Yep. Bovendien is het geen rocket science - als je te technical reference manual voor een laptop erbij pakt lees je welke CPUs allemaal geleverd zijn met dat model, en of er verschillen qua koeling zijn (wat zeldzaam is, meestal zijn alleen CPU, RAM, S/HDD en mPCIe kaarten uitwisselbaar binnen een platform, rest is standaard). Als je niet de snelste CPU hebt kun je vrij eenvoudig een van de andere pakken waar hij mee geleverd is.
Wil je verder proberen, dan is TDP inderdaad de meest relevante spec. Snellere CPUs hoeven trouwens niet onzuiniger of heter te zijn - met huidge TurboBoost-achtige technieken kan een snellere CPU een taak vaak met een enkele core sneller af krijgen waardoor de tijd dat het op max vermogen moet draaien korter is en diezelfde taak dus minder stroom trekt en minder warmte produceert.
Hier even toegepast:
Allereerst is de CPU inderdaaad socketed
Er zit nu blijkbaar een Athlon II X2 M300 in. Uitdaging is dat ik niet zo 1-2-3 een service manual voor de PB EN LJ71 vind. De "Generic User Guide" is zoals de naam zegt volstrekt generic, dus geen specifieke modelinfo. Ook zitten er geen release notes bij de beschikbare BIOS updates, dus ook daar geen CPU info
Dan maar vanuit de theorie:
De Athlon II X2 M300 is een 'Caspbian' core CPU op een S1g3 socket. De eerstvolgende core na 'Caspbian' is 'Champlain', wat S1g4 gebruikt en DDR3 (itt DDR2). Kortom, dat gaat zeker niet vliegen. Je zit max vast aan dezelfde socket en core type. Als we dan kijken naar wat er beschikbaar voor is met dezelfde TDP:
Wikipedia: AMD Turion35W TDP:
M300: 2000 MHz – Athlon II Dual-Core (only 64 bit FPU)
M320: 2100 MHz – Athlon II Dual-Core (only 64 bit FPU)
M340: 2200 MHz – Athlon II Dual-Core (only 64 bit FPU)
M500: 2200 MHz – Turion II Dual-Core
M520: 2300 MHz – Turion II Dual-Core
M540: 2400 MHz – Turion II Dual-Core
M600: 2400 MHz – Turion II Ultra Dual-Core
M620: 2500 MHz – Turion II Ultra Dual-Core
M640: 2600 MHz – Turion II Ultra Dual-Core
M660: 2700 MHz – Turion II Ultra Dual-Core
Dat is goed nieuws. De M300 is de traagste CPU in deze categorie. Als er BIOS support is en je daadwerkelijk eentje (werkend) kunt vinden kun je in theorie een 35% snellere CPU (die Turion II Ultra Dual-Core M660) erin stoppen die bovendien 2x zoveel L2 cache heeft en een 12% snellere Hypertransport link heeft. Dat gaat het niet opeens laten presteren als een nieuwe Core i7, maar het is genoeg om merkbaar te zijn. Of het lonend is, hangt helemaal af van de prijs.
Nu, een manier om na te gaan of er mogelijk BIOS support is, is om te kijken of er een andere uitvoering van dezelfde laptop verkocht werd met een van de snellere CPUs. Googlend op "LJ71" + naam CPU maakt duidelijk dat deze laptop verkocht is met zowel Athlon II Dual-Core, Turion II Dual-Core als Turion II Ultra Dual Core M600 CPUs. Boven de M600 vind ik geen originele configuraties, maar voor de M620 en M640 vind ik wel een aantal parts sellers die deze CPUs expliciet als spare voor deze laptop verkopen. Binnen de M6xx-reeks verschillen de CPUs alleen qua kloksnelheid, verder zijn ze identiek.
Mijn conclusie:
- deze laptop ondersteunt officieel tot en met de M600
- onofficieel wordt tot en met de M640 verkocht ervoor
- BIOS support voor de Turion II Ultra Dual Core is dus aanwezig.
Of je de M660 wilt riskeren of 'veilig' een M640 wilt kopen - of gewoon nieuwe laptop kopen hangt helemaal af van de prijs.
Op Marktplaats vind ik geen Turion CPUs los vermeld. Goede kans dat ze er wel zijn, maar dan in 'stapel oude CPUs' advertenties. Uiteraard nul garantie in zo'n geval, maar als je een hele doos voor EUR 5 kunt
krijgen boeit dat minder. Heb je geen zin/kennis om alle Marktplaats CPU advertenties door te spitten? Kijk dan op eBay.
Ik vind op dit moment geen M660 of M640, maar wel M620 voor EUR 17 + EUR 13 verzendkosten naar NL, oftewel EUR 30. Een M600 zie ik voor EUR 10 + EUR 13 verzendkosten, dus EUR 23 totaal. Ook hier geldt dat je mogelijk goedkopere kunt vinden in grote batches, maar verzendkosten lopen dan snel op dus minder handig.
Nu, hamvraag is of het loont om nog meer geld in zo'n dinosaurus te stoppen. Ervan uitgaande dat je nog steeds een 17.3" bakbeest wilt, kost een min of meer gelijkwaardige vervanger met een - voor nu - acceptabele CPU en SSD iets meer dan EUR 450, iets als dit:
pricewatch: Lenovo V320-17ISK 81B60001MH
Je krijgt dan:
- veel snellere CPU
- meer RAM
- SSD ipv HDD
- beter scherm
Ik zou overigens weg blijven van 17" laptops, want visch noch vleesch (als je echt mobile wilt, neem max 14.4", wil je dat niet dan ben je sneller en goedkoper uit met een desktop). - en al zou ik een 17.3" geval nemen, dan zou ik meer geld uittrekken voor een goede IPS scherm met hogere resolutie, een grotere SSD en mogelijk ook een snellere CPU. Maar goed, vind je dat niet belangrijk of heb je dat geld niet, dan is dit het minimale wat zin heeft.
Nu, als je alleen de CPU van de huidige laptop een upgrade geeft, schiet je nog niet veel op. Met name SSD ipv HDD zet vaak meer zoden aan de dijk. Dus als het nu te traag is, wil je zeker ook de HDD door een SSD vervangen. Mogelijk wil je ook meer geheugen erbij doen. Je geeft niet aan wat er nu in zit, maar 2GB is echt te weinig nu. Zit er al 4GB in, dan is dat zat (zeker als je maar een 32b OS hebt...)
Even sommetje:
CPU upgrade: EUR 30
128GB SSD: EUR 30 (nee, dat is geen bijzonder snelle, maar je wilt geen paarlen voor zwijnen werpen en zolang je wegblijft bij de Kingston A400 ga je het verschil op zo'n oude bak toch niet merken - wel het verschil met HDD)
Desnoods 2GB DDR2 SO-DIMM: EUR 18 nieuw, of EUR 7.50 in V&A.
Voor EUR 70 heb je deze laptop een flinke makeover gegeven. Heeft dat zin? Moet je vooral zelf op basis van eigen budget bepalen. Als je je laptop vooral traag vindt bij opstarten en reguliere desktoptaken, dan gaat die SSD erin hakken en gaat het veel, veel beter. Als je daarentegen spellen speelt en je FPS te laag is, dan gaat de CPU wel iets helpen, maar je gaat niet opeens van 15 naar 45 ofzo, eerder van 15 naar 20 als het mee zit (als het tegen zit is de GPU de bottleneck en verandert er niets).