Om voor mij persoonlijk te spreken: basisinkomen is een interessant concept met vele voordelen en nadelen en ik zie zeker de relevantie van het onderwerp in een topic over arbeidsongeschiktheid.
Toch wil ik wijzen op het feit dat het basisinkomen vooral een ideologische invulling van de verzorgingsstaat in zijn algemeen is en verder gaat dan arbeidsongeschiktheid. Het gaat ook om een zeker welvaartsniveau voor iedereen en is ook bijvoorbeeld een middel in een oplossing voor vele vormen van werkeloosheid. Daarnaast vraagt het om een verregaande hervorming van ons systeem die verder gaat dan wat er nodig is om wat simpele verbeteringen en verlichting te realiseren binnen het huidige systeem.
Om het als oplossing aan te dragen voor bepaalde misstanden in onze verzorgingsstaat ten aanzien van arbeidsongeschiktheid is logisch maar is een verregaande one-size-fits-all oplossing die niet zo breed gedragen wordt als gewoon een goede gang van zaken rondom arbeidsongeschiktheid uitkeringen en eventueel misbruik van het systeem of de kosten daarvan. En begrijp me niet verkeerd: ik zie dat het aandragen van deze oplossing is uit empathie voor arbeidsongeschikten.
Het taboe over dit onderwerp, wat ook al meteen doorschemert in dit tot nu toe korte topic, komt deels vanwege misbruik van dit systeem en deels omdat niemand graag zwakte toont of toegeeft dat hij niet in staat is om zijn steentje op dat gebied bij te dragen, iets waar nogal eens op gewezen wordt in deze tijd.
Verder komt dit taboe deels vanwege de terechte realisatie bij velen dat arbeidsongeschiktheid en ziekte een peperdure wissel trekt op onze verzorgingsstaat en het dit al decennia doet en waarschijnlijk nog meer zal gaan toenemen.
Er lijkt nu echter een trend te zijn bij de overheid dat de realisatie dat het huidige systeem topzwaar is, deels onhoudbaar en handen vol geld kost moet leiden tot een bezuinigingsmodel van 'een pondje minder onderhandelen'. Persoonlijk heb ik liever dat bijvoorbeeld fraude met dit soort uitkeringen beter bestreden wordt en eventueel de uitkeringen omlaag gaan als het onbetaalbaar blijkt dan wat er op dit moment gebeurt.
Het onvermogen van de staat en de uitkeringsinstanties om te bepalen wie recht heeft op wat lijkt nu te leiden tot een tombola voor de mensen die aanspraak maken op dit soort regelingen met vaak een ongewenste uitkomst en één die veel leed veroorzaakt. Daarnaast lijken financiële bezuinigingen nu deels afgewikkeld te worden op de werkgevers, op een strenger selectie beleid, twijfelachtige vormen van arbeidsparticipatie en door meer boetes toe te passen. Voor mij is dit niet de weg om te gaan en veroorzaakt dit ontzettend veel onnodige pijn bij de partijen die aanspraak maken op deze regelingen.
Ik zie liever een eerlijk selectiebeleid gebaseerd op medische argumentatie, transparantie van regels (ook voor werkgevers) en regelgeving die onterechte deelname aan deze systemen ontmoedigt. Als dit betekent dat hierdoor de uitkeringen omlaag gaan neem ik dat persoonlijk voor lief.
Het feit dat nu adviezen van artsen overruled kunnen worden, er vele misstanden zijn gezien geluiden die ik hoor van lotgenoten ten aanzien van toetsing en selectie en er een sterke trend is van boete beleid wat vaak niet redelijk is, is ongewenst beleid om deze kosten te beheersen. Voeg daar nu dan arbeidsparticipatie aan toe wat in sommige gevallen het verkapt verlagen van een minimumloon is en soms de creatie van arbeidsplaatsen juist tegengaat, soms oplossingen uitstelt en in de ergste gevallen arbeidsongeschiktheid kan vergroten.
Dit zijn allemaal in mijn ogen halfwas, zwakke oplossingen gedreven uit het niet weten hoe goed beleid te maken rondom deze problematiek en het daarom maar blijven zoeken naar besparingen op een al wankelend systeem in plaats van eens echte hervormingen door te voeren. Het systeem moet doen waar het voor bedoeld is zonder het verlies van menselijkheid en redelijkheid en daar lijkt het nu juist steeds verder van af te drijven. Dit vaak in het kader van dat het te duur is (en deze aanname kan best kloppen) maar zonder te kijken dat een deel van deze kosten zitten in het niet effectief opereren en het besteedde geld dat niet op de juiste plek komt.
Nogmaals, ik zie persoonlijk als een deelnemer aan dit systeem liever mijn maandelijkse bedrag omlaag gaan als daarvoor in de plaats de mening van mijn artsen en de ernst van klachten serieus genomen worden, mijn werkgever niet als melkkoe gebuikt wordt, er geen verborgen werkeloosheid wordt gecreëerd en ik minder ontzettend nare en bijna surrealistische verhalen van lotgenoten hoef te lezen.
Daarbij zie ik de complexiteit van deze problematiek en zijn kosten maar zie ik ook het soms misselijk makende politiek spel en onvermogen rondom dit onderwerp wat weer bijdraagt aan een in mijn ogen onnodig taboe.
/lange rant