De zaak Dotterbloem: top ontsnapt aan rechtsvervolging

[defiant]

Ik kwam in het NRC vandaag weer een stuk tegen over de zaak Dotterbloem, een corruptiezaak waarin het autobedrijf Pon betrokken is. Tussen 2001 en 2011 zouden medewerkers van Pon ambtenaren hebben omgekocht van politie en defensie. De zaak begon in 2011 toen een anonieme brief over corruptie bij de aanbesteding van nieuwe dienstauto's werd verstuurd naar ministeries en de telegraaf.

Opvallend aan deze kwestie is dat deze corruptie wijdverspreid was binnen zowel het autobedrijf Pon als bij de ministeries, met betrokkenheid van de top van Pon zelf en personen op hoge posities binnen de ministeries zelf. Tot aan de ministers zelf toe, die deals maakten over auto's. Naarmate de zaak vorderde komt naar boven dat er met succes is gelobbyd om de zaak zo snel mogelijk te begraven en af te doen met een geldboete, waarbij hooggeplaatst personeel kon ontsnappen aan rechtsvervolging ook al waren ze betrokken.

NRC heeft hiervan een uitgebreid dossier gemaakt, "De zaak-Dotterbloem", gezien de mogelijke paywall, zal ik de relevante stukken quoten.

In dit artikel komt naar voren dat alleen lagere ambtenaren worden gehoord in de kwestie:
‘Klassenjustitie’ bij Defensie-zaak

Vrijwel eensgezind zijn de raadslieden: de kleine ambtenaar wordt hier geslachtofferd, terwijl de hoge heren dezelfde autovoordeeltjes genoten. De ministers hoeven zich niet te verantwoorden terwijl hun ondergeschikten voor de rechter staan. Dat riekt naar willekeur en klassenjustitie. En dus willen zij drie voormalige ministers van defensie horen over de omkopingszaak. De rechtbank beslist vrijdag of dit verzoek wordt ingewilligd.

De ministers hoefden zich vervolgens niet te verantwoorden.

Corruptie bij defensie werd door voormalig ministers Hillen niet gemeld, die zou de kwestie zelf willen afhandelen:
Hillen loste corruptiezaak liever zelf op

De Rijksrecherche wilde van Hillen weten waarom hij zich „tijdens en na zijn ambtstermijn” persoonlijk met de zaak van Jacques H. had bemoeid. Hillen antwoordde dat hij de zaak binnenskamers had willen oplossen en dat er bij vergelijkbare zaken geen aangifte werd gedaan om het departement niet te schaden. Defensie had volgens hem een „eigen correctiemechanisme” dat „ook heel bevredigend werkte”.

Het verhoor van Hillen dateert al uit 2014, maar is nooit bekend geworden. Nu zegt de voormalig minister dat hij vindt dat Jacques H. te hard door het ministerie is aangepakt. „Ik vond dat mijn organisatie ook redelijk bruusk reageerde door direct alles op een persoon te richten, direct zo’n zwaar onderzoek in te stellen. Wat mij betreft moet Barbertje dan juist niet hangen. Zo’n zaak is altijd groter, heeft altijd context. Hij kan nooit tien jaar helemaal alleen hebben gehandeld, dan moet het echt wel toegejuicht zijn, of geaccepteerd. Dan is hij door zijn meerderen voortdurend gedekt geweest.”

Volgens Bas Martens, de advocaat van Jacques H., is zijn cliënt „geslachtofferd”. Volgens Martens heeft H. zijn taken goed uitgevoerd, en waren zijn goede contacten met de autowereld daarvoor noodzakelijk.

Vandaag werd duidelijk dat ook bij Pon alleen lager personeel de gevolgen heeft ondervonden, de top ontsnapt:
Topadviseurs hielpen Pon ontsnappen aan de rechter

Zes (ex-)ambtenaren staan vanaf dinsdag voor de rechter omdat ze zich lieten pamperen door de auto-industrie, in ruil voor informatie. De autobedrijven gaan vrijuit – mede dankzij drie adviseurs, van wie er één nu minister is.

