Advies zonnepanelen ivm schaduwval

[bipo]

Situatie
Ik wil graag snel overgaan tot keuze van panelen en leverancier. O.a. m.b.v. de vele draadjes hier op Gathering of Tweakers heb ik me al flink verdiept in de materie. Toch heb ik nog wat vragen.

Mijn hoekhuis heeft een pannendak dat gericht is op het zuiden (-10 graden). De helling van het dak is 40 graden. Het dak is 18x38 pannen groot, wat neerkomt op ongeveer 5400x5600mm. In de achtertuin staat een hoge watercypres (=boom, die blijft staan) die schaduw veroorzaakt. Dit zorgt ervoor dat ik de panelen met de SolarEdge optimizer ga uitrusten.

Ik heb vier foto's vanaf de achterkant gemaakt:

• https://drive.google.com/...-cUtPnVg/view?usp=sharing
• https://drive.google.com/...XR62ZzJg/view?usp=sharing
• https://drive.google.com/...u9IRv6nQ/view?usp=sharing
• https://drive.google.com/...r4f4svWiJ6-LKCV7ZxElmA6ow

Ook heb ik twee relevante bouwtekeningen (let wel: deze zijn origineel, dus nog zonder de twee Velux GGU S06 vensters die er inmiddels wel zitten) bijgesloten:

• https://www.dropbox.com/s...ing%20GRln36%206.jpg?dl=0
• https://www.dropbox.com/s...36%205%20%281%29.jpg?dl=0

Foto's van de meterkast zijn hier te vinden:

• https://drive.google.com/...n8axXxRNCA_fDk-d29csjfPFQ
• https://drive.google.com/...KxMSjVnvsghLUQLhb_hSukYqA

Ik kan niet zien wat het vermogen is van mijn groepenkast. Dit heb ik ook niet kunnen terugvinden op de jaarnota van mijn energieleverancier. Die vraag staat uit bij de energieleverancier. Ons huidig energieverbruik is 4500kWh p/j (gezin van vijf, aangesloten op stadsverwarming). Ik ben me ervan bewust dat de panelen nooit volledig in mijn energieverbruik kunnen voorzien. We gaan het (sluip)verbruik terugdringen, maar dat wordt meteen weer gecompenseerd door de komst van een warmtepomp (hybride Elga).

Volgens mijn berekeningen zou ik ofwel 2 rijen van 3 panelen (landscape stand) boven de dakramen kunnen plaatsen en 1 rij van 3 panelen (landscape stand) onder de dakramen (zo hoog mogelijk).
Misschien is het ook mogelijk om 1 rij van 5 panelen (portrait stand) en 1 rij van 3 panelen (landscape stand) boven de dakramen en 1 rij van 3 panelen (landscape stand) onder de dakramen te plaatsen. Dat leidt tot ofwel 9 ofwel 11 panelen.

Mijn vraag

1. Hebben de hoge rendementspanelen (>300Wp) in mijn situatie echt een serieus betere opbrengst (met oog op schaduwval)? Of is het de investering niet waard en kan ik beter bij de meer vermogende conventionele panelen blijven (<300Wp)?
2. Is de onderste rij panelen de investering waard? M.a.w. is de schaduwval daar voldoende te omzeilen c.q. is de opbrengst nog voldoende voor de investering?

Dank vast voor het meedenken!

[AUijtdehaag]

Ga eens rekenen met solar frontier SF-170S ?
1257x977
(dit vraagt om een duidelijke tekening in paint met de maten erin. Steek je meetlint eens door het dakraam)

Volgens mij passen er 5 in portrait onder je dakraam en 10 in portrait boven je dakraam.
Tussen je dakramen kan je er misschien ook kwijt.

Je gaat nu uit van 9 standaard panelen van 300 Wp = 2700 Wp
15 panelen SF = 2550 Wp, mogelijk kun je nog tussen je dakramen SF kwijt, zodat je gelijk of hoger uitkomt in Wp.
Tel daar de 10% meer opbrengst van bij en je hebt een hogere opwek dan met mono panelen.
En geen schaduwmanagement nodig. Voor de meerprijs van optimizers, die je uitspaart leg je dan op noord ook SF weg. (noord doet altijd nog een 52% in jouw situatie)
SF kun je al met 3 of 4 of 5 panelen in een string leggen op een enkelfase omvormer. (5, 6, of 7 op een 3-fase omvormer)
De parallele strings met hetzelfde aantal panelen, onderling hebben geen invloed op elkaar.
Maar eerst meten=weten.

