oude boerderij verbouwen, aardwarmte?

[Anoniem: 684220]

Hallo,

Ik heb 7 jaar geleden een boerderij gekocht waar in een houtvergasser met 2000 liter wateropslag heb ingebouwd, omdat we geen gas hebben en er zat een stook olie installatie in.
nu is het zo dat we ons huis willen verbouwen dat betekent dat we van 180 m2 naar 380 m2 gaan, en dat brengt een probleem met zich mee.
op dit moment stook ik ongeveer 50 tot 60 kuub hout per jaar en de kachel houdt het maar net bij om ons huis te verwarmen, als ik straks meer dan 2 keer zoveel moet stoken wordt het lastig met deze installatie.

verder wordt het huis wel goed geïsoleerd wat nu niet het geval is.
mijn vraag is eigenlijk heeft iemand ideeën hoe ik moet gaan verwarmen, ik wil eigenlijk van de houtvergasser af omdat ik dan nog meer hout nodig heb, maar wat blijft er dan over?

ideaal is een installatie waar ik bijvoorbeeld 4000 liter water op voorraad heb en daar sluit ik dan mijn verschillende vloerverwarming zones en radiator zones op aan, maar hoe krijg en die 4000 liter warm op een manier die niet zo duur en arbeidsintensief is.

zelf heb ik gedacht aan een pallet kachel maar dan ben je afhankelijk van een leverancier en dat wil ik eigenlijk niet meer.
is aard warmte misschien in mijn geval een optie? zo ja kan dit systeem 4000 liter water verwarmen naar ongeveer 80 graden?

verder heb ik een boiler die ik nu gebruik die water warm maakt via een spiraal deze kan ik gewoon blijven gebruiken er zit nog een 2de spiraal in waar ik zonnecollectoren voor gepland heb.

ik hoop dat er iemand voor dezelfde keuze heeft gestaan en misschien wat advies heeft voor mij.

groet,

patrick

[No Hands]

4000 liter is erg veel, heb je echt zoveel nodig?
80 graden is ook erg hoog, LTV heb je genoeg aan 40graden, voor je SWW moet het wat hoger zijn, maar geen 4000 liter en ook geen 80 graden.
Een pelletkachel heb je een leverancier voor nodig maar ik neem gemakshavle aan dat je die 60 kuub hout ook niet zelf kweekt.

Aardwarmte is prachtig en dat kan ook jouw huis wel warm houden maar ga dan eerst heel veel isoleren en zorg dat je flink zonnepanelen plaatst.

[Anoniem: 759877]

Ik zou eens prijs vragen voor een aansluiting op aardgas. Die boringen voor de geothermische warmtepomp zijn vaak heel erg duur. Reken daar ook nog eens je jaarlijkse elektriciteitsverbruik bij op en vergelijk die totale prijs met je geschatte aardgasverbruik.

[No Hands]

In 2030 iedereen zonder aardgas toch? Dan heb je net je eerste ketel versletel en dan moet je weer alles overhoop gooien

[hesselbeertje]

Je schrijft dat de huidige ketel het met 180m2 maar net kan doen. Wat is het vermogen van deze ketel? Indien meer dan 10KW, zou ik eerst maar eens fatsoenlijk gaan isoleren.

Ik vermoed dat je na de verbouwing het hele huis warm hebt, met de helft van het hout dan dat je nu verstookt.

[ Voor 24% gewijzigd door hesselbeertje op 13-01-2017 18:48 ]

[Dazzleware]

Het verwarmen naar 80 graden is met een aardwarmtepomp sowieso niet efficiënt en absoluut niet aan te raden. Aardwarmte werkt het meest efficiënt bij lage temperaturen van rond de 25-30 graden, iets waarvoor dus LTV of ZLTV verwarming noodzakelijk is.

Ook is met de meest moderne pompen het hebben van een buffer niet meer noodzakelijk, de pomp wordt actief aangestuurd door de het kamerthermostaat systeem. Het is natuurlijk wel mogelijk om met een buffer te werken, en waarschijnlijk noodzakelijk wanneer je andere warmte bronnen op je verwarmingssysteem wilt aansluiten.
Het comfort wat je in huis haalt met aardwarmte is ook super, in de winter een contstante(vloer)temperatuur, en in de zomer een vloer die gekoeld wordt door de pomp. Als eenmaal de pomp goed is ingeregeld is er in principe alleen periodiek onderhoud nodig aan de installatie.

