Advies/check aanschaffen zonnepanelen

[Cranberry]

Intro
Op het dak van ons 'nieuwe' huis (bj 1923/1924) wil ik graag zonnepanelen leggen. Het huis heeft een dak op ONO (63°) en WZW (243°) (N = 0; S = 180). Dakhelling is +/- 50°.

Eisen/wensen
- Zwarte panelen is een bewust. Panelen zijn goed zichtbaar en moeten zo onopvallend mogelijk zijn. Tetris met panelen gaat 'm niet worden
- Laags mogelijke prijs ivm onduidelijkheid opvolger salderingsregeling.

Situatie
Voor de beeldvorming even een paar plaatjes:
Oost:


West:


Ideeën
Ik ben voornemens om 10 panelen op ONO te leggen en 15 op WZW. Qua panelen denk ik aan standaard 300Wp Full Black. Even wat plaatjes voor het legplan (maten heb ik bepaald door tellen hoogte en breedte van 10 dakpannen te bepalen en vervolgens te pannen te tellen; moet e.e.a. nog echt nameten).
Oost: 10 panelen in 2x5 of (strak onder dakramen) 1x4 en daaronder 1x6; misschien zou 2x6 ook kunnen


West: 14 of 15 panelen; qua maat weet ik niet of het paneel tussen dakkapel en dakraam qua breedte gaat passen. De panelen links naast de dakkapel zullen relatief veel last hebben van schaduw in voor- en najaar. Deze panelen wil ik deels ook vanwege symmetrie leggen. Esthetisch lijkt me dat beter.


Schaduw
Helaas hebben we nogal wat last van schaduw. 's Ochtends zorgen het huis van de buren en de rij hoge bomen voor het huis voor schaduw op het ONO-dak en aan het eind van de middag/begin van de avond zorgt dezelfde rij bomen voor schaduw op het WZW-dak. Een configuratie met een gewone stringomvormer is daarom helaas niet mogelijk vermoed ik.
Voorbeeld schaduw op ONO 14 juli om 7:45:


Half juli is 's avonds om 19:00 het WZW-dak ook grotendeels beschaduwd.

Er zijn verschillende scenarios mogelijk:
1. SolarEdge
2. Tigo/Hosola/Huawei optimizers op panelen die last zullen krijgen van schaduw
3. Micro-omvormers

Omvormers enz.
Ik heb op een bierviltje een grove vergelijking gemaakt qua kosten. Daarbij kom ik op grofweg de volgende kosten qua omvormers/optimizers:
- SolarEdge (SE6k 3-fasen; 25 P404 optimizers): plm €2400
- Enphase (25x M250 + bijbeh. kabels/connectors): plm €3000
- APS YC1000 (7x + bijbeh. kabels): plm. €2500
- 2 stringomvormers (2000 voor ONO; 3000/3600 2MPP voor WZW) + 11 Tigo duo: plm. €1750; deze omvormers kunnen dan op 2 verschillende fases worden aangesloten

Kort heb ik nog gekeken naar een mini omvormer (700/1000WP) om daar vervolgens een paneel of 3 tot 5 aan te sluiten, maar daar ben ik toch maar vanaf gestapt.

De mooiste oplossing vind ik SolarEdge. Naast optimalisatie heb je ook monitoring per paneel. Ik denk dat ik met micro-omvormers de meeste kWh uit de panelen haal, maar het is veruit de duurste oplossing, zeker als je het nog fancy wil maken met monitoring. Vanwege onzekerheid over salderen streef ik (nog meer) naar een zo laag mogelijke prijs per Wp.
Financieel is de beste oplossing m.i. goedkope stringomvormers met Tigo Duo optimizers. Als er op WZW uiteindelijk maar 12 of 13 panelen komen, zou ik zelfs met 1 stringomvormer voldoende hebben (Voc bij 13 panelen zou net onder de 600V blijven bij -20; GoodWe en Solax o.a. kunnen max 600V stringspanning hebben).
Omdat ik relatief steile daken heb, verwacht ik op ONO met 3000 - 3600Wp wel uit te kunnen met een 2000W of hooguit 2500Wp omvormer. De zon staat nooit loodrecht op de panelen. Voor WZW kan ik met 4200 - 4500Wp m.i. ook prima uit de voeten met een 3000W omvormer voor mijn gevoel.

