Ventilator (electromotortje) repareren

[droner]

Een mooie topic voor deze dagen, toch?
Iemand een idee of ik deze spoel als leek nog aan het draaien kan krijgen? Zie uitleg onder de foto.



De ventilator begaf het vandaag op deze meteorologische Armageddon. Aangezien die dingen overal in de buurt (niet helemaal onverwacht) uitverkocht bleken en omdat ik nu eenmaal irritant nieuwsgierig ben heb ik 'm een stukje gedemonteerd om uit te komen bij de spoel - deze wil niet meer draaien. Bromt wel flink, mits de spoel erin zit (zet ik de stroom erop in de situatie zoals op de foto dan bromt er niets). Lijkt te willen gaan draaien maar doet dat niet, ook niet als ik probeer 'mee te helpen'. Ik heb eventueel een multimeter en een soldeerbout maar totaal geen verstand van electromotortjes, wat zou ik kunnen doen om 'm te fixen?

Tips zijn welkom

[ Voor 5% gewijzigd door droner op 27-07-2018 19:42 ]

[Sine]

Eigenlijk kan aan deze (shaded-pole) motortjes niets kapot behalve de spoel en de lagers.

De rest compleet statisch.

[memphis]

Meestal is het de condensator maar zou eerst de bedradinf en schakelaars doormeten.

[Harrie]

Dat was ook mijn eerste ingeving, maar zo'n shaded pole motor heeft geen condensator.

Nu, als hij bromt als je hem aansluit, doet eigenlijk vermoeden dat de spoel ook nog goed is.
Die dikke koperdraad van de "shading coil", zit je daar iets raars aan?

Gaat hij wel draaien als je hem een setje geeft?

Wat jij spoel noemt, is de rotor. De spoel zit onder die groene tape.

[ Voor 10% gewijzigd door Harrie op 27-07-2018 20:30 ]

[Puch-Maxi]

Vaak zitten er niet eens (kogel)lagers in maar een bus, bijvoorbeeld van brons. Schoonmaken en smeren met een lichte (minerale)olie, geen vet toepassen is veel te stroperig. Het ding wat jij de spoel noemt is de rotor, de behuizing/armatuur is de stator. Wel volledig monteren met beide lagers, want zoals op de foto gaat hij niet draaien .

[droner]

Harrie schreef op vrijdag 27 juli 2018 @ 20:26:
Nu, als hij bromt als je hem aansluit, doet eigenlijk vermoeden dat de spoel ook nog goed is.
Die dikke koperdraad van de "shading coil", zit je daar iets raars aan?

Ik zie vier van die draden: twee rechtsboven (ook op de foto) en twee linksonder (waarvan er 1 op de foto zichtbaar is). Alle vier hebben ze aan de achterkant (= de kant die je op de foto ziet) een las/soldeer verdikking. Alleen bij de draad die op de foto het meest dichtbij is, is die verdikking wat grijs/zwart, bij de rest van de draden is die meer koperkleurig zoals de draad zelf.

Heb de draden rondom goed bekeken en zie verder niets vreemds, dwz: geen onderbrekingen of draden die elkaar of iets anders raken.

Gaat hij wel draaien als je hem een setje geeft?

Nee

Wat jij spoel noemt, is de rotor. De spoel zit onder die groene tape.

Dank voor de uitleg!

Puch-Maxi schreef op vrijdag 27 juli 2018 @ 20:44:
Vaak zitten er niet eens (kogel)lagers in maar een bus, bijvoorbeeld van brons. Schoonmaken en smeren met een lichte (minerale)olie, geen vet toepassen is veel te stroperig. Het ding wat jij de spoel noemt is de rotor, de behuizing/armatuur is de stator. Wel volledig monteren met beide lagers, want zoals op de foto gaat hij niet draaien .

En dank voor dezelfde uitleg rotor/spoel.

Monteren met beide lagers: ik heb er alleen 1 wat brede bolle ring afgehaald die tegen de rotor zat met ertussen een rivetje en een rond afdekplaatje, heb dus geen twee lagers gezien - hebben er dus ook niet opgezeten of zitten in de rotor (?)

memphis schreef op vrijdag 27 juli 2018 @ 20:19:
Meestal is het de condensator maar zou eerst de bedradinf en schakelaars doormeten.

