Zoals sommigen weten op dit forum ben ik een groot liefhebber van een laag idle stroomverbruik; wanneer een computer vrijwel niets doet dus. Voor heel veel consumenten geldt dat zelfs tijdens gebruik de processor en andere componenten soms nauwelijks belast worden; laat staan wanneer je een computer 24/7 aan laat staan. Voor de energierekening en het milieu is het dus belangrijk vooral naar het idle stroomverbruik te kijken; de TDP of maximum stroomverbruik is hierbij minder van belang. Immers: hoe sneller de processor klaar is met een taak, des te sneller kan deze weer in idle energiebesparende modus.
Nadat ik mijn AMD E350 Brazos systeem kaal heb getest tussen 10 en 14 watt, kwam naarvoren dat de geheugeninstellingen zoals voltage en frequency het verbruik meetbaar beïnvloedt. De Electronica-guru mux aka Emile Nijssen had echter metingen op een Intel Core systeem waarbij bleek dat het geheugen maar een heel klein deel van het totale DC verbruik innam. Daarbij rijst de vraag: hoe veel verbruikt geheugen nu werkelijk?
Nieuwsgierig als ik was, arriveerde mijn nieuwe serverconfiguratie, met als basis:
Moederbord: ASRock B75 Pro3-M (ondersteunt undervolting)
Processor: Intel Core i5 3570 (niet de K versie)
Geheugen: G.Skill Sniper SR2 1.25v 4GiB modules, ADATA Gaming XPG2 1.35V 8GiB modules en Crucial Ballistix 8GiB 1600C9 modules 1.5v (nieuwste)
Meetmethode
Als energiemeter gebruik ik de Voltcraft Energy Check 3000. Deze wordt niet door iedereen als goed ervaren, de vraag rijst: kloppen mijn meetgegevens, misschien niet in absolute zin maar wel in relatieve zin. Met andere woorden, kunnen we uit deze gegevens de conclusie trekken dat geheugeninstellingen gemeten aan het stopcontact daadwerkelijk een significant aandeel heeft in het idle verbruik?
Testmethode
Ik gebruik een mini USB stick om Ubuntu ofwel ZFSguru mee te booten. Mijn latere metingen zijn allemaal gedaan met ZFSguru in een steriele omgeving. Dat betekent dat alleen de kernel draait, de 'powerd' energiebeheer applicatie en een command shell; verder niets. De processor heeft een Scythe Big Shuriken2 als heatsink en fan, maar de fan krijgt extern stroom en staat op maximaal (+12V) afgesteld. Dit heb ik gedaan om een constante temperatuur en dus constante metingen te verkrijgen. Ik weet namelijk dat temperatuur het energieverbruik meetbaar beïnvloedt. Dat kan soms best wat schelen. Dus de kamertemperatuur moet ongeveer gelijk zijn evenals de koeling.
Verder is HDMI en USB aangesloten. In het BIOS is alle extra apparatuur zoals gigabit ethernet uitgeschakeld. Volledig kaal, noem ik dat. Display blijft dus wel aangesloten, dat maakte niet meer dan 0,1 watt uit en vaak nog minder. Die kleine verschillen merk ik door de frequentie waarop er tussen 8,4 en 8,5 geschakeld wordt bijvoorbeeld. Dat kan 50/50 zijn maar er kan ook een accent liggen op één getal met uitschieters naar boven. Die uitschieters tel ik niet mee. Ik ga voor de 'modus' ofwel de waarde die ik het vaakst zie. Dat is vaak of het laagste getal, of 0,1 watt daarboven.
Show me the numbers!
12,0 watt
Standard voltages met G.Skill geheugen.
8,5 - 8,6 watt
Undervolting - laagste voltages haalbaar met G.Skill geheugen.