Het mooie van een warmtepomp is dat deze in princiepe alleen elektra nodig heeft, en dat is iets wat zelf op te wekken is.

[PolderPloer!]

Anoniem: 684220 schreef op vrijdag 13 januari 2017 @ 16:22:

...

we ons huis willen verbouwen dat betekent dat we van 180 m2 naar 380 m2 gaan, en dat brengt een probleem met zich mee.
....

als ik straks meer dan 2 keer zoveel moet stoken wordt het lastig met deze installatie.

verder wordt het huis wel goed geïsoleerd wat nu niet het geval is.
mijn vraag is eigenlijk heeft iemand ideeën hoe ik moet gaan verwarmen, ik wil eigenlijk van de houtvergasser af omdat ik dan nog meer hout nodig heb, maar wat blijft er dan over?

Je neemt direct aan dat je dubbel zoveel energie nodig hebt omdat je dubbel zo groot gaat. Das een compleet verkeerde aanname.

Begin eens te vertellen hoe de staat van de boerderij is, je geeft aan niet geisoleerd, wat je wel wilt doen. Wat mankeert eraan en wat zijn de plannen qua isolatie. Zo ben ik van een oude tussenwoning (welke ik echt optimaal heb geisoleerd voor wat mogelijk was van een huis van 1906 naar een vrijstaande nieuwbouwwoning gegaan en mijn energiekosten zijn hetzelfde gebleven. Maar het nieuwbouwhuis is 3x zo groot! (75 >225m2)

Grootste probleem bij boerderijen of oudere huizen in het algemeen: Luchtdicht bouwen lukt niet en isoleren blijft toch een beetje met het raam open isoleren, tenzij je het zeer rigoureus aanpakt. Vaak zijn de spouwmuren dun en/of leeg, glas is oud, kozijnen zijn niet naar de huidige standaard, ventilatieWTW "onmogelijk" enz enz.

Het is geen populaire opmerking, maar energetisch gezien is de beste methode huis eraf, nieuwe erop. Meestal onbetaalbaar en onwenselijk ivm sfeer, historie, landschap enz enz.

Pas als je isolatie op orde hebt, kun je gaan denken aan de warmtepomp/aardwarmte. In de praktijk zie je het zelden bij oudere woningen, om de bovenstaande redenen, oftewel teveel warmteverlies voor LTV (30 graden).

Dus hoe staat het met het huis?

[Aeogenia]

Zoals hierboven al wordt aangegeven zou je het beste eerst goed gaan kijken voor goede isolatie. Dit zal zeker helpen om een handmatig gevoede installatie al minder arbeidsintensief te maken. (minder vullen)

Je kan kijken naar een warmtepomp op een gesloten bron.
Even een grove snelle berekening op basis van goede isolatie en vloerverwarming: 380m2 * 50w/m2 = 19kW warmtepomp. Zo'n warmtepomp is niet bepaald goedkoop.
Je kan ook een kleinere warmtepomp nemen in combinatie met bijvoorbeeld een houtkachel. Je hoeft dan alleen bij te stoken met de hout/palletkachel in de koudste periodes. (paar weken per jaar)

Voordelen warmtepomp: bijna geen omkijken naar.
Nadelen warmtepomp: overal vloerverwarming moeten aanleggen, zeer goed moeten isoleren en kostbaar in aanschaf.

Bij mij in de buurt is ook een grote oude boerderij met bodemwarmtepomp, dus ik weet zeker dat het wel kan. Met genoeg geld en tijd voor renovatie dan tenmiste...

Mijn advies, leg je vragen neer bij een goede installateur, voor advies en offertes.
Je kan ook even kijken op www.wkotool.nl, of er bij je huis wel een bron geboord mag worden.

[Tsurany]

Vraag jezelf ook af of je elk vertrek wel wilt verwarmen. De slaapkamers kunnen misschien af met een elektrische kachel aangezien je die zeer zelden verwarmd.