Zou het graag doen maar geen idee waar ik dan precies moet meten (en in welke stand van de MM) en wat de uitkomst zou moeten zijn...

Excuus, echt electromotor leek hier dus. Maar niet bang om te knutselen/solderen.
Tot slot: was gewoon in bedrijf, ik even buiten geweest, bij terugkomst wel brom geen beweging. Stond dus ook blootgesteld aan redelijk wat warmte hier in huis.

[Sine]

Zoals al gezegd, een condensator is er niet bij dit type motor.
Als er meerdere draden uit komen dan zijn die voor verschillende snelheden.

Als het motortje niet 'motort' en het ding loopt soepel dan kan het nog zijn dat er een sluiting in de schakelaar zit, maar ik vermoed eerder een windingssluiting. En dan is het over en uit.

[droner]

Vier draden kan wellicht idd 2x2 zijn, hij heeft 2 snelheden.

Bromt ie dan idd nog wel, bij zo'n windingssluiting?

[ Voor 39% gewijzigd door droner op 27-07-2018 23:14 ]

[Sine]

Dan bromt ie juist, en wordt hij in de regel ook heet, maar dat doen deze motortjes toch al, ze zijn niet bijster efficiënt.

Om het draaiveld van deze motortjes te maken zitten er een aantal koperen kortsluitwindingen op (de dikke draad) als daar een soldering van gebroken is zal het spul ook niet draaien.

[ Voor 42% gewijzigd door Sine op 27-07-2018 23:17 ]

[droner]

Geen (zichtbare) breuk in de solderingen, kan dus idd heel goed een windingssluiting zijn, zou ik nu zeggen.

Betekent dat dat de draad in de spoel tegen zichzelf aan is gesmolten oid?
Zou het evt. nog een optie zijn om de spoel te vervangen?

By the way: het gaat niet om ongewoon brommen, het gaat om dezelfde brom die ie maakte toen hij nog OK was.

[ Voor 19% gewijzigd door droner op 27-07-2018 23:31 ]

[Yorick90]

Als hij te warm is geworden is dat goed mogelijk. De isolatie smelt bij een bepaalde temperatuur en dan maken de spoeltjes kortsluiting inderdaad. Dus of een nieuwe spoel of de isolatie fixen? 😉

[droner]

Yorick90 schreef op vrijdag 27 juli 2018 @ 23:34:[...]of de isolatie fixen? 😉

Dat leek me een prettige suggestie - maar die isolatie blijkt meer om 't lijf te hebben dan die groene tape

Zo te zien gaat het vooral om de isolatie rond de (bevestiging van de) stroomdraden. Ik ga eens kijken hoe ver ik kom en of ik in elk geval de sluiting kan vinden.




Dank voor de tips!

[ Voor 27% gewijzigd door droner op 28-07-2018 11:40 ]

[memphis]

In die kousjes zal waarschijnlijk een thermische zekering te vinden zijn.

[frickY]

Je kunt de weerstand van de spoelen meten om uit te sluiten of die sluiting maken.
Maar aangezien hij bromt, vermoed ik van niet.

Kan de rotor vrij draaien in de stator? Hi mag de stator niet raken, en moet in het midden "zweven".

[droner]

frickY schreef op zaterdag 28 juli 2018 @ 12:53:
Je kunt de weerstand van de spoelen meten om uit te sluiten of die sluiting maken.
Maar aangezien hij bromt, vermoed ik van niet.

Hoe kan ik die weerstand het beste meten?

Uit één van de kousjes (rode draad) steekt het uiteinde van de spoeldraad, ik heb geprobeerd te meten tussen dat stukje draad en allerlei andere plekken: de 4 koperdraden van de stator, de behuizing, de rest van de spoel(draad) maar krijg zo nergens een uitslag (OL, met de meter op autorange)

Kan de rotor vrij draaien in de stator? Hi mag de stator niet raken, en moet in het midden "zweven".

Zo met de hand draaiend voelt dat heel soepel, voel wel enige wrijving maar dat is denk ik zwaartekracht...

memphis schreef op zaterdag 28 juli 2018 @ 12:43:
In die kousjes zal waarschijnlijk een thermische zekering te vinden zijn.