Ben heel benieuwd naar jullie adviezen, meningen en opmerkingen.

[ Voor 6% gewijzigd door Cranberry op 16-08-2018 13:22 . Reden: Eisen/wensen toegevoegd; layout aangepast. ]

[Rol-Co]

Waarom APS1000 en geen 500? 2 panelen 280-300Wp per APS die je binnen kan hangen en loggen toch ook per APS/paneel? Die kan je over de 3 fase verdelen.

[Cranberry]

@Rol-Co Klopt, maar APS500 is zelfs nog klein beetje duurder dan 1000. Je heb dan idd wel zelf in de hand hoe je e.e.a. over de 3 fasen verdeeld.

Logging is overigens een nice-to-have. Primair gaat 't om de opbrengst tegen zo laag mogelijke kosten

[ Voor 27% gewijzigd door Cranberry op 16-08-2018 12:54 ]

[Rol-Co]

Cranberry schreef op donderdag 16 augustus 2018 @ 12:52:
@Rol-Co Klopt, maar APS500 is zelfs nog klein beetje duurder dan 1000. Je heb dan idd wel zelf in de hand hoe je e.e.a. over de 3 fasen verdeeld.

Logging is overigens een nice-to-have. Primair gaat 't om de opbrengst tegen zo laag mogelijke kosten

Bang for buck dus ? Maar met uitzonderingen neem ik aan? O.a
Geen poly
Zwarte panelen

Kom je al snel op trina of q-cell all black denk ik, mooiste zou dan ook zijn gelijke aantallen per dakdeel op 1 omvormer maar ik kan hier niet inschatten wat de hoeveelheid schaduw is.

Kennis van me heeft nieuwe eurener 315Wp all black panelen gekocht via mp voor 179,- met bon, kwalitatief een prima paneel denk ik en ook veel Wp.
Omvormers zijn natuurlijk ook prima tekoop via andere kanalen, op mp staat/stond ook een hele doos aps500 tekoop voor flink minder. Misschien zo iets bij elkaar sparen/zoeken.

[Cranberry]

@Rol-Co haha, jazeker bang for the buck, maar met bepaalde eisen. Omdat de panelen goed zichtbaar zijn, is poly een absolute no-go. 'k Erger me soms al aan de extreem blauwe waas die sommige FB panelen hebben.
Ik zit idd te kijken naar Trina's al heb ik de Longi's ook gezien voor een mooie prijs.

Zal idd ook ff kijken naar gebruikte spullen. Als ik voor een mooie prijs een zwik microomvormers kan scoren, is dat uiteraard ook prima.

[Rol-Co]

@Cranberry
Ik heb het nog niet over gebruikt gehad
Mp is niet per definitie gebruikt hoor.

[reneeke1970]

Tigo logt ook per paneel.
En waarom twee omvormers, voor twee daken kan dat makkelijk op één omvormer toch?

[Lardman]

Duit zakje:

Vergeet niet, ze zijn verkrijgbaar tegenwoordig:

https://www.jinkosolar.eu...W%20%28All%20Black%29.pdf

Jinko maxim integrated panelen met de optimisers er al in.

voordelen zijn legio, maar in a nutshell:
Voor 20 euro per paneel meer dan standaard mono perc full black heb je:
- 3 interne 20 cell optimiser chips per paneel (schaduw probleem opgelost)
- VoC limiter op 35 volt
- Je kunt een standaard 2 tracker omvormer gebruiken voor een owo-wnw installatie, of doe eens ruig, zoek een 3 fasen omvormer die tot 1000 volt kan , dan kun je 28 panelen in 1 string gooien, onafhankelijk van orientatie

[Cranberry]

@reneeke1970 ik heb gekeken naar de mogelijkheid van 1 omvormer, maar met WZW 15 panelen kom ik qua Voc niet uit. 13/14 is de max. Parallel van een string ONO met WZW is vanwege de flinke schaduw niet wenselijk naar mijn idee. Maar wellicht zit ik er naast

@Lardman zal de Jinko's ook nog meenemen in de overwegingen. Heb nog weinig gehoord/gelezen over ervaringen met deze panelen. Vraag me verder ook af wat er gebeurt in geval van een probleem met de elektronica. Je zou dan mogelijk een compleet paneel moeten vervangen.