Hoewel acht Pon-medewerkers werden verdacht van „het opzettelijk verstrekken van giften aan ambtenaren vanwege hun functie en positie” wist het bedrijf zelf buiten de rechtszaal te blijven. Daarbij was een hoofdrol weggelegd voor een dreamteam van juristen en consultants, van wie er één inmiddels minister van Justitie en Veiligheid is.

Hendrik Jan Biemond

Aanvoerder van het Pon-team en aanspreekpunt in de corruptiezaak is Hendrik Jan Biemond, advocaat van Allen en Overy. Biemond werkte van 2002 tot 2007 als officier van justitie, waar hij faam maakte als aanklager van de top van supermarktbedrijf Ahold en haar bestuursvoorzitter Cees van der Hoeven voor boekhoudfraude.

Ferdinand Grapperhaus

Ferdinand Grapperhaus, sinds kort minister van Justitie en Veiligheid, is de tweede grote man die in 2013 wordt ingezet. Zijn politieke carrière is dan nog ver weg. Op het moment van zijn bemoeienis is hij deeltijd hoogleraar arbeidsrecht, partner van advocatenkantoor Allen en Overy én kroonlid van de Sociaal Economische Raad.

Muel Kaptein

De derde grote naam die zich aan de zijde van Pon schaart is Muel Kaptein, onder meer partner bij KPMG. Dit accountants- en adviesbureau controleert niet alleen de boeken van het autobedrijf, maar wordt in de corruptiezaak eveneens ingehuurd om vermoedens van fraude te onderzoeken en de bedrijfscultuur te analyseren en te verbeteren.

De (ex-)ambtenaren die vanaf volgende week wel in het verdachtenbankje staan konden hun vervolging niet afkopen of brieven laten sturen.

Wat in deze zaak naar voren komt is het beeld dat de hoge top zowel bij autobedrijf Pon als bij de ministeries ontsnapt aan rechtsvervolging door de inzet en lobby van een uitgebreid netwerk van experts en vooral lager personeel zich persoonlijk moet verantwoorden voor de rechter. Het bedrijf zelf ontsnap met een geldboete en doet inmiddels weer volop mee met aanbestedingen.

De vraag is dan ook of hier dan niet sprake is van klassenjustitie, d.w.z. hooggeplaatste betrokkenen ontsnappen aan rechtsvervolging maar de kleine vissen moeten zich verantwoorden voor de rechter, met alle gevolgen van dien (bijvoorbeeld een strafblad).

[boyette]

Ja natuurlijk is dat er in Nederland maar daar is deze zaak een zeer beperkt voorbeeld van.
Deze zaak die kent meerdere facetten. Fraude met grote inkooporders waarbij Pon en nog zo'n frans bedrijf bevoordeeld werden.

Het is alleen voor justitie heel moeilijk de topambtenaren te vervolgen die hier bij betrokken zijn omdat de voordelen die zij hiervoor hebben ontvangen vele malen moeilijker te signaleren en te traceren zijn dan die van de lage ambtenaren die erbij betrokken zijn want bij die laatste groep is het voordeel direct in het leasecontract van hun eigen auto terug te vinden.

[3x3]

De topicstart in deze is zo extreem onvolledig en daardoor manipulatief dat ik mij afvraag of ik wel een bijdrage kan leveren binnen deze discussie.

- De zaak Dotterbloem gaat niet alleen over PON maar over meerdere autoimporteurs en garagehouders.
- Het komt vaker voor dat grote rechtspersonen hele hoge sommen moeten betalen (in dit geval miljoenen) in plaats van veroordeeld worden tot boetes en gevangenisstraffen.
- Dat meervoudig minister Kamp voorkeuren had voor aanpassingen van zijn dienstauto vind ik prima, geneuzel in de marge.
- Ik begrijp in deze dat ook daadwerkelijk het 'lage personeel' zich heeft laten verleiden tot het geven of nemen van reisjes, dat is niet gezond, schadelijk voor dr overheid, dat de betrokkenen daarop persoonlijk vervolgd wordt vind ik heel goed.

