Opslag van zonnewarmte in de grond?

[ktf]

Voor warmtepompen wordt tegenwoordig vaak gebruik gemaakt van de bodem als warmtebron naar ik begrijp. Nu werkt deze combinatie uitstekend met vloerverwarming, maar ik vroeg me af of het ook mogelijk is de warmtepomp helemaal te elimineren en de overtollige warmte uit zonnecollectoren 's zomers in de grond te stoppen en daar in de winter dus water van een graad of 60 uit te halen.

(even voor de duidelijkheid, ik heb een gesloten systeem met lussen voor ogen, dus geen enorme bubbel warm water, maar eerder het opwarmen van de bodem)

Ik heb hier namelijk een grote fabriekshal waar vloerverwarming waarschijnlijk onbetaalbaar wordt, maar daardoor zal een warmtepomp waarschijnlijk nooit een mooi rendement halen. Het dak is echter gigantisch, dus zonnecollectoren kunnen meer dan voldoende warmte van hoge temperatuur leveren, zolang ik het maar een half jaar kan bewaren.

Nu heb ik vaak genoeg gehoord van warmte-koude opslag bij bijvoorbeeld tuinbouw, maar ik heb geen idee op welke temperatuur hier meestal gewerkt wordt.

Dit klinkt eigenlijk te mooi om waar te zijn: als het eenmaal geïnstalleerd is heb je enkel nog electriciteit voor de pompen en regeling nodig, en geen warmtepomp. Maar zoals zo vaak met dingen die te goed klinken om waar te zijn, zal er vast wel een adder onder het gras zitten

[ Voor 6% gewijzigd door ktf op 24-12-2018 13:29 ]

[blissard]

Bij WKO's is normaal de maximale temperatuur op 30 graden begrenst
https://kvinl.nl/fileadmi...odemenergie-v2_web_01.pdf

[ktf]

Ah, kijk, dat is inderdaad waar ik naar zocht! Zeer hartelijk dank voor deze waardevolle informatie

[Erasmo]

Je hoeft in principe geen vloerverwarming te hebben icm een warmtepomp. Maar als je een flinke fabriekshal hebt, al eens gekeken naar half pv half zonneboiler naar gesloten bron voor een water/water warmtepomp? Tot je buffer koel is staat die uit z'n neus te eten en daarna kan ie nog het laatste stukje restwarmte opwaarderen dat erin zit.

[Supermario16]

Ik heb wat "ervaring" (ouderlijk huis) met het opslaan van hitte uit heatpipes in de grond (4200L tank, 1m diepte). Het probleem is echter dat je, vooral in de zomer, water van 70 C niet lang genoeg op temperatuur kunt houden om er in de winter gebruik van te maken: het verlies (in die specifieke situatie) is te groot. Misschien dat het dieper in de grond wel mogelijk is, maar dan is het niet meer praktisch een tank te gebruiken.

[Aeogenia]

Het kan zeker, een leuk voorbeeldproject is deze:
Wikipedia: Drake Landing Solar Community
Het nadeel is dat je aardig wat zonnecollectoren en bodemlussen nodig hebt om genoeg energie op te kunnen wekken en op te slaan voor het gehele jaar en dat je niet passief kan koelen. Maar het rendement kan geweldig zijn.

In nederland is voor gesloten bodemenergie boven 30 graden, een soort van vergunning nodig. Maar deze worden afgegeven (met enig overtuigen) en zijn in nederland ook systemen gerealiseerd.

[pleio65]

Supermario16 schreef op maandag 24 december 2018 @ 18:10:
Ik heb wat "ervaring" (ouderlijk huis) met het opslaan van hitte uit heatpipes in de grond (4200L tank, 1m diepte). Het probleem is echter dat je, vooral in de zomer, water van 70 C niet lang genoeg op temperatuur kunt houden om er in de winter gebruik van te maken: het verlies (in die specifieke situatie) is te groot. Misschien dat het dieper in de grond wel mogelijk is, maar dan is het niet meer praktisch een tank te gebruiken.