Ik denk dat je met goed geïsoleerde slaapvertrekken eigenlijk nooit hoeft te verwarmen. Zelfde geld voor bijvoorbeeld de badkamer, wil je die wel echt actief gaan verwarmen? En als je die wilt verwarmen, wellicht met een IR paneel aan het plafond?

[ Voor 44% gewijzigd door Tsurany op 13-01-2017 22:19 ]

[NBK]

Tsurany schreef op vrijdag 13 januari 2017 @ 21:50:
Ik denk dat je met goed geïsoleerde slaapvertrekken eigenlijk nooit hoeft te verwarmen. Zelfde geld voor bijvoorbeeld de badkamer, wil je die wel echt actief gaan verwarmen? En als je die wilt verwarmen, wellicht met een IR paneel aan het plafond?

Een badkamer wil je echt wel goed verwarmen. Met IR in het plafond blijf je altijd met een steenkoude vloer en muren zitten.

Elektrische kachels in slaapkamers vind ik zelf niet prettig. En met een COP van 1 is het heel duur stoken.
Wel relatief lage investeringskosten maar echt wel opletten met extra groepen en bekabeling in huis.

Of je slaapkamers echt wil verwarmen hangt heel sterk van de locatie en je ventilatie af. Ligt de slaapkamer op de eerste verdieping boven de woonkamer of op de begane grond. Of achter in het huis boven andere slaapkamers op de begane grond. Wel of niet tegen een buitenmuur...
Ventileer je via je ramen dan houd je die in de winter vaak wat meer dicht. Niet erg gezond maar scheelt wel warmte verlies. Als je gaat ventileren met WTW blaas je de hele dag door lucht je slaapkamer in. Als je in huis alleen je woonkamer warm houd is het effect van je WTW een stuk minder door de lagere gemiddelde temperatuur van de afgezogen lucht. Je merkt dat in de vertrekken waar de lucht word ingeblazen zoals je slaapkamers.

[ Voor 17% gewijzigd door NBK op 14-01-2017 01:07 ]

[No Hands]

Wij hebben al 2 jaar een onverwarmde badkamer en dat kan prima, je kleed je uit, gaat onder warm water staan en daarna droog je je af en ga je in bed of kleed je je weer aan. 24/7 je badkamer op 21 graden houden voor dat half uur per dag dat je er bent is best zonde.
Een kachel in de slaapkamer is ook niet echt nodig, onder je dekbed is het warm toch? Als je er moet sturderen of ziek bent is het wel lekker als er iets verwarmd kan worden en dan is een uurtje een cop van 1 zo erg niet, kacheltje van 1500w kan op elk stopcontact, als je goed isoleert heb je het daar ook zo warm mee.
Dat van die wtw ben ik helemaal met je eens, wij hebben woonkamer/keuken verwarmd en verder niks, dat betekend dat de wtw meer kou afzuigt dan warm en dus kouder inblaast dan je zou willen.

[Femme]

Ik heb tussen 2009 en 2015 een boerderij gerenoveerd en voorzien van verwarming met een aardwarmtepomp en houtkachels. We hebben hier ongeveer 440 m2 vloeroppervlakte en een volume van ruim 2000 m3. Plaatje voor de beeldvorming:



De meeste muren zijn zijn voorzien van een tweede geïsoleerde spouwmuur (in de jaren negentig was er al knullig verbouwd en spouwmuren zonder isolatie gemaakt). Het glas was al geïsoleerd. De vloeren op de begane grond zijn nieuw en voorzien van een dubbele laag isolatie onder het beton (Rc-waarde 10). Het is een 17de eeuwse boerderij met nog erg lage zijmuren van het achterhuis (ca. 1,5 meter hoog), dus er is vooral veel dakoppervlakte. Dit dak bestaat uit handgezaagde houten sporen die 150 tot 300 jaar oud zijn en we graag in het zicht wilden laten, waardoor de isolatie van het dak niet helemaal optimaal is. Er zit folie aan de buitenkant onder de pannen of de rieten dakbedekking (op het achterhuis is de onderste helft pannen). Dikke lagen steenwol kunnen dan eenmaal niet omdat je dak dikker wordt wat er niet uitziet. Ongeveer een derde van de rieten dakbedekking werd vernieuwd en op het andere deel werd de isolatiefolie tussen de sporen aangebracht. Aan de binnenkant is er tegelplaat tussen de sporen aangebracht die is afgewerkt met een stuclaag van Knauf Legito (gips/leem combinatie). Ik merk wel bij harde wind dat het nog veel tocht in de zijde van het dak waar er tussen de sporen is geïsoleerd in plaats van aan de buitenkant met isolatiefolie, waar het wel luchtdicht is.

