Onderzoek onder druk door externe financiering

[defiant]

Het NRC heeft een serie gemaakt over de toenemende invloed van externe financiering op wetenschappelijk onderzoek en de gevolgen daarvan.

Deel 1: De geldschieter wil wel zelf wat aan het onderzoek hebben

De groeiende afhankelijkheid van externe financiers baart wetenschappers zorgen. In een grootschalige enquête van NRC onder wetenschappers gaf 62 procent van de deelnemers aan dit een slechte ontwikkeling te vinden. Deelnemers die het een goede ontwikkeling vonden, hadden vaak toch kritiek. Ervaart u wel eens ongewenste invloed, wilde NRC weten. En zo ja, hoe ziet die beïnvloeding eruit?

Aanleiding voor de enquête was een onderzoek van een commissie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Hierin stond dat ‘projectfinanciering’, waarbij een externe partij het onderzoek betaalt, kan leiden tot „onwenselijke beïnvloeding door de financier”. Die kan zich bemoeien met de „werkwijze, interpretatie en publicatie van resultaten”, wat een bedreiging kan vormen van de „onafhankelijkheid en academische vrijheid”.

Deel 2: Overheid dwingt wetenschappers onafhankelijkheid op te geven

Wetenschappers die onderzoek doen in opdracht van de overheid worden vaak per contract gedwongen om hun onafhankelijkheid op te geven. De standaardvoorwaarden voor onderzoekscontracten van de overheid (Rijksvoorwaarden) bevatten bepalingen die strijdig zijn met de codes voor wetenschappelijke onafhankelijkheid. In een peiling van NRC onder 2.651 wetenschappers blijkt dit een terugkerende ergernis. Een tiende van de respondenten geeft aan ongewenste druk te ervaren van de overheid.

Volgens hun beroepscode moeten wetenschappers hun onderzoek publiceren, ongeacht het resultaat, maar in artikel 11, lid 4, van de Rijksvoorwaarden staat dat uitsluitend de opdrachtgever tot publicatie bevoegd is. Die kan daardoor publicatie uitstellen of helemaal afblazen. Ook staat in de Rijksvoorwaarden dat de opdrachtgever wijzigingen in de tekst mag aanbrengen.

Deel 3: Voor een klein bedrag koopt een bedrijf veel invloed

Het opstellen van een onderzoekscontract is een gevecht tussen belangen en daar springen de onderzoekers niet altijd gunstig uit. Bert Weckhuysen, universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht, heeft als onderzoeker in de chemie veel met bedrijven gewerkt. Hij zegt dat vooral grote bedrijven beter onderhandelen en betere advocaten hebben dan de universiteit. „Je moet sterk in je schoenen staan. Je kunt speelbal worden in een flipperkast. Hier geldt niet: ‘U vraagt, wij draaien.’ Als een onderzoek in opdracht van een bedrijf wetenschappelijk niets oplevert, moet je het niet doen.”

Toch kunnen onderzoekers private partijen niet zomaar afwijzen. Steeds vaker eist een overheidsfonds als NWO of ZonMw dat een bedrijf mee betaalt. „ZonMw vraagt dat”, zegt voorzitter en hoogleraar neurologie Jeroen Geurts, „om in het belang van patiënten sneller toepassingen te vinden voor innovaties”. En niet alleen bij programma’s die specifiek bedoeld zijn voor publiek-private-samenwerkingen. Ook bij fondsen voor fundamenteel onderzoek voelen wetenschappers deze druk.

Maar met een verplichte co-financier zijn de verhoudingen volgens hem minder duidelijk. „Je moet als wetenschapper gaan leuren met een voorstel. Dat maakt je kwetsbaar voor de eisen van een bedrijf. Soms gaat het maar om kleine bedragen. Vijftigduizend euro op een onderzoeksbudget van een half miljoen is niet veel geld, maar probeer maar eens bedrijven bereid te vinden het te geven. En met zo’n klein bedrag kopen bedrijven best veel invloed.”

Het probleem zit hem dus voornamelijk in co-financiering van wetenschappelijk onderzoek waarin bedrijven onevenredig veel invloed kunnen uitoefenen op het onderzoek en daarmee ook uiteindelijk vaak ook de resultaten. Dit terwijl in de wetenschap onderzoek onafhankelijk behoort te zijn. Het is niet alsof bedrijven zelf niet de middelen hebben om onderzoek te doen, maar onderzoek dat geheel afkomstig is van een bedrijf met bepaalde belangen zal niet hetzelfde gewogen worden als onafhankelijk onderzoek.

Dat dit nu gebeurd mag natuurlijk geen verassing zijn, dit is gewoon het te verwachten resultaat van onevenredige machtsverhoudingen en onvoldoende garanties voor onafhankelijkheid. De vraag is natuurlijk wat er moet veranderen om ongewenste invloed van externe financiering te vermijden?