Ik heb ook wel eens nagedacht over het ingraven van een 30.000 liter tank in de tuin. Met pur isoleren, de grond in en zonnecollectoren er op aansluiten. Maar als je berekent hoe lang je met de inhoud kunt doen valt dat erg tegen.

Gesteld: 30.000 Liter water breng je op max. 40 graden in de zomer. In het najaar hou je de tank met de zonnecollectoren een beetje op temperatuur. Je hebt 25 graden als minimale temperatuur nodig. Dan onttrek je 15 graden is 523 Kw aan warmte uit de tank. Daarmee kan ik 2,5 week max. in deze maand mijn normale woning mee verwarmen. Als warmte voorraad heb je er dus niet veel aan.

[ktf]

De informatie rondom de Drake Landing Solar Community had ik hier en daar ook gelezen inderdaad.

Op zich kunnen de fabriekshallen ook verwarmt worden met een warmtepomp, maar dan zal de aanvoertemp (nu 70 graden max) omlaag moeten door meer stralingspanelen op te hangen. Daar komt bij dat een kwart van het gasverbruik nu voor rekening komt van een grote oven die elke dag wordt opgestookt naar 60 graden. Je aanvoertemp kan dan natuurlijk niet naar beneden.

Ik had zelf even zitten rekenen voor enkel die oven, en kwam uit op een tank/waterberging iets meer dan 1 miljoen liter water, dus dat is nogal een hoop graafwerk. Het collectoroppervlak had ik geschat op 64m², maar dat is misschien een beetje aan de krappe kant. Ik had als volgt gerekend -> vuistregel is 1kWh per Wp per jaar voor PV-panelen, dus als ik dat ook aanhoud voor zonnecollectoren, en er dan de helft afhaal (efficientie bij 70 graden gemiddeld) met een instraling van 800W/m² dan zit ik op 400kWh per m² paneel per jaar. Totale opbrengst is dan 25MWh (edit: per jaar), en ik heb 13 MWh (edit: per stookseizoen) nodig voor die oven.

Als ik dit in de grond op zou kunnen slaan is het waarschijnlijk een stuk goedkoper (en er gaat minder terrein rondom het gebouw verloren), maar op zich is een tank van 5m diep, 20m lang en 11m breed (excl isolatie) ook nog wel te verantwoorden.

[Aeogenia]

Als vuistregel zou ik 2GJ/m2 (555kWh), jaaropbrengst voor de zonnecollectoren aanhouden, dus jou inschatting lijkt mij realistisch. 64m2 collectoren is dan 128GJ (35500kWh).

Als je stralingspanelen wilt gebruiken, is de buffer maar tot 50-60°C (max ∆T40K) te gebruiken. Dit omdat het vermogen van een stralingspaneel, kwadratisch verminderd met de watertemperatuur. Bij vloerverwarming of luchtverwarming, is de buffer wel tot 30°C (max ∆T60K) te gebruiken.

Voordat je hiermee verder gaat, raad ik je aan om even een prijsindicatie van het leveren en installeren van een ondergrondse geisoleerde tank op te vragen. Als het aanbrengen van vloerverwarming al te kostbaar is, verwacht ik dat de inverstering van 64m2 zonnecollectoren, een techniekruimte en een 1100m3 buffer (of bodemlussen met vergunning), ver boven je budget zal gaan.

Het plaatsen van lucht/water warmtepompen, i.c.m. met water gevoede luchtverwarmers in de hallen, zal denk de goedkoopste manier zijn om de hallen zonder gas te verwarmen.

[ktf]

Aeogenia schreef op woensdag 26 december 2018 @ 14:34:
Als het aanbrengen van vloerverwarming al te kostbaar is, verwacht ik dat [...]