[afbeelding]

OK, zou die evt. kandidaat voor vervanging zijn?

Ik wacht nog met het openmaken van de kousjes op meer begrip t.a.v. die weerstandsmeting, eenmaal kousje open zal ik denk ik sowieso gedwongen zijn de boel opnieuw te solderen (want dan moet er een nieuw kousje om?)

[-36-]

Weerstand meet je met een multimeter. Zolang het kapot is/mag is zelf prutsen natuurlijk altijd intressant maar om ook nog resultaat te bereiken is het bij dit soort materie vaak ook wel handig om je iig in de basis even in te lezen.

[frickY]

droner schreef op zaterdag 28 juli 2018 @ 13:37:
Hoe kan ik die weerstand het beste meten?

Zie bijvoorbeeld https://nl.m.wikihow.com/Elektrische-weerstand-meten

Let op dat aansluitingen geïsoleerd kunnen zijn, en dat je dat er niet altijd aan af ziet. Je kan met een mesje of vijl een stukje kaal krassen. Natuurlijk opletten dat die plek later geen sluiting maakt.

[ Voor 3% gewijzigd door frickY op 28-07-2018 13:59 ]

[Clifdon]

Dit deed me denken aan dit filmpje:
YouTube: Fixing a seized oscillating fan motor

Ik weet niet eens of het om dezelfde motor gaat. Maar allicht leuk om eens te kijken.

[droner]

Clifdon schreef op zaterdag 28 juli 2018 @ 14:17:Dit deed me denken aan dit filmpje:

Thanks! Idd ander motortje en hij smeert alleen de as even, that's it. Vertelt even kort wat ie normaliter nog meer moet doen, ja dat is wat ik evt. wel had willen zien

frickY schreef op zaterdag 28 juli 2018 @ 13:58:
[...]Let op dat aansluitingen geïsoleerd kunnen zijn, en dat je dat er niet altijd aan af ziet. Je kan met een mesje of vijl een stukje kaal krassen. Natuurlijk opletten dat die plek later geen sluiting maakt.

Dank voor de tip. Ik heb nu het idee dat ik twee zaken kan proberen te meten:

- de spoel zelf om te zien of daar ergens sluiting plaatsvindt. Daarvoor zou ik eigenlijk dus begin en einde van de spoeldraad willen kunnen pakken, maar alleen het begin is te bereiken (= het draadje wat naar de kousjes loopt, zie foto), het einde zit natuurlijk vast ergens in het midden, dus kan ik iets anders pakken?

- de zekering zoals @memphis die toonde. Zou dat kunnen zonder de kousjes te verwijderen? Bijvoorbeeld: meten tussen begin draadje en 1 van de stroomdraden, maar welke? Kleuren zijn hier rood/grijs/blauw.

[memphis]

Als de zekering kapot is moet je op 1 van de mogelijke aansluitdraden een hoge weerstand meten.

[droner]

hmmm... rood gaat naar zekering gaat naar blauw, de spoeldraad zit aangesloten tussen rood en zekering. Voor zover ik kan zien is dat de situatie - helemaal zeker ben ik niet want die kousjes kan ik er niet simpel afhalen oid want ze zijn flink verhard. Topje van de zekering is zichtbaar op de foto: steekt een klein wit stukje uit het uiteinde van het (omgebogen) blauw kousje. Grijs gaat iig nergens naartoe - eigen kousje en that's it.
Ook het maken van een gaatje in de isolatie van blauw & rood (om te kunnen doormeten) is al lastig - binnen die isolatie zit slechts een flinterdun draadje wat daardoor lastig bloot te leggen is. Ik denk dat ik blauw inmiddels wel kan pakken, tussen blauw en de spoeldraad meet ik geen weerstand en ook geen continuiteit.

Als die zekering kapot is, kan het motortje dan eigenlijk nog wel brommen (zoals ie doet)?

Intussen nog steeds geen idee hoe ik kan checken of in de spoel zelf sprake van sluiting is - ik heb dus de begindraad maar geen einde, dat zit natuurlijk binnenin die spoel..

[ Voor 5% gewijzigd door droner op 28-07-2018 22:52 ]

[Puch-Maxi]

Aangezien hij bromt is de zekering nog heel, loopt hij niet heel zwaar? Kon je de fan makkelijk draaien of stond hij gelijk stil?