- groepenkast vervangen, is niet meer van deze tijd (voor een ABB haf bijvoorbeeld, eventueel nog een los 1/2 kastje met Abb componenten ernaast, zodat het uitkomt met de huidige indeling.
De meeste groepen zitten nu niet achter een aardlekbeveiliging. (enkel 2 groepen)
- is er een vrije groep te maken op zolder? lopen er nog loze leidingen? Indien niet anders kan, de wasmachinegroep vervangen door een PV verdeler. Maar liefst gewoon een aparte groep.
Maar daar zit al wasmachine EN boiler op? Mag volgens mij ook niet....
- Die groep 5 is een beetje overbevolkt, met ook nog eens een droger erop?
- Je hebt geen 38 pannen breed, maar 19 pannen. Iedere 2 golfjes is 1 pan.
- je kookplaat, groep 7 is 3 zekeringen, dus heb je (volgens mij) 3-fase. Dit zou ook op je slimme? meter moeten staan. Dan ga ik uit van 3x 25Amp.

Edit:
Zomaar een idee...
18x SF-170S op zuid (3 stringen van 6 panelen)
20x SF-170S op noord (4 stringen van 5 panelen)
1x SMA STP 5000 TL-20 (3 fase omvormer)

3060 Wp + 1700 WP (=3400x 50% op noord) = 4760 Wp
Gezien de schaduw reken je voor het gemak 1000 kWh/kWp = 4760 kWh per jaar.

[ Voor 28% gewijzigd door AUijtdehaag op 16-01-2017 20:29 ]

[bipo]

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
Ga eens rekenen met solar frontier SF-170S ?
1257x977
(dit vraagt om een duidelijke tekening in paint met de maten erin. Steek je meetlint eens door het dakraam)

Volgens mij passen er 5 in portrait onder je dakraam en 10 in portrait boven je dakraam.
Tussen je dakramen kan je er misschien ook kwijt.

Je gaat nu uit van 9 standaard panelen van 300 Wp = 2700 Wp
15 panelen SF = 2550 Wp, mogelijk kun je nog tussen je dakramen SF kwijt, zodat je gelijk of hoger uitkomt in Wp.

Dank voor je uitgebreide reactie! Eén van de leveranciers bood idd SF panelen aan, maar zijn legplan van 18 panelen klopte niet. Vond het wel een interessant voorstel en aangezien jouw bovenstaande suggestie wel zou kunnen... Dat zouden 16 panelen worden, waarbij de onderste rand van het dak onbenut blijft, wat logisch is gezien de schaduwval.

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
Tel daar de 10% meer opbrengst van bij en je hebt een hogere opwek dan met mono panelen.

Waar baseer je de 10% meer opbrengst op? Ik lees op Fritss bijvoorbeeld dat er nog geen onderbouwing voor die claim bestaat?

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
En geen schaduwmanagement nodig. Voor de meerprijs van optimizers, die je uitspaart leg je dan op noord ook SF weg. (noord doet altijd nog een 52% in jouw situatie)

Is ook interessante gedachtegang. Waarom zou ik in dit geval geen optimizers nodig hebben? Even proberen of ik het antwoord zelf kan geven

Omdat je de rijen in een string legt? Drie rijen met drie standaard omvormers. De bovenste rij(en) halen de maximale opbrengst. De rij onder de ramen een minimale opbrengst, maar omdat die in een andere string dan de bovenste rij ligt, heeft dat geen effect op elkaar. Klopt dat?

Zo ja, wat betekent dat dan voor de omvormer? Heb ik dan 3 omvormers nodig? (noob-vraag waarschijnlijk)

Op het noorden ook panelen leggen, dat is een optie die ik nog nergens ben tegengekomen. Hoe kom je aan die 52%?

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
- groepenkast vervangen, is niet meer van deze tijd (voor een ABB haf bijvoorbeeld, eventueel nog een los 1/2 kastje met Abb componenten ernaast, zodat het uitkomt met de huidige indeling.
De meeste groepen zitten nu niet achter een aardlekbeveiliging. (enkel 2 groepen)
- is er een vrije groep te maken op zolder? lopen er nog loze leidingen? Indien niet anders kan, de wasmachinegroep vervangen door een PV verdeler. Maar liefst gewoon een aparte groep.
Maar daar zit al wasmachine EN boiler op? Mag volgens mij ook niet....
- Die groep 5 is een beetje overbevolkt, met ook nog eens een droger erop?

Tja, dat het niet de nieuwste uitvoering is, kan ik onderschrijven. Tegelijkertijd werkt het probleemloos. De boiler is een paar jaar geleden geplaatst door Eneco/Stedin en op deze manier aangesloten. Ik ga ervan uit dat de netbeheerder weet wat ze doet.