Het punt is niet dat vloerverwarming geld kost. Het probleem is, dat de vloer hier in de 30 jaar dat hij hier ligt al 2cm gezakt is (niet onderhijd) en dat er allerhande machines in verankert staan op verschillende plekken. Vloerverwarming is dus niet zo zeer te kostbaar, maar vooral onpraktisch.

Aeogenia schreef op woensdag 26 december 2018 @ 14:34:Als je stralingspanelen wilt gebruiken, is de buffer maar tot 50-60°C (max ∆T40K) te gebruiken. Dit omdat het vermogen van een stralingspaneel, kwadratisch verminderd met de watertemperatuur. Bij vloerverwarming of luchtverwarming, is de buffer wel tot 30°C (max ∆T60K) te gebruiken.

Ik had hier en daar begrepen dat op zich een hogere delta T ook wel werkt, maar dan alleen bij hoge instraling. Ik heb dit soort grafiekjes langs zien komen: (dit is maar een voorbeeld natuurlijk)

Dan zou de pomp wel stilgezet moeten worden bij zware bewolking o.i.d. Uiteraard is een lagere buffertemperatuur ook te overwegen, dan moeten er gewoon meer stralingspanelen bij. Ik denk alleen dat in ons geval meer stralingspanelen meer kost dan meer zonnecollectoren gebruiken.

Sorry, ik heb je helemaal verkeerd begrepen. Je schreef stralingspanelen, maar ik las zonnecollector. (daar is natuurlijk ook sprake van een afnemend rendement bij hogere watertemperatuur) Gek genoeg zegt de theorie inderdaad dat dit kwadratisch gaat, maar in de praktijk is het nagenoeg lineair. (zie deze data) Ik heb inderdaad rekening gehouden met dit fenomeen in het berekenen van de hoeveelheid water die nodig is.

Edit:

Het plaatsen van lucht/water warmtepompen, i.c.m. met water gevoede luchtverwarmers in de hallen, zal denk de goedkoopste manier zijn om de hallen zonder gas te verwarmen.

Vroeger hebben we hier luchtverwarming gehad, maar dat werkt niet. Als er hier een overheaddeur opengaat (en dat gebeurt nogal vaak) is alle warmte direct foetsie. Met stralingsverwarming blijft de lucht zelf redelijk koel, maar voelt het wel warmer aan. Dan is het nadat de overhead deur dicht is weer snel aangenaam.

[ Voor 25% gewijzigd door ktf op 27-12-2018 14:41 ]

[Femme]

Je hebt nogal hoogwaardige warmte nodig. Seizoensopslag lijkt me daardoor lastig omdat je aan het eind van de winter nog steeds water van 60°C wil hebben die je direct zonder opwaardering kunt gebruiken. Wellicht zijn er warmtepompen die goed overweg kunnen met een hoge aanvoertemperatuur. Je zou dan seizoensopslag kunnen combineren met een warmtepomp. Doet je opslag een temperatuur van meer dan 60 graden dan haal je daar direct warmte uit en bij een lagere temperatuur laat je de warmte door een warmtepomp opwerken naar 60 graden.

Een eenvoudige oplossing zou zijn om gewoon infraroodpanelen op te hangen op plekken waar de werknemers warmte nodig hebben en dan het dak volgooien met PV-panelen. Qua installatie is dat een veel makkelijkere oplossing. De COP van een infraroodpaneel wordt nooit beter dan 1. Daar staat tegenover dat je minder loze lucht zult verwarmen.

[ktf]

Femme schreef op donderdag 27 december 2018 @ 17:04:
Een eenvoudige oplossing zou zijn om gewoon infraroodpanelen op te hangen op plekken waar de werknemers warmte nodig hebben en dan het dak volgooien met PV-panelen.

Een oplossing voor wat, precies? Er hangen nu ook al (watergevoedde) stralingspanelen, dus daarin veranderd niks. Specifieker ophangen gaat niet, want het is een hal van 8,5m hoog, dus echt gericht gaat de warmte nooit zijn.