[Lardman]

Ik heb ze nu zelf ook een half jaar hangen. Het zijn puur chips op de plekken waar vroeger de bypass diode zat. Tot nu toe meerdere installaties mee zien draaien, de panelen gooien de volts naar beneden en matchen de ampères van de string. Werkt eigenlijk net als tigo's maar dan half zo goedkoop. Stuk heb ik ze nog niet gezien. De eerste kapotte solar edge spullen heb ik zelf al mogen aanschouwen en je hoort daar wel vaker iets poffen.

Heb zelf een test gedaan met 5 stuks op mijn houthok, Oost orientatie, schaduw van 1 kerseboom en veel schaduw op het westen op een Goodwe 1000-ns .
Oude situatie was: 5x yingli panda 275, opbrengst over geheel 2017: 740 kWh
Nieuwe situatie per 16 januari 2018: 5x jinko maxim 285. Opbrengst over heel 2018 tot nu toe 770 kWh.
Augustus is nog niet voorbij. Het ziet er naar uit dat er 25% meeropbrengst is, zelfs als je de 50 watt en goede mei en juli er van af trekt.

Combineer dat met dat je van de nieuwe generatie maxims alle 25 panelen die je wilde in 1 string kunt gooien op bijvoorbeeld een fronius Symo en je bent spekkoper.

[Rol-Co]

Lardman schreef op maandag 20 augustus 2018 @ 09:10:
Ik heb ze nu zelf ook een half jaar hangen. Het zijn puur chips op de plekken waar vroeger de bypass diode zat. Tot nu toe meerdere installaties mee zien draaien, de panelen gooien de volts naar beneden en matchen de ampères van de string. Werkt eigenlijk net als tigo's maar dan half zo goedkoop. Stuk heb ik ze nog niet gezien. De eerste kapotte solar edge spullen heb ik zelf al mogen aanschouwen en je hoort daar wel vaker iets poffen.

Heb zelf een test gedaan met 5 stuks op mijn houthok, Oost orientatie, schaduw van 1 kerseboom en veel schaduw op het westen op een Goodwe 1000-ns .
Oude situatie was: 5x yingli panda 275, opbrengst over geheel 2017: 740 kWh
Nieuwe situatie per 16 januari 2018: 5x jinko maxim 285. Opbrengst over heel 2018 tot nu toe 770 kWh.
Augustus is nog niet voorbij. Het ziet er naar uit dat er 25% meeropbrengst is, zelfs als je de 50 watt en goede mei en juli er van af trekt.

Combineer dat met dat je van de nieuwe generatie maxims alle 25 panelen die je wilde in 1 string kunt gooien op bijvoorbeeld een fronius Symo en je bent spekkoper.

Ja dat klinkt mooi, maar normaal is een zonnepaneel zo lekker simpel, hooguit wat dioden in een een junction box en meer niet, maar nu heb je het over een chip, bij chip denk ik aan pootjes vlak bij elkaar en dan buiten/vochtige omgeving snel oxidatie wat de pootjes verbind en klaar is hij. Geen logging per paneel om te zien welke het is, alleen slechte opbrengst en ga dan maar zoeken.
Op de lange termijn geen goede keuze denk ik.

ik blijf er bij, optimisers en micro omvormers binnen hangen, iets meer werk en kabel maar uiteindelijk haal je er voordeel uit.

[reneeke1970]

Cranberry schreef op maandag 20 augustus 2018 @ 08:55:
@reneeke1970 ik heb gekeken naar de mogelijkheid van 1 omvormer, maar met WZW 15 panelen kom ik qua Voc niet uit. 13/14 is de max. Parallel van een string ONO met WZW is vanwege de flinke schaduw niet wenselijk naar mijn idee. Maar wellicht zit ik er naast

@Lardman zal de Jinko's ook nog meenemen in de overwegingen. Heb nog weinig gehoord/gelezen over ervaringen met deze panelen. Vraag me verder ook af wat er gebeurt in geval van een probleem met de elektronica. Je zou dan mogelijk een compleet paneel moeten vervangen.

