Schiphol mogelijk is. De luchthaven van Groningen mist momenteel een goede OV aansluiting: enkele malen per dag gaat er een snelbus via de snelweg naar de stad Groningen, en verder is overdag een halfuursdienst die er 45 minuten (!) over doet om station Groningen te bereiken. Door te kiezen voor een nieuw te bouwen station Groningen Airport Eelde in plaats van Groningen Hoofdstation als noordelijk HSL station maakt ook de nabij gelegen luchthaven zowel voor reizigers als luchtvaartmaatschappijen interessanter. Zou dit succesvol kunnen werken als oplossing om het Noorden op hoogwaardige infrastructuur voor reizen aangesloten te krijgen?
Als er tevens een paralleltraject van de spoorlijn Assen - Groningen kan worden aangelegd om de sprinter Assen - Groningen via dit station te laten rijden dan lijkt het mij dat HSL en luchthaven een goed bruikbare OV-hub vormen. Leg hierbij tevens royaal parkeerruimte aan zodat de locatie ook goed te gebruiken is voor de inwoners in het Noorden waar het OV niet volop beschikbaar is.
Omdat het onmogelijk is een goed tracé te bepalen zonder bodemkennis en kennis van alle cultureel significante locaties of waar de Korenwolven van het Noorden zitten zijn het gewoon schetsen. Eerdere plannen bieden ongetwijfeld houvast om direct een beter tracé te bepalen.
In vogelvlucht zou het er als volgt uit kunnen zien:

We beginnen linksonder in Lelystad en volgen het bestaande spoor tot dit afbuigt naar het oosten, daar ontstaat een aftakking richting Emmeloord:

Wellicht is het beter het spoor iets verder landinwaarts te leggen vanwege stormgevoeligheid, al biedt de vlakte van de polder daar volgens mij weinig verbetering. Het tracé hier kan viersporig worden aangelegd, twee sporen HSL en twee voor trager treinverkeer. Een optie voor de HSL is om deze dan luchthaven Lelystad als halte te geven en verder met een boog om Lelystad heen te leggen. Ten westen van Emmeloord kan dan station Emmeloord worden gerealiseerd. In eerdere plannen was deze aan de oostkant gesitueerd, dat zou natuurlijk ook een optie blijven.
Vanaf Emmeloord naar Drachten kan het tracé door / langs Heerenveen worden aangelegd:

Bij Heerenveen zijn verschillende opties mogelijk:

Dit was de eerste optie die ik tekende, waarbij het spoor ten noorden van het bestaande Station Heerenveen de spoorlijn Zwolle - Leeuwarden kruist.
Als we uitgaan van vier sporen (waarvan twee HSL) dan zou beter gekozen kunnen worden om het tracé ten zuiden van Heerenveen uit te laten komen:

De HSL kan dan ten zuiden / oosten om Heerenveen liggen om verderop weer bij de A7 aan te sluiten, terwijl de andere twee sporen ten zuiden van Heerenveen op de bestaande spoorlijn Zwolle - Leeuwarden aansluiten, en voorbij het station weer aftakken om langs de A7 richting Drachten te lopen (en waar de HSL dan verderop weer bij aansluit).
Station Drachten:

Dit station zou op dezelfde plek komen als in de eerdere plannen voor de Zuiderzeelijn: ten zuiden van de A7 ter hoogte van de meubelboulevard.
Wat er na Drachten gebeurt wijkt af van de eerdere plannen, de spoorlijn buigt voor Marum af van de A7 en passeert Roden aan de zuidkant:

De HSL passeert Groningen aan de zuidkant ter hoogte van de luchthaven Groningen Airport Eelde:

Voorbij dit station loopt het tracé richting Hoogezand om ten zuiden van Hoogezand op de eerdere plannen van de HSL Groningen - Bremen aan te sluiten.
Een kanttekening hier is dat dit ook weer een eerste schets betreft. Door uit te gaan van vier sporen (2x HSL en 2x regulier spoor) kan gekozen worden om voor Marum de HSL dit geschetste tracé te laten volgen, en het overige spoorverkeer wél langs de A7 verder te laten lopen en aan te sluiten op de bestaande spoorlijn Leeuwarden - Groningen.
De bestaande spoorlijn Assen - Groningen zal een aftakking moeten krijgen zodat sprinters tussen deze plaatsen het HSL station Groningen Airport Eelde kunnen aandoen:

Ik ben benieuwd naar de ideëen die jullie hierbij hebben. Schiphol barst uit zijn voegen, een HSL die Lelystad Airport en Groningen Airport Eelde aandoet en op beide plekken royale transferia buiten de binnensteden van plaatsen kan bieden lijkt mij een fraaie oplossing. Bovendien is het Noorden dan niet meer afhankelijk van de flessenhals Zwolle - Meppel. Keerzijde is wel dat het huidige tracé minder benut zal worden.
Zoals gezegd aan het begin: ik ben geen planoloog of econoom, dus of een tracé als geschetst daadwerkelijk te realiseren is kan ik geen onderbouwde uitspraken over doen. Wel zou ik het erg gaaf vinden als er vanuit het Noorden betere verbindingen met Nederland / Europa gerealiseerd kunnen worden.
Alcohol and Calculus don't mix. Never drink and derive.