Stofzuiger op objectief

[Mole]

Vraag: Hoe onverstandig is het om een stofzuiger op een objectief te zetten om hem 'stof vrij' te maken?

Het is wellicht wat rigoureus, maar de vraag komt voort uit onderstaand topic op dpreview:
https://www.dpreview.com/forums/thread/3206358

Situatie: voor mijn splinter nieuwe Sony A6000 heb ik tweedehands een SEL18-200 gekocht. Op het oog zag deze er goed uit, technisch ook op orde en optisch (op het eerste gezicht) ook.

Nou bleek na een aantal dagen testen dat er flinke stof deeltjes op de foto's verschenen (vooral op hoge F/ waardes). Uiteraard uitgezocht wat het zou kunnen zijn, lens verwisseld naar de kit lens, maar ook daar op exact dezelfde plaatsen zwarte vlekjes. Conclusie, waarschijnlijk stof op de sensor.

Eerst zelf geprobeerd de stofdeeltjes weg te krijgen, maar uit angst de sensor te beschadigen toch naar de lokale camerawinkel gebracht.
Die heeft de sensor schoongemaakt (voor een belachelijk hoge prijs). Na een paar dagen kwam ik er achter dat het weer feest was, veel zwarte vlekjes op foto. Terug gegaan naar de winkel en daar werd aangegeven dat de camera bij uitgifte perfect schoon was en het aan het objectief moest liggen. Hij heeft het nogmaals schoongemaakt, incl. de lens (hoe dat gebeurt is weet ik niet).

Maar helaas, ook nu weer een aantal flinke deeltjes op de sensor. Nu wil ik de camera nog een maal terugbrengen, maar als het echt aan de lens ligt is dit natuurlijk een gebed zonder einde. Ik ben geen professionele fotograaf en ik weet ook dat stof op de sensor niet te voorkomen is en het vaak mierenneukerij is omdat je het effect op lage F/ waardes niet ziet, maar ik baal wel dat het blijkbaar zo'n stofnest is en dat de sensor na een aantal foto's al zo vies is. Graag hoor ik jullie mening.

[SnoeiKoei]

lens verwisseld naar de kit lens, maar ook daar op exact dezelfde plaatsen zwarte vlekjes

Je conclusie dat het de sensor moet zijn is correct, die winkel verkoopt onzin. Ik zou een betrouwbaarder toko zoeken om je sensor te laten reinigen.

[Sluw]

Inderdaad de sensor, stof in de lens zie je bijna nooit en aangezien je met de kitlens exact de zelfde vlekjes hebt heeft stofzuigen geen zin. Vreemd dat er zo snel merkbaar stof op komt... maar het was dus na het schoonmaken een paar dagen wel goed? Sommige lenzen staan er wel om bekend dat ze stof naar binnen zuigen bij het zoomen, echtt een stomme ontwerpfout.

Je kunt zelf ook wat vaker een blaasbalg gebruiken, werkt meestal prima bij licht stof en als het echt erg is een sensor swab.

[Mole]

Dank voor de snelle reacties. De SEL18200 heeft een enorm verschil in volume bij het inzoomen. Kan het zo zijn dat, wanneer je snel uitzoomt, de druk naar binnen groot genoeg is om eventueel stof in de lens op de sensor te blazen?

[ehtweak]

Een aantal vragen:

• wat vind je een belachelijke prijs voor sensorreiniging?
• Normaliter rekent een fotowinkel zoiets van 20-30 euro. En op diverse actiedagen vaak gratis.
• weet je zeker dat het stof is en geen vetvlekken o.i.d?
• heb je zelf al je sensor bekeken of je er echt stof op ziet zitten? Is redelijk makkelijk te zien door gewoon met een flinke LED zaklamp op je sensor te schijnen en kijken onder diverse lichtinvallen of je iets ziet zitten. Let op; niet er boven ademen of op je hoofd krabben! Dus altijd schuin naar binnen kijken, het liefst zodanig dat het sensoroppervlak naar beneden gekeerd is. M.a.w. dan kan er nooit iets op vallen.