Of heeft iemand werkzaam in deze sector persoonlijke ervaringen met dit fenomeen?

[alexthegrat]

Ik ben momenteel aan het promoveren in de chemie, ik heb hier tot op zekere hoogte ook mee te maken. Het project waaraan ik sinds 2 jaar bezig ben wordt gedeeltelijk gefinancierd vanuit een bedrijf, en gedeeltelijk door NWO. Een van de gevolgen hiervan is dat alles wat ik wil publiceren (niet alleen in de vorm van artikelen; ook bijvoorbeeld een poster of een praatje) eerst goedgekeurd moet worden door een commissie waar alle partijen deel van uitmaken.

Hier maakte ik mij in het begin een beetje zorgen om, omdat het lastig is om in te schatten hoe een bedrijf tegen publicatie aankijkt. In mijn geval valt dat erg mee; ik krijg vrij veel vrijheid in het kiezen van de richting van mijn onderzoek, en er is tot nu toe nog nooit iets afgewezen wat ik wilde publiceren.

Ik kan mij echter voorstellen dat daar een enorm verschil in kan zitten tussen verschillende bedrijven. Het is aan de ene kant logisch dat een partij die geld verstrekt inspraak heeft op het al dan niet publiceren (het kan tenslotte om aardig significante bedragen gaan). Anderzijds wringt het wel een beetje; in veel gevallen komt de meerderheid van het geld vanuit een partij als NWO, waardoor het naar mijn inzien wel een soort plicht is om je onderzoeksresultaten beschikbaar te stellen aan de maatschappij.

In het kort: ik denk dat deze ontwikkeling een stap in de verkeerde richting is, hoewel dit in mijn eigen positie gelukkig nog meevalt

[Sissors]

Ik moest ook altijd toestemming vragen, maar dat was puur een formaliteit. Nooit ook maar enig probleem geweest. Ik kan me wel voorstellen dat het verschilt per vakgebied. Echter laten we ook realistisch zijn: genoeg onderzoek wat nu op zijn minst gedeeltelijk door bedrijven wordt gefinancieerd zou totaal oninteressant zijn voor de overheid om te financieren zijn en enkel verspilling van belastinggeld.

[alexthegrat]

Sissors schreef op donderdag 6 september 2018 @ 16:24:
Ik moest ook altijd toestemming vragen, maar dat was puur een formaliteit. Nooit ook maar enig probleem geweest. Ik kan me wel voorstellen dat het verschilt per vakgebied. Echter laten we ook realistisch zijn: genoeg onderzoek wat nu op zijn minst gedeeltelijk door bedrijven wordt gefinancieerd zou totaal oninteressant zijn voor de overheid om te financieren zijn en enkel verspilling van belastinggeld.

Daar heb je zeker gelijk in. In de groep waar ik werk wordt echter veel fundamenteel onderzoek gedaan, waarvoor het moeilijk kan zijn om financiële steun uit het bedrijfsleven te krijgen. Dat is in principe geen probleem, over het algemeen wordt geld vanuit de overheid meer gebruikt voor fundamenteel onderzoek.

Het probleem is alleen dat voor veel beurzen en projecten verwacht wordt dat er een deel van het geld vanuit bedrijven moet komen. Op die manier krijgt een bedrijf relatief veel inspraak, waardoor (in mijn directe omgeving) vaak de focus meer verschuift naar de toepassing en niet zozeer naar het verzamelen van fundamentele kennis.

[Mx. Alba]

Dit is inderdaad een probleem. Wat er tegenwoordig regelmatig gebeurt is dat er wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt waarvan dan de resultaten gepubliceerd worden, maar dat onderzoek wordt vervolgens niet gereproduceerd om die resultaten te valideren. Want aan het valideren van het onderzoek van een ander valt geen geld te verdienen... Terwijl het wel een wezenlijk onderdeel van de wetenschappelijke methode is, die dus zo (groten)deels wegvalt.

Zo is er bijvoorbeeld al decennia gerede twijfel over de LD50 (een maat van giftigheid) van nicotine. Het lijkt erop dat die minimaal een factor 10 te laag is, waardoor nicotine dus in werkelijkheid minimaal 10x minder giftig is dan aan de hand van de bestaande officiële waarde wordt aangenomen. Dat zou allerlei gevolgen hebben met name voor wetgeving rondom e-sigaretten en de daarin gebruikte vloeistoffen, waarvan een groot deel zich beroept op het feit dat nicotine zeer giftig is volgens de officiële LD50. Maar er is geen enkele partij met de nodige middelen in geïnteresseerd om dat oude onderzoek waaruit die verkeerde LD50 is gehaald over te doen om uiteindelijk de officiële waarde bij te stellen. En dus blijft er wetgeving bestaan die gebaseerd is op hoogstwaarschijnlijk incorrecte wetenschappelijke gegevens.

