Internetsnelheid voor een basisschool

[twinkebel]

Hallo mensen,

Een paar maanden geleden hebben jullie mij al heel goed geholpen bij het kiezen van een systeem voor draadloos internet, ik heb nu echter weer jullie hulp nodig ben ik bang.

Even in het kort nog even het totaal plaatje. Volgend jaar gaat onze basisschool over op het gebruik van iPads, dit zullen er in totaal een stuk of 100 zijn. Ik ga ervan uit dat ze eigenlijk altijd aan zullen staan, belangrijk denk ik voor mijn vraag.

Wij hebben namelijk nu een verbinding van 50mbit, nu ben ik zelf al zover dat ik snap dat dit niet toereikend is. Als ik echter rondbel bij providers dan krijg ik de wildste verhalen, de één zegt dat een verbinding van 100 mbit genoeg is, de ander wil me 500 mbit verkopen.

De iPads zullen verbinding hebben met internet, alles wat zij doen op educatief gebied wordt via de cloud verwerkt en zij krijgen instant feedback, een stabiele verbinding is dus erg belangrijk.

Kunnen jullie iets meer licht werken op het soort internetverbinding wat onze school nodig gaat hebben evt. vanuit ervaring?

Alvast bedankt!

[Malt007]

Denk dat alleen glasvezel voldoet want met zoveel connecties heb je ook een hoge upload nog lijkt me.

[plizz]

https://netco-fpi-info.fourstack.nl/ Check met die link welke snelheid haalbaar is op het adres. Dan kan je een keuze maken met welke provider in zee te gaan.

[--WaaZaa--]

Dat is simpelweg onmogelijk om te zeggen, omdat er ook een hele hoop lokaal kan worden gecached op de ipads. Cloud zegt helemaal niets over het continue gebruik van data.

Wat je het beste kunt doen: meet het gebruik bij een test van de systemen gedurende de week/maand en ga vanaf hier verder werken.

[RocketKoen]

plizz schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:19:
https://netco-fpi-info.fourstack.nl/ Check met die link welke snelheid haalbaar is op het adres. Dan kan je een keuze maken met welke provider in zee te gaan.

Dat is voor consumenten. een school is een bedrijf en daar is meer voor te regelen.
Ik heb op kantoor ook glasvezel terwijl dat voor de huizen aan de overkant niet beschikbaar is.

Heb je al zo'n ipad met die edu software om te testen?
Dan kun je een meting doen hoeveel bandbreedte zo'n programma nodig heeft.
Of vraag het aan de leverancier van het pakket. Die heeft meestal ook wel een goed idee wat de requirements zijn.

Voor het opslaan van resultaten en het laden van tekst + plaatjes is 0,5Mbit per ipad namelijk meer dan genoeg.

Mocht je met de bovenstaande methodes geen nuttige informatie krijgen, dan zou ik gewoon wachten tot de ipads er zijn.
Dan vraag je alvast wel offertes voor sneller internet zodat je meteen kan reageren als het internet te sloom blijkt.

[Trommelrem]

Ben je nearnet? Op dit moment loopt er een mooie actie bij Eurofiber. Vorige maand was Tele2 aan het stunten met prijzen voor nearnet. Toen was het 500/500 mbit 1:10 voor een habbekrats. De verwachting is dat er volgende maand weer een provider gaat stunten. Zijn er geen subsidies mogelijk voor scholen?

[Rolfie]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:15:
Wij hebben namelijk nu een verbinding van 50mbit, nu ben ik zelf al zover dat ik snap dat dit niet toereikend is.

Op basis waarvan bepaald je dit? 50Mbit kan namelijk voldoende zijn voor download.
Wat is je huidige upload snelheid?

Sneller is altijd beter, maar wat gaat men exact doen met ipads? Als men allemaal tegelijkertijd youtube gaat doen, dan trekt je huidige Internet verbinding het niet. Maar de vraag is ook of je wifi dit trekt.

Welke snelheid je dus exact nodig hebt, hangt af van wat je er mee gaat doen.

[Rmg]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:15:

Wij hebben namelijk nu een verbinding van 50mbit, nu ben ik zelf al zover dat ik snap dat dit niet toereikend is. Als ik echter rondbel bij providers dan krijg ik de wildste verhalen, de één zegt dat een verbinding van 100 mbit genoeg is, de ander wil me 500 mbit verkopen.

Snap ik, want betekent 100 Ipads dat er simultaan een klas op werkt (zeg 30 stuks) dan hou je 3mbit per ipad over en daar kan je de meeste dingen prima op doen. En dat is dan genoeg.


Heb je 100 simultane Ipads en ga je in de toekomst uitbreiden dan is 100mbit gewoon al snel krap met minder dan 1mbit per gebruiker

[twinkebel]

De kinderen gaan werken met muiswerk, dit is een applicatie waar de leerlingen alles op kunnen doen. Zij krijgen instructie aan de hand van filmpjes etc. Ik heb helaas nog geen iPad die komen pas over een aantal maanden.

's Morgens zullen alle leerlingen op de iPad werken, 's Middags zijn de meer creatieve vakken dus is dit niet nodig. Dit betekent dat 's Morgens alle iPads in gebruik zullen zijn.

[HyperTrophy]

wat zegt een leverancier van de software voor de ipads hierover? die zal hierin toch ook wel enige ervaring hebben, ook gezien de klantenkring van zijn softwarebedrijf

[twinkebel]

@HyperTrophy, ik heb het met de leverancier hier nog niet over gehad. Is inderdaad een goed idee om even met hun door te spreken. Ik vind het echter wel fijn als ik met hun in gesprek ga om al wat voor kennis te hebben dankzij jullie.

[Question Mark]

HyperTrophy schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:38:
wat zegt een leverancier van de software voor de ipads hierover? die zal hierin toch ook wel enige ervaring hebben, ook gezien de klantenkring van zijn softwarebedrijf

^^^ dit inderdaad.

Het is hun oplossing, en zij hebben ongetwijfeld veel ervaring hiermee bij andere scholen.

[Trommelrem]

Zoek in ieder geval in de tussentijd uit of je nearnet bent, zodat je eventueel dat in gang kunt zetten als de leverancier meer vereist. Gek genoeg zijn er zelfs beroepsbezwaarmakers die zelfs tegen nearnet bezwaar maken, waardoor je vergunningtraject zomaar van 6 weken naar een paar maanden schiet. Dan zijn de iPads er al en dan zit je nog in de vergunningfase...

[ Voor 4% gewijzigd door Trommelrem op 20-05-2016 08:43 ]

[Deveon]

Lekker geregeld. De school heeft niet over de internetverbinding nagedacht toen ze een investering deden voor 100 iPads plus bijkomende software? Je zou toch zeggen dat een leverancier hierop zou attenderen anders heb je een belabberde dienst.

Sta ook even stil bij SLA en wat als de verbinding eruit ligt... Toch lastig als er een kabel geraakt wordt en de school een week of 2-3 zonder internet zit.

[ Voor 24% gewijzigd door Deveon op 20-05-2016 08:50 ]

[twinkebel]

Wat houdt SLA in?

@Deveon
Volgens mij denken wij er wel degelijk over na, we gaan er pas volgend jaar mee bezig en we zijn nu de infrastructuur aan het aanleggen? Dus win ik informatie in?