We hebben hier 500kW aan CV--branders staan, dus dat elektrisch maken lost niks op, behalve dat we dan van het gas af zijn. Wat betreft PV ophangen, dit gebouw heeft een grote aansluiting, dus geen salderingsregeling of subsidie van wat voor soort dan ook, dus PV verdient zich binnen geen enkele redelijke termijn terug.

Sorry Femme, ik snap niet precies wat je redenering is achter deze oplossing. Kun je hem misschien verder toelichten?

[Erasmo]

ktf schreef op vrijdag 28 december 2018 @ 08:38:
[...]

Een oplossing voor wat, precies? Er hangen nu ook al (watergevoedde) stralingspanelen, dus daarin veranderd niks. Specifieker ophangen gaat niet, want het is een hal van 8,5m hoog, dus echt gericht gaat de warmte nooit zijn.

We hebben hier 500kW aan CV--branders staan, dus dat elektrisch maken lost niks op, behalve dat we dan van het gas af zijn. Wat betreft PV ophangen, dit gebouw heeft een grote aansluiting, dus geen salderingsregeling of subsidie van wat voor soort dan ook, dus PV verdient zich binnen geen enkele redelijke termijn terug.

Sorry Femme, ik snap niet precies wat je redenering is achter deze oplossing. Kun je hem misschien verder toelichten?

Over PV gesproken, met een grootverbruikers aansluiting kun je inderdaad niet salderen maar je kunt ook daarop nog flink mee besparen. Waarschijnlijk heb je sowieso een minimum verbruik van een paar kW, dat kun je sowieso al op je dak leggen zonder je zorgen te maken over salderen.

Trouwens, die grootverbruikers aansluiting is die omdat je constant veel stroom trekt of omdat sommige machines een flinke aanloopstroom hebben?

[ktf]

Erasmo schreef op vrijdag 28 december 2018 @ 10:55:
Trouwens, die grootverbruikers aansluiting is die omdat je constant veel stroom trekt of omdat sommige machines een flinke aanloopstroom hebben?

Aanloopstroom is sowieso niet iets waarvoor je een grootverbruikaansluiting neemt: stoppen zijn sowieso traag en piekvermogen wordt per 15 minuten genomen. Er staat hier gewoon een heleboel machinerie.

Ik heb alles nog eens op een rijtje gezet, en als ik helemaal van het gas af zou willen zou ik voor het opslaan van de warmte van een gemiddeld jaar, als ik uitga van een buffer die van 80 naar 60 graden afkoelt gedurende het seizoen, een 'kelder' met 22 miljoen liter water nodig hebben. Zelfs als ik de kelder 13m diep maak (dat is de lengte van de heipalen bij de bouw geweest, dus dat is goed af te graven denk ik) dan moet ongeveer 1800m² terrein afgegraven worden. Ik vrees dat dat toch iets te duur gaat worden

Het heeft me wel aan het denken gezet: veel nieuwbouw gaat nu aan de warmtepomp met bodemcollector. Als er goed geïsoleerd wordt en overal vloerverwarming wordt toegepast, zou je dan met voldoende bodemlussen wél voldoende hebben aan die 30 graden die de overheid hanteert als limiet voor de circulatievloeistof? Als je de grond al weet op te warmen tot 25 graden heb je nog steeds maar heel weinig marge t.o.v. de 18 tot 20 graden waarnaar je je huis op wilt stoken. Zouden zonnecollectoren zin hebben om de efficiëntie van je warmtepomp dan te verhogen, door de hogere brontemperatuur?

[Steyn_E]

Volgens mij ga je altijd een warmtepomp nodig hebben, de grond zelf is geen geweldig opslagmedium. Je kunt beter investeren in PV als huishouden om je warmtepomp op te draaien.