PCH: 1.059v
VTT: 1.076v
PLL: 1.832v
DRAM: 1.165v
Metingen op DDR3/1066 snelheid met 1x G.Skill 4GiB (normaal 1.25v)
1.165v = 8,5 - 8,6 watt
1.250v = 8,7 - 8,8 watt
1.350v = 9,0 watt
1.500v = 9,3 watt
1.650v = 9,7 watt
Metingen op DDR3/1333 snelheid met 1x G.Skill
1.165v = 8,7 - 8,8 watt
1.250v = 9,0 - 9,1 watt
1.350v = 9,2 watt
1.500v = 9,4 - 9,5 watt
1.650v = 10,0 watt
Metingen op DDR3/1600 snelheid met 1x G.Skill
1.165v = 8,9 - 9,0 watt (1.165 volt was niet haalbaar; getest op 1.20v; overigens erg instabiel)
1.250v = 9,1 - 9,2 watt
1.350v = 9,3 watt
1.500v = 9,7 watt
1.650v = 10,2 watt
Uit deze metingen haal ik de volgende gegevens:
van 1.165 naar 1.25 = ongeveer 0,2 watt
van 1.250 naar 1.35 = ongeveer 0,2 watt
van 1.350 naar 1.50 = ongeveer 0,35 watt
van 1.500 naar 1.65 = ongeveer 0,5 watt
van 1066MHz naar 1333MHz = ongeveer 0,2 watt
van 1333MHz naar 1600MHz = ongeveer 0,2 watt
Dan nu metingen met Crucial Ballistix 8GiB modules, die volgens mij geproduceerd worden volgens een nieuwer procédé (kleinere transistors; kleinere nm) wat van nature zuiniger is.
Metingen op DDR3/1066 snelheid met 1x Crucial Ballistix 8GiB (normaal: 1.5v)
1.220v = 8,3 - 8,4 watt
1.250v = 8,5 - 8,6 watt
1.350v = 8,7 watt
1.500v = 9,0 watt
1.650v = 9,2 watt
Metingen op DDR3/1333 snelheid met 1x Crucial Ballistix 8GiB (normaal: 1.5v)
1.220v = 8,4 - 8,5 watt
1.250v = 8,6 - 8,7 watt
1.350v = 8,7 - 8,8 watt
1.500v = 9,1 watt
1.650v = 9,3 watt
Metingen op DDR3/1600 snelheid met 1x Crucial Ballistix 8GiB (normaal: 1.5v)
1.220v = niet bootbaar (instabiel)
1.250v = niet bootbaar (instabiel)
1.300v = 8,7 - 8,8 watt
1.350v = 8,8 - 8,9 watt
1.500v = 9,1 watt
1.650v = 9,4 - 9,5 watt
Goed dat was één reepje, maar hoeveel maakt het aantal reepjes nu uit? Nou heel weinig, blijkt:
1 reepje G.Skill = 8,6 watt
4 reepjes G.Skill = 9,8 - 10,0 watt (zeldzaam dat ik afwijking had van meer dan 0,1 watt)
1 reepje Ballistix = 8,4 watt
4 reepjes Ballistix = 9,6 - 9,7 watt
Uit deze metingen leidt ik af dat Ballistix zuiniger is dan G.Skill ook al kan laatstgenoemde op lager voltage draaien en heeft het maar 4GiB capaciteit per reepje ipv 8GiB bij Ballistix. Interessant! Of je nou 1 stick of 4 draait, maakt dus hooguit net iets meer dan een watt uit. Dat is wel goed nieuws; want geheugenkwantiteit is belangrijk.
Dan de voeding, ik heb bovenstaande met PicoPSU getest. Dit is de zuinigste voeding die beschikbaar is voor ATX systemen. Een PicoPSU-150 gekoppeld met 80W AC adapter die van +230v AC gelijkspanning +12V DC maakt. Ik heb ook een Seasonic 60W stroomadapter, maar deze is minder zuinig dan de 80W adapter. Hou die dus ook in je achterhoofd: vergelijken van PicoPSU kan misleidend zijn als een andere netvoeding wordt gebruikt die meer of minder zuinig is.