Alles is zo gedaan dat het huis er aan de buitenkant (afgezien van een lichtstraat in de rieten dakbedekking en een paar dakraampjes) nog origineel uitziet. De ontluchting van het riool en de mechanische ventilatie zijn onzichtbaar weggewerkt in een schoorsteen die niet langer een functie heeft als rookkanaal.

Er is ooit voor de verbouwing berekend dat er 25 kW verwarming nodig zou zijn. Ik wilde graag aardwarmte gebruiken maar omdat dit nogal een dure grap zou worden met 25 kW vermogen heb ik de keuze gemaakt voor een 17 kW warmtepomp en 360 meter aan bronboringen in combinatie met een 12 kW houtkachel in ons deel van de woning en een 4 kW kacheltje in het gastenverblijf. De 12 kW houtkachel haalt licht uit de buitenste spouwmuur van het voorhuis. Het andere kacheltje haalt lucht uit de ruimte. Achterhaf gezien had ik was meer moeite moeten nemen om een kachel te vinden in het gewenste kleine formaat met luchttoevoer van buiten, wat dat is wel een stuk efficiënter. In alle vertrekken ligt vloerverwarming. In de badkamer van het gastenverblijf hebben we nog 1,5 kW aan infraroodpanelen om er zeker van te zijn dat onze gasten het warm heben.

Met de combinatie houtkachel en warmtepomp kunnen we het huis in prinicipe goed warmhouden. De comfort is hoog vanwege de regelmatige hoge temperatuur. Op de dagen met temperaturen onder het vriespunt moet de warmtepomp wel bijna continu aan de bak. De bron had ook wat ruimte bemeten mogen zijn. Als de warmtepomp continu loopt zakt de aanvoertemperatuur uit de bodem naar 0℃ wat ook niet echt top is voor de COP.

De temperaturen in bijna alle ruimtes worden onafhankelijk van elkaar geregeld. De warmtepomp zorgt voor de basisverwarming (~19-20℃) en met de houtkachel maakt het dan echt warm (21-23℃). De leefruimte van ons eigen deel is open (keuken en eetkamer in voorhuis + woonkamer in achterhuis + werkruimte en vide op de verdieping) zodat de warmte van de houtkachel (die in het voorhuis staat) vrij goed werkruimte en vide kan verwarmen en ook de badkamer op de verdieping als we deur daarvan laten open staan. Als de houtkachel voor genoeg warmte zorgt sluiten de ventielen van de vloerwarming zich en hoeft de warmtepomp minder te doen.

In de zomer zorgt vloerkoeling ervoor dat de temperatuur aangenaam blijft in huis. Dit is een belangrijke reden om wel vloerverwarming te willen op slaapkamers in combinatie met een warmtepomp en koelmodule.

Het energieverbruik is 20.000 kWh per jaar. Gas hebben we niet. De warmtepomp maakt warmwater voor twee regendouches en we hebben twee keukens met inductiekookplaten. Aan hout stoken we zo'n acht kuub per jaar.

De luchtvochtigheid in huis is super laag in de winter (<25%). Voor de constructie is het erg goed. Als ik de foto's van voor de verbouwing zie, toen eigenlijk de gehele houten constructie zich nog aan de koude kant bevond, dan is de nieuwe situatie een stuk beter. Toen stond de schimmel op de houten sporen, nu is het gort droog.