Tja, en dan die stofzuiger.
Ik zuig regelmatig objectieven stofvrij met een zacht borsteltje op de stofzuigerslang, maar dan uiteraard niet de glaszijdes. En de stofzuigerslang rechtstreeks op de objectief mount zetten kan link zijn. Zowel bij het beschadigen van de contacten/palletjes/mount. Uiteraard is e.e.a. afhankelijk van de zuigkracht die uitgeoefend wordt. Maar bij (te) sterke luchtstromen is het niet ondenkbaar dat je zelfs diafragmabladen krom zouden kunnen trekken.
En vergeet ook de objectiefmount niet te reinigen, zowel aan camerakant, als aan de objectiefkant. Vaak zit daar het nodige slijpsel van het erop/eraf draaien van ojectieven.
Ook dan weer opletten dat je zodanig schoonmaakt dat 'rommel' dat er afvalt, naar beneden valt, en niet IN het objectief, of IN de camera.

Als je sensor iedere keer weer snel vervuild, zul je op zoek moeten gaan naar de bron van die verontreiniging. Zijn het bijvoorbeeld kleine (slijpsel) schilfertjes van de objectiefmount en/of deeltjes uit de behuizing zelf? Opgedroogde verf- en/of lijmresten?

Vergeet niet dat b.v. met wattenstaafjes de camerabehuizing van binnen reinigen (dus niet de sensor zelf), vaak ook weer miniatuurpluisjes achterlaat! Zelfs al zou je IPA gebruiken om die wattenstaafjes te bevochtigen.
Als je b.v. stofjes/pluisjes ziet zitten, kun je ook b.v. een stukje plakband dubbelvouwen en voorzichtig met de kleefzijde (aan een platbekpincet) de stofdeeltjes oppikken. Uiteraard dit soort zaken alleen maar doen als je er rustig voor gaat zitten, op een goed verlichte werkplek, zonder stofnesten. En ook alleen maar doen als je een vaste hand hebt.
Uiteraard alles op eigen risico!

[ Voor 14% gewijzigd door ehtweak op 12-04-2017 13:30 ]

[SnoeiKoei]

Mole schreef op woensdag 12 april 2017 @ 11:00:
Dank voor de snelle reacties. De SEL18200 heeft een enorm verschil in volume bij het inzoomen. Kan het zo zijn dat, wanneer je snel uitzoomt, de druk naar binnen groot genoeg is om eventueel stof in de lens op de sensor te blazen?

Dat kan ja. Sommige lenzen staan om die reden bekend als "stofzuiger".

[Mole]

ehtweak schreef op woensdag 12 april 2017 @ 11:18:
Een aantal vragen:

• wat vind je een belachelijke prijs voor sensorreiniging?
• Normaliter rekent een fotowinkel zoiets van 20-30 euro. En op diverse actiedagen vaak gratis.
• weet je zeker dat het stof is en geen vetvlekken o.i.d?
• heb je zelf al je sensor bekeken of je er echt stof op ziet zitten? Is redelijk makkelijk te zien door gewoon met een flinke LED zaklamp op je sensor te schijnen en kijken onder diverse lichtinvallen of je iets ziet zitten. Let op; niet er boven ademen of op je hoofd krabben! Dus altijd schuin naar binnen kijken, het liefst zodanig dat het sensoroppervlak naar beneden gekeerd is. M.a.w. dan kan er nooit iets op vallen.

-De fotowinkel waar ik ben geweest vroeg 60 euro. Ondertussen heb ik de camera daar nu al 2 keer voor laten schoonmaken, vanmiddag met een beetje geluk de derde keer.

-Ik ben vrij zeker dat het stof is. Na de eerste en tweede schoonmaak was de sensor prima. Ik kan dit echter niet met 100% zekerheid zeggen.

