Als beloofd in mijn
vorige (en eerste) Tweakers-forumpost, hier een howto voor wie hetzelfde of iets vergelijkbaars wil ondernemen.
Ik schrijf dit om anderen onzekerheid, hoofdpijn en verwarring te besparen in het bieden van hulp aan Oekraïne. Daar val jij hopelijk ook onder. Deze post had erg goed in het
themaforum oorlog in Oekraïne gepast, maar dat gedeelte van het Tweakers forum is
enkel schrijfbaar voor een incrowd. Gezien dit mijn tweede post ooit op het Tweakers forum is hoor ik daar niet bij. De moderator gaf geen gratie.
Iemand die wel toegang heeft tot het themaforum oorlog in Oekraïne staat het vrij deze post op een handige manier te forwarden, mocht dat in diens ogen ook daar waarde hebben.
Als te lezen was in mijn
vorige post: Ik heb een terreinwagen aangekocht, gerepareerd & geprepareerd, geëxporteerd naar Oekraïne en overgedragen aan een hulporganisatie aldaar die 'em afgeleverd heeft aan het Oekraïens leger. Dit is een stappenplan om hetzelfde of iets vergelijkbaars te doen.
Verkrijg een voertuig
In Oekraïne hebben ze ook auto's natuurlijk. Maar voertuigen van bepaalde soorten raken op: Terreinwagens, ambulances, brandweermaterieel en al het andere spul voor hulpdiensten.
Vooral terreinwagens worden momenteel snel versleten op het slagveld: Landmijnen, schade door klein kaliber tijdens actie, artillerievuur en scherpschutters wanneer ze geparkeerd staan, en natuurlijk slijten onder het hoog-intensieve gebruik. In Oekraïne is bijna geen bruikbare/betaalbare terreinwagen meer te krijgen, en ook de vrije markten in omliggende landen (Polen, Duitsland, Tsjechië) zijn min of meer leeg gekocht. Dat brengt de aandacht nu naar het volgende land op de kaart en dat is Nederland. Hulp hierbij is nodig. En het moet goedkoop, want oorlog is duur, zeker voor arme (post-Soviet) landen als Oekraïne.
Het soort terreinwagen wat ze willen is echte terreinwagens. Denk aan Mitsubishi Pajero & L200, Nissan Patrol, Toyota Landcruiser, Isuzu Trooper, Opel Frontera etc. Het moet 4-wiel aangedreven zijn, met achter een solid-axle op (blad)veren, of double-wishbone ophanging, en een flinke hoeveelheid bodemvrijheid. Allerhande "wannabe-terreinwagens" en SUV's met voorwielaandrijving en achter een twist-beam horen daar niet bij.
Midden tussen die twee uitersten zit bijvoorbeeld de Hyundai Tucson, gezien daar een daadwerkelijke 4x4 versie van is. Maar die op Nederlandse wegen zijn meestal een voorwiel-aangedreven nep-terreinwagen en de bodemvrijheid van de Tucson is ook niet echt om over naar huis te schrijven. Het leger heeft er niks aan maar wellicht kan een andere hulpdienst er wel wat mee.
Je wil de versie op diesel. Hulpdiensten en het leger willen diesel. Diesel heeft namelijk een langere houdbaarheidsdatum dan benzine, vervliegt niet, brandveiligheid is stukken beter (wel zo prettig als er op je geschoten wordt) en het is goedkoper. Het leger draait daarom op diesel. Voor andere hulpdiensten is het iets minder belangrijk, maar ook zij prefereren diesel. En wegens alle milieuzones in Nederland zijn dat tevens de goedkopere uitvoeringen geworden, wat ze de perfecte match voor jouw hulp aan Oekraïne maakt.
Het ideale model is een wagen met lakschade, deuken of een barst in de voorruit, maar in goede technische staat. Het leger en de hulpdiensten geven namelijk niks om de cosmetische toestand, ze willen een strijdwagen. Maar door de cosmetische schade is de wagen wel een stuk lager in aankoop voor jou en zo indirect hun: Het doel is goedkoopst mogelijk maar mechanisch betrouwbaar & bruikbaar.
Bruikbare terreinwagens vind je op
Marktplaats,
Facebook Marketplace,
Autotrader etc. Vind die ene met deuken/lakschade en/of slijtage die in monteur-werkuren een total-loss veroorzaakt. Daar zitten autodealers mee in hun maag en zijn daarom goedkoop.