Wil je hoogwaardiger warmte uit de aarde moet je ontzettend diep boren, dan heb je het over geothermie. Is dat voor jullie misschien een optie? De investering is hoog, maar je hebt wel een veel hogere aanvoertemperatuur die zelfs eerder verlaagd dan verhoogd moet worden. Opslag van dergelijke hoeveelheden warmte van september tot april is niet praktisch haalbaar. Je hebt nou eenmaal veel warmte nodig voor een dergelijke hal. Ik zie prijzen van over de miljoen per MW thermische energie, maar het schijnt volledig afhankelijk te zijn van je locatie. De diepte waarop je hoogwaardige warmte kunt winnen verschilt nogal. Maar da's de enige manier waarop ik me kan voorstellen dat je, volledig groen, kunt verwarmen (zonder vloerverwarming). Maar dat zijn dingen die je als wijk/compleet industrieterrein kunt overwegen, de aanloopkosten zijn schrikbarend. Misschien toch eens naar vloerverwarming gaan kijken

[Aeogenia]

Bij stalingpanelen zit je vast aan hoog temperatuur verwarming, daardoor heb je een relatief grote buffer nodig. Je kan de warmtebuffer wel opwarmen tot +/-90°C, maar dan niet lager afkoelen dan +/-60°C. Onder deze temperatuur is het comfort van stalingspanelen veel lager, doordat het aandeel staling t.o.v. convectie lager wordt. Er moeten erg veel panelen worden bijgeplaatst, om een lagere watertemperatuur te hanteren.

Als je als alternatief eerst het hoge temperatuur water vanuit de buffer, eerst door de stalingspanelen stuurt en daarna door een aantal watergevoede luchtverwarmers, kan je een veel hogere ∆T behalen en hierdoor effectief veel meer energie opslaan in de buffer. Plus je kan bij een veel lagere buffertemperatuur al warmte leveren. Effectief houdt je dan de hal, op een hogere basistemperatuur.

Je hoeft echter niet een buffer te plaatsen, welke de energieopwekking van een geheel jaar kan bufferen. Een (redelijk) deel van de energie uit de zonnecollectoren, zal direct of binnen enkele dagen gebruikt (kunnen) worden. Standaard cilindrische buffers zijn er tot ongeveer 100m3, vanwege limieten qua weg-transport. Het aanbrengen van een op locatie gestorte betonnen waterkelder, gaat aanzienlijk veel investering vragen.

ktf schreef op zaterdag 29 december 2018 @ 14:39:
[...]
Het heeft me wel aan het denken gezet: veel nieuwbouw gaat nu aan de warmtepomp met bodemcollector. Als er goed geïsoleerd wordt en overal vloerverwarming wordt toegepast, zou je dan met voldoende bodemlussen wél voldoende hebben aan die 30 graden die de overheid hanteert als limiet voor de circulatievloeistof? Als je de grond al weet op te warmen tot 25 graden heb je nog steeds maar heel weinig marge t.o.v. de 18 tot 20 graden waarnaar je je huis op wilt stoken. Zouden zonnecollectoren zin hebben om de efficiëntie van je warmtepomp dan te verhogen, door de hogere brontemperatuur?

Ja dat kan, zonnecollectoren worden wel vaker gekoppeld aan een bodemenergiesysteem, om het rendement te vermogen of als er te weinig ruimte is voor meer lussen.

Een gesloten bodemenergiesysteem (lussen), heeft echter een sterk verloop in de mediumtemperatuur door het gehele jaar. Omdat geleiding de enige warmteoverdracht is, is er altijd een temperatuurverschil nodig tussen de lussen en bodem. Hoe groter het vermogen, hoe hoger het temperatatuurverschil. Ik denk dat binnen de 30°C temperatuursgrens, alleen ZLTV vloer/luchtverwarming i.c.m. een passief huis met aanzienlijk veel lussen nog (volledig) passief te verwarmen zal zijn. Bij andere gebouwen zal passieve verwarming, alleen een deel van de totale verwarming kunnen leveren.

ktf schreef op donderdag 27 december 2018 @ 10:39:
[...]
Vroeger hebben we hier luchtverwarming gehad, maar dat werkt niet. Als er hier een overheaddeur opengaat (en dat gebeurt nogal vaak) is alle warmte direct foetsie. Met stralingsverwarming blijft de lucht zelf redelijk koel, maar voelt het wel warmer aan. Dan is het nadat de overhead deur dicht is weer snel aangenaam.