-Ja, ik heb de sensor bekeken, en geloof mij dat er geen flinke LED zaklamp voor nodig is om te zien dat er deeltjes op zitten. De ingebouwde sensor cleaning van de A6000 lost het helaas ook niet op.

Zoals gezegd breng ik hem vandaag nog een laatste keer weg bij dezelfde winkel. Dan moet het maar genoeg zijn. Ik betwijfel of ik in de praktijk nou echt veel last ga hebben van de stofjes. Blauwe luchten op F/40 is nou niet waar ik de camera voor gekocht heb. Het is vooral het idee dat de sensor niet perfect is...

[Sluw]

Mole schreef op woensdag 12 april 2017 @ 13:35:
[...]


-De fotowinkel waar ik ben geweest vroeg 60 euro. Ondertussen heb ik de camera daar nu al 2 keer voor laten schoonmaken, vanmiddag met een beetje geluk de derde keer.

-Ik ben vrij zeker dat het stof is. Na de eerste en tweede schoonmaak was de sensor prima. Ik kan dit echter niet met 100% zekerheid zeggen.

-Ja, ik heb de sensor bekeken, en geloof mij dat er geen flinke LED zaklamp voor nodig is om te zien dat er deeltjes op zitten. De ingebouwde sensor cleaning van de A6000 lost het helaas ook niet op.

Zoals gezegd breng ik hem vandaag nog een laatste keer weg bij dezelfde winkel. Dan moet het maar genoeg zijn. Ik betwijfel of ik in de praktijk nou echt veel last ga hebben van de stofjes. Blauwe luchten op F/40 is nou niet waar ik de camera voor gekocht heb. Het is vooral het idee dat de sensor niet perfect is...

Het lijkt me dan ook niet de schuld van de camerazaak, helaas gewoon de lens die veel stof aanzuigt. Als ik jou was zou ik een blaasbalgje kopen om zelf af en toe de sensor schoon te kunnen blazen. Ik gebruik zelf de Giottos rocket air, die is geloof ik < 15 euro.

[Maasluip]

Mole schreef op woensdag 12 april 2017 @ 13:35:
[...]

-Ik ben vrij zeker dat het stof is. Na de eerste en tweede schoonmaak was de sensor prima. Ik kan dit echter niet met 100% zekerheid zeggen.

De sensor was prima na het schoonmaken zeg je. Of je weet het niet zeker. Maar als je direkt na het schoonmaken foto's neemt, is het dan wel goed?
Is het geen mogelijkheid dat de sensor zelf slechte pixels heeft?

[Mole]

Maasluip schreef op woensdag 12 april 2017 @ 14:01:
[...]

De sensor was prima na het schoonmaken zeg je. Of je weet het niet zeker. Maar als je direkt na het schoonmaken foto's neemt, is het dan wel goed?
Is het geen mogelijkheid dat de sensor zelf slechte pixels heeft?

Er zit verschil in waar de zwarte vlekken zitten na de eerste en tweede schoonmaak, dus zodoende neem ik aan dat het niet om slechte pixels gaat.

[moozzuzz]

Gezien het een splinternieuwe camera is (en ik er van uit ga dat je niet in een stofnest woont), zou het ook de camera kunnen zijn die de boosdoener is. Afhankelijk van waar je die kocht, kan je dat punt best ook eens laten meenemen. Normaalgezien wordt een body vrij stofloos geleverd en zijn er plakstrips aan de binnenkant om eventueel stof vast te houden. Mogelijks heb je een maandagmodel?

[Mole]

Ik zal hier even updaten wat mijn keuze is geweest. Na werk even de stofzuiger op het objectief gezet (bewust van de risico's).

Dit ging best goed. Geen zichtbare verbetering, maar zoals in het eerste bericht te lezen was zag de lens er al prima uit. Ik ga er nu vanuit eventueel los stof verwijderd te hebben.