Ik was natuurlijk ook geïnteresseerd of bij een verbruik van onder de 10 watt een ATX-voeding nog enigszins efficient is. Getuige dit plaatje van AnandTech kun je een idee krijgen dat het vanaf een bepaald moment hard naar beneden gaat:

Dus hoe zit het nou? Als je met PicoPSU 8,4 watt haalt, wat krijg je dan voor meting als je daar een ATX voeding op aansluit? Nou gelukkig heb ik ook direct één van de zuinigste ATX-voedingen gekocht die op 81% efficiency getest is bij slechts 5% DC belasting. Meestal worden voedingen alleen getest vanaf 20% belasting. Bij een 400W voeding is dat dus al 80W; ofwel bijna tien keer hoger dan ons idle verbruik van 8,4 watt. En dat is nog wel aan het stopcontact (AC) gemeten. Dus eigenlijk nog meer dan 10 keer hoger.
Jaja, post nou maar die getallen wijsneus!
PicoPSU-150 met 80W netvoeding
8,6 watt idle - 54,4 watt cpu stressed
BeQuiet 400W ATX voeding (vergelijkbaar met FSP Aurum, bedankt voor de tip Henk.jan!)
12,6 watt idle - 58,6 watt cpu stressed
AX460-FPL01 Fanless 400W
13,3 watt idle - 65,1 watt cpu stressed
Huntkey 400W ATX
19,0 watt idle - 70,3 watt cpu stressed
Huntkey 500W ATX
19,6 watt idle - 71,8 watt cpu stressed
Conclusie: er is best wel een verschil tussen de PicoPSU en de ATX-voedingen qua meting. Het zou natuurlijk zo kunnen zijn dat de relatieve afwijking wordt verstoord door mijn energiemeter. Dus neem deze getallen met een korrel zout. Hoe zwaar die korrel moet zijn, hoor ik graag van de experts.
Mijn eigen analyse is dat PicoPSU loont voor systemen die rond of onder de 15W idle komen, terwijl daarboven een zuinige ATX voeding logischer is, vooral omdat je dan niet langer een beperkende bovengrens hebt aan piekverbruik.
Verder nog leuke weetjes:
Nadat ik mijn AMD E350 Brazos systeem kaal heb getest tussen 10 en 14 watt, kwam naarvoren dat de geheugeninstellingen zoals voltage en frequency het verbruik meetbaar beïnvloedt. De Electronica-guru mux aka Emile Nijssen had echter metingen op een Intel Core systeem waarbij bleek dat het geheugen maar een heel klein deel van het totale DC verbruik innam. Daarbij rijst de vraag: hoe veel verbruikt geheugen nu werkelijk?
Nieuwsgierig als ik was, arriveerde mijn nieuwe serverconfiguratie, met als basis:
Moederbord: ASRock B75 Pro3-M (ondersteunt undervolting)
Processor: Intel Core i5 3570 (niet de K versie)
Geheugen: G.Skill Sniper SR2 1.25v 4GiB modules, ADATA Gaming XPG2 1.35V 8GiB modules en Crucial Ballistix 8GiB 1600C9 modules 1.5v (nieuwste)
Meetmethode
Als energiemeter gebruik ik de Voltcraft Energy Check 3000. Deze wordt niet door iedereen als goed ervaren, de vraag rijst: kloppen mijn meetgegevens, misschien niet in absolute zin maar wel in relatieve zin. Met andere woorden, kunnen we uit deze gegevens de conclusie trekken dat geheugeninstellingen gemeten aan het stopcontact daadwerkelijk een significant aandeel heeft in het idle verbruik?
Testmethode
Ik gebruik een mini USB stick om Ubuntu ofwel ZFSguru mee te booten. Mijn latere metingen zijn allemaal gedaan met ZFSguru in een steriele omgeving. Dat betekent dat alleen de kernel draait, de 'powerd' energiebeheer applicatie en een command shell; verder niets. De processor heeft een Scythe Big Shuriken2 als heatsink en fan, maar de fan krijgt extern stroom en staat op maximaal (+12V) afgesteld. Dit heb ik gedaan om een constante temperatuur en dus constante metingen te verkrijgen. Ik weet namelijk dat temperatuur het energieverbruik meetbaar beïnvloedt. Dat kan soms best wat schelen. Dus de kamertemperatuur moet ongeveer gelijk zijn evenals de koeling.