Andere voertuigen die men nodig heeft zijn ambulances en voertuigen voor andere hulpdiensten. Maar in het bijzonder ambulances. In oorlog raken mensen gewond. Zowel soldaten als burgers. De ambulances die ze hebben worden intens gebruikt en verslijten. Tevens zijn ziekenhuizen (waar ambulances veelal geparkeerd staan) actief bestookte doelwitten.
Er zijn bedrijven in Nederland die in de 2e hands markt hiervoor gespecialiseerd zijn:
Nierop B.V.,
Special Truck Parts B.V.,
Diac Medical en vast nog een paar meer.
Reparatie & preparatie van het voertuig
Het moet goedkoop en betrouwbaar. Het leeuwendeel kun je overlaten aan de ontvangende partij in Oekraïne, want alles is goedkoper in Oekraïne. Je moet er echter wel eerst kunnen komen.
Goedkope en oude auto's zijn vaak slecht onderhouden, in het bijzonder waar goedkoop & oud samen komen. Dingen die je vrijwel zeker moet vervangen zijn remschijven en remblokken. Ook slijtage delen in de wielophanging (zoals fuseekogels en allerhande stof hoezen) zijn vrijwel zeker aan vervanging toe. De rit van Nederland naar de grens met Oekraïne is 2000km. Zorg dat alle stofhoezen goed zijn en overal schoon vet zit waar dat moet. Krakende en niet-soepele wiellagers eveneens vervangen. Alles is in Oekraïne goedkoper, dus banden doe je alleen vervangen als het echt moet voor de rit.
Check alle vloeistoffen: Motorolie, koelvloeistof, remvloeistof, stuurbekrachtigingsvloeistof, versnellingsbakolie, oliepeil van de transfercase, oliepeil differentieel voor & achter. Alles moet correct afgevuld zijn. Een oude diesel met meer dan 2 ton op de teller verbruikt een liter olie op 1000km, dus neem na afvullen ook een extra fles motorolie mee voor onderweg. Tevens, in de winter is het in Oekraïne ver onder nul. Laat bij een garage checken of de koelvloeistof nog goede anti-vries eigenschappen heeft.
In het geval van voertuigen bestemd voor het leger: Strip het interieur. Met volle militaire bepakking zit interieur snel in de weg. Geen scherpe delen achterlaten! Alles wat een radiosignaal uitzend is een homing-beacon voor autonome drones: Carkit, radio met bluetooth, garagedeuropener, tolweg-transponder you name it. Strip het exterieur van onnodige luxe en bling. Meer bodemvrijheid is beter, dus die handige instap-trapjes kunnen er af. Onnodig glas of andere materialen (plastics) die kunnen versplinteren of branden (plafondbedekking) ook er uit. Scheelt tevens allemaal gewicht. Het draait allemaal om functie, veiligheid en effectiviteit.
Plan de rit en overdracht
Waarschijnlijk heb je een betaalde baan of contractuele verplichtingen als freelancer/ZZP'er waar je omheen moet plannen. Zoek uit wat je mogelijkheden zijn.
Een overdracht betekent ook een ontvangende partij. Aan wie draag je het voertuig eigenlijk over? Wie betaalt je? Waar vind je zo iemand?
Oekraïne is een voormalig Soviet-land. In het geval van Oekraïne is het pas sinds
1991 een zelfstandige republiek. Al dat soort landen, en dus ook Oekraïne, hebben nog altijd te maken met een erfenis uit die Soviet-tijd: Overal langzame, incapabele, en corrupte bureaucratie en machtspolitiek. Al die bureaucratie is zeer verticaal ingericht met vele lagen aan management waar je niks mee voor elkaar krijgt. Als reactie daarop is een soort parallel-overheid ontstaan tussen mensen. Oekraïners verbinden zich heel erg horizontaal, buiten de incapabele bureaucratie om. En zo is er een soort tweede horizontale overheid-sector ontstaan die opvult waar de verticale bureaucratische overheid tekort schiet.
Het is die parallel-overheid waar je contact mee hebt. Zij kennen weer mensen en zo komt het voertuig bij een eenheid in het leger of hulpdienst ergens in het land.
Nu je deze forumpost gelezen heb ken je mij, en ik ken
Olena Golubeva, dus nu ken jij ook Olena Golubeva. Olena draait een stichting genaamd
Help4YOU (site op moment van schrijven kapot, Olena kan wat hulp gebruiken), wat weer een wat rare verbastering is van Help4U, of Help4Ukraine. Olena is met haar stichting onderdeel van die gedistribueerde parallel-overheid die wel zaken gedaan krijgt. Dit ben ik met Olena in de terreinwagen terwijl ik met haar sleutels en papieren uitwissel:
Olena is een weduwe. Haar man is omgekomen aan het front, waarna ze Help4YOU heeft opgezet met mensen uit haar vriendenkring in samenwerking met (wanneer het op legervoertuigen aan komt) de overgebleven kameraden van haar overleden man. Zij kennen weer over het hele land mensen op tal van plekken in de gelederen van het leger.