[Brent]

Wiens brood men eet...

Een ding is prettig: wetenschap is internationaal. Die financieringsculturen zijn tussen landen meestal erg verschillend, en zijn en soort competitie op zich: voor het dicht op de applicatie onderzoek waar het hier om gaat, staat vaak wel een instituut in een land waar het fundamentelere onderzoek gedaan wordt.

Waar ik me minstens zoveel zorgen over maak (dit hangt overigens van het vakgebied af) is het binnendringen van managementcultuur in de wetenschappelijke organisatie. Moeten phd/postdocs 'leveren'? Optimaliseert men voor de H-index? Mag er pas gepromoveerd worden na x publicaties? De Minister is in dit opzicht ook geen fijne werkgever, en vind nog veel makkelijker ingang in dat wat inmiddels een beroep onderzoeker is geworden, ipv roeping wetenschapper. Ik zie daar in mijn instituut iig geen discussie over: dit is een 'fabriek' en we maken hier oplossingen, we halen targets. Zal komen doordat we dicht op toepassing zitten, en niet enkel de geldschieter maar ook de patient iets verwacht, maar desalniettemin weet ik inmiddels dat tussen wetgeving, geldschieters (industrie en Minister) en de toepassing er maar weinig ruimte lijkt voor wat we hier wetenschap noemen.

Nu is dat niet per se een probleem: je kiest als onderzoeker zelf voor het vakgebied, en je weet tevoren dat mathematische fysica en agriculturele bedrijfskunde tot een verschillend soort onderzoeksposten leiden, en externe druk(punten) groter zullen zijn dichter op toepassingen. Toch vind ik het jammer om professoren op de rechterkant van die as 'publish or perish' te horen zeggen. Die zou zich imho in eerste instantie de wetenschappelijke cultuur en randvoorwaarden van zijn instituut en studenten moeten waarborgen, pas daarna zich (eventueel) druk maken over de metrisatie daarvan.

Onder invloed van de wetenschappelijke competitie sneuvelt, zou ik schatten, minstens zoveel integriteit als knievallen voor de extern financierder. Die competitie is, voor mijn gevoel, grotendeels het gevolg van het moeten vechten voor de juiste hoeveelheid en combinaties van 'achievements' op het CV tbh van de financierder, overheden incluis. In plaats van een lumpsum per uni/instituut een ingewikkeld beurzensysteem: heeft het tot 'betere' wetenschap geleid? Meten is weten, dat is zo, maar meten is ook kiezen. Met een liniaal lijkt alles recht (als jullie me de vrije variatie op met een hamer past alles toestaan).

[Mx. Alba]

Nog een ander punt is trouwens dat fundamenteel onderzoek (dus onderzoek naar diepere inzichten die niet direct kunnen leiden tot financieel gewin) voornamelijk met overheidsgeld gedaan wordt. Vervolgens, gebaseerd op dat fundamentele onderzoek, wordt er praktisch onderzoek gedaan naar toepassingsmogelijkheden. En daar wordt dan vervolgens, vooral in het geval van de farmaceutische industrie bijvoorbeeld, grof geld mee verdiend. Maar dat is allemaal mogelijk geweest dankzij geld van ons allen - waarom eist de staat niet gewoon een deel van die winst op?

Bijvoorbeeld die professor in Groningen die moleculaire motortjes heeft ontwikkeld die in de toekomst gebruikt kunnen worden om medicijnen letterlijk gericht naar een zieke cel toe te fietsen. De farmaceutische industrie gaat daar zonder twijfel wereldwijd bakken vol geld mee verdienen. Maar zonder dat eerste fundamentele onderzoek, met Nederlands belastinggeld bestaald, zou dat allemaal nooit mogelijk zijn.

[Brent]

Praktisch hangt dat af van of hij patenten aanvraagt en of er binnen de looptijd daarvan iemand producten gaat verkopen die van zijn kennis gebruik maken. Zoja, dan krijgt hij wat (en dat is niet ongebruikelijk). Zonee, dan heeft hij met publiek geld (aanname, heb ik niet geverifieerd) een publieke ontdekking gedaan die door iedereen gebruikt (en dus gecommercialiseerd) mag worden.