[ Voor 83% gewijzigd door twinkebel op 20-05-2016 08:51 ]

[Anoniem: 667821]

Misschien iets anders, maar hoe is je wifi oplossing ingeregeld? Ik zie wel je vorige topic, maar haal er niet echt uit wat het nu geworden is.

Het is leuk als je 1 gbit internet hebt, als je vervolgens over 2 AP's moet met 100 iPads dan had je net zo goed 10 mbit kunnen nemen.

Tevens zou je in deze situatie een goede proxy server kunnen overwegen. Dan hoeft niet elke iPad dezelfde info van het net te trekken maar wordt het lokaal gecached.

[Anoniem: 667821]

Deveon schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:47:
Lekker geregeld. De school heeft niet over de internetverbinding nagedacht toen ze een investering deden voor 100 iPads plus bijkomende software? Je zou toch zeggen dat een leverancier hierop zou attenderen anders heb je een belabberde dienst.

Sta ook even stil bij SLA en wat als de verbinding eruit ligt... Toch lastig als er een kabel geraakt wordt en de school een week of 2-3 zonder internet zit.

Ik heb geen idee waar jij woont, maar het moet ergens op een eiland in de stille Zuidzee zijn... Internet ligt er Nederland echt geen 2-3 weken uit omdat er een kabel geraakt wordt. Dat wordt binnen 24 uur gefixed, en in de meeste gevallen binnen enkele uren.

We leven in 2016 hoor, niet in 1993.

[twinkebel]

Een extern bedrijf komt bij ons het wifi netwerk aanleggen. De site survey moet nog worden gedaan, maar waarschijnlijk worden er zo'n 8 a 9 AP's opgehangen. Precieze naam is me even ontschoten, het was iets van Aruba volgens mij.

[Anoniem: 667821]

Dat zou goed kunnen, is een bekend merk.
Dan zit dat wel snor, daar hoef je dan niet meer over na te denken.

Wat ik in jullie geval zou doen, tenzij de leverancier met cijfers over de brug komt, is een 100 mbit verbinding regelen die eenvoudig geupgrade kan worden.

[Sander]

Anoniem: 667821 schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:52:
[...]

Ik heb geen idee waar jij woont, maar het moet ergens op een eiland in de stille Zuidzee zijn... Internet ligt er Nederland echt geen 2-3 weken uit omdat er een kabel geraakt wordt. Dat wordt binnen 24 uur gefixed, en in de meeste gevallen binnen enkele uren.

We leven in 2016 hoor, niet in 1993.

En toch is het vaak genoeg zo dat als je (zeker als bedrijf) geen goede SLA afsluit dat je rustig een paar dagen tot een week kunt wachten wanneer er bijv een kabelbreuk is die niet direct opgespoord kan worden. Een graafploeg random de straat open laten trekken is vaak een stuk goedkoper dan paar maandjes abonnementsgeld teruggeven. Dan ben je erg blij met een secundaire verbinding. Been there done that, we waren toen erg blij dat er naast glasvezel nog een 100 mbit kabelverbinding lag waar we (met wat striktere instellingen op de proxy server) gelukkig mee door konden.

[twinkebel]

Ziggo biedt 180mbit aan met een evt. upgrade naar 300 of 500 mbit. Lijkt me dan de veiligere optie.

[Sander]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 09:08:
Ziggo biedt 180mbit aan met een evt. upgrade naar 300 of 500 mbit. Lijkt me dan de veiligere optie.

Ik denk dat je in dit geval wel naar zakelijke pakketten met een SLA wil kijken, zodat je iig enige garantie hebt voor simpele defecten als een kapot modem oid. Daarnaast zou ik ook aanraden om inderdaad niet op 1 paard te wedden, oftewel bijv een wat goedkopere verbinding van Ziggo, met een wat duurdere glasvezel verbinding ernaast. Kinderen en docenten worden snel vervelend als ze niks kunnen doen lijkt me :-)

[NeHoX]

100Mbit is helemaal niet nodig tenzij je het goedkoop kan krijgen. QoS is het sleutelwoord. Youtube streams beperken in bandbreedte als deze niet toereikend is. Accesspoints in de klassen prioriteit geven t.o.v. die op de gangen/hallen/kantine. Lesmateriaal/LAN sites voorrang geven. Goede monitoring laten uitvoeren en finetunen. 1Mbit internetsnelheid per gebruiker is vaak al meer dan voldoende voor een goede gebruikerservaring. Hou er ook rekening mee dat het aantal connecties hoog zal liggen maar leerlingen van een basisschool nooit met 100 tegelijk gaan internetten. Houd ook rekening met het blokkeren van ongewenste inhoud (OpenDNS filter misschien?)

Kijk ook even naar de beschikbaarheid van Ziggo/Caiway kabel.

[twinkebel]

@NeHoX
Wat je zegt klinkt allemaal heel logisch. Ik weet echter niet of mij dat allemaal gaat lukken als leerkracht. Ben blij dat er ook nog wat begeleiding op zit vanuit de bedrijven die de wifi aanleggen etc. Ik ga ervan uit dat zij dit kunnen en doen.

[HyperTrophy]

kunnen en doen zijn verschillende zaken

ik zou, indien mogelijk, een programma van eisen of bestek schrijven voor de gene die de klus wil aannemen.

[Anoniem: 203842]

Klopt. Schrijf maar een URS (User Requirement Specifications).

Daarin moet je drie categorieën definieren:

1. Essentieel
2. gewenst
3. "nice to have".

Maar dit document moet ZEER vrij zijn in de omschrijving.

Bv 1: De leerling moet overal op school op internet kunnen met een tablet, smartphone en laptop.
Bv 2: De systeembeheerder moet instrumenten hebben om de gebruikers te beheren, beperken en uit te kunnen sluiten.

Hiermee laat je de leverancier vrij om zelf het systeem te kiezen, zonder ze richting een bepaald merk of type te dwingen.


Hoe ze deze voorbeelden implementeren, is hun "probleem". bijvoorbeeld, optie 1 kan met HP, Cisco, Aruba, maar ook met el cheapo TP-Link uitgevoerd worden. Maar met TP-Link kan hij niet aan eis nummer 2 voldoen.

[ Voor 10% gewijzigd door Anoniem: 203842 op 20-05-2016 09:38 ]

[erwin26]

Het beste is om glasvezel te gaan gebruiken. Dit is het meeste stabiele tot nu toe. Je download en upload snelheid zijn ook zeer snel wat wel handig kan zijn. Ik denk dat je met een abbo van 200Mbit wel goed zit. Het is niet zo dat je nu op elke Ipad heel veel gaat downloaden. En indien je echt zwaar wilt gaan downloaden (wat ik me niet voor kan stellen op Ipads) dan trekt je het nog wel met glasvezel .

Kort gezegd, zorg dat je glasvezel kan hebben.

uit ervaring weet ik dat het niet te doen is met een ADSL lijn. Heb meerdere scholen ingericht en de scholen die glasvezel hadden ging als een eitje. De scholen met ADSL lijntje was amper te doen. Het gaat hier om 100-300 device die op het netwerk tegelijkertijd zitten.