Laatst ben ik maar eens gaan uitproberen als de mechanische ventilatie alleen nog maar draait om de luchtvochtigheid in de badkamer onder controle te houden. Ik merk eigenlijk niets in de luchtkwaliteit en vochtigheid en met zoveel volume in je huis denk ik ook niet dat CO2 snel een issue zal zijn als er eens wat mensen op bezoek zijn.

Ik ben geen expert op het gebied van isoleren maar wat je altijd wel leest over het isoleren van monumentale panden is dat het oppassen is met vochtproblemen. Er zijn overal koudebruggen, balken die in buitenmuren liggen en waar condensatie kan optreden. Dat vocht moet afgevoerd kunnen worden. Ik heb hier ooit een knakker van de monumentencommissie over de vloer gehad die vond dat ik me maar suf moest stoken onder een ongeïsoleerde rieten kap. Dat is het andere uiterste, maar als je energiezuinig wil wonen moet je niet in een
boerderij gaan wonen.

[technopeuter]

Op verschillende internetsites kun je verhalen lezen van mensen die hun monumentaal pand energieneutraal wisten te krijgen, dit is echt wel mogelijk. Mits je bereid bent ca 20 cm op te offeren van de hele schil en je een aannemer weet te vinden die snapt wat je wil en wat hij doet. Daar zit je grootste uitdaging

[Tsurany]

NBK schreef op zaterdag 14 januari 2017 @ 01:02:
[...]

Een badkamer wil je echt wel goed verwarmen. Met IR in het plafond blijf je altijd met een steenkoude vloer en muren zitten.

Is dat zo erg? Na het douchen stap ik op de badmat, droog mezelf af en trek m'n pantoffels of sokken gelijk aan.

Elektrische kachels in slaapkamers vind ik zelf niet prettig. En met een COP van 1 is het heel duur stoken.
Wel relatief lage investeringskosten maar echt wel opletten met extra groepen en bekabeling in huis.

Of je slaapkamers echt wil verwarmen hangt heel sterk van de locatie en je ventilatie af. Ligt de slaapkamer op de eerste verdieping boven de woonkamer of op de begane grond. Of achter in het huis boven andere slaapkamers op de begane grond. Wel of niet tegen een buitenmuur...
Ventileer je via je ramen dan houd je die in de winter vaak wat meer dicht. Niet erg gezond maar scheelt wel warmte verlies. Als je gaat ventileren met WTW blaas je de hele dag door lucht je slaapkamer in. Als je in huis alleen je woonkamer warm houd is het effect van je WTW een stuk minder door de lagere gemiddelde temperatuur van de afgezogen lucht. Je merkt dat in de vertrekken waar de lucht word ingeblazen zoals je slaapkamers.

Ik heb zelf geen ervaring met WTW. Wel weet ik dat ik de slaapkamer in mijn huis echt nooit verwarm en daar ook niet echt een reden toe zie. Wanneer er sprake is van kinderen kan ik wel begrijpen dat je hun kamer wilt verwarmen als ze daar ook een groot deel van hun tijd in doorbrengen.
Maar met een goed geisoleerd huis hoef je volgens mij die vertrekken enkel te verwarmen als het buiten echt koud is. Dan is elektrisch verwarmen in combinatie met zonnepanelen toch niet zo'n gek idee?

[Anoniem: 684220]

bedankt voor jullie reacties,

het is een oude boerderij uit 1915 met een stuk aangebouwd in de jaren 80 ze hebben beide een spauw maar die zijn leeg verder is de beglazing wel dubbel maar ook oude kozijnen en onder de keuken zit een koude kelder en de keukenvloer is ook niet geïsoleerd.

het gedeelte wat er bij komt is nu paarden stal en daar is alleen een dubbel steense muur hier was ik van plan piepschuim matten tegen aan te maken en dan een muur ervoor metselen.

verder word de spauw die er wel is volgespoten met spul waar ik nog geen keuze voor gemaakt heb, ook alle ramen incl. kozijnen worden vervangen voor de beste isolatie waarde met 3 dubbel geluidswerend glas.
het dak word natuurlijk ook goed geïsoleerd maar hier heb ik nog niet veel voor uit gezocht.