Als je beide string van optimiser voorziet word dat perfect aangepast.
Maar bijna alle omvormers hebben twee mpp toch?
Waarom niet gelijk een 4/5 kW drie fase? Dan is die 15 panelen geen probleem hoor.

Jinko doet naar mijn idee geen aanpassing, die sluit alleen per diode gedeelte af zodat hij een beetje in de pas loopt.... (Betreffende stroom bereik )

[Cranberry]

reneeke1970 schreef op maandag 20 augustus 2018 @ 09:59:
[...]

Als je beide string van optimiser voorziet word dat perfect aangepast.
Maar bijna alle omvormers hebben twee mpp toch?
Waarom niet gelijk een 4/5 kW drie fase? Dan is die 15 panelen geen probleem hoor.

Jinko doet naar mijn idee geen aanpassing, die sluit alleen per diode gedeelte af zodat hij een beetje in de pas loopt.... (Betreffende stroom bereik )

Oorspronkelijk ben ik ook gestart met een 3-fasenomvormer. De volgende zaken deden mij echter besluiten om toch voor 2x 1-fase te gaan:
- 1x 3-fasen is qua aanschaf niet voordeliger
- MPP-tracker van een 1-fasen begint al bij een lagere spanning. Met 10 panelen ONO en flink wat schaduw verwacht ik dat een 3-fasenomvormer later start dan een 1-fase.
- Bij defect van een omvormer is de andere nog in bedrijf (hoop ik)

Een 3-fasen verdeelt de opgewekte energie wel netjes over 3 fasen. Met 2 1-faseomvormers heb je dat dus niet.

[reneeke1970]

Cranberry schreef op maandag 20 augustus 2018 @ 21:49:
[...]


Oorspronkelijk ben ik ook gestart met een 3-fasenomvormer. De volgende zaken deden mij echter besluiten om toch voor 2x 1-fase te gaan:
- 1x 3-fasen is qua aanschaf niet voordeliger
- MPP-tracker van een 1-fasen begint al bij een lagere spanning. Met 10 panelen ONO en flink wat schaduw verwacht ik dat een 3-fasenomvormer later start dan een 1-fase.
- Bij defect van een omvormer is de andere nog in bedrijf (hoop ik)

Een 3-fasen verdeelt de opgewekte energie wel netjes over 3 fasen. Met 2 1-faseomvormers heb je dat dus niet.

Schaduw is er niet tijdens opstarten.....
Je neemt toch 72 cell panelen of ben ik abuis?
Dan zijn die tien panelen voldoende, niet optimaal maar zal goed werken.
Die string van 15 is wel prima.

Geloof dat @WoudseHoeve met string van 8 en van 10 draait

[Cranberry]

@reneeke1970 ben van plan voor Trina's 300Wp te gaan. Mooie panelen voor een schappelijke prijs. Maar dat zijn geen 72cel-panelen.

[WoudseHoeve]

reneeke1970 schreef op maandag 20 augustus 2018 @ 22:16:
[...]
Schaduw is er niet tijdens opstarten.....
Je neemt toch 72 cell panelen of ben ik abuis?
Dan zijn die tien panelen voldoende, niet optimaal maar zal goed werken.
Die string van 15 is wel prima.
Geloof dat @WoudseHoeve met string van 8 en van 10 draait

Mijn optimizers met draaien nog niet .... in progress, veel andere zaken hebben voorrang.
Vrijdag a.s. bij vrienden een systeem van 12 panelen op een plat dak aanleggen bijvoorbeeld.

Maar bij mij wordt het 1 string met veel optimizers (24+) dus hopelijk snel genoeg spanning.

De drie fasen heb ik nodig omdat mijn vermogen over de 18 kW gaat (10kW+4kW+7kW) ..... ( op 3x25A ) wel wisselende oriëntaties. En ik vind het goed verdelen over de fases wel een goed plan.

[reneeke1970]

Cranberry schreef op maandag 20 augustus 2018 @ 22:21:
@reneeke1970 ben van plan voor Trina's 300Wp te gaan. Mooie panelen voor een schappelijke prijs. Maar dat zijn geen 72cel-panelen.