Het filosofische antwoord ligt in hoe je die metrisatie ziet. Wil je alles meten, begroten, scoren, kwantiseren? 'We' doen dat steeds meer met alles in de samenleving, dus ontkomt de wetenschap ook niet, een groep mensen die beroepshalve probeert te kwantiseren. Ik zie deze neiging in het vakgebied maar ook erbuiten verder doorslaan: de notie van wetenschap om de wetenschap moet uiteraard blijven bestaan, net zoals privacy om de privacy, rechten om de rechten, etc. Misschien dat een mooi samenvattend woord voor is/moet komen. Bovendien is het bittere noodzaak: revoluties in inzichten laten zich niet voorspellen/begroten, die gebeuren buiten de 'productie' om. De kunst zal dan zijn die ruimte niet te klein te laten worden, en ik vraag me soms af of de overheid daar wel over na denkt bij haar eigen geldstroom, die toch behoorlijk is verschoven afgelopen jaren.

[bwerg]

Mx. Alba schreef op woensdag 12 september 2018 @ 16:20:
Maar er is geen enkele partij met de nodige middelen in geïnteresseerd om dat oude onderzoek waaruit die verkeerde LD50 is gehaald over te doen om uiteindelijk de officiële waarde bij te stellen.

Als dit klopt, zou de tabaksindustrie dit gewoon kunnen aantonen door onafhankelijke onderzoekers te financieren. Geld genoeg, en als jouw theorie klopt is er geen beïnvloeding nodig voor het gewenste resultaat (d.w.z. gewenst voor de tabaksindustrie).

[Sissors]

Inderdaad, claimen dat er geen geld is voor onderzoek waar een miljarden industrie van profiteert lijkt me erg sterk. Onderzoek omdat verwacht wordt dat het nog schadelijker zou zijn dan al bekend zou juist moeilijker te financieren zijn.

Overigens zijn er wel meer redenen dat controle onderzoeken weinig gebeuren. Ik denk zelf dat geld slechts een beperkte reden is. Ego's zullen een rol spelen: Veel aanzien krijg je niet erbij als je onderzoek enkel herhaalt. Belangrijker nog is echter dat het gewoon totaal niet interessant is voor degene die het uitvoert. Ik ben een PhD gaan doen om wat nieuws te ontwerpen (en in andere vakgebieden iets nieuws te onderzoeken). Als ik gewoon een bestaand iets had moeten kopieren was ik echt niet een PhD gaan doen.

[Mx. Alba]

bwerg schreef op woensdag 12 september 2018 @ 17:59:
[...]

Als dit klopt, zou de tabaksindustrie dit gewoon kunnen aantonen door onafhankelijke onderzoekers te financieren. Geld genoeg, en als jouw theorie klopt is er geen beïnvloeding nodig voor het gewenste resultaat (d.w.z. gewenst voor de tabaksindustrie).

Maar daarmee zou de tabaksindustrie hun grootste bedreiging ooit helpen: de elektronische sigaret. Het is dus niet in hun belang om dat te doen. De farmaceutische industrie houdt zich ook afzijdig want die verdienen fortuinen aan middelen die ook concurreren met de e-sigaret. En van overheden hoef je ook niets te verwachten, die vinden het wel best zo omdat het lastig is om op vape gear accijnzen te heffen.

[ Voor 9% gewijzigd door Mx. Alba op 12-09-2018 18:40 ]

[Brent]

Sissors schreef op woensdag 12 september 2018 @ 18:31:

Overigens zijn er wel meer redenen dat controle onderzoeken weinig gebeuren. Ik denk zelf dat geld slechts een beperkte reden is. Ego's zullen een rol spelen: Veel aanzien krijg je niet erbij als je onderzoek enkel herhaalt.

Bij fondsaanvragen is het een vast onderdeel: wat is de innovatie? Een grondig nadoen van een belangrijk bestaand onderzoek, of een statistische analyse van voorgaande artikelen, dat is weinig sexy voor de man op de knip. Onderzoekers zelf staan daar in mijn ervaring wel positiever tegenover, al hebben die het innovatie-mantra wel aardig geinternaliseerd en zullen om die reden er misschien minder positief over zijn. Tegelijkertijd worden er bergen review artikelen gepubliceerd die niets meer dan samenvattingen zijn. Dat is -- mijn mening -- een methode voor de wat seriore stafleden toch nog wat aan de H-index te spijkeren. Kwantitatievere review studies, daar zitten veel wetenschappers op te wachten, en juist hier loop je natuurlijk altijd aan tegen de repetativiteit van onderzoek aan: dat is soms niet mogelijk, maar ook best vaak omdat met software en dataset niet publiceren. Hier zou een beurs-beheerder op kunnen inspelen, maar dat heb ik nog niet gezien eigenlijk.


In elk geval: wat mij betreft zijn de toegenomen publicatiedruk, en kleinere eerste geldstroom en dus beurs-aanvraag druk, waarbij een innovatie genoemd moet worden (oftewel een doel, terwijl wetenschap doelloos kan zijn), ook van grote invloed op de vorm van onderzoek.