de kachel die ik nu heb geeft 36 kw en ik verwarm het water door tot 80 85 graden omdat het anders te snel koud is.

de bedoeling is om dit allemaal zelf te gaan doen en komend voorjaar te gaan starten maar ik zal ook bij de bank moeten aankloppen omdat het toch wel het een en ander gaat kosten, en hiervoor heb ik een compleet plaatje nodig ook qua verwarming.

maar als ik jullie goed begrijp is aardwarmte niet echt een optie mits ik overal vloerverwarming neem, dit is echter alleen in een klein gedeelte van het huis mogelijk.

op dit moment kap en kloof ik mijn eigen hout achter mijn huis in het bos dus qua kosten is het bijna niks maar de arbeid is gewoon erg veel, en hier zou ik toch wel van af willen.

ik snap ook wat jullie bedoelen met niet alle ruimtes in huis verwarmen maar als ik nu ga verbouwen wil ik het overal aanleggen zodat ik in ieder geval de optie heb om te verwarmen in alle ruimtes en zo kan ik ook de minimum temperatuur regelen.

ben inmiddels naar een pelletketel aan het kijken lijkt me toch de meest ideale manier.

graag hoor ik wat jullie denken.

[Speedfightserv]

Aardwarmte kan wel zonder vloerverwarming alleen je huis (ook al zou je alleen vloerverwarming hebben) moet echt goed geïsoleerd zijn.

Je ga met een lage temperatuur je huis warm stoken. Dan is het niet de bedoeling dat de warmte makkelijk je huis kan verlaten anders wordt het nooit lekker warm.

As je veel ga verbruiken, de bodem kan even keer uitgeput raken bij veel vraag. Daarom zou eventueel een lucht warmtepomp misschien ook wel een goede optie zijn. (lagere investeringskosten)

Met HeatPipes zonneboiler kan je eventueel ook een boiler verwarmen om minder afhankelijkheid te creëren. Met eventueel een pelletkachel als backup.

[ Voor 25% gewijzigd door Speedfightserv op 16-01-2017 11:43 ]

[digifun]

Als je net zoveel wilt verwarmen met je pelletkachel als je houtvergasser ben je ook 50 kuub aan pellets kwijt. Dat loopt behoorlijk in de papieren. Een houtvergasser heeft zelfs een hoger rendement dan een pelletkachel.

Hier ook een oude boerderij. Overal voorzetwanden met isolatie erachter en nieuwe kozijnen en glas. Zoveel mogelijk isoleren want daar ligt het rendement en comfort. Gasverbruik is ongeveer een kwart van de oorspronkelijke situatie.

Het probleem is de goede mensen te vinden die dit werk ook kunnen en dat zijn er maar heel weinig. Verder zelf veel werk doen dan wordt het financieel ook aantrekkelijk en leer je de goede vakmensen kennen.

Neem er de tijd voor en deel je project in in kleine deel projecten en neem daar ook de tijd voor.

[Anoniem: 759877]

Beetje bizar om over te schakelen naar een pelletkachel als je net af wil van de arbeid die je nu hebt. Dat sjouwen met die zakken pellets zou voor mij al een afknapper zijn...

[Oilman]

Anoniem: 684220 schreef op maandag 16 januari 2017 @ 10:54:
verder word de spauw die er wel is volgespoten met spul waar ik nog geen keuze voor gemaakt heb, ook alle ramen incl. kozijnen worden vervangen voor de beste isolatie waarde met 3 dubbel geluidswerend glas.
het dak word natuurlijk ook goed geïsoleerd maar hier heb ik nog niet veel voor uit gezocht.

3 dubbel glas gaat zich in z'n huis niet terug verdienen, dubbel HR+ is effectief genoeg. Je kan beter je energie en geld steken in het verminderen van de tocht en overal de isolatie aanpakken (vloer en dak dus ook).

Warmptepomp (lucht-water of water-water), zonnecollector, gaat allemaal niet werken als de woning niet goed geïsoleerd is en je met vloerverwarming kunt stoken. Met vloerverwarming heb je een veel grotere oppervlakte dan met radiatoren, waardoor je eerder weg kunt komen met een lage aanvoertemperatuur.