[MAX3400]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:50:
Wat houdt SLA in?

@Deveon
Volgens mij denken wij er wel degelijk over na, we gaan er pas volgend jaar mee bezig en we zijn nu de infrastructuur aan het aanleggen? Dus win ik informatie in?

Volgend jaar? Als in; 2017 of volgend schooljaar? Het ene geeft je minstens 6 maanden uitstel, het andere nog geen maand (na aftrek vakanties, planningen van leveranciers etc).

En in hoeverre zou je hierdoor extra kosten moeten maken? Denk bijvoorbeeld aan 2 lijnen hebben liggen (bijvoorbeeld nu Ziggo en zometeen KPN) omdat je Ziggo helemaal niet mag opzeggen tot, pak 'm beet, april 2017?

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:56:
Een extern bedrijf komt bij ons het wifi netwerk aanleggen. De site survey moet nog worden gedaan, maar waarschijnlijk worden er zo'n 8 a 9 AP's opgehangen. Precieze naam is me even ontschoten, het was iets van Aruba volgens mij.

Is er rekening gehouden dat een site survey negatief kan uitvallen en dat mogelijk het aantal AP's wordt verhoogd van 8 naar 30? Ik overdrijf even maar dat is wel een factor 4 in de aanschaf, aanleg en configuratie van het interne netwerk. Is daar budget voor? Zijn de langere werkzaamheden planningstechnisch te verantwoorden?

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 09:18:
@NeHoX
Wat je zegt klinkt allemaal heel logisch. Ik weet echter niet of mij dat allemaal gaat lukken als leerkracht. Ben blij dat er ook nog wat begeleiding op zit vanuit de bedrijven die de wifi aanleggen etc. Ik ga ervan uit dat zij dit kunnen en doen.

Aannames wat een ander bedrijf komt/gaat doen? Dat is heel gevaarlijk want ze kunnen dat mogelijk "in de school" alles perfect regelen met 0 signaalverlies en maximale doorvoer etc. maar als de lijn van/naar buiten ruk blijft, heb je alsnog 100 iPads die erg duur liggen te verstoffen.

Daarnaast, maar dat is een observatie, lijkt het erop dat bepaalde begrippen zoals QoS en OpenDNS al niet scherp op je netvlies staan. Ik ken jou niet en weet ook de achtergrond van opleiding/functie niet maar als je verantwoordelijk wordt gemaakt voor bepaalde zaken, zou het wel handig zijn om iemand hiervoor te hebben (van de vaste staf, een goede ouder of een consultant) die wel technisch kan praten en onderhandelen met alle betrokkenen (inclusief hier op GoT).

Vergeet ook niet dat als op een later tijdstip het netwerk of het internet wegvalt en 100 leerlingen niet kunnen werken, dat er niet over 2 uur iemand op de stoep staat om het te fixen. Sowieso lijkt het me uitermate zinvol om goede afspraken te hebben met alle betrokken leveranciers maar ook zeker intern iemand te hebben met voldoende kennis om een AP te beheren of bepaalde IP-conflicten te troubleshooten, bijvoorbeeld.

[G4H]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:50:
Wat houdt SLA in?

Service Level Agreement. Als jij een bepaalde service afneemt i.e. een zaak uitbesteedt, bepaalt dit document wat jij van de tegenpartij mag verwachten. Bijvoorbeeld: gaat er iets fout en moet er iets gerepareerd worden? In dit document staat dan hoe snel het opgelost wordt. Soms staat er ook in wat jouw verplichtingen zijn (bijvoorbeeld een juiste communicatie en administratie naar de leverancier toe).

[Sebbie2006]

Even ter verduidelijking en waarschijnlijk om iets meer begrip op te brengen voor TS.

Ik vermoed, correct me if i'm wrong, dat de TS een DOCENT is en daarnaast de "verantwoordelijke" is voor de ICT. Dit betekend geenzins dat deze docent ook maar enigzins een opleiding of ook maar een cursus heeft gehad die in de richting komt van ICT.
Dingen als SLA, QoS maar ook DNS, IP CPU of RAM zijn mogelijk volkomen onbekend

[twinkebel]

Ik ben inderdaad docent. Ik heb affiniteit met ict maar heb geen ict opleiding of dergelijke genoten. Daarom waardeer ik jullie input erg. Het zorgt ervoor dat het project beter wordt uitgewerkt. Bedankt.

[Gadgeteer]

Sander schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 09:10:
[...]


Ik denk dat je in dit geval wel naar zakelijke pakketten met een SLA wil kijken, zodat je iig enige garantie hebt voor simpele defecten als een kapot modem oid. Daarnaast zou ik ook aanraden om inderdaad niet op 1 paard te wedden, oftewel bijv een wat goedkopere verbinding van Ziggo, met een wat duurdere glasvezel verbinding ernaast. Kinderen en docenten worden snel vervelend als ze niks kunnen doen lijkt me :-)

Volgens mij noemt hij ook zakelijke pakketten. Particulier krijgt geen 500Mb bij Ziggo.

Verder kan ik alleen maar TS adviseren om met de leverancier te praten. Wij kunnen allemaal alleen maar gokken.

[NiGeLaToR]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 09:18:
@NeHoX
Wat je zegt klinkt allemaal heel logisch. Ik weet echter niet of mij dat allemaal gaat lukken als leerkracht. Ben blij dat er ook nog wat begeleiding op zit vanuit de bedrijven die de wifi aanleggen etc. Ik ga ervan uit dat zij dit kunnen en doen.

Qua internet is 100 ipads niet per se een uitdaging. Waar je op kunt letten is hoe de ipads gebruikt worden, lesmateriaal wordt vanuit een app aangeboden, of alleen een browser? Wat gebeurt er tijdens het starten van de les bijvoorbeeld, als 100 ipads tegelijk iets moeten ophalen van internet of ze starten alleen een lokale app op maakt best veel uit.

Uiteindelijk kunnen 300 mensen in 1 callcenter werken met een 20mbit verbinding, maar kan je 100mbit verbinding thuis al te weinig zijn voor 2 pubers met een downloaddrang. De term 'Quality of Service' (QoS) werd al geven genoemd en kan in ieder geval door de leverancier van de internet verbinding of internetrouter (kastje wat internet gaat verdelen op school, naar de wifi punten) ingericht worden om bepaalde dingen voorrang te geven boven andere dingen. Helaas zal je met hulp van een analyse eerst moeten weten welke dingen op internet belangrijker zijn dan andere dingen - dat is voor ons niet echt te raden.

Gelukkig zijn er veel meer scholen met ipads, dus zal de leverancier van de software en de ipads je ook informatie moeten kunnen geven wat je nodig hebt en hoe dit ingericht moet worden.

[MAX3400]

Sebbie2006 schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 10:05:
Even ter verduidelijking en waarschijnlijk om iets meer begrip op te brengen voor TS.