[Henkie-Jan]

Ik heb ook een fan uit elkaar gehaald. de lichte motor wou inderdaad niet draaien door het dikke vet. De zwaardere motoren draaien juist beter met vet en worden zelf maar amper warm nu.

We had ik met het weer terugschroeven dat ik de rotor wat heen en weer moest bewegen (van voor naar achteren) om hem weer redelijk vrij te kunnen laten lopen. Maar je zei al dat hij soepel loopt als ie weer in elkaar zit...

Edit: ik heb hier trouwens de zelfde SMC ventilator half uit elkaar liggen maar hij doet het wel. Als je er weer samen met die van jou een hele wil maken mag je hem gratis ophalen in Hoogeveen.

[ Voor 19% gewijzigd door Henkie-Jan op 28-07-2018 23:16 ]

[droner]

In eerste instantie heb ik geprobeerd de propellor mee te helpen maar niks hoor, nog geen klein stukje - behalve dan dat wat ik zelf bewoog. Voelde op zich allemaal soepel maar ik heb niet echt vergelijkingsmateriaal... Maar achteraf bezien had ik sowieso gewoon ff de test moeten doen met wat WD40 voordat ik 'm tot op de spoel uit elkaar haalde.


Morgen ff wat isolatietape opzoeken, daarna kan ik 'm voor de grap eens opnieuw in elkaar zetten en toch eens wat meer aandacht aan evt. smering geven. To be continued!

@Henkie-Jan bedankt voor de aanbieding haha... het Zuyden des Lands hier helaas
Maar het gaat me sowieso meer om de uitdaging

[ Voor 11% gewijzigd door droner op 28-07-2018 23:28 ]

[Techneut]

Harrie schreef op vrijdag 27 juli 2018 @ 20:26:
Dat was ook mijn eerste ingeving, maar zo'n shaded pole motor heeft geen condensator.

Nu, als hij bromt als je hem aansluit, doet eigenlijk vermoeden dat de spoel ook nog goed is.
Die dikke koperdraad van de "shading coil", zit je daar iets raars aan?

Gaat hij wel draaien als je hem een setje geeft?

Wat jij spoel noemt, is de rotor. De spoel zit onder die groene tape.

En die rotor is een zogenaamd kooianker.
Kooiankermotoren kunnen nooit zondermeer draaien op één fase, ze hebben voor het nodige draaiveld altijd een tweede wikkeling nodig waarin de stroom in fase verschilt bij die in de hoofdwikkeling. Bij iets zwaardere motoren wordt dat inderdaad bereikt door de tweede wikkeling, de hulpwikkeling, in serie te schakelen met een condensator. Maar bij kleine motortjes ontbreekt die condensator meestal en is die hulpwikkeling slechts een kortgesloten koperen ring om de kern. In die ring wordt een stroom geïnduceerd die ongeveer 90° verschilt met die in de hoofdspoel. Met andere woorden op deze manier ontstaat een kunstmatig draaiveld.

Gezegd wordt dat de motor wel bromt, maar niet wil draaien. Dat kan betekenen dat er een onderbreking zit in die hulpwikkeling/kortsluitring. Naar mijn gevoel moet dat te zien zijn. Wat ik echter niet begrijp is dat hij niet begint te draaien d.m.v. een duwtje.

[droner]

Updateje: aangezien het volgens (sommig) advies niet aan de zekering kon liggen en ik nooit heb begrepen hoe ik de spoel door zou kunnen meten bleef er niks anders over dan de boel weer in elkaar te zetten en naar de smering te gaan kijken.

Geopend draadje weer geisoleerd, kousjes weer op de spoel gebonden, de groene tape daar weer om gedaan, de boel in het houdertje vastgezet, alles weer netjes. Stekker erin en... en....................................!!!!

...helemaal niks, zelfs geen brom meer. Ik moet ergens dus iets nieuws gemold hebben. Misschien is dat flinterdunne stroomdraadje waarvan ik de isolatie heb geprobeerd te openen, gebroken. Of heb ik iets verkeerd gedaan bij het opnieuw op de spoel binden van de kousjes.
Wellicht dat het nu een projectje wordt voor tijdens een winterse griep.