[ Voor 12% gewijzigd door Brent op 12-09-2018 19:28 ]

[defiant]

Even een relevant geval van dit fenomeen, hoewel het vanzelfsprekend gerelateerd is aan corona, is het onderwerp toch beter hier op z'n plek aan het gaat om het fenomeen van publiek/private investeringen.
Farmaceuten voorkwamen onderzoek naar epidemieën

Farmaceuten hebben twee jaar geleden een voorstel van de Europese Commissie gedwarsboomd om Europees onderzoeksgeld te gebruiken voor betere voorbereiding op epidemieën. Dat blijkt uit onderzoek van de Brusselse lobbywaakhond Corporate Europe Observatory (CEO) naar de invloed van grote bedrijven op Europees onderzoeksbeleid. De Commissie wilde in 2018 een onderzoekslijn starten die de ontwikkeling van vaccins in voorbereiding op een epidemie zou vergemakkelijken. Maar door het ontbreken van steun van de farmaceutische industrie ging dat niet door.

CEO onderzocht hoe de industrie invloed uitoefent op de verdeling van Europees onderzoeksgeld. Het rapport toont hoe bedrijven via zogeheten publiek-private samenwerkingen erin slagen de vraagstelling van de onderzoeken te beïnvloeden en de resultaten voor eigen gewin te gebruiken.

Binnen de academische wereld zijn er al langer zorgen over de toenemende afhankelijkheid van externe financiers. In een NRC-enquête onder meer dan 2.500 wetenschappers zei in 2018 meer dan de helft zorgen te hebben over ongewenste beïnvloeding door externe financiers.

De programma’s zijn bedoeld om oplossingen te vinden voor maatschappelijke vraagstukken, bijvoorbeeld onderbelichte ziektes waarmee vooral arme delen van de wereld kampen. Maar CEO concludeert dat vooral bedrijven grote invloed hebben op het bepalen van de prioriteiten. Zo slagen ze erin publiek geld te gebruiken voor onderzoek dat ze zelf toch al wilden uitvoeren. De resultaten komen het publieke belang bovendien niet altijd ten goede. Zo beschrijft CEO een onderzoekslijn naar het goedkoper produceren van een HIV-remmer die door het farmaceutische bedrijf Sanofi gebruikt zou zijn voor het verminderen van de productiekosten van een eigen kankermedicijn.

Het CEO-rapport sluit niettemin aan bij kritiek die al langer klinkt in het Europees Parlement. „Kort door de bocht worden publieke middelen gebruikt voor private winsten”, zegt de groene Europarlementariër Petra de Sutter.

Het desbetreffende rapport is hier te lezen:
In the Name of Innovation: Industry controls billions in EU research funding, de-prioritises the public interest

Op deze manier zie dus de gevolgen van private belangen bij keuze en doorgang projecten en hoe die dus rechtstreeks ingaan tegen algemene publieke belangen. Zeker op dit soort gebieden laat het maar weer eens zien dat het algemene belang niet gebaat bij dit soort constructies, het alternatief vergt echter eerst het afstand willen en durven nemen van een model dat op papier zowel ideologisch als financieel ideaal lijkt voor veel partijen.

[Brent]

Sowieso is medisch-technologisch onderzoek een mijnenveld waar commerciële belangen achter elke punt en komma schuil gaan. Ik heb gewerkt bij een ziekenhuis waar je waarschijnlijk wel van gehoord hebt, en misschien zelfs aan de deur voor gedoneerd hebt, en daar werd onderzoek niet alleen in de farmacologische hoek als instrument gezien een stukje tech aan de man te brengen. Papers == commercials, het onderscheidt was daar totaal zoek. Hoe verder van de toepassing, hoe beter de papers en hoe bewuster men leek overigens. Professor-titels werden daar ook desnoods semi-aangekocht. En dat nog naast het 'reisbeleid'. (waar heb ik dit kwartaal eens zin in om betaald bier te drinken?) Ik voelde me vrij alleen in de kritische blik hierop.

Ik trok het niet meer, maar, mits je je scrupules opzij kunt zetten, is er, zeker na een overstap naar een farmacologisch bedrijf, heel prettig van te leven. Zoals een naar AstraZeneca afgezwaaide onderzoeker eens liet blijken, is goed contact met wetgevers van levensbelang voor een medisch-commerciële partij. Of dat nu via eigen juristen is die wetgevers op de voet volgen of door een draaideurbeleid in die wereld.