Verder is HDMI en USB aangesloten. In het BIOS is alle extra apparatuur zoals gigabit ethernet uitgeschakeld. Volledig kaal, noem ik dat. Display blijft dus wel aangesloten, dat maakte niet meer dan 0,1 watt uit en vaak nog minder. Die kleine verschillen merk ik door de frequentie waarop er tussen 8,4 en 8,5 geschakeld wordt bijvoorbeeld. Dat kan 50/50 zijn maar er kan ook een accent liggen op één getal met uitschieters naar boven. Die uitschieters tel ik niet mee. Ik ga voor de 'modus' ofwel de waarde die ik het vaakst zie. Dat is vaak of het laagste getal, of 0,1 watt daarboven.
Show me the numbers!
12,0 watt
Standard voltages met G.Skill geheugen.
8,5 - 8,6 watt
Undervolting - laagste voltages haalbaar met G.Skill geheugen.
PCH: 1.059v
VTT: 1.076v
PLL: 1.832v
DRAM: 1.165v
Metingen op DDR3/1066 snelheid met 1x G.Skill 4GiB (normaal 1.25v)
1.165v = 8,5 - 8,6 watt
1.250v = 8,7 - 8,8 watt
1.350v = 9,0 watt
1.500v = 9,3 watt
1.650v = 9,7 watt
Metingen op DDR3/1333 snelheid met 1x G.Skill
1.165v = 8,7 - 8,8 watt
1.250v = 9,0 - 9,1 watt
1.350v = 9,2 watt
1.500v = 9,4 - 9,5 watt
1.650v = 10,0 watt
Metingen op DDR3/1600 snelheid met 1x G.Skill
1.165v = 8,9 - 9,0 watt (1.165 volt was niet haalbaar; getest op 1.20v; overigens erg instabiel)
1.250v = 9,1 - 9,2 watt
1.350v = 9,3 watt
1.500v = 9,7 watt
1.650v = 10,2 watt
Uit deze metingen haal ik de volgende gegevens:
van 1.165 naar 1.25 = ongeveer 0,2 watt
van 1.250 naar 1.35 = ongeveer 0,2 watt
van 1.350 naar 1.50 = ongeveer 0,35 watt
van 1.500 naar 1.65 = ongeveer 0,5 watt
van 1066MHz naar 1333MHz = ongeveer 0,2 watt
van 1333MHz naar 1600MHz = ongeveer 0,2 watt
Dan nu metingen met Crucial Ballistix 8GiB modules, die volgens mij geproduceerd worden volgens een nieuwer procédé (kleinere transistors; kleinere nm) wat van nature zuiniger is.
Metingen op DDR3/1066 snelheid met 1x Crucial Ballistix 8GiB (normaal: 1.5v)
1.220v = 8,3 - 8,4 watt
1.250v = 8,5 - 8,6 watt
1.350v = 8,7 watt
1.500v = 9,0 watt
1.650v = 9,2 watt
Metingen op DDR3/1333 snelheid met 1x Crucial Ballistix 8GiB (normaal: 1.5v)
1.220v = 8,4 - 8,5 watt
1.250v = 8,6 - 8,7 watt
1.350v = 8,7 - 8,8 watt
1.500v = 9,1 watt
1.650v = 9,3 watt
Metingen op DDR3/1600 snelheid met 1x Crucial Ballistix 8GiB (normaal: 1.5v)
1.220v = niet bootbaar (instabiel)
1.250v = niet bootbaar (instabiel)
1.300v = 8,7 - 8,8 watt
1.350v = 8,8 - 8,9 watt
1.500v = 9,1 watt
1.650v = 9,4 - 9,5 watt
Goed dat was één reepje, maar hoeveel maakt het aantal reepjes nu uit? Nou heel weinig, blijkt:
1 reepje G.Skill = 8,6 watt
4 reepjes G.Skill = 9,8 - 10,0 watt (zeldzaam dat ik afwijking had van meer dan 0,1 watt)
1 reepje Ballistix = 8,4 watt
4 reepjes Ballistix = 9,6 - 9,7 watt
Uit deze metingen leidt ik af dat Ballistix zuiniger is dan G.Skill ook al kan laatstgenoemde op lager voltage draaien en heeft het maar 4GiB capaciteit per reepje ipv 8GiB bij Ballistix. Interessant! Of je nou 1 stick of 4 draait, maakt dus hooguit net iets meer dan een watt uit. Dat is wel goed nieuws; want geheugenkwantiteit is belangrijk.