Er zijn tal van mensen, stichtingen en andere organisaties die dit soort acquisities van goederen uitvoeren. Daar zullen er vast een paar tussen zitten die shady zijn. Over Olena kan ik zeggen dat ze niet shady is. Ze was cool genoeg om kosten vooraf te compenseren en heeft alle import Oekraïne in op zich genomen. Je kunt haar contacteren via: help4for4u@gmail.com (haar telefoonnummer is mij ook bekend).
Wat compensatie betreft: Ik heb alles tegen kostprijs van het voertuig gedaan. Alsin, ik heb het voertuig aan Olena overgedragen tegen de prijs die ik betaald heb voor het voertuig, de onderdelen, en de verstookte brandstof. De uren sleutelen, wegenbelasting & verzekering die ik heb moeten betalen, en de reis (hotels, bus/trein/vliegtuig terug) heb ik voor rekening genomen. Je hoeft het dus niet voor niets te doen als je dat niet wil. Maar wees schappelijk: Je bent een rijke Nederlander, je doet dit voor het goede doel. Olena overigens ook, die verdient er evengoed niks aan.
Export papierwerk
Nu je in je eigen leven tijd vrij hebt gemaakt, en een afspraak hebt met Olena (of een ander persoon, stichting of organisatie die je kent of gevonden hebt) is het tijd om het papierwerk voor de operatie te regelen. De reden dat je het beste die volgorde kunt aanhouden is omdat er tijdsbeperkingen verbonden zijn aan de export-documentatie. Je regelt je export-documentatie dus rond de beperkingen die jij en Olena wat tijd betreft hebben.
Het export-papierwerk is effectief 2 delen: Zaken regelen met de RDW, zaken regelen met de Douane.
Bij de RDW is alles een redelijk simpele administratieve handeling, die je op elke werkdag kunt doen. Maar eenmaal gedaan is er geen weg terug. Voor je de trekker overhaalt moet je daarom zeker weten dat je op alle andere vlakken goed zit.
Douane
Zaken regelen met de Douane is een absurde situatie: Je kunt niet bij de Douane langs zoals je bij het gemeentehuis langs kunt. Je enige weg om douane-zaken te regelen is via een expediteur. Een expediteur is een bedrijf wat bevoegd is douane-documenten op te stellen en in te voeren in het systeem van De Douane. Als je naar een kantoor van De Douane gaat sturen ze je gewoon weg. Dit is absurd, maar het wat het is.
Er zijn tal van commerciële expediteurs in Nederland, maar minder dan een handje vol daarvan doet zaken met particulieren. En van die zeer beperkte subset willen de meesten hun handen niet branden aan Oekraïne omdat er sancties gelden. En sancties betekent potentieel hoge boetes.
Voor civiele voertuigen echter zijn geen beperkingen op moment van schrijven (begin 2025): Zolang er geen bepantsering of ophangpunt voor wapentuig op je voertuig aanwezig is, zit je goed. Ik schrijf dit begin 2025, en het kan nooit kwaad na te vragen of dit nog steeds het geval is. De Groningse afdeling
Centrale dienst voor in- en uitvoer (
CDIU) gaat hierover en je kunt ze gewoon opbellen om het na te vragen: 088 - 151 21 22
Een van de weinige expediteurs die zaken doet met particulieren is
Cargo International te Apeldoorn. Car-go is een expediteur met veel expertise op voertuigen import & export. Het douane-document wat je nodig hebt om vanuit de EU (waar Nederland & België onder vallen) naar buiten de EU (Oekraïne) te exporteren is een EX-A document. Car-go kan dit opstellen en invoeren in het douane-systeem:
https://www.car-go.nl/exp...nten/ex-a-douanedocument/
Voor je aanklopt bij Car-go moet je eerst zelf een factuur opstellen. Neem een willekeurig factuur-sjabloon uit je tekstverwerker, of zoek een template online. Op deze factuur moet de verkopende partij (jij, een particulier) en kopende partij (ontvanger voertuig; Olena's help4YOU of vergelijkbare partij) staan. Beschrijf je lading (frame nummer + kenteken van de auto) en zorg dat bij alles een reële waarde en gewicht staat. Deze informatie neemt Car-go over op het EX-A document.