[Tuttel]

defiant schreef op maandag 25 mei 2020 @ 23:08:
Even een relevant geval van dit fenomeen, hoewel het vanzelfsprekend gerelateerd is aan corona, is het onderwerp toch beter hier op z'n plek aan het gaat om het fenomeen van publiek/private investeringen.
Farmaceuten voorkwamen onderzoek naar epidemieën

[...]

[...]

Het desbetreffende rapport is hier te lezen:
In the Name of Innovation: Industry controls billions in EU research funding, de-prioritises the public interest

Leuk dat je dit deelt!

Nu ben ik niet zozeer inhoudelijk betrokken bij deze specifieke Joint Technology Initiatives (JTIs), maar speel ik wel een rol in de Nederlandse vertegenwoordiging richting de EC met betrekking tot het overkoepelende kaderprogramma Horizon 2020. Nu kan ik me goed vinden in de strekking van het rapport en zijn de zorgen terecht, maar mist er wel enige nuance in de basis waarop de conclusies getrokken worden.

Onder Horizon 2020 vallen een heel scala aan research en innovatie programma's met in totaal een budget van ongeveer €80 miljard voor de periode 2014-2020. Nu wordt er over de hele breedte zeker gelobbyd om bepaalde onderwerpen op de agenda te krijgen, maar juist de JTI programma's zijn by design meer in lijn met de wensen van de respectievelijke industrie. Zo steekt de EU €1.6 miljard in het de Innovative Medicine Initiative (IMI2) JTI met minstens een gelijke in-kind bijdrage van de industrie, maar ook apart nog €7.5 miljard steekt in het societal challenge programma voor health.

Het rapport is scoort ook wel erg makkelijk door nu in hindsight het verwijt te maken dat er bepaalde topics niet op de agenda zijn gekomen zoals "epidemic preparedness".

Dat neemt overigens niet weg dat het rapport zeer terecht een een aantal problemen aankaart die breder zijn te trekken dan enkel de genoemde JTIs. Zo is de lobby om bepaalde topics op de agenda te krijgen vrij sterk. Niet alleen door de industrie, maar ook kennisinstellingen en bestaande consortia oefenen druk uit om hun onderwerpen in het programma te krijgen.

Zeker de grotere partijen kunnen zaken soms forceren door een gevoel van afhankelijkheid van ze. Dit geldt zowel voor de bureaucraten als in dat de grotere partijen wel betrokken moeten zijn wil het project succesvol impact kunnen maken, als hun rol binnen consortia dat ze hun kleinere partners makkelijk overrulen en de zaken naar meer naar eigen hand kunnen zetten.

Daarnaast heeft de EC weinig grip op in hoeverre de industrie daadwerkelijk de beloofde in-kind bijdrage levert. Er is hier geen eenduidige berekening of methode voor om dit goed te rapporteren. Daarbij is er zelfs ook meer een algemene tendens gaande om juist het rapporteren te versimpelen en zo de administratieve last te verminderen.

Waar ze ook moeite mee hebben is het meten van de impact van de projecten. Het terugblikken in hoeverre projecten daadwerkelijk hebben bijgedragen in het bereiken van de gestelde doelen. Overheden stoeien hier in het algemeen vaak mee, maar zeker in de verantwoording van publiek geld in industrie gedreven projecten zou er een beter feedback mechanisme moeten zijn, een stok achter de deur, om partijen tot verantwoording te kunnen roepen ook buiten de scope van het project zelf. Dit wanneer blijkt dat de resultaten van het publiek gefinancierde project niet ten behoeve komen van het publiek.

Enfin, ondanks dat ik nog wel het nodige heb aan te merken op het rapport, zijn de conclusies absoluut valide en zouden zeker meer aandacht mogen krijgen. Niet dat de EC zelf zich hier niet zozeer van bewust is, voor het komende kaderprogramma Horizon Europe worden er ook al de nodige zaken hervormd. Echter mag er mijn inziens nog wel meer druk gecreëerd worden om de rol van de industrie vooral transparanter te maken.

Het blijft ongelofelijk complex omdat er ook veel politieke belangen spelen. Lidstaten zijn bijvoorbeeld geneigd heel plat te kijken naar hoeveel geld hun bedrijven/instellingen uit deze programma's weten te halen. Specifiek kijken naar deze JTIs zie je bijvoorbeeld dat Franse organisaties bijna een miljard aan EU funding hebben ontvangen, waarvan 70% naar private partijen gaat. Nederland heeft tegen de €450 miljoen aan EU funding ontvangen met betrekking tot de JTIs, waar 45% naar private partijen is gegaan (ASML kopt met €38 mln). Je kunt je dus wel voorstellen dat Frankrijk in deze wat minder hard voor hervormingen zal strijden dan een NL, laat staan EU-13 landen die dit zouden kunnen aangrijpen om het R&D budget te verlagen ten behoeve van bijvoorbeeld de structuurfondsen waar zij veel meer uithalen.