Ik vermoed, correct me if i'm wrong, dat de TS een DOCENT is en daarnaast de "verantwoordelijke" is voor de ICT. Dit betekend geenzins dat deze docent ook maar enigzins een opleiding of ook maar een cursus heeft gehad die in de richting komt van ICT.
Dingen als SLA, QoS maar ook DNS, IP CPU of RAM zijn mogelijk volkomen onbekend

Ja en? Niet om de inzet van TS teniet te doen maar ik ben multiple MCSE en heb meerdere certificaten van Citrix, RES, ITIL en andere vendors. Maar als ik iets niet begrijp of volledig van op de hoogte ben, dan draag ik de werkzaamheden ook over aan een collega die een bepaalde techniek/infra wel beheert en mogelijk probeer ik er zelf nog iets van te leren.

En anders had toch het antwoord moeten/kunnen zijn: bedankt voor het vertrouwen in mij en het geven van de opdracht, maar ik voel me hier totaal niet prettig bij; zoek even iemand anders die het wel kan (en mogelijk in minder tijd / communicatie)?

[Sander]

MAX3400 schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 10:18:
[...]

Ja en? Niet om de inzet van TS teniet te doen maar ik ben multiple MCSE en heb meerdere certificaten van Citrix, RES, ITIL en andere vendors. Maar als ik iets niet begrijp of volledig van op de hoogte ben, dan draag ik de werkzaamheden ook over aan een collega die een bepaalde techniek/infra wel beheert en mogelijk probeer ik er zelf nog iets van te leren.

En anders had toch het antwoord moeten/kunnen zijn: bedankt voor het vertrouwen in mij en het geven van de opdracht, maar ik voel me hier totaal niet prettig bij; zoek even iemand anders die het wel kan (en mogelijk in minder tijd / communicatie)?

Fantastisch dat jij alleen de taken doet waar je voor opgeleid bent, en verder al het andere afschuift, ik vraag me dan ook sterk af of je ooit in het MKB hebt rondgelopen. Het is niet realistisch om te denken dat een kleine basisschool een full time IT beheerder in dienst heeft, daar is gewoon geen geld voor, klaar. Wees blij dat er dan docenten zijn die dit erbij willen pakken, en de externe partijen aansturen. In het bedrijfsleven gaat het niet anders met directies die intern geen capaciteit hebben en ook niet precies weten wat ze nodig hebben en zich daarom van alles laten aansmeren door externe leveranciers.

Belangrijker nog is dat de TS onderkent dat zijn kennis te kort schiet op dit moment en daarom dus gebruik maakt van T.net om te voorkomen dat hij door een partij een bepaalde hoek in gedrukt wordt die misschien niet de beste is voor de school, maar wel voor de (portemonnee van de) leverancier.

[ Voor 6% gewijzigd door Sander op 20-05-2016 10:25 ]

[HyperTrophy]

ja, make that the cat wise, wanneer de boel niet werkt wordt hij ( mogelijk ) wel aangekeken.

Des te meer is het zaak om een duidelijk wensenpakket met schoolbestuur/MR op te laten stellen, en op basis daarvan een totaalpakket af te nemen bij een partij die de klus aanneemt.

[Ferruginous Hwk]

Ik lees hier een aantal goede ideeen over wat je zou kunnen doen.

1. Praat met je leverancier en vraag hen over hun ervaringen. Vraag om een aantal referenties van vergelijkbare scholen die een gelijksoortige implementatie hebben doorgemaakt. Je kunt die scholen dan bellen en hen vragen naar hun ervaringen en keuzes die ze hebben gemaakt.
De leverancier zal ook snappen dat er geen eindeloos budget beschikbaar is op een basisschool en een oplossing op maat voor je verzinnen. Hij wil je graag als tevreden klant en referentie houden.
2. Denk na over je fallback scenario. Hierboven hoor ik zaken over sla's (dienstniveau-overeenkomsten) maar mogelijk zijn die helemaal niet nodig. Je kunt er namelijk voor kiezen om weer gewoon old-school les te gaan geven als het netwerk niet beschikbaar is. (zal in de praktijk bijna nooit voorkomen in NL anno 2016)

[ Voor 6% gewijzigd door Ferruginous Hwk op 20-05-2016 10:49 ]

[eheijnen]

Waar ook nog naar gekeken kan worden is dat je dit netwerk gescheiden houdt van het bedrijfsnetwerk. Kan via een aparte verbinding of door dit in de router/switch af te schermen.

Eerder al aangegeven: om de connectiesnelheid per apparaat te beperken zodat iedereen verzekerd is van een werkend apparaat. Dat vermeningdvuldigd met het aantal apparaten geeft de benodigde bandbreedte voor de internetverbinding. Zo raakt je verbinding niet verstopt en heb je minder last van storingen door overbelasting die dan weer opgelost moeten worden en zelfs tijdelijk de boel lam kunnen leggen.

Mocht je in toekomst meer bandbreedte nodig hebben dan moet je nu al een provider en media-type kiezen die dat aankan. Eventueel kun je in de raming de prijzen meenemen voor meer bandbreedte dan die die berekend is.

Daarnaast is het misschien raadzaam om naar een router/proxy-server te kijken waarmee ongewenste-content (xxx, illegalesoftware en andere meuk) buiten de deur kan worden gehouden. Heb je ook geen boze ouders op de stoep staan.

Om verbindingen met het WIFI-netwerk te beperken/beveiligen kun je ervoor kiezen, als extra laag, om alleen opgegeven apparaten op baisis van MAC-adres toe te staan.

Ik weet niet breed jullie in het jasje zitten. Maar je zou een derde partij (consultant) kunnen aantrekken die niet levert maar alleen ter beoordeling, advisering en begeleiding wordt aangesteld. Dat kan in eerste instantie wat duurder lijken maar zorgt ervoor dat je niet meer koopt dan nodig. Daarmee plaats je je zelf ook in een sterkere onderhandelingspostitie. Neem wel iemand die volgens het KISS-principe werkt.

Als je 100 (plus nog een paar reserver) iPads gaat aanschaffen kun je ongetwijfeld een goede korting bedingen.

Vraag meerdere offertes aan en kijk nadrukkelijk naar kennis van zaken. Dat levert kwaliteit bij de implementatie en zal storingsverminderd werken.

Voor de docenten is wellicht wat bijscholing voorwat iPads betreft aan te raden.

[ Voor 3% gewijzigd door eheijnen op 20-05-2016 10:56 ]

[Sebbie2006]

Sander schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 10:23:
[...]


Fantastisch dat jij alleen de taken doet waar je voor opgeleid bent, en verder al het andere afschuift, ik vraag me dan ook sterk af of je ooit in het MKB hebt rondgelopen. Het is niet realistisch om te denken dat een kleine basisschool een full time IT beheerder in dienst heeft, daar is gewoon geen geld voor, klaar. Wees blij dat er dan docenten zijn die dit erbij willen pakken, en de externe partijen aansturen. In het bedrijfsleven gaat het niet anders met directies die intern geen capaciteit hebben en ook niet precies weten wat ze nodig hebben en zich daarom van alles laten aansmeren door externe leveranciers.

Belangrijker nog is dat de TS onderkent dat zijn kennis te kort schiet op dit moment en daarom dus gebruik maakt van T.net om te voorkomen dat hij door een partij een bepaalde hoek in gedrukt wordt die misschien niet de beste is voor de school, maar wel voor de (portemonnee van de) leverancier.

Precies! En zeker het onderkennen van het tekort aan kennis verdient mijns inziens absoluut respect.