Dit EX-A document en je zelfgeschreven factuur heb je nodig om aan de grens Polen-Oekraïne of Slowakije-Oekraïne de EU te verlaten. Je komt zonder deze twee (en nog een derde van de RDW, komt hieronder aan bod) de EU niet uit.
Wat betreft factuur en wat je er op vermeld, daar wordt de realiteit wat modderig. Als je enkel een voertuig exporteert dan hoeft uiteraard ook alleen je voertuig er op te staan. Toen ik mijn terreinwagen naar Oekraïne gebracht heb, zat deze echter ook volgeladen met hulpgoederen. De correcte manier om dit te doen is ook deze hulpgoederen vermelden op je factuur en EX-A document. Dit was mijn factuur:
Zoals te zien heb ik op mijn factuur ook de hulpgoederen gemeld. Dit is de correcte manier: Meer lading vervoeren dan je declareert heet smokkel en dat is fraude. Dus alles moet er op staan.
Door de grote influx van hulpgoederen kunnen echter de douane-diensten aan de grens Polen-Oekraïne de werkdruk niet aan. Om die reden kreeg ik een scheldpartij om de aangeboden lijst. Alles wat op de factuur en het EX-A document staat moeten ze namelijk controleren; er vind terugkoppeling plaats vanuit de Poolse douane naar de Nederlandse douane. De Poolse douane wil om die reden geen gedoneerde (gratis) hulpgoederen op het EX-A document zien: Het is gratis, daarom monetair insignificant, maar wel een boel administratief werk. In Polen willen ze enkel en alleen je voertuig op je EX-A document en factuur zien staan.
Om het EX-A document te verkrijgen bij Car-go moet je in persoon, met je wagen zoals je die op je factuur staat en op je EX-A document wil hebben staan, verschijnen bij Car-go te Apeldoorn. Er is geen andere manier: Car-go neemt als douane-expediteur verantwoording voor het document en wil jou en je wagen zien (controleren) voor het document opgesteld wordt en via hun het douane-systeem in gaat.
Er is tevens kans op een steekproef, die vrij hoog is als je bestemming Oekraïne is. Als je geselecteerd wordt voor een steekproef mag je niet weg van het terrein van Car-go tot Douane ambtenaren zijn wezen controleren. Bij mij was dat het geval, wat ongeveer 3 uur extra wachten van mijn dag heeft gekost.
Je toont je wagen + inhoud dus op locatie zoals je die op je EX-A document wil hebben. Als je de grens Polen-Oekraïne over wil, dan raad ik je dus aan je voertuig leeg te maken, tenzij je toegescholden wil worden en lang wil wachten aan de Poolse zijde van de grens. In het ene parkeervak staat dan je wagen, het parkeervak ernaast een stapel goederen. Als De Douane komt controleren met een steekproef kijken ze ook echt alleen naar je wagen en de papieren. Die stapel ernaast maakt ze niets uit en tevens zijn ze onofficieel bekend met de situatie aan de Poolse grens.
RDW
Voor je echter naar Car-go of een andere expediteur kunt, zul je bij de RDW export-papieren moeten verkrijgen. Dus je regelt met alle betrokkenen (je werkgever, Olena van Help4YOU, Car-go, vliegtickets terug) een tijdspad, en als je dat op een rij hebt dan ga je naar de RDW om de trekker over te halen. Bij de RDW lever je namelijk de gele kentekenplaten in, waarna je nog maar
twee weken met je wagen binnen de EU mag rijden:
https://www.rdw.nl/partic...oorvoeren/auto-exporteren
Je hebt na het overhalen van de trekker dus exact
maar twee weken om je wagen naar Oekraïne te rijden. Haal je dat niet, dan moet je de auto weer in de EU op kenteken zetten of met een oplegger vervoeren. En dat is allemaal tijdsverspilling en duur.
Je gele kentekenplaten worden ingenomen, waarna je het plastic pasje (de kentekencard) met een hoekje afgeknipt in een exportbewijs terug krijgt. Dit exportbewijs is een A4 van dikker papier met wat foliedruk en stempels er op, waarop verklaart wordt dat de auto uit het Nederlandse kentekenregister is. Om nog te kunnen rijden moet je dus vervangende kentekenplaten laten drukken bij een garage of automaterialenshop. Normaliter gebruik je dit soort vrij te produceren witte kentekenplaat met zwarte letters alleen op aanhangers en fietsendragers. Wanneer je in je twee weken export-periode zit mag je ze ook op je auto voeren.