TIP aan eenieder die ooit een ventilator wil fixen: check de smering voordat je iets anders doet.


Nog een updateje: boel toch weer open gemaakt, opnieuw-geïsoleerd stroomdraadje lijkt niks mis mee te zijn, geen idee wat ik verder fout gedaan kan hebben...

[ Voor 7% gewijzigd door droner op 30-07-2018 22:06 ]

[Techneut]

Heb je misschien toch even de zekering los gehaald en vergeten deze er weer in te zetten?
Verder alles doormeten met een multimeter in ohm-meter stand.

[droner]

Nee, ben niet aan de zekering gekomen. De kousjes zijn in de loop der tijd lekker hard (dus stevig) geworden dus ik acht het ook onwaarschijnlijk dat daarbinnen iets gebeurd is zonder dat ik dat gemerkt zou hebben.

Wat me wel opviel is dat er een tikje speling zit op de spoeldraad - ik hou zeg maar een klein beetje draad 'over' als ik alles exact terugzet, geen idee of dat van belang is. Aangezien de draden+kousjes maar op 1 plaats passen (uitsparingen in de rand van de spoel) en ik ze niet bijv. gedraaid heb ga ik er eigenlijk vanuit dat die speling er origineel ook al was.

Kan natuurlijk dat de zekering alsnog beschadigd is, doormeten is helaas erg lastig vanwege de (draad) isolatie.... misschien moet ik dan maar gewoon de boel echt loshalen, alle delen doormeten, alles weer solderen met nieuwe kousjes etc.

PS mijn multimetertje heeft ook een continuiteitsstand, kan ik die ook gebruiken? (lijkt me lekker binair). Sorry voor de eventueel domme vraag!

[ Voor 8% gewijzigd door droner op 30-07-2018 23:42 ]

[Henkie-Jan]

Zit er niet nog een zekering in de voet waar de druktoetsen zitten? Ik heb daar nog niet in gekeken.

[Techneut]

droner schreef op maandag 30 juli 2018 @ 23:40:
PS mijn multimetertje heeft ook een continuiteitsstand, kan ik die ook gebruiken? (lijkt me lekker binair). Sorry voor de eventueel domme vraag!

Ik weet eerlijk gezegd niet wat je met continuïteitsstand bedoelt. Heet die stand echt zo? Mijn multimeter heeft wel een knop "Hold", bedienen van die knop dient om de laatst gemeten waarde vast te houden. Gebruik gewoon geen bijzondere functies, maar enkel de ohm-meterstand. En meet op alle uiteinden van de spoel ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de beide voedingsdraden. En meet natuurlijk ook de zekering door (los genomen!).

[droner]

Continuiteit = geen onderbreking in een verbinding

https://www.fluke.com/en-...with-a-digital-multimeter

[Techneut]

Aha, ik zie en begrijp nu wat je bedoelt, ik heb nagenoeg net zo'n Fluke meter. Die stand, of liever combinatie, is voor een piepsignaal bij het doormeten van enkel een verbinding van nagenoeg nul ohm. Het doormeten van zulke verbindingen wordt dan ook wel "doorpiepen" genoemd. Bijvoorbeeld voor het doormeten van de (losgenomen) zekering. Het heeft helemaal niets met de eigenlijke weerstandmeting te maken, bij een wat hogere weerstand wordt die gewoon gemeten, maar blijft dat piepsignaal achterwege.

Oh ja, nog een vraagje, zit er behalve die thermische zekering in een kousje) eigenlijk wel een zekering in?
Die thermische zekering dien je trouwens ook door te meten (wederom even aan één kant loshalen).

[ Voor 47% gewijzigd door Techneut op 01-08-2018 16:11 ]

[droner]

@Techneut en @Henkie-Jan, dank nog voor de tips en suggesties... het is een iets omvangrijker projectje geworden dan vooraf gedacht, moet er nu echt weer ff tijd voor vinden. To be continued!

[timvanloon]

En nog gefixt ik heb hetzelfde probleem

[SA007]

Dit kan beter via PM naar de topicstarter ipv zo'n oud topic kicken.

Mocht de TS het optic weer open willen hebben, stuur maar een berichtje.