Misschien kan TS trouwens nog zijn of haar licht opsteken bij andere scholen binnen dezelfde vereniging?

[629110]

Als het internet ook echt essentieel is zou ik zeker kiezen voor 2 optie's.

Voorbeeld situatie:
Internet via de glas bij provider A met 100 up en down.
Internet via ADSL bij provider B met 50 up en down. (Kan ook 4G module van T-mobile of Vodafone)

Als lijn A uitvalt moet de router volledig automatisch al het verkeer via provider B. Valt B uit moet alle verkeer via A.

Werken beide lijnen wel ? Er kan misschien wel load balancing gedaan worden op twee lijnen.

Het belangrijkste is dat niet bij de provider uit de zelfde kabel uit de grond komen. Bij wijze van moet de provider A de kabel via straat A aanleggen bij de voorkant van het gebouw.
Provider B de kabel via straat B aanleggen bij de achterkant van het gebouw.

Zou voorkom je nare situatie's. En heb je in de toekomst vol op uitbreidingsmogelijkheden.


Wat je ook kan doen is op een universiteit of hogeschool in de buurt even vragen of je met hun IT afdeling mag spreken. Die hebben meestal een gigantisch netwerk waar je een goed voorbeeld van kunt overnemen. Wel echt uit de buurt want dan weet je ook wat er in jullie gebouw aangelegd kan worden.

[twinkebel]

Bedankt voor de ondersteuning iedereen.

Het idee van twee providers is een erg goed idee.
Wij hebben nu een voordelig pakket omdat wij een basisschool zijn en hebben dan een verbinding van 50mbit. We betalen hier minder dan twee tientjes voor. Ik denk dat ik mijn directrice wel kan overtuigen om allebei de lijnen aan te houden.

Ik heb even het één en ander nagezocht. Er wordt door jullie gesproken over drie verschillende netwerken. Het zou dan gaan om een netwerk voor leerlingen, docenten en gasten. Zodat alle lagen gescheiden zijn en veilig. Bedoelen jullie dit ook?

Misschien is het een idee om de docentenverbinding via provider B te laten lopen en de leerlingen en gasten via provider A? Dan heb je die load balancing volgens mij automatisch al. (dan moet er wel een instelling bij dat als het netwerk niet beschikbaar is hij moet overschakelen naar het andere netwerk)

In hoeverre zijn SLA's standaard bij zakelijke pakketten? Als school maken wij nu namelijk ook al gebruik van een zakelijk pakket, dan zou ik even na moeten kijken of er al een bestaande SLA is.

Edit:
Er komt een engineer het wifi netwerk inregelen. Ik zal het dan ook met hem hebben over afscherming en inregelen van de bandbreedte. Ik heb nu ieder geval het gevoel dat ik weet waar ik naar moet vragen als hij er mee aan de slag gaat.

[ Voor 10% gewijzigd door twinkebel op 20-05-2016 11:26 ]

[eheijnen]

SLA zijn bij grotere bedrijven / implementaties standaard.
Daarin staat beschreven wat het moet doen. Wie waar aan moet voldoen. Daarin staan bijvoorbeeld ook boeteclausules als de leverancier / het geleverde niet voldoe(t)(n) aan de SLA.

Kan niet anders dan nadrukkelijk aan te raden om er een onafhankelijke consultant bij te nemen met kennis van zaken om het proces te begeleiden en verstand van SLA's heeft. Als je de manier van lesgeven wil digitaliseren raak je steeds meer afhankelijk hiervan.

En nog: Koop geen leveranciersgebaseerde oplossingen maar zaken waar iedereen mee kan werken. Als je, voor welke reden dan ook, wilt wisselen van leverancier moet dit gewoon kunnen. Sluit kortstondige servicecontracten zodat je snel kunt wisselen en over prijzen kunt blijven onderhandelen.

[Question Mark]

erwin26 schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 09:53:
Het beste is om glasvezel te gaan gebruiken. Dit is het meeste stabiele tot nu toe.

TS heeft genoeg een verbinding nodig met X-download, Y-upload en een uptime garantie van zoveel %.

Over welk fysiek medium dat geleverd wordt boeit niet echt.

Overigens zou ik als hoge uptimes gewenst zijn gaan kijken naar twee leveranciers, over verschillende fysieke mediums in een active-active configuratie.

[Metalfreak]

Ben ik de enige die het vreemd vindt dat zo'n belangrijke zaken via een hobbyende docent (met alle respect) geregeld worden Ik heb voorheen bij een bedrijf gewerkt dat de gehele ICT voor basisscholen regelde en 5 jaar geleden was het toch al heel standaard om dit allemaal uit te besteden bij vrijwel alle scholen. De school heeft dan wel een aangewezen ICT-coördinator, maar die fungeert meestal alleen als contactpersoon. Dat hele gebeuren wordt meestal geregeld via de scholenstichting waaronder je basisschool valt, hebben jullie daar niets geregeld?

Want ik zie nog wel meer problemen:
* Wie gaat dit inrichten?
* Wie staat er klaar bij problemen?
* Wie gaat die iPads beheren?
* Hebben jullie iets geregeld van security?

Eerlijk gezegd komt het een beetje amateuristisch op me over... Dat was 15 jaar geleden misschien standaard, maar anno 2016 vind ik dit echt niet meer kunnen.

[ Voor 7% gewijzigd door Metalfreak op 20-05-2016 11:51 ]

[twinkebel]

*Wie gaat dit inrichten. --> Dit doet een bedrijf.
*Wie staat er klaar bij problemen. --> Diegene die het wifi-netwerk aanlegt of de leverancier van ons onderwijsconcept.
*Wie gaat die iPads beheren --> leverancier devices en onderwijsconcept.
*Hebben jullie iets geregeld van security? --> Dit wordt gedaan door diegene die het wifi-netwerk aanlegt en de leverancier van de devices.

Opzich is er wel over dingen nagedacht.

Edit:
Ik wil er alleen voor zorgen dat ik zelf op de hoogte ben van dingen waar ik aan moet denken, daarnaast moet ook dingen zelf regelen. Denk aan het regelen van de internetprovider etc. Dit doe ik om te voorkomen dat ik dingen krijg aangesmeerd die ik niet nodig heb, of dingen over het hoofd zie.

Dus de kritische blik is zeer welkom.

[ Voor 28% gewijzigd door twinkebel op 20-05-2016 11:55 ]

[Sander]

Metalfreak schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 11:49:
Ben ik de enige die het vreemd vindt dat zo'n belangrijke zaken via een hobbyende docent (met alle respect) geregeld worden Ik heb voorheen bij een bedrijf gewerkt dat de gehele ICT voor basisscholen regelde en 5 jaar geleden was het toch al heel standaard om dit allemaal uit te besteden bij vrijwel alle scholen. De school heeft dan wel een aangewezen ICT-coördinator, maar die fungeert meestal alleen als contactpersoon. Dat hele gebeuren wordt meestal geregeld via de scholenstichting waaronder je basisschool valt, hebben jullie daar niets geregeld?

Waar mensen hier even naartoe moeten in dit topic, is dat de TS de Coordinator en dus eigenlijk klant is. Dat hij zich aan het verdiepen en inlezen is is dus met name om beslagen ten ijs te komen en om interne stakeholders goed te kunnen informeren over waarom iets X cost.