Met dit exportbewijs (met geknipte kentekencard), je zelf-opgestelde factuur, en je wagen met witte kentekenplaten verschijn je dan bij Car-go te Apeldoorn, waarna zij het EX-A document opstellen en bij de Douane inschieten voor je.
Ik heb het RDW-gedeelte (gele platen inleveren, exportbewijs, witte platen laten drukken) vooraf gedaan bij een RDW kantoor en een automaterialenshop alvorens ik naar Car-go te Apeldoorn ging.
Car-go kan echter ook het RDW-gedeelte op zich nemen, als dat je voorkeur is. Bel ze op, bespreek wat mogelijk is, en regel het zoals het je goeddunkt.
De rit
En dan kun je op reis! 2000 kilometers, lang wachten aan de grens, en een boel "security theater" in het vooruitzicht. Maar echt ver is het eigenlijk ook niet.
De Poolse/Slowaakse zijde wil zien:
- Douane EX-A document
- Zelf gemaakte factuur
- RDW exportbewijs (met hoekje-afgeknipte plastic kentekencard)
- Paspoort, je onderbroek, binnenkant van je oogleden etc.
Aan de Oekraïense kant van de grens wil men:
- Zelf gemaakte factuur
- RDW exportbewijs (met kentekencard)
- Paspoort etc.
- Verzekeringspapieren (!!)
Dat laatste (verzekeringspapieren) is makkelijk te vergeten, omdat we in Nederland allang alles digitaal doen. Ik heb mij weten te redden door op
https://ovi.rdw.nl/ te laten zien dat mijn voertuig als verzekerd stond geregistreerd. Makkelijker is gewoon die groene kaart thuis afdrukken en bij je hebben.
Tevens heeft Olena het RDW exportbewijs nodig om het voertuig te importeren (op Oekraïens kenteken te zetten).
Alternatieve en veel simpelere export-route
Er is een alternatieve route mogelijk, als je niks aan lading meeneemt en in alle opzichten op een reguliere toerist lijkt. Dit is niet de route die ik gekozen heb, noch ervaring mee heb. Het scheelt echter wel alle douane-gedoe als dit een werkbare weg is voor je.
Met deze methode rij je gewoon naar Oekraïne alsof je op vakantie gaat. Enige papierwerk waar je dan aan moet denken is de groene verzekeringskaart (laten) afdrukken. Verder gewoon je paspoort en kentekenpapieren enzo wat je altijd bij je hebt als je op vakantie gaat. Als je via Tsjechië en Slowakije reist, denk ook altijd aan de extra wegenbelasting in de vorm van vignette-systemen die ze daar hebben:
https://edalnice.cz/en en
https://eznamka.sk/en
Je rijd Oekraïne in, parkeert de wagen bij Olena of een andere partij die je gekozen hebt, neemt de gele kentekenplaten van de wagen af en reist weer naar huis.
Eenmaal thuis ga je naar de RDW of een kentekenloket van een exportbedrijf, levert je gele platen in. Het exportbewijs wat je dan krijgt (met afgeknipte kentekencard er in) die stuur je dan aangetekend per post naar Olena, waarna zij de wagen (die al bij haar in Oekraïne is) kan importeren.
Veel simpelere methode, maar die houd wel in dat je in alles super ordinair moet lijken. Als ze aan de grens niet geloven dat je een ordinaire toerist bent, ga je de grens niet over. En ordinaire toeristen rijden niet in ambulance-voertuigen, brandweerwagens of terreinwagens met camouflage. Tevens vereist het behoorlijk wat vertrouwen van de ontvangende partij, want ze nemen een voertuig aan (en betalen voor iets) wat in de weg staat en onbruikbaar is totdat het exportbewijs per post arriveert.
Ik heb geen ervaring met deze methode; ik heb alles de ingewikkelde maar allicht meer "correcte" manier gedaan. Maar gegeven dat het een stuk minder gedoe en tijdsdruk geeft, is het een weg die het onderzoeken en proberen zeker waard is.
Als altijd:
Doe je huiswerk, maak een plan, en heb plezier op je avontuur. Ik ben beschikbaar voor vragen en/of opmerkingen. Maar mocht je dit in het themaforum oorlog in Oekraïne hebben gelezen (mocht iemand het geforward hebben daarnaar) dan kan ik daar niet reageren, enkel lezen. In dat geval stuur een direct message of gebruik mijn telefoon nummer (scherpe ogen hebben die gezien op de voorbeeld factuur).
[
Voor 102% gewijzigd door
merethan op 06-04-2025 23:34
]