zoemende lampen bij dimmen

[vincentdr]

Hoi,

Even een vraagje:
In het huis wat wij kochten zit een lamp met dimmer. Deze lamp bestaat uit 3 halogeen lampen (sterkte weet ik even niet, aangezien ik dat nog niet heb gekeken!). Als de dimmer vol open staat is er niets aan de hand maar als we het licht willen dimmen komt er een zoem vanuit de lamp (dus niet vanuit de dimmer).
Ik heb op internet wat rondgekeken en daar wordt aangegeven dat het gezoem in de dimmer zou ontstaan, maar wat is hieraan te doen?! Zouden lampen met meer vermogen al een verschil kunnen maken?

Alvast dank!

[The Eagle]

Die zoem vanuit de lamp is dikke kans een transformator in het armatuur zelf die te weinig stroom krijgt. Ja, het werkt, maar echt goed is het er niet voor.
Check een aantal dingen:
- zit er idd een trafo in het armatuur, en kan die gedimd worden
- wat voor dimmer heb je en is die geschikt voor halogeen (dikke kans van niet).

Pas dan kunnen we zinnige info geven

[vincentdr]

Thanks Eagle, dat ga ik dan eerst even nakijken!

[Jim423]

De dimmer moet geschikt zijn voor een (spoelen/elec)trafo (LC aanduiding uit mijn hoofd) en niet zozeer voor halogeen, voor 230v halogeen geschikt is een R dimmer maar dat heb je vaak standaard al. Vroegah had je inderdaad zgn halogeendimmers maar die zijn nu een beetje nietszeggend met de komst van electronische transformatoren e.d.

[Widow]

Heh?!

Kijk, dimmers werken op verschillende manieren, maar het idee is altijd om de spanning naar de lamp op de een of andere manier te verlagen. Daar zijn verschillende manieren voor. Zo heb je pulsbreedtemodulatie, dat wordt veel gebruikt bij LED verlichting. Je hebt ook faseaansnijding, en dat wordt veel gebruikt bij gloeilampen op 230v. Dit zijn beide redelijk energiezuinige manieren van dimmen, je kan ook lampen dimmen door een deel van de spanning door een weerstand te doen, maar dat kost dus permanent energie.

Waarschijnlijk heb jij een dimmer die werkt op basis van faseaansnijding. Wat er gebeurt is dat er uit jouw stopcontact een sinusvormige spanning komt. Die spanning moet verlaagd worden, maar je wilt dat op een energiezuinige manier doen, dus niet met een grote weerstand die een deel van het vermogen omzet in warmte. Wat jouw dimmer doet, is ergens halverwege de sinus zeggen "En NU is het mooi geweest!" en vervolgens kapt jouw dimmer de sinus af. Dat ziet er zo uit:



Het grijze gedeelte laat jouw dimmer doorgaan, en als een bepaald moment bereikt is, kapt jouw dimmer de spanning af waardoor jouw lamp niet zo heel fel brand. Dit word gedaan doormiddel van een schakelbare diode (diac, triac, thyristor etc). Dus het doel is bereikt: jouw lamp is minder fel. Maar het gevolg van op deze manier een sinus afkappen is dat alle andere electrische apparaten (op dezelfde groep) daar last van hebben, omdat de sinus heel abrupt word afgekapt. Dat zou kunnen betekenen dat versterkers of TV's gaan storen, en dat wil je niet.

Om dat te voorkomen, zit er een spoel in jouw dimmer. Die spoel zorgt ervoor dat het abrupte afkappen van de sinus wordt gedempt. Zie het als een waterslagdemper bij een wasmachine. Een spoel is een opgewonden stukje koperdraad, en als je daar signalen doorheen gaat sturen die heel abrupt worden afgekapt dempt een spoel dat wel, maar een spoel beweegt ook een klein beetje tijdens dat afkappen. Om dat te voorkomen worden spoelen vaak in een soort hars gegoten die het vibreren moet tegenhouden, maar je blijft het altijd een beetje horen. En dat is het gezoem in jouw dimmer.

De reden dat je het alleen hoort als de lamp gedimd wordt, is dat jouw dimmer dan de sinus afkapt. Als de dimmer helemaal open staat, en de lamp op vol vermogen brand, kapt de dimmer de sinus niet af en hoeft de spoel niets te dempen. En dus hoor je dan dat gezoem niet. Is het erg dat je dat geluid hoort? Nee, het is gewoon een bijwerking van een dimmer die met faseaansnijding werkt.

[Stoney3K]

Als je goed had gelezen: TS zegt dat het gezoem vanuit de lamp komt, niet vanuit de dimmer. (Overigens wordt die 'afgekapte sinus' aan de uitgangskant niet terug op het net gezet, maar dat is even een heel ander onderwerp.)

En het lichtjes zoemen van een lamp als hij (met fase-aansnijding) gedimd wordt is helaas normaal, als het luider wordt dan is dat vaak ook een teken dat je gloeidraad bijna aan zijn einde loopt.

De stroom door de lamp wordt abrupt afgekapt of ingeschakeld waardoor de gloeidraad snel moet opwarmen en hij uitzet, en daarna weer krimpt als de lamp voor een korte periode weer 'uit' is omdat er geen stroom loopt. Dat veroorzaakt een trilling in de lamp en daardoor het gezoem.

Kun je weinig aan doen behalve de lampjes zodanig ophangen dat ze het gezoem zo min mogelijk doorgeven. Holle ruimtes (zoals een verlaagd plafond waar spotjes in hangen) werken als een behoorlijke klankkast.

[Widow]

Stoney3K schreef op dinsdag 22 augustus 2017 @ 14:58:
Als je goed had gelezen: TS zegt dat het gezoem vanuit de lamp komt, niet vanuit de dimmer. (Overigens wordt die 'afgekapte sinus' aan de uitgangskant niet terug op het net gezet, maar dat is even een heel ander onderwerp.)

Als de gloeidraad een stuk opgewonden draad is, komt dat qua vorm redelijk overeen met hoe een spoel in elkaar zit. En als een spoel in een dimmer kan zoemen, kan zo'n gloeidraad dat ook lijkt mij

[deepbass909]

Alleen is het niet zozeer het bewegen van de draad die je hoort, maar het contact met de ferietkern in de spoel of de draden onderling.

Maakt in dit verhaal ook weinig uit, het is een normaal fenomeen bij dimmers die aan fase af- of aansnijding doen. Conventionele lampen (230v gloei- en halogeenlampen) hoor je zelden tot nooit, lampen achter een trafo of voorschakelapparaat wel. Bij conventionele trafo's wordt dit erger naar mate de trafo ouder wordt en de koperdraden van de spoelen losser gaan zitten of harder worden door ouderdom. Bij voorschakelapparaten (geschakelde voedingen) speelt dit vaak al direct in het begin en is het vooral de kwaliteit van de voeding. Oplossing in beide gevallen is vervangen voor een nieuw en beter exemplaar.