Daarna terug langs de fotowinkel gegaan waar het toestel nogmaals ingenomen werd. Volgende week weet ik meer. Ik houd jullie op de hoogte.

[Karel V]

ehtweak schreef op woensdag 12 april 2017 @ 11:18:
Als je b.v. stofjes/pluisjes ziet zitten, kun je ook b.v. een stukje plakband dubbelvouwen en voorzichtig met de kleefzijde (aan een platbekpincet) de stofdeeltjes oppikken. Uiteraard dit soort zaken alleen maar doen als je er rustig voor gaat zitten, op een goed verlichte werkplek, zonder stofnesten. En ook alleen maar doen als je een vaste hand hebt.
Uiteraard alles op eigen risico!

Deze tip van het plakband raad ik absoluut af! Ja, er zijn speciale kleeftips, maar die worden pas geadviseerd als allerlaatste optie! Deze zijn speciaal zo ontworpen dat ze geen residu zouden achterlaten.
Laat staan een willekeurig stukje plakband, waarvan je bij voorbaat weet dat er kleefsel achter kan blijven op het sensoroppervlak. Als dat gebeurt verergert de situatie alleen maar, want dat krijg je er met een swab niet meer af. Het is zowat het meest hardnekkige wat je op een sensor oppervlak kunt hebben. Ik hoop niet dat je het zelf al gedaan hebt

Sluw schreef op woensdag 12 april 2017 @ 13:59:
[...]


Het lijkt me dan ook niet de schuld van de camerazaak, helaas gewoon de lens die veel stof aanzuigt. Als ik jou was zou ik een blaasbalgje kopen om zelf af en toe de sensor schoon te kunnen blazen. Ik gebruik zelf de Giottos rocket air, die is geloof ik < 15 euro.

Het zogenaamd onschuldige blaasbalgje kan ook schade aanrichten aan je sensor.
Voor je sensor heb je een blaasbalg met filter:

*Filters are placed at less than 20 microns size at both ends to prevent intake of particles such as sands and quartz found in everyday environment, resulting in a particle free air ejection. This feature eliminates creating projectiles and the chance of producing nicks and cuts on the sensor when blown forcefully at them usually seen by using ordinary blowers.

Ik ben wel benieuwd of die lucht inlaatklep van de Giotto voldoende is tegen het aanzuigen van kleine luchtdeeltjes. Een klep is iets anders dan een filter, dus na het uitblazen opent de klep zich weer en stromen er mijn inziens toch kleine deeltjes mee je blaasbalg binnen die je later alsnog uitblaast. Die kans lijkt me wel kleiner dan zonder zo'n inlaatklep want de aanzuigkracht van verse lucht lijkt me dankzij die klep minder krachtig, dus worden zwaardere deeltjes minder makkelijk mee naar binnen gezogen. Deze blaasbalg is sowieso prima voor je objectieven waarvan het glas wel tegen een stootje kan.

[Universal Creations]

Mole schreef op woensdag 12 april 2017 @ 19:07:
Dit ging best goed. Geen zichtbare verbetering, maar zoals in het eerste bericht te lezen was zag de lens er al prima uit. Ik ga er nu vanuit eventueel los stof verwijderd te hebben.

Stof in de lens (moet dan wel heel heftig zijn) herken je aan vage grote vlekken in de foto's. Stofjes op de sensor herken je aan donkere puntjes.