Ja dan word het mager voor drie fase, maar tevens voor één fase want die 15 word 7+8 ,en dat is ook niet vet. Misschien andere paneel keuze of toch maar se

[Cranberry]

@reneeke1970 klopt, het is met 15 (7+8) ook al krap, maar minder beroerd dan bij een 3-fasen config.

Alles nog eens overwegend, denk ik dat ik ga voor 2 1-fasen omvormers. Dan alleen nog de grootte.

Voor ONO met 10x300 zou ik met 2000W nog wel wegkomen denk ik en met 15x300 op WZW is 3600W afdoende naar mijn idee. Door relatief steil dak (50gr) en flink wat schaduw heb ik niet te ver ondergedimensioneerd.
Wat vind jij @migjes ?

[migjes]

@Cranberry
de STC is:
10x300 = 3000Wp
15x300 = 4500Wp
maar ook +/- 220W NOCT :
10x220 = 2200W
15x220 = 3300W

tja het dak is nog steiler als bij mij, dus overlap tussen ONO en WZW is nog kleiner.
dit zou je nog kunnen doen met een 4,5kW omvormer, zonder problemen met erg weinig aftopping.
(als je echt wil mag het ook een +5kW zijn hoor. )

een 4,5kW dat kun je ook doen met 1x een 1fase omvormer.
dat is eigenlijk geen probleem.

ik stel voor: kijk eens naar deze omvormer.
http://www.fronius.com/en...primo/fronius-primo-4-6-1
die kan 1 string van 10X aan, en 1 string van 15X.
is maar 20A, dus geen probleem om dat met 1 fase terug te leveren.
en 1 omvormer voor beide kanten is wat ik zelf het liefste zou hebben.
(dit geeft een klein voordeeltje, de omvormer krijgt ook met slechte momenten nog voldoende vermogen om rendement vol te werken.)

edit:
mag je over na denken.
hoe hoger de Vmpp je op de omvormer zet, de beter hij met schaduw overweg kan.

de 10X300Wp, die kun je ook vervangen voor 10x325Wp van panasonic.
die heb je ook all-black en geven een fijnere Vmpp (+/-54V x 10 = nice ).
dus dan werkt die string wel iets beter.
helaas zijn die panelen wel relatief wat duurder, maar ik vond het erg mee vallen.
http://www.winkelman-zonn...iles&merk=Panasonic%20HIT
(maar met de panasonics op mijn dak zie ik toch een verbetering, het levert per Wp toch meer kWh op.
hoeveel kan ik nog alleen maar schatten, heb nog een te korte tijd op dak liggen, ik zie nu al een 5% extra kWh en is stijgend. )


met die panelen, dan word een 3 fase omvormer wel erg leuk om te gaan doen.
b.v.:
http://www.fronius.com/en...symo/fronius-symo-5-0-3-m
of andere 3fase omvormer.

edit2:
is tigo/solaredge etc etc.. nog interessant met jouw dak.
voor de kosten, nee.
voor de opbrengst, ja.
dus een persoonlijke keuze, maar de extra kosten terugverdienen is erg lastig.
persoonlijk zou ik eerder voor tigo kiezen als solaredge.
(geeft meer vrijheid als solaredge.)
dingen zoals APS of Enphase zou ik niet zo snel doen.
die hebben best veel beperkingen wat het wel wat jammer maakt.

als je voor tigo gaat, dan kun je het kleine zuid dakje ook nog 1 of meer panelen leggen.
dan is het wel wat kosten effectiever.
(oost-west, doet het goed in de zomer.
maar minder in het voor en na jaar, als je dat kunt opvangen met een paar stijlen zuid panelen, cool)

edit3:
tigo heeft ook het LS systeem.
of te wel long string.
de max Voc (en soms de max Vmpp) word dan lager gehouden voor de omvormer.
op dat moment is het wel mogenlijk om 15+10=25 panelen aan 1 mpp te hangen.
tigo lost dan oost-west op en de schaduw.
maar dit zou je moeten uitzoeken, ik weet iets te weinig over alle in's en out's van tigo om echt goed advies te geven.

