Werk uit portfolio verwijderen: verplicht?

[Bokmaaa]

Een goede vriend van me heeft een reclamebureau met de nadruk op vormgeving. Zoals vrijwel iedereen heeft hij een portfolio waarin hij gedaan werk toont. Één van zijn eerdere klanten dient nu het verzoek in om het gedane werk voor die klant te verwijderen omdat de opdrachtgeefster (degene die de opdracht toentertijd verstrekt heeft, nu uit dienst) en de opdracht verouderd zijn.

Hij is trots op het gedane werk en op de opdrachtgever en wil ze daarom graag in zijn portfolio houden. Hij heeft dit werk natuurlijk ook uitgevoerd, er staan geen onwaarheden in.

Kan dit bedrijf hem dwingen dit project uit zijn portfolio te verwijderen, of stat hij in zijn recht dit te laten staan omdat het een door hem uitgevoerde klus is?

[Notna]

Wie heeft de rechten op de fotos? Zijn die overgekocht of gekocht door het bedrijf of blijven ze eigendom van de fotograaf?

[Bokmaaa]

Het gaat