Op deze manier zie dus de gevolgen van private belangen bij keuze en doorgang projecten en hoe die dus rechtstreeks ingaan tegen algemene publieke belangen. Zeker op dit soort gebieden laat het maar weer eens zien dat het algemene belang niet gebaat bij dit soort constructies, het alternatief vergt echter eerst het afstand willen en durven nemen van een model dat op papier zowel ideologisch als financieel ideaal lijkt voor veel partijen.

Om hier nog even specifiek op te reageren. Ondanks dat private belangen van (grote) invloed kunnen zijn op de vorm en het onderwerp van de programma's, zijn ze niet betrokken bij de uiteindelijke evaluatie van de ingediende projecten en de keuze welke gefinancierd worden. Dit wordt vrijwel alleen gedaan door onafhankelijk experts (Al valt daar ook altijd nog wel iets op af te dingen). De winst voor hen zit hem er vooral in dat ze gemiddeld gezien beter aansluiten bij de uiteindelijk onderwerpen en er meer inzicht in hebben voordat de onderwerpen gepubliceerd worden. Dat geeft ze een oneerlijke voorsprong op de competitie, maar hoeft niet te betekenen dat per definitie hun project ook gehonoreerd wordt.

[Brent]

Tuttel schreef op woensdag 27 mei 2020 @ 12:08:
[...]

Het blijft ongelofelijk complex omdat er ook veel politieke belangen spelen. Lidstaten zijn bijvoorbeeld geneigd heel plat te kijken naar hoeveel geld hun bedrijven/instellingen uit deze programma's weten te halen. Specifiek kijken naar deze JTIs zie je bijvoorbeeld dat Franse organisaties bijna een miljard aan EU funding hebben ontvangen, waarvan 70% naar private partijen gaat. Nederland heeft tegen de €450 miljoen aan EU funding ontvangen met betrekking tot de JTIs, waar 45% naar private partijen is gegaan (ASML kopt met €38 mln). Je kunt je dus wel voorstellen dat Frankrijk in deze wat minder hard voor hervormingen zal strijden dan een NL, laat staan EU-13 landen die dit zouden kunnen aangrijpen om het R&D budget te verlagen ten behoeve van bijvoorbeeld de structuurfondsen waar zij veel meer uithalen.

Zoals ik het lees (en zoals we Nederland kennen) moet de conclusie andersom zijn: wij halen veel meer geld op per hoofd van de bevolking dus is een hervorming minder in 'ons' 'belang'.

FTM had trouwens afgelopen week nog weer eens een goede analyse van het Nederlandse topsectorenbeleid, die knappe uitvinding waarmee indertijd Verhagen in 1 klap de helft van het onderzoeksbudget naar private industrie wist te schuiven. En ook daarbinnen zie je weer dat het enorm helpt als jouw onderzoek of onderzoeksinstituut warme connectie met industrie (specifiek of in de breedte) heeft.

[ Voor 4% gewijzigd door Brent op 27-05-2020 12:31 . Reden: linkje bij ]

[Virtuozzo]

Brent schreef op woensdag 27 mei 2020 @ 12:30:
[...]

Zoals ik het lees (en zoals we Nederland kennen) moet de conclusie andersom zijn: wij halen veel meer geld op per hoofd van de bevolking dus is een hervorming minder in 'ons' 'belang'.

FTM had trouwens afgelopen week nog weer eens een goede analyse van het Nederlandse topsectorenbeleid, die knappe uitvinding waarmee indertijd Verhagen in 1 klap de helft van het onderzoeksbudget naar private industrie wist te schuiven. En ook daarbinnen zie je weer dat het enorm helpt als jouw onderzoek of onderzoeksinstituut warme connectie met industrie (specifiek of in de breedte) heeft.

Regentisme. Hellend vlak.

[gold_dust]

Dit speelt al heel lang. Toen ik meer dan 10 jaar geleden aan een onderzoeksinstituut werkte zag je dit verschijnsel al, en het speelt waarschijnlijk al langer.

Er was een groep, waar ik ook in werkte, die niets anders deden dan commerciële onderzoeksprojecten binnen halen. En de commerciële partners verwachtten daar duidelijk iets voor terug in de vorm van code of prototypes bijvoorbeeld. We hadden zelfs een sales persoon in de onderzoeksgroep, die technisch ook niet erg goed was. Dit was niet in NL overigens.

De andere groepen, die commercieel niet rendabel waren, werden door ons meegefinancierd. Daarnaast waren er collega's die veel tijd kwijt waren aan het schrijven van research proposals uit gemeenschapsgeld. Op de reguliere manier kwam er ook wel geld binnen, het zal grofweg 50/50 geweest zijn.