[erwin26]

Question Mark schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 11:49:
[...]

TS heeft genoeg een verbinding nodig met X-download, Y-upload en een uptime garantie van zoveel %.

Over welk fysiek medium dat geleverd wordt boeit niet echt.

Overigens zou ik als hoge uptimes gewenst zijn gaan kijken naar twee leveranciers, over verschillende fysieke mediums in een active-active configuratie.

Glasvezel bied genoeg download en genoeg upload. En het is erg stabiel. Bij bliksem inslagen gaat glasvezel gewoon door een ADSL lijntje is vaak kapot. Geeft meer uptime garantie. En zoals jij zegt twee leveranciers is natuurlijk nog beter!

[Question Mark]

Stabiliteit vang je af met een SLA, en er zijn meer transportmedium met voldoende up- en download.

Ik zeg overigens nergens dat glasvezel een slechte keuze is, het is alleen geen requirement om verplicht glasvezel te gebruiken.

[Anoniem: 203842]

Je kan ook SDSL over koper krijgen. Bv. 50/50 Mbps over koperdraden. Wat is daar mis mee?

En ga niet zeuren over "bilksem" gedoe etc.... Anders zouden alle mensen die een "consumenten" ADSL lijn in de buurt van Tilbug / Gilze iedere keer hun modem moeten vervangen als er een onweersbui is.

De huidige modems kunnen echt wel goed tegen die "bliksem" gedoe...


Wat QuestionMark zegt: Het medium is niet belangrijk. Ook over glasvezel kan je beroerde kwaliteit krijgen als je een slechte ISP heeft (lees: hoge overboekingsfactor). Het gedeelte tussen jou en de provider is meestal niet het probleem, maar de "backbone".

[ Voor 26% gewijzigd door Anoniem: 203842 op 20-05-2016 12:20 ]

[mcDavid]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 11:53:
*Wie gaat dit inrichten. --> Dit doet een bedrijf.
*Wie staat er klaar bij problemen. --> Diegene die het wifi-netwerk aanlegt of de leverancier van ons onderwijsconcept.
*Wie gaat die iPads beheren --> leverancier devices en onderwijsconcept.
*Hebben jullie iets geregeld van security? --> Dit wordt gedaan door diegene die het wifi-netwerk aanlegt en de leverancier van de devices.

Opzich is er wel over dingen nagedacht.

Edit:
Ik wil er alleen voor zorgen dat ik zelf op de hoogte ben van dingen waar ik aan moet denken, daarnaast moet ook dingen zelf regelen. Denk aan het regelen van de internetprovider etc. Dit doe ik om te voorkomen dat ik dingen krijg aangesmeerd die ik niet nodig heb, of dingen over het hoofd zie.

Dus de kritische blik is zeer welkom.

Ik denk dat het ICT-bedrijf (xantes oid?) dat je netwerk aan komt leggen ook wel een advies kan geven mbt je internetverbinding. Uiteindelijk zijn zij ook degene die deze verbinding aan moeten sluiten en erop aangekeken worden als deze niet stabiel is. Ook als je meerdere internetverbindingen wilt onderhouden zullen zij dat in moeten regelen. Overleg is dus sowieso essentieel.

[Metalfreak]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 11:53:
*Wie gaat dit inrichten. --> Dit doet een bedrijf.
*Wie staat er klaar bij problemen. --> Diegene die het wifi-netwerk aanlegt of de leverancier van ons onderwijsconcept.
*Wie gaat die iPads beheren --> leverancier devices en onderwijsconcept.
*Hebben jullie iets geregeld van security? --> Dit wordt gedaan door diegene die het wifi-netwerk aanlegt en de leverancier van de devices.

Opzich is er wel over dingen nagedacht.

Edit:
Ik wil er alleen voor zorgen dat ik zelf op de hoogte ben van dingen waar ik aan moet denken, daarnaast moet ook dingen zelf regelen. Denk aan het regelen van de internetprovider etc. Dit doe ik om te voorkomen dat ik dingen krijg aangesmeerd die ik niet nodig heb, of dingen over het hoofd zie.

Dus de kritische blik is zeer welkom.

Ah ok, dat was me even niet duidelijk uit je vorige posts Het kwam op me over als een "we hebben gehoord dat iPads goed zijn voor scholieren, dus schaffen we meteen 100 iPads aan". Maar diegene die die oplossing levert, zou toch ook precies moeten kunnen aangeven welke bandbreedte je nodig hebt? Laat dat wel op papier zetten en als dat in de praktijk niet voldoende blijkt te zijn, heb je tenminste een stok om mee te slaan

Het is goed om kritisch te zijn, maar probeer ze daarmee niet teveel voor de voeten te lopen. Ik heb in het verleden ook wel eens last gehad van stagiaires die maar bleven roepen "ik heb op Tweakers gelezen dat..." zonder dat ze enige ervaring hadden met de betreffende zaken.

[twinkebel]

@Metalfreak
Ik begrijp inderdaad dat je die achtergrond informatie mistte. Ik had hier een paar maanden geleden ook een topic, met betrekking tot het aanleggen van het draadloze netwerk. Vandaar dat een aantal mensen al wat meer op de hoogte waren.

[Frogmen]

Mijn inziens hoeft die verbinding helemaal niet zo groot te zijn zou eerder kijken naar een goede proxy server die ook https gaat doen en die ertussen zetten scheelt heel veel bandbreedte en is erg goed voor de performance zeker als ze allemaal hetzelfde programma gebruiken met filmpjes etc. Tegenwoordig is het helemaal hot om een dikke verbinding te hebben maar dat is lang niet altijd nodig.

[Martijntj]

Zelf ben ik verantwoordelijk voor de IT van een VO-school en wij werken met een gelijksoortig concept. 900 continu verbonden devices, wij hebben een 200mbit verbinding die we niet continu dicht trekken.

[Sissors]

mcDavid schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 12:22:
[...]

Ik denk dat het ICT-bedrijf (xantes oid?) dat je netwerk aan komt leggen ook wel een advies kan geven mbt je internetverbinding. Uiteindelijk zijn zij ook degene die deze verbinding aan moeten sluiten en erop aangekeken worden als deze niet stabiel is. Ook als je meerdere internetverbindingen wilt onderhouden zullen zij dat in moeten regelen. Overleg is dus sowieso essentieel.

Ik denk vooral de aanbieder van die iPads + software. Tenzij de netwerk aanlegger ook ervaring heeft met diezelfde devices.

Als ze allemaal klassikaal (op een eigen ipad) tegelijk een full-HD youtube krijgen voorgeschoteld dan red je het niet met je huidige verbinding zonder lokaal cache. Maar als dat allemaal SD video'tjes zijn die iedereen op zijn eigen tempo kijkt dan kom je denk ik al een heel eind met 50mbit. En alles behalve video's zal een verwaarloosbare hoeveelheid bandbreedte trekken.

[BobB]

De verbinding hoeft inderdaad niet gigantisch groot te zijn. Ik werk zelf op een middelbare school waar leerlingen en docenten bijna allemaal een iPad bij zich hebben. Op dit moment zitten we op 250 megabit voor ongeveer 850 devices en dat is zat. Persoonlijk merk ik totaal geen problemen met die capaciteit.