Dus op zich vind ik het niet erg om te vernieuwen, maar wat levert mij dat op? M.a.w. waarom zou ik het moeten doen?

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
- Je hebt geen 38 pannen breed, maar 19 pannen. Iedere 2 golfjes is 1 pan.

Lol, ik snapte er al niets van (dakpannen tellen is ook een kunst ).

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
- je kookplaat, groep 7 is 3 zekeringen, dus heb je (volgens mij) 3-fase. Dit zou ook op je slimme? meter moeten staan. Dan ga ik uit van 3x 25Amp.

Edit:
Zomaar een idee...
18x SF-170S op zuid (3 stringen van 6 panelen)
20x SF-170S op noord (4 stringen van 5 panelen)
1x SMA STP 5000 TL-20 (3 fase omvormer)

3060 Wp + 1700 WP (=3400x 50% op noord) = 4760 Wp
Gezien de schaduw reken je voor het gemak 1000 kWh/kWp = 4760 kWh per jaar.

De fase aansluiting hoop ik snel te horen, ben zelf ook wel benieuwd. Op zuid zou 16 SF panelen kunnen. Maakt portrait of landscape legrichting nog uit qua het verwerken van diffuus licht?

Het dak op het noorden (voorkant woning): https://goo.gl/photos/w3fkLzCsfdNaxCV46

[AUijtdehaag]

Die 10% is algemeen bekend over SF.
Hier een praktijk voorbeeld (op een perfect dak zonder schaduw, dat wel....)
http://www.pvoutput.org/a...d=46229&sid=42168&v=5&t=y
4061 kWh met 3400 WP SF panelen. (10% is dan 3740 kWh)

Ik kan me ook absoluut niet vinden in de mening van Fritts.nl.
Werkelijke opbrengsten met SF bieden meer duidelijkheid dan een mening van iemand.
Bijv: hoge spanning wordt als nadeel genoemd. Dit is juist een voordeel, omdat je meer onafhankelijke strings kan maken. Meer chemicalien? Juist minder schadelijke stoffen in een paneel.
Ikea is inderdaad gestopt met hanergy, maar heeft wel zijn eigen daken volgegooid met SF. (google)

Op je dak, moet je het gewoon volleggen ondanks de schaduw aan de onderkant.
Iedere string met SF panelen is zijn eigen stroom fabriek.
Zolang de strings van SF panelen, gelijk zijn van grootte, mogen die parallel op 1 mppt ingang op een omvormer, met y-connectoren.

In mijn voorbeeld hierboven gaf ik aan:
18x SF-170S op zuid (3 stringen van 6 panelen)
20x SF-170S op noord (4 stringen van 5 panelen)
1x SMA STP 5000 TL-20 (3 fase omvormer)

Dat mag dus gewoon op 1 omvormer.
3x 6 panelen op mppt1 (ingang vd omvormer)
4x 5 panelen op mppt2 (ingang vd omvormer)

Belangrijk is om zo goed mogelijk de ideale stringspanning te krijgen.
Dwz. 4 panelen op een enkelfase omvormer en 7 panelen op een 3-fase omvormer
Daarmee kan je uiteraard 1 meer of minder in een string plaatsen. (maar wel gelijke lengte parallele strings op 1 mppt ingang)

Die 50 (52%) opbrengst, op jaarbasis, is gebaseerd op dit plaatje.
En dat komt zeer goed overeen met mijn SF panelen op noord. (log ik ook apart)
Mijn SF doet zelfs nog wat meer dan aangegeven.



In de winter is die boom bladloos, dus die onderste panelen doen dan zeker ook mee.
(en dan heb je de stroom nodig voor je WP)

Voor harde schaduw, maakt de richting van de panelen wel uit, voor diffuus licht praktisch niet.




Niet zoveel tijd om te reageren vandaag, maar ik hoop dat je het snapt.

[ Voor 29% gewijzigd door AUijtdehaag op 17-01-2017 10:06 ]

[backupdevice]

bipo schreef op maandag 16 januari 2017 @ 17:25:
Situatie
Ik wil graag snel overgaan tot keuze van panelen en leverancier. O.a. m.b.v. de vele draadjes hier op Gathering of Tweakers heb ik me al flink verdiept in de materie. Toch heb ik nog wat vragen.