Wat je ook zag is dat het hele systeem van wetenschappelijk onderzoek eigenlijk gecorrumpeerd is. Om maar een paar voorbeelden te geven: van bovenaf verplicht worden om collega's, voor bepaalde verdiensten, als 2de, 3de of 4de auteur op publicaties te moeten zetten terwijl ze niet meegewerkt hebben aan het onderzoek en het artikel nauwelijks gelezen hebben.

En dat meerdere collega's die (volledig) incompetent waren, vandaag door vriendjespolitiek en connecties 'assistant professor' zijn en waarschijnlijk nog steeds niks kunnen of doen. Gelukkig wordt je tegenwoordig niet zomaar full professor meer.

Wat mij ook enorm stoort is dat 98% van de papers in mijn vakgebied gewoon ruis is en meteen de digitale afvalbak in kan. Voor iemand die niet direct in het vakgebied zit lijkt een publicatie daarentegen vaak heel wat. Maar het rendement van onderzoekers is ontzettend laag.

Onderzoekers zijn ook maar mensen, waarom zou je ook verwachten dat het anders is dan in de politiek of het bedrijfsleven?

[Brent]

gold_dust schreef op woensdag 27 mei 2020 @ 14:50:


Wat mij ook enorm stoort is dat 98% van de papers in mijn vakgebied gewoon ruis is en meteen de digitale afvalbak in kan.

Hehe, heel herkenbaar. En in de tak waar ik net uit kwam was het ook zeer ongebruikelijk zaken zoals error bars, of primaire data bij te voegen. Want competitief advantage. Tsja, dan ga ik wel bijvoorbeeld bij zo'n farmaceut werken, krijg ik tenminste betaald en een vast contract

Voor iemand die niet direct in het vakgebied zit lijkt een publicatie daarentegen vaak heel wat. Maar het rendement van onderzoekers is ontzettend laag.

Heb ik me ook enorm op verkeken toen ik de vorige baan aannam. Maar welk rendement bedoel je hier? Doordat elke poep of scheet een paper is (althans, in sommige delen van het onderzoek), was het niet heel moeilijk, voor zogenaamde ambitieuze typen althans, flink aan de publicatielijst te werken. Wat dan volgens de middle managers in zulke instituten uitstekend werk is, want het is het kengetal waar zij zelf en dus ook jou op afrekenen.

Onderzoekers zijn ook maar mensen, waarom zou je ook verwachten dat het anders is dan in de politiek of het bedrijfsleven?

Ik wil uiteindelijk niet cynisch zijn, wat wetenschappelijk onderzoek (om reden van nieuwsgierigheid) van onderzoek (om redenen anders dan nieuwsgierigheid, bijv. commercieel of carrierebouw) onderscheidt is nu juist dat er een andersoortige standaard is, namelijk die van waarheidsvinding en kennis om kennis. Ik merk dus ook dat hoe dichterbij de toepassingen ik kwam, hoe meer andersoortige belangen bleken te spelen. En sowieso spelen de gebruikelijke menselijke relaties een rol, het is zoals je zegt altijd mensenwerk en daar waar eer en faam te behalen is, wordt erom gestreden, en niet per se 'clean'. Een punt op zich.

Maar toch vind ik dat nog weer anders dan het punt van defiant en FTM: een steeds verdere controle van onderzoeksgeld door grote ondernemingen/sectoren van buiten de wetenschap. Dat was, volgens mij, ooit anders, toen hadden bedrijven zelf nog echte onderzoeksafdelingen (Bell Labs, Natlab). Die zijn al lang en breed weg, en omdat nieuwe kennis voor nieuwe en betere toepassingen niet aan de bomen groeit is het in hun belang dat publiek geld die ontdekkingen gaat bekostigen. Maar dan wel even graag in de juiste richting.

[Brent]

Vertrekkend KNAW-president Wim van Saarloos maakt in een interview zijn grootste zorg kenbaar:

quote: https://www.trouw.nl/wete...-herstart-geven~bd3c89fc/

We moeten hoe we de­ wetenschap hier vormgeven, een herstart geven

Het is een interview, dus het is eenvoudig leesbaar. Het komt dus neer op wat hier al is geconstateerd: een lastig financieringsklimaat die het moeilijk maakt eigen wetenschappers te kweken. Je selecteert met zo'n klimaat natuurlijk altijd voor op types die er goed in zijn. Ik ken ook zo'n groep die 1 'prof' in dienst heeft die 100% van de tijd bezig is met beursaanvragen. Kan die goed. Nu heeft die groep het slim geregeld, maar het is vreemd dat je zo iemand zo hard nodig hebt, en dat deze een professorstitel moet hebben. Het is een zelfgegraven kuil.