Wat minstens zo belangrijk is: de infrastructuur. Zorg voor voldoende accesspoints, goede dekking en zulke dingen. Als je die zaken niet goed op orde hebt kun je het hele project opdoeken.

[Mr_Thomasz]

Op de ROC waar ik zit hebben ze 850kbps omgerekend dus 6,8 Mbit per student en dan mag je 2 apparaten verbinden met het wifi netwerk. Werkt prima maar zodra je echt wat grotere bestanden moet downloaden duurt het echt te lang.

[ Voor 25% gewijzigd door Mr_Thomasz op 20-05-2016 14:58 ]

[629110]

Komt er ook een proxy server of een cache server die alle verkeer gaat cachen ?

De iPad's gaan namelijk elke keer tegelijk updaten je wilt niet dat er 100 x 1GB aan updates worden binnen gehaald. Maar 1x 1GB binnen word gehaald en alle andere iPad's krijgen dan vanuit de cache de update binnen.

En nog over load balancing, de router of switch of whatever voor apparaat je dan ook gebruikt moet het load balancing gedeelte doen. Als je hierom vraagt bij je netwerk bedrijf regelen ze dat wel voor je.

Afgescheiden netwerken voor public, docenten en leerlingen. Dit doe je niet door middel van meerdere fysieke netwerken maar door het netwerk te scheiden op basis van bijvoorbeeld accounts. (google op WPA2 enterprise free radius server)

En hoe wil je de iPad's aan het wifi aanmelden ? Allemaal met één en dezelfde WPA2 wachtwoord ?

[doc]

Doe eens een postcodecheck op:

http://signet.nl/postcodecheck

Dan weet je snel wat er aan glasvezel mogelijk is

[Gotez]

Bij kennisnet, publieke stichting voor onderwijs en ict, is hiervoor net een handreiking uitgebracht. Misschien dat dit je kan helpen.

https://www.kennisnet.nl/...ne-internetconnectiviteit

Hierin staat percies omschreven wat je nodig hebt in relatie tot digitaal leermateriaal.

[sdk1985]

Gotez schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 15:49:
Bij kennisnet, publieke stichting voor onderwijs en ict, is hiervoor net een handreiking uitgebracht. Misschien dat dit je kan helpen.

https://www.kennisnet.nl/...ne-internetconnectiviteit

Hierin staat percies omschreven wat je nodig hebt in relatie tot digitaal leermateriaal.

Wel enigsinds twijfelachtig 'onderzoek'. Ze komen met een tabel die uit de duim gezogen lijkt te zijn. De onderbouwing ontbreekt.

Stel je hebt inderdaad 42 Mbps en ze (de pdf) verwachten dat dat voldoende is voor 100 leerlingen. Dan zou 1 leerling in 1 seconde 52.5 KB nodig hebben. Pak je vervolgens 9 Mbps (het alternatief bij 1:5) dan duurt diezelfde 52.5 KB veel langer. Immers datzelfde bestand van 52.5 KB is nu 5 seconde lang een verbinding voor nodig. Dit schaalt natuurlijk door in Megabytes en tientallen megabytes voor video.

Dus hoe sneller je verbinding, des te hoger je concurrency. Niet omdat je meer bandbreedte hebt (dat is logisch) maar omdat de volledige bandbreedte ook sneller weer beschikbaar is. Volgens die redenatie kun je prima 2x zoveel leerlingen die 42 Mbps laten gebruiken. Zolang ze maar niet allemaal tegelijk een video aan het streamen zijn (heel constante stream). Maar dat is iets waar het onderzoek überhaupt geen rekening mee houdt. Want video is een veelvoud van 0.42 Mbps.

Samengevat heb je in huidige vorm dus eigenlijk niets aan het onderzoek. Het houdt geen rekening met streaming video en ook niet met de invloed van snelheid op de capaciteit in aantal leerlingen.

Los daarvan 100 iPads, nu snap ik dat het onderwijs zo veel geld kost . Vroeger kreeg ik gewoon zo'n gerecycled velletje om mijn sommetjes op te maken en een boek dat ze al 5 jaar in de kast hadden liggen .

629110 schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 15:05:
Komt er ook een proxy server of een cache server die alle verkeer gaat cachen ?

De iPad's gaan namelijk elke keer tegelijk updaten je wilt niet dat er 100 x 1GB aan updates worden binnen gehaald. Maar 1x 1GB binnen word gehaald en alle andere iPad's krijgen dan vanuit de cache de update binnen.

En nog over load balancing, de router of switch of whatever voor apparaat je dan ook gebruikt moet het load balancing gedeelte doen. Als je hierom vraagt bij je netwerk bedrijf regelen ze dat wel voor je.

Afgescheiden netwerken voor public, docenten en leerlingen. Dit doe je niet door middel van meerdere fysieke netwerken maar door het netwerk te scheiden op basis van bijvoorbeeld accounts. (google op WPA2 enterprise free radius server)

En hoe wil je de iPad's aan het wifi aanmelden ? Allemaal met één en dezelfde WPA2 wachtwoord ?

I dat niet overdreven, 1 GB aan updates? Überhaupt voor 100 GB een caching server gaan draaien? Ik download op mijn thuisverbinding in een uur 68 GB... QoS lijkt me daar meer geschikt voor, immers goedkoper en simpeler. Die updates hebben geen haast.

[ Voor 27% gewijzigd door sdk1985 op 20-05-2016 21:21 ]

[Henk007]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 08:50:
Wat houdt SLA in?

Service level agreement.

Ga alsjeblieft niet zelf lopen klooien maar laat dit soort dingen aan professionals over.

[Anoniem: 657103]

ik vermoed dat je met een 50/50 verbinding vrij goed uit de voeten kunt. Ik ga er even vanuit dat niet alle leerlingen tegelijkertijd YouTube filmpjes gaan kijken.

Ter vergelijking een van mijn werk locatie heeft 1400 WiFi gebruikers, en daar boven op nog gemiddeld 60 personeelsleden met iPads iPhones en eigen devices. 10 digiborden, een internetcafe en 4 leslokalen met in totaal 80 computers. Alles goed afgeregeld met een Palo Alto firewall. Aan de wlan controller hangen 160 accespoints Dit gehele pakket draait op een 200/200mbit verbinding zonder overboeking (hoger is plaatselijk niet te verkrijgen). Op een random moment krijgt de gemiddelde gebruiker 2 Mbit. Personeel kun je dan nog wat prioriteren zodat die gemiddeld >10mbit krijgen toebedeeld.

Advies; probeer het eerst eens met je 50mbit verbinding, mocht je omhoog kunnen dan geeft 100mbit al veel lucht. Mocht je aan het glas kunnen dan is voor 20E meer vaak 500mbit nog beschikbaar.

Succes.

[SmokingSig]

Lol 50 Mbit is meeeer dan genoeg.

[eheijnen]

twinkebel schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 11:21:
Edit:
Er komt een engineer het wifi netwerk inregelen. Ik zal het dan ook met hem hebben over afscherming en inregelen van de bandbreedte. Ik heb nu ieder geval het gevoel dat ik weet waar ik naar moet vragen als hij er mee aan de slag gaat.

