Wat is intelligentie? Wanneer ben je intelligent? Wat maakt iets/iemand intelligent? In welke mate zijn dieren en digitale dingen intelligent? Deze en meer vragen kan je in dit topic -- gemaakt n.a.v. de discussie in het topic over religie -- bespreken.
Laat ik mijn eigen omschrijving van intelligentie geven. Misschien de vruchtbaarste is dat intelligentie het vermogen is om wetenschap te kunnen beoefenen. Het vermogen om taal te kunnen gebruiken om praktisch onbeperkt concepten te kunnen bevatten. Verder is het het vermogen om rationeel te kunnen nadenken en je zo gedragen, en houd bijgevolg dus ook verband met vrije wil en het bewustzijn. In ruimere zin gaat intelligentie over het oplossen van problemen -- hoe flexibeler, hoe meer problemen je kan oplossen, hoe intelligenter je bent -- en je kan intelligentie ook opsplitsen in verschillende vaardigheden.
Voor een verdere discussie over intelligentie is zoals altijd Wikipedia een mooi startpunt: Wikipedia: Intelligentie.
Daarnaast is het best om intelligentie niet zwart-wit te bekijken. Het komt voor in verschillende graden, zelfs binnen dezelfde persoon. Zo worden mensen beschouwd als de enige intelligente levenssoort, maar vanzelfsprekend zijn er ook minder intelligente personen, mensen die bijvoorbeeld zichzelf niet kunnen beheersen of verslavingen hebben, en zijn dieren ook in een bepaalde mate intelligent gezien je nu eenmaal een paar hersenhelften nodig hebt om te kunnen overleven en voortplanten. Dieren zijn net als mensen, hetzij in mindere mate, in staat de wereld te analyseren en te gebruiken om dingen te bereiken. Het verschil met mensen is dat het vaak gaat om competence without comprehension: vaardigheden die genetisch bepaald zijn (instincten), verkregen door natuurlijke selectie. Andere dieren dan mensen hebben namelijk geen of nauwelijks besef van wat ze doen, geen taal om te kunnen redeneren, dus wat ze doen moet noodzakelijk via intuïtie verlopen.
Mensen hebben hun intelligentie voornamelijk verkregen door thinking tools; als het ware kleine programmaatjes die je in staat stellen beter en efficiënter na te denken, of vaardigheden die je hebt verkregen door bijvoorbeeld wiskunde te kunnen. De intelligentie van mensen wordt vooral beperkt door hun taal, psychologie, creativiteit,...
De uitbreiding van al die thinking tools, verspreid door het onderwijs (met een steeds grotere nadruk op het abstracte), boeken en het internet, heeft voor een grote stijging van het IQ gezorgd, dat bekend staat als het Flynn-effect: YouTube: James Flynn: Why our IQ levels are higher than our grandparents'.
Intelligentie heeft dus ook in grote mate te maken met de capaciteit om te leren. Het wordt immers als intelligent beschouwd als je bijvoorbeeld na een mislukking kijkt wat er beter kan en een andere aanpak volgt die tot betere resultaten leidt. De reden dat mensen en dieren deze capaciteit hebben, is omdat de natuur geen voorzienigheid heeft. Evolutie kan niet weten welke vijanden je allemaal zult tegenkomen; ze kan je enkel algemene hints geven voor wat je wel of niet mag/moet doen door te straffen en belonen. Flexibiliteit is dus een noodzakelijke eigenschap van dieren (Cf. mensen leefden vroeger in heel andere omstandigheden), maar sommig gedrag is zodanig belangrijk dat het zoveel mogelijk geautomatiseerd wordt, vandaar ook het bestaan van verslavingen (bv. seks). Dit kan ook gedaan worden om energie te besparen (bv. over lopen en andere bewegingen hoef je niet na te denken), en dit gebeurt automatisch bij mensen die nieuwe vaardigheden of kennis leren, zoals fietsen. Men spreekt hierbij van chunking. Chunking vermindert de actieve hersencapaciteit die je nodig hebt voor iets (je hoeft er minder tot niet over na te denken), waardoor je je aandacht meer op andere dingen kunt richten. Een voorbeeld is het vermenigvuldigen van matrices in de wiskunde, of gelijk welke andere oplossingsstrategie in STEM (maar chunking gebeurt ook bij andere gebieden). Dieren met een kleinere hersencapaciteit zullen veel minder flexibiliteit hebben en dus meer op voorgeprogrammeerde robots lijken, evenals gedrag dat cruciaal is voor evolutie (opnieuw dingen in verband met verslaving). Hierbij is trouwens ook sprake van een verminderde vrije wil bij mensen. Reflexen hoeven niet eens de hersenen te passeren, waardoor heel snel gereageerd kan worden. Tot slot hangt de capaciteit om te leren ook af van je leeftijd: ik vermoed dat kinderen om evolutionaire redenen extra goed zijn in het leren van zowat alles.
Op gebied van A.I. weet ik niet ontzettend veel, maar er wordt jaarlijks heel veel vooruitgang geboekt. Een kernwoord is deep learning door middel van neurale netwerken. Niet alleen op gebied van software, ook hardware. Op TED kan je wel enkele dingen vinden: YouTube: Jeremy Howard: The wonderful and terrifying implications of computers that can learn. Intelligentie wordt steeds minder voorbehouden voor alleen dieren. De reden dat computers tot nu toe amper intelligent zijn is omdat ze bedoeld zijn als gebruiksvoorwerp voor de mens en zo geprogrammeerd zijn; daar zijn digitale computers ook zeer goed. Tot slot is Greys video ook niet irrelevant:
Edit: Men mag ook niet vergeten dat mensen vaak door andere dan intelligente redenen gedreven zijn, zoals phsychologische/emotionele en economische motieven.