Mijn hoekhuis heeft een pannendak dat gericht is op het zuiden (-10 graden). De helling van het dak is 40 graden. Het dak is 18x38 pannen groot, wat neerkomt op ongeveer 5400x5600mm. In de achtertuin staat een hoge watercypres (=boom, die blijft staan) die schaduw veroorzaakt. Dit zorgt ervoor dat ik de panelen met de SolarEdge optimizer ga uitrusten.

Ik heb vier foto's vanaf de achterkant gemaakt:

• https://drive.google.com/...-cUtPnVg/view?usp=sharing
• https://drive.google.com/...XR62ZzJg/view?usp=sharing
• https://drive.google.com/...u9IRv6nQ/view?usp=sharing
• https://drive.google.com/...r4f4svWiJ6-LKCV7ZxElmA6ow

Ook heb ik twee relevante bouwtekeningen (let wel: deze zijn origineel, dus nog zonder de twee Velux GGU S06 vensters die er inmiddels wel zitten) bijgesloten:

• https://www.dropbox.com/s...ing%20GRln36%206.jpg?dl=0
• https://www.dropbox.com/s...36%205%20%281%29.jpg?dl=0

Foto's van de meterkast zijn hier te vinden:

• https://drive.google.com/...n8axXxRNCA_fDk-d29csjfPFQ
• https://drive.google.com/...KxMSjVnvsghLUQLhb_hSukYqA

Ik kan niet zien wat het vermogen is van mijn groepenkast. Dit heb ik ook niet kunnen terugvinden op de jaarnota van mijn energieleverancier. Die vraag staat uit bij de energieleverancier. Ons huidig energieverbruik is 4500kWh p/j (gezin van vijf, aangesloten op stadsverwarming). Ik ben me ervan bewust dat de panelen nooit volledig in mijn energieverbruik kunnen voorzien. We gaan het (sluip)verbruik terugdringen, maar dat wordt meteen weer gecompenseerd door de komst van een warmtepomp (hybride Elga).

Volgens mijn berekeningen zou ik ofwel 2 rijen van 3 panelen (landscape stand) boven de dakramen kunnen plaatsen en 1 rij van 3 panelen (landscape stand) onder de dakramen (zo hoog mogelijk).
Misschien is het ook mogelijk om 1 rij van 5 panelen (portrait stand) en 1 rij van 3 panelen (landscape stand) boven de dakramen en 1 rij van 3 panelen (landscape stand) onder de dakramen te plaatsen. Dat leidt tot ofwel 9 ofwel 11 panelen.

Mijn vraag

1. Hebben de hoge rendementspanelen (>300Wp) in mijn situatie echt een serieus betere opbrengst (met oog op schaduwval)? Of is het de investering niet waard en kan ik beter bij de meer vermogende conventionele panelen blijven (<300Wp)?
2. Is de onderste rij panelen de investering waard? M.a.w. is de schaduwval daar voldoende te omzeilen c.q. is de opbrengst nog voldoende voor de investering?

Dank vast voor het meedenken!

Hoe erg is die schaduw? In de ochtend of in de middag?

Bijv, in de ochtend is het niet zo erg om schaduw te hebben dan tijdens piektijd in de middag. Die optimizers kosten 50 Euro per stuk. Je zal een stuk of 12? nodig nodig hebben , dus dat is 600 Euro. SE kan in de meest guntigste gevallen 25% meer opbrengst geven met schaduw gevallen. 600 euro goedmaken met 25% is heel veel. Ga je niet redden.

Je kan dan beter iets meer panelen plaatsen op je beste kant of zoals Auijtdehaag aangeeft ook de Noord kant gebruiken.

[(RSH)]

Sorry om in te breken in het topic, ik heb een vergelijkbare installatie in December in gebruik genomen.
Er zijn een paar kleine verschillen (strak op zuid, helling 40 graden en het is een garage ipv woonhuis, geen dakramen).
Ik heb ook een boom staan die (vooral in de zomer) voor een tijdelijke schaduwbaan zorgt.

Ik heb echter 12x SF170-S (landscape 3x4) liggen met optimizers en een SolarEdge 2200.

Iemand riep hierboven dat je met SF-170-S panelen geen schaduw management nodig zou hebben.
Heb ik dan voor niks optimizers ?
Het zijn er maar 6, maar toch :-)

op dit moment doen de panelen maximaal 1,5 Kwp van de 2,04 Kwp vanwege de winter (denk ik)

Sorry voor de inbreuk, maar ik zou op deze situatie dezelfde aanbeveling verwachten. (SF-170-S + SE optimizers + SE omvomer) Ik heb altijd begrepen dat dat de ideale opzet is voor schaduwsituaties

[backupdevice]

We zeggen niet dat je "niks" aan die optimizers hebt. Ze kosten alleen 50 euro per stuk en je zou max 25% meer rendement in schaduw kunnen halen.