Dan de voeding, ik heb bovenstaande met PicoPSU getest. Dit is de zuinigste voeding die beschikbaar is voor ATX systemen. Een PicoPSU-150 gekoppeld met 80W AC adapter die van +230v AC gelijkspanning +12V DC maakt. Ik heb ook een Seasonic 60W stroomadapter, maar deze is minder zuinig dan de 80W adapter. Hou die dus ook in je achterhoofd: vergelijken van PicoPSU kan misleidend zijn als een andere netvoeding wordt gebruikt die meer of minder zuinig is.
Ik was natuurlijk ook geïnteresseerd of bij een verbruik van onder de 10 watt een ATX-voeding nog enigszins efficient is. Getuige dit plaatje van AnandTech kun je een idee krijgen dat het vanaf een bepaald moment hard naar beneden gaat:

Dus hoe zit het nou? Als je met PicoPSU 8,4 watt haalt, wat krijg je dan voor meting als je daar een ATX voeding op aansluit? Nou gelukkig heb ik ook direct één van de zuinigste ATX-voedingen gekocht die op 81% efficiency getest is bij slechts 5% DC belasting. Meestal worden voedingen alleen getest vanaf 20% belasting. Bij een 400W voeding is dat dus al 80W; ofwel bijna tien keer hoger dan ons idle verbruik van 8,4 watt. En dat is nog wel aan het stopcontact (AC) gemeten. Dus eigenlijk nog meer dan 10 keer hoger.
Jaja, post nou maar die getallen wijsneus!
PicoPSU-150 met 80W netvoeding
8,6 watt idle - 54,4 watt cpu stressed
BeQuiet 400W ATX voeding (vergelijkbaar met FSP Aurum, bedankt voor de tip Henk.jan!)
12,6 watt idle - 58,6 watt cpu stressed
AX460-FPL01 Fanless 400W
13,3 watt idle - 65,1 watt cpu stressed
Huntkey 400W ATX
19,0 watt idle - 70,3 watt cpu stressed
Huntkey 500W ATX
19,6 watt idle - 71,8 watt cpu stressed
Conclusie: er is best wel een verschil tussen de PicoPSU en de ATX-voedingen qua meting. Het zou natuurlijk zo kunnen zijn dat de relatieve afwijking wordt verstoord door mijn energiemeter. Dus neem deze getallen met een korrel zout. Hoe zwaar die korrel moet zijn, hoor ik graag van de experts.
Mijn eigen analyse is dat PicoPSU loont voor systemen die rond of onder de 15W idle komen, terwijl daarboven een zuinige ATX voeding logischer is, vooral omdat je dan niet langer een beperkende bovengrens hebt aan piekverbruik.
Verder nog leuke weetjes:
- FreeBSD heb ik voor het eerst als zuiniger getest dan Ubuntu out of the box. Beide met dezelfde soort USB stick getest dus verder helemaal eerlijk vergeleken. Je moet bij FreeBSD wel de DIPM en C3 en powerd inschakelen, bij Ubuntu heb ik helemaal niets gedaan alleen de Installer getest omdat er dan minder apps draaien en het verbruik minder fluctueert dan normaal 'live' booten van USB stick.
- Gigabit netwerk inschakelen in BIOS maar geen kabel aangesloten = 0,3 watt idle extra
- Gigabit kabel aansluiten (<10 meter dus energiebesparende modus) = 0,05 idle extra (dus totaal 0,35W voor netwerk)
- Intel SATA controller enabled = 0,5 watt idle extra
- Intel SATA controller enabled met DIPM power saving = 0,0 watt extra dus géén verschil! WOW!
- ASMedia SATA controller enabled = 0,3 watt idle extra - DIPM had verder geen effect
- Audio inschakelen = 0,2 watt extra