[Brent]

3x3 schreef op zondag 3 december 2017 @ 01:28:
De topicstart in deze is zo extreem onvolledig en daardoor manipulatief dat ik mij afvraag of ik wel een bijdrage kan leveren binnen deze discussie.

Kun je het verhaal dat misschien aanvullen/corrigeren?

- Ik begrijp in deze dat ook daadwerkelijk het 'lage personeel' zich heeft laten verleiden tot het geven of nemen van reisjes, dat is niet gezond, schadelijk voor dr overheid, dat de betrokkenen daarop persoonlijk vervolgd wordt vind ik heel goed.

Ik denk dat het punt meer is dat het daarbij blijft, en niet begint.

[sypie]

Brent schreef op dinsdag 5 december 2017 @ 18:44:
[...]

Kun je het verhaal dat misschien aanvullen/corrigeren?

[...]

Ik denk dat het punt meer is dat het daarbij blijft, en niet begint.

Precies dit. Wie gaat Grapperhaus nu van z'n stoel trekken omdat die hierbij betrokken was? Politiek spel, waarvan de regels steeds waziger worden.

[rik86]

Is het probleem niet ook meer dat het heel lastig te bewijzen is, met name in de top?

Complexe is dat de wetgevende macht en de overtreders hierbij verweven zijn. En daardoor voor een OvJ 'aantrekkelijk' om een deal te sluiten om vervolging af te laten kopen door diegene die je wilt vervolgen (o.a. je baas/directe collega van je baas)

[Virtuozzo]

rik86 schreef op woensdag 6 december 2017 @ 11:31:
Complexe is dat de wetgevende macht en de overtreders hierbij verweven zijn. En daardoor voor een OvJ 'aantrekkelijk' om een deal te sluiten om vervolging af te laten kopen door diegene die je wilt vervolgen (o.a. je baas/directe collega van je baas)

Dat is één specifiek punt waar de schoen wringt. Het maakt de kwestie politiek gevoelig. Dat zou uiteindelijk geen probleem hoeven te zijn, helaas zit er nog een punt waar het steekt: het ministerie is als functioneel geheel net als organisatie van OM een toonbeeld van extreem gepolitiseerde organisatie geworden, met alle excessen en compromitteren van middelen en besluitvorming wat daar bij hoort. En dan kom je uiteindelijk bij het volgende breekpunt, de specifieke organisaties waar de verstrengelingen en inbreuken op integriteit opgemerkt zijn blijken die twee te zijn welke het meest verbonden zijn aan eerdergenoemde loyaliteitspunten van politisering.

Die combinatie maakt dit tot een onmogelijke om te toetsen aan zelfs maar integriteitsvereisten bestuur & beleid. Laat staan de rest. Alhoewel de kwestie in zekere zin en strekking een beperkte is, is het gegeven ervan een indrukwekkend teken aan de wand ten aanzien van impact en consolidatie van diepgaande politisering van de Overheid in haar bestuurlijke en staatsrechtelijke onderdelen.

[Verwijderd]

Over sjoemelende ministeries gesproken.

[Killjoy]

defiant schreef op zondag 3 december 2017 @ 00:08:
Wat in deze zaak naar voren komt is het beeld dat de hoge top zowel bij autobedrijf Pon als bij de ministeries ontsnapt aan rechtsvervolging door de inzet en lobby van een uitgebreid netwerk van experts en vooral lager personeel zich persoonlijk moet verantwoorden voor de rechter. Het bedrijf zelf ontsnap met een geldboete en doet inmiddels weer volop mee met aanbestedingen.

De vraag is dan ook of hier dan niet sprake is van klassenjustitie, d.w.z. hooggeplaatste betrokkenen ontsnappen aan rechtsvervolging maar de kleine vissen moeten zich verantwoorden voor de rechter, met alle gevolgen van dien (bijvoorbeeld een strafblad).

Niet alleen meedoen. Vind het interessant dat de mededeling dat de politie overstapt van PON naar Mercedes ongeveer samenviel met de mededeling dat Shuttel b.v. (PON) de nieuwe mobiliteitskaart levert voor de rijksoverheid.