Overleg anders met je ISP. dat je, indien nodig, zonder bijkomende kosten je bandbreedte naar onderen kunt bijstellen als je te ruim de jas zit.
Je kunt sws de belasting blijven meten over de tijd om te kunnen bijstellen en eventuele bottlenecks te vermijden.

[NeHoX]

SmokingSig schreef op vrijdag 20 mei 2016 @ 22:34:
Lol 50 Mbit is meeeer dan genoeg.

Onderbouw dit soort uitspraken eens. Ben het wel met je eens. Het gaat om een basisschool waarin de leerlingen een afgeschermd stuk internettoegang krijgen d.m.v. software/applicaties.

Ik denk dat met de juiste begeleiding/investering deze vraag qua kosten en uitvoerbaarheid prima moet kunnen.

[aaron.jansen]

Hallo, ik werk voor Kennisnet.

Ik heb al heel veel goede opmerkingen voorbij zien komen.
- Inderdaad hulde voor @twinkebel: Volgens mij probeer je een beter geïnformeerde keuze te maken, omdat je je er bewust van bent dat je niet alles weet. Zo kun je een beter gesprek voeren met de diverse verkopers. Mocht je meer advies willen, stuur me dan een bericht. In het kader van het Doorbraakproject Onderwijs & ICT/Slimmer Leren met ICT voor po heb ik 2 technisch experts on standby staan die je kunnen bijstaan per e-mail, telefoon, of indien nodig ook een keer langs kunnen komen om je te helpen een beter geïnformeerde vraag neer te leggen bij jouw leveranciers. We zullen niet het hele traject begeleiden, daar zijn commerciële consultants voor, maar we helpen je graag een stap verder.

Hieronder ga ik wat verder in op de eerdere opmerkingen.

- @sdk1985: Bedankt voor je feedback op de handreiking externe connectiviteit. Mocht je nog meer opmerkingen of vragen hebben voor de handreiking, stuur me dan zeker een bericht. De getallen betreffende benodigde bandbreedte zijn gebaseerd op een onderzoek uitgevoerd door Dialogic. Tijdens dat onderzoek is er een model ontwikkeld om een globale inschatting te kunnen maken van de bandbreedtebehoefte, omdat dit een vraag is die bij veel scholen leeft. Het model heeft meerdere parameters:
* aantal leerlingen dat digitale leermiddelen gebruikt,
* het type inhoud in de leermiddelen,
* hoe vaak en lang worden digitale leermiddelen ingezet,
* mate van gelijktijdigheid, en
* karakteristieken van het dataverkeer van digitale leermiddelen.
Deze parameters zijn ingevuld voor gemiddeld gebruik en met het gemiddelde digitale leermiddel om in ieder geval een globaal beeld te kunnen geven.

Verder worden in deze discussie veel onderwerpen aangehaald die ook in de handreiking worden besproken. Ik zou zeker aanraden om die te lezen.

- Goede vragen om mee te beginnen: wat is het gewenste gebruik? Wat ga je doen met de iPads? Hoeveel iPads worden er tegelijkertijd gebruikt? Wat voor soort content gaan de leerlingen bekijken? Goede suggestie om dit te vertalen naar functionele wensen in een PvE of URS. Ook het onderscheid tussen wat is essentieel, gewenst en nice to have vind ik een goede.

- Connectiviteit is een keten, van internettoegang tot netwerk tot wifi in de klas. Alle onderdelen in deze keten moeten geschikt zijn voor het gewenste gebruik. Idealiter wordt dit ook bij een site survey meegenomen: is de hele connectiviteitsketen geschikt voor het gewenste gebruik?

- Meten is weten. Niet alleen voor de internetsnelheid, maar ook het netwerk. Hoeveel internetsnelheid krijg je daadwerkelijk geleverd? Bij veel particuliere abonnementen wordt er geschermd met x Mb down en up, maar in de praktijk komt er een stuk minder uit de 'muur'. Als het bekijken van websites op de iPads traag werkt in de klas, kan het probleem ook in het netwerk/wifi zitten. Een ander voordeel van meten is dat je eerder problemen kan zien aankomen, bijvoorbeeld bij het gebruik van de bandbreedte.

- Zakelijk versus particuliere abonnementen voor internettoegang: zakelijke abonnementen zijn prijziger, maar bieden meestal betere garanties wat betreft uptime, responsetijd bij problemen, hersteltijd (binnen x uur), service window (bijvoorbeeld altijd=24/7, of breder dan werktijden=16/5 of werktijden=8/5), en bandbreedte (minder/geen overboeking icm andere klanten). Deze afspraken worden vaak in een service level agreement (SLA) omschreven. Hoe essentiëler de inzet van digitale leermiddelen, hoe belangrijker dit soort afspraken worden.

- Fall-back/backup verbinding/redundantie, ook een goed punt in deze discussie: hier moet een afweging gemaakt worden tussen de behoefte en het budget. Is de inzet van digitale middelen onmisbaar (zoals bij digitaal Cito toetsen), dan is er (voor dat moment) geen fall-back naar papier mogelijk. Bij geen fallbackmogelijkheid kan een backupverbinding interessanter worden, indien daar budget voor is. Dit hoeft niet altijd een dure 2e verbinding te zijn indien dit wordt gecombineerd met een digitaal fallback scenario. Mogelijk is er een oplossing te bedenken waarbij bij uitval van de hoofdverbinding alleen de belangrijkste zaken via de backupverbinding lopen. Ook in het netwerk kunnen er problemen ontstaan. Het investeren in redundante dubbele uitvoeringen van bepaalde netwerkonderdelen kan de investering waard zijn, natuurlijk afhankelijk van de behoefte.

- Quality of Service (QoS) voor het interne netwerk. Ook een goed punt wat eerder werd genoemd, en goed om te bespreken met de leverancier(s). Er kan met QoS voorrang gegeven worden aan bepaalde soorten verkeer, applicaties, op verschillende locaties, en op verschillende tijden. Ter illustratie: je kan met QoS bijvoorbeeld er voor zorgen dat de directeur altijd kan e-mailen, en dat de docent altijd tegelijkertijd een film kan tonen op het digibord, terwijl de leerling de stof verwerkt in een cloudofficeoplossing, maar in de pauzes zet je alle bandbreedte beschikbaar voor het bekijken van YouTube filmpjes door leerlingen. Is ook goed om te combineren met een digitaal fallback scenario. Indien de hoofdverbinding uitvalt kan je bijvoorbeeld het YouTube verkeer 'afknijpen' totdat de hoofdverbinding weer is hersteld binnen hersteltijd x.

- Beveiliging: informeer inderdaad bij je leveranciers naar de beveiligingsmogelijkheden zoals het netwerkverkeer van leerlingen, docenten en gasten scheiden middels iets wat bijvoorbeeld VLAN heet. In de handreiking worden nog meer beveiligingsonderwerpen aangesneden. Bij de implementatie van het eerder genoemde WPA2-Enterprise kan eduroam worden ingezet. Eduroam is veel bekender in het hoger onderwijs, maar is nu ook beschikbaar voor het primair en voortgezet onderwijs.