Zou een luchtsluis (een extra deur) of een luchtgordijn te overwegen zijn? Dat zou het warmteverlies aanzienlijk beperken.

Op basis van jou laatste post, kunnen wij dus uitgaan dat jij een jaarlijkse warmtevraag van 1847GJ (513MWh) hebt voor de hal?

Een grote vraag is ook nog onbeantwoord, wat is je beweegreden om dit te overwegen? Milieu? Financieel? Wettelijke verplichting? Marketing?

[ktf]

Aeogenia schreef op zaterdag 29 december 2018 @ 15:59:
Je hoeft echter niet een buffer te plaatsen, welke de energieopwekking van een geheel jaar kan bufferen. Een (redelijk) deel van de energie uit de zonnecollectoren, zal direct of binnen enkele dagen gebruikt (kunnen) worden. Standaard cilindrische buffers zijn er tot ongeveer 100m3, vanwege limieten qua weg-transport. Het aanbrengen van een op locatie gestorte betonnen waterkelder, gaat aanzienlijk veel investering vragen.

Helemaal waar, maar ik weet even niet hoe ik daar aan zou moeten rekenen. Komt nog eens bij dat de hoge watertemperatuur (als we uitgaan van de stralingspanelen) de collectoren niet gebruikt kunnen worden bij veel bewolking (dan straalt het paneel meer uit dan dat er instraalt). De grootte van de buffer wordt dan een beetje nattevingerwerk: hoe lang zijn de collectoren niet te gebruiken, en hoeveel warmte leveren ze dan als ze wel weer bruikbaar zijn.

Zou een luchtsluis (een extra deur) of een luchtgordijn te overwegen zijn? Dat zou het warmteverlies aanzienlijk beperken.

Er worden laadbakken voor vrachtwagens gemaakt, met een lengte tot 14m. Met trekker ervoor zijn ze nog langer. Een luchtsluis van die lengte betekent dat er geen werkruimte meer overblijft. Omdat de deuren ook erg hoog en breed zijn (om dezelfde reden) is een luchtgordijn ook niet echt een optie.

Op basis van jou laatste post, kunnen wij dus uitgaan dat jij een jaarlijkse warmtevraag van 1847GJ (513MWh) hebt voor de hal?

Zoiets had ik inderdaad uitgerekend.

Een grote vraag is ook nog onbeantwoord, wat is je beweegreden om dit te overwegen? Milieu? Financieel? Wettelijke verplichting? Marketing?

De investering zal zich terug moeten verdienen binnen een redelijke termijn, anders wordt het vooruitgeschoven tot een wettelijke verplichting. Marketing is leuk, maar deze branche is daar vrij ongevoelig voor.

Steyn_E schreef op zaterdag 29 december 2018 @ 15:58:
Wil je hoogwaardiger warmte uit de aarde moet je ontzettend diep boren, dan heb je het over geothermie. Is dat voor jullie misschien een optie? De investering is hoog, maar je hebt wel een veel hogere aanvoertemperatuur die zelfs eerder verlaagd dan verhoogd moet worden. Opslag van dergelijke hoeveelheden warmte van september tot april is niet praktisch haalbaar.

Ik heb inderdaad gelezen dat er wordt gesproken over 1000€ per meter boordiepte bij diepe geothermie, en dat je een kilometer of 2 a 3 diep moet zitten. Dat zou dan een project voor het hele industrieterrein worden inderdaad, niet enkel voor ons.