In mijn geval zou die extra 50 Euro per optimizer niet het gewenste opleveren tov de investering .Ja, ik zou in de winter meer opwekken en als ik nu op PVoutput kijk zie ik dat er andere systemen bij mij in de buurt zonder schaduw al verder met opwekken zijn vandaag ( 1 - 1,5kWh verschil ) maar nogmaals, een optimizer kost 50Euro per stuk en een kWh 22 cent als je saldeert en 8 cent als je overproductie hebt.

[ Voor 38% gewijzigd door backupdevice op 17-01-2017 14:10 ]

[AUijtdehaag]

Helemaal voor niks optimizers, beweer ik niet.
Maar het effect met SF is gewoon veel minder met optimizers vanwege de korte strings en parallel geschakelde SF stringen.

Met monopanelen is het nut uiteraard veel groter. Die zitten vaak met zijn allen in 1 string, en kan dus die string geheel inkakken zonder schaduwmanagement.

Tenslotte:
P405 en SF is een ongelukkige combinatie.
Andre1973 in "Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 5"
Sommige voorzien een SF paneel met ieders een P405 (DJKroon), ipv 2 panelen op 1 P405 wat gebruikelijk is.
Kost een paar centen...

Steek liever het geld van de optimizers in een paar SF paneeltjes meer en een stringomvormer. Dan heb je meer opwek dan met optimizers.

[ Voor 10% gewijzigd door AUijtdehaag op 17-01-2017 14:25 ]

[bipo]

(RSH) schreef op dinsdag 17 januari 2017 @ 13:37:
Sorry om in te breken in het topic

Niks om je voor te excuseren. Hoe meer kennis gedeeld wordt, hoe beter.

AUijtdehaag schreef op maandag 16 januari 2017 @ 18:22:
- je kookplaat, groep 7 is 3 zekeringen, dus heb je (volgens mij) 3-fase. Dit zou ook op je slimme? meter moeten staan. Dan ga ik uit van 3x 25Amp.

Helaas, het is een 1x 35Amp aansluiting. Op zich ook geen ramp. Die eenmalige kosten (bijna €200) zijn te dragen.

AUijtdehaag schreef op dinsdag 17 januari 2017 @ 09:40:
Belangrijk is om zo goed mogelijk de ideale stringspanning te krijgen.
Dwz. 4 panelen op een enkelfase omvormer en 7 panelen op een 3-fase omvormer
Daarmee kan je uiteraard 1 meer of minder in een string plaatsen. (maar wel gelijke lengte parallele strings op 1 mppt ingang)
[...]
Die 50 (52%) opbrengst, op jaarbasis, is gebaseerd op dit plaatje.
[...]
Niet zoveel tijd om te reageren vandaag, maar ik hoop dat je het snapt.

Helder en handige afbeelding, tnx. Ik snap het merendeel van je verhaal, het enige waar ik mee stoei is die ideale stringspanning. Maar daar moet ik met een installateur wel uit komen verwacht ik.

backupdevice schreef op dinsdag 17 januari 2017 @ 09:49:
[...]
Hoe erg is die schaduw? In de ochtend of in de middag?

Grofweg is de prestatie-opbrengst (op het zuiden) als volgt:

• boven de dakramen: 95%
• thv de dakramen: 90%
• direct onder de dakramen: 84%
• de laagste 50cm: 8% 60%

Nu ik dit zo opschrijf, denk ik dat het niet helemaal klopt, als ik thuis ben zoek ik de juiste waarden nog even op. Die 8% weet ik wel zeker, daar schrok ik eigenlijk van. Ik schrik nu meer van mijn geheugen... Het is dus 60% op de onderste 50cm.

Wederom dank voor het meedenken en weerleggen van sommige aannames.

[ Voor 2% gewijzigd door bipo op 18-01-2017 21:50 . Reden: Juiste prestatie waarden ]

[bipo]

Dank aan alle indieners! Even een update van mijn kant: mede n.a.v. jullie adviezen heb ik een zonnestroominstallatie gekozen.

Uiteindelijk ben ik voor 11 SunPower E27 icm SMA Sunnyboy 3000TL-21 gegaan. Ik ben met name gezwicht voor het verschil in garantievoorwaarden, het feit dat het cradle2cradle panelen zijn en dat het afwijkend formaat ervoor zorgde dat ik meer panelen kon leggen.

Gisteren is alles geplaatst. En vandaag loopt het al goed op!