Laat ik mijn eigen omschrijving van intelligentie geven. Misschien de vruchtbaarste is dat intelligentie het vermogen is om wetenschap te kunnen beoefenen. Het vermogen om taal te kunnen gebruiken om praktisch onbeperkt concepten te kunnen bevatten. Verder is het het vermogen om rationeel te kunnen nadenken en je zo gedragen, en houd bijgevolg dus ook verband met vrije wil en het bewustzijn. In ruimere zin gaat intelligentie over het oplossen van problemen -- hoe flexibeler, hoe meer problemen je kan oplossen, hoe intelligenter je bent -- en je kan intelligentie ook opsplitsen in verschillende vaardigheden.
Voor een verdere discussie over intelligentie is zoals altijd Wikipedia een mooi startpunt: Wikipedia: Intelligentie.
Daarnaast is het best om intelligentie niet zwart-wit te bekijken. Het komt voor in verschillende graden, zelfs binnen dezelfde persoon. Zo worden mensen beschouwd als de enige intelligente levenssoort, maar vanzelfsprekend zijn er ook minder intelligente personen, mensen die bijvoorbeeld zichzelf niet kunnen beheersen of verslavingen hebben, en zijn dieren ook in een bepaalde mate intelligent gezien je nu eenmaal een paar hersenhelften nodig hebt om te kunnen overleven en voortplanten. Dieren zijn net als mensen, hetzij in mindere mate, in staat de wereld te analyseren en te gebruiken om dingen te bereiken. Het verschil met mensen is dat het vaak gaat om competence without comprehension: vaardigheden die genetisch bepaald zijn (instincten), verkregen door natuurlijke selectie. Andere dieren dan mensen hebben namelijk geen of nauwelijks besef van wat ze doen, geen taal om te kunnen redeneren, dus wat ze doen moet noodzakelijk via intuïtie verlopen.
Mensen hebben hun intelligentie voornamelijk verkregen door thinking tools; als het ware kleine programmaatjes die je in staat stellen beter en efficiënter na te denken, of vaardigheden die je hebt verkregen door bijvoorbeeld wiskunde te kunnen. De intelligentie van mensen wordt vooral beperkt door hun taal, psychologie, creativiteit,...
De uitbreiding van al die thinking tools, verspreid door het onderwijs (met een steeds grotere nadruk op het abstracte), boeken en het internet, heeft voor een grote stijging van het IQ gezorgd, dat bekend staat als het Flynn-effect: YouTube: James Flynn: Why our IQ levels are higher than our grandparents'.
Intelligentie heeft dus ook in grote mate te maken met de capaciteit om te leren. Het wordt immers als intelligent beschouwd als je bijvoorbeeld na een mislukking kijkt wat er beter kan en een andere aanpak volgt die tot betere resultaten leidt. De reden dat mensen en dieren deze capaciteit hebben, is omdat de natuur geen voorzienigheid heeft. Evolutie kan niet weten welke vijanden je allemaal zult tegenkomen; ze kan je enkel algemene hints geven voor wat je wel of niet mag/moet doen door te straffen en belonen. Flexibiliteit is dus een noodzakelijke eigenschap van dieren (Cf. mensen leefden vroeger in heel andere omstandigheden), maar sommig gedrag is zodanig belangrijk dat het zoveel mogelijk geautomatiseerd wordt, vandaar ook het bestaan van verslavingen (bv. seks). Dit kan ook gedaan worden om energie te besparen (bv. over lopen en andere bewegingen hoef je niet na te denken), en dit gebeurt automatisch bij mensen die nieuwe vaardigheden of kennis leren, zoals fietsen. Men spreekt hierbij van chunking. Chunking vermindert de actieve hersencapaciteit die je nodig hebt voor iets (je hoeft er minder tot niet over na te denken), waardoor je je aandacht meer op andere dingen kunt richten. Een voorbeeld is het vermenigvuldigen van matrices in de wiskunde, of gelijk welke andere oplossingsstrategie in STEM (maar chunking gebeurt ook bij andere gebieden). Dieren met een kleinere hersencapaciteit zullen veel minder flexibiliteit hebben en dus meer op voorgeprogrammeerde robots lijken, evenals gedrag dat cruciaal is voor evolutie (opnieuw dingen in verband met verslaving). Hierbij is trouwens ook sprake van een verminderde vrije wil bij mensen. Reflexen hoeven niet eens de hersenen te passeren, waardoor heel snel gereageerd kan worden. Tot slot hangt de capaciteit om te leren ook af van je leeftijd: ik vermoed dat kinderen om evolutionaire redenen extra goed zijn in het leren van zowat alles.
Op gebied van A.I. weet ik niet ontzettend veel, maar er wordt jaarlijks heel veel vooruitgang geboekt. Een kernwoord is deep learning door middel van neurale netwerken. Niet alleen op gebied van software, ook hardware. Op TED kan je wel enkele dingen vinden: YouTube: Jeremy Howard: The wonderful and terrifying implications of computers that can learn. Intelligentie wordt steeds minder voorbehouden voor alleen dieren. De reden dat computers tot nu toe amper intelligent zijn is omdat ze bedoeld zijn als gebruiksvoorwerp voor de mens en zo geprogrammeerd zijn; daar zijn digitale computers ook zeer goed. Tot slot is Greys video ook niet irrelevant:
Edit: Men mag ook niet vergeten dat mensen vaak door andere dan intelligente redenen gedreven zijn, zoals phsychologische/emotionele en economische motieven.
“I think of it like a Thanksgiving dinner. You [do] all this preparation, you invite all the guests, you have the meal, and then suddenly, it seems, it’s over.”
Tweakblog van de maand