[ Voor 64% gewijzigd door migjes op 29-08-2018 10:58 ]

[Cranberry]

@migjes dank voor je uitgebreide reactie.
Begrijp ik nou goed dat jij met zoveel schaduw niet zou kiezen voor bijv. tigo's en dus de MPP-tracker al het werk wil laten doen?
Dan gebeurt er 's ochtends op ONO bijv. erg weinig (rond deze tijd zou de onderste rij pas rond 8:30/9:00 helemaal uit de schaduw zijn).
Met twee Goodwe/Growatt, Tigo en goedkope standaard mono's ben ik minder kwijt als met een Fronius en Pananasonic panelen.

[migjes]

@Cranberry
jep, ik ben niet bang voor schaduw, nu al zoveel ervaring mee en elke keer valt het mee.
gewoon er voor zorgen dat je Vmpp hoog genoeg is dan kunnen de diodes van de panelen reageren en omvormer werkt gewoon door met minder panelen.
(schaduw in de ochtend of de avond, dat is ook niet zo heel erg, je hebt dan toch al minder W uit de panelen.
dus verlies op weinig opbrengst is geen ramp.)
het glas is gewoon half vol, niet half leeg.

ik zou het liefste voor 1 omvormer gaan.
dan haal je het meeste uit een oost-west lijkend systeem.
(is maar een % of 3 tot 4, maar elk % is er weer 1. )
verdeling over de fase is daar ondergeschikt aan, dat hoeft niet.
(en zal waarschijnlijk nooit nodig zijn. )
op 3 fase invoeren, dat doe je boven de 5kW pas. (maar is geen harde grens, soms is dat al lager soms is dat zelfs hoger.)

in mijn ogen:
fronius + 25 standaard mono + tigo. (1 of 3 fase, het mag kies maar.)
of
fronius + 1x10 + 1x15 standaard mono. (1 fase.)
of
fronius + 15x standaard mono + 10x panasonic. (3 fase is goed mogenlijk met deze set-up als je wil)
tja het is een keuze, en ook een stuk budget.
soms moet je ook niet helemaal proberen te veel op een minimum kosten uit te komen, maar het juiste doen voor je dak zodat je max opbrengst hebt.
(heb je te veel, dan is opmaken veel makkelijker als opwekken.
een warmtepomp slobbert over schotten zo op, lol. )

natuurlijk zou je de fronius nog kunnen vervangen voor een andere omvormer.
(word alleen wel lastig met dit soort Voc/Vmpp's nog iets anders te vinden, maar niet onmogenlijk)

[migjes]

@Cranberry
ik schrijf net dit stuk in het hoofd forum over de panasonics die ik nu heb.

migjes in "Electriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) deel 7"
kun je ook mee nemen in je beslissing.

maar hellaas wel prijzig.
mijn panasonic waren 0,73€/Wp de kuro's die jij wil zijn 0,67€/Wp en trina zit rond de 0,42€/Wp.
helaas, kwaliteit kost geld.

[ Voor 26% gewijzigd door migjes op 29-08-2018 12:30 ]

[Cranberry]

@migjes n.a.v. de discussie die we hierboven hebben gehad over schaduw overweeg ik voor ONO te kiezen voor een string van 12 op een 'gewone' chinese stringomvormer. Dit ingegeven door de verwachting dat bypass diodes de grootste problemen met schaduw het hoofd zouden moeten kunnen bieden.
Als ik echter deze post https://gathering.tweaker...message/56583949#56583949 zie, dan twijfel ik behoorlijk of ik een goede keuze maak. Ik zal ook last hebben van een onderste rij die goeddeels in de schaduw ligt, waarbij langzamerhand de schaduw van bovenaf én van links verdwijnt.

Ik schrik er bij Wimhaw van dat de bypass diodes niets doen.

[AUijtdehaag]

Optitrac werkt hier prima, bij mijn Panasonic kurotjes op zuid.
je ziet de spanning inzakken en langzaam terug komen.
(omdat de spanning laag gemaakt wordt, werken de bypassdiodes wel? )

Je ziet dat er 1 string van 7 schaduw krijgt, de andere string van 7 praktisch niet.
Schaduw is smorgens van dakkapel en eind middag van eigen schoorsteen.
https://pvoutput.org/intr...5478&dt=20180927&gs=0&m=0
(kijk bij extended data)



En stringspanning van maar ~ 400 Vmpp op een 3-fase omvormer.

[ Voor 36% gewijzigd door AUijtdehaag op 27-09-2018 16:45 ]