[ Voor 15% gewijzigd door ktf op 29-12-2018 21:25 ]

[ktf]

Voor de geïnteresseerden: Na wat informeren bij verschillende instanties ben ik bij het bedrijf Ecovat uitgekomen. Deze vaten zijn nog veel groter dan onze jaarlijkse energiebehoefte (helaas) maar het is wel interessant om te zien dat er dus mensen mee bezig zijn, ook in Nederland.

edit: ik vraag me af of zo'n vat in combinatie met een geothermiebron een interessante oplossing is voor bijvoorbeeld warmtenetten. Ik kwam bijvoorbeeld deze PDF tegen van de rijksoverheid, welke gaat over warmtenetten met warmte uit duurzame bron. Er staat bijvoorbeeld:

De geothermische bron levert de basiswarmte; in de winter vangen hulpketels (meestal gasgestookt) de pieklast op

In dat geval is opslag dus ook de missende schakel.

[ Voor 47% gewijzigd door ktf op 19-01-2019 22:10 ]

[Aeogenia]

Ga je dan verder met dit soort opslag, of gaat jou project een andere richting heen?

Een buffervat is inderdaad pure noodzaak, voor een warmtenet. Omdat anders de opwekking, gedimentioneerd moet worden op de (dagelijkse) piekvraag, wat het verhaal technisch en financieel bijna onmogelijk maakt.

[blitzkrieg]

Is wandverwarming geen optie? Ik weet niet wat voor gevels je hebt, maar bij sandwichpanelen zou je het met beugels zo tegen de wand kunnen popnagelen.
Onderste 2 meter even een geperforeerde plaat er voor ter bescherming.

[ollie1965]

Wat ik hier nog niet voorbij heb zien komen is PCM, TCM en CTES.
In de praktijk nog niet veel toegepast maar wel mogelijk (tot bepaalde grenzen).
Bijvoorbeeld warmteopslag in zoutoplossingen. ECN heeft al in het begin van deze eeuw een model ontwikkeld, en (als ik het goed heb) is er begin vorig jaar een test praktijkcase gestart.

De compacte warmteopslag (CWO of Compact Thermal Energy Storage CTES) is gebaseerd op omkeerbare endo/exotherme reacties tussen stoffenparen, zoals het chemisch binden van water aan zoutkristallen. Met behulp van zonnewarmte wordt het kristalwater uit het zout verwijderd. Het zout kan nu lange tijd worden opgeslagen en behoudt zijn warmteopslagcapaciteit, zolang er geen waterdamp bij kan komen. De zo “opgeslag en” warmte komt weer grotendeels vrij als het TCM met waterdamp in contact wordt gebracht. Op dit moment is een geschikt TCM gevonden en op laboratoriumschaal zijn reactoren gemaakt waarin dit TCM kan worden opgeladen en ontladen. Systeemontwikkeling wordt verkend.

En bij het toevoegen van vocht krijg je dan zo'n leuk plaatje

Hier een link naar een van de eerdere publicaties bij ECN voor CTES

[cdoens]

ollie1965 schreef op dinsdag 22 januari 2019 @ 09:39:
Wat ik hier nog niet voorbij heb zien komen is PCM, TCM en CTES.
In de praktijk nog niet veel toegepast maar wel mogelijk (tot bepaalde grenzen).
Bijvoorbeeld warmteopslag in zoutoplossingen. ECN heeft al in het begin van deze eeuw een model ontwikkeld, en (als ik het goed heb) is er begin vorig jaar een test praktijkcase gestart.


[...]


En bij het toevoegen van vocht krijg je dan zo'n leuk plaatje
[Afbeelding]
Hier een link naar een van de eerdere publicaties bij ECN voor CTES

Lijkt dus op het principe van die handenwarmers die een of ander kristal bevatten en warm worden als de kristallen zich vormen.
Leuk concept en hopelijk in de toekomst breed toepasbaar.