[ehtweak]

Karel V schreef op woensdag 12 april 2017 @ 21:16:
[...]
Deze tip van het plakband raad ik absoluut af! Ja, er zijn speciale kleeftips, maar die worden pas geadviseerd als allerlaatste optie! Deze zijn speciaal zo ontworpen dat ze geen residu zouden achterlaten.
Laat staan een willekeurig stukje plakband, waarvan je bij voorbaat weet dat er kleefsel achter kan blijven op het sensoroppervlak. Als dat gebeurt verergert de situatie alleen maar, want dat krijg je er met een swab niet meer af. Het is zowat het meest hardnekkige wat je op een sensor oppervlak kunt hebben. Ik hoop niet dat je het zelf al gedaan hebt

Pardon?!?
Wel goed lezen hè. Ik had het over de camerabehuizing, NIET de sensor... Het ging namelijk over de mogelijke bron van de stofdeeltjes die op z'n sensor terechtkomen. En vaak zie je IN de camerabehuizing, vlak na de objectiefmount, de nodige (stof)deeltjes zitten.
Ik zei nog zo (wat betreft dat plakband) "dus niet de sensor zelf"
Het inwendige van de behuizing van je DSLR (nogmaals; dus NIET de sensor) is prima zo te reinigen. Gewoon de stofdeeltjes oppikken met plakband-op-een-steeltje.
Maar idd, je moet ook geen ducttape op een hamersteel plakken en eens flink gaan zitten deppen...

Uiteraard dit soort zaken alleen maar doen als je er rustig voor gaat zitten, op een goed verlichte werkplek, zonder stofnesten. En ook alleen maar doen als je een vaste hand hebt.
Uiteraard alles op eigen risico!

BTW: na 15 jaar DSLR gebruik en de nodige bodies weet ik inmiddels aardig wat wel en niet kan...

[ Voor 13% gewijzigd door ehtweak op 12-04-2017 23:45 ]

[Karel V]

ehtweak schreef op woensdag 12 april 2017 @ 23:35:
[...]

Pardon?!?
Wel goed lezen hè. Ik had het over de camerabehuizing, NIET de sensor...

Daar had ik overheen gelezen.

[blupmans]

Zet je de camera wel uit tijdens het lenzen wisselen? Een sensor die aan staat trekt ook stof aan als een malle.

[Anoniem: 889777]

Mole schreef op woensdag 12 april 2017 @ 10:40:
Nou bleek na een aantal dagen testen dat er flinke stof deeltjes op de foto's verschenen

Als deze nieuwe lens stelselmatig stofjes op de sensor veroorzaakt, moet je overwegen om de lens niet meer te gebruiken. Dat is het risico van particulier tweedehands lenzen kopen. Koop een andere lens bij een betrouwbare verkoper.

P.S. om welke 18-200 gaat het? Er is naast de oorspronkelijke lens ook een LE versie (verschillende filter-diameter 62mm i.p.v. 67mm).

[Mole]

blupmans schreef op donderdag 13 april 2017 @ 18:59:
Zet je de camera wel uit tijdens het lenzen wisselen? Een sensor die aan staat trekt ook stof aan als een malle.

Ja camera staat uit,opening naar beneden gericht e.d.

Anoniem: 889777 schreef op vrijdag 14 april 2017 @ 01:31:
[...]

Als deze nieuwe lens stelselmatig stofjes op de sensor veroorzaakt, moet je overwegen om de lens niet meer te gebruiken. Dat is het risico van particulier tweedehands lenzen kopen. Koop een andere lens bij een betrouwbare verkoper.

P.S. om welke 18-200 gaat het? Er is naast de oorspronkelijke lens ook een LE versie (verschillende filter-diameter 62mm i.p.v. 67mm).

Het gaat om de oorspronkelijke versie met de diameter van 67mm. Ik wacht de volgende beurt even af.

[Mole]

Hierbij de terugkoppeling op het stofzuiger avontuur.
Ondertussen een aantal dagen mijn camera terug en tot dusver nog geen negatieve effecten gezien.
Ik moet bekennen dat ik het toestel niet geprobeerd heb op 200mm f/40, puur en alleen omdat what has been seen can't be unseen.

Tot op heden dus erg tevreden, objectief nog intact en werkend. Geen eerlijke vergelijking met de eerdere situatie, maar ik laat het zo om bovenstaande reden.

Ik wil iedereen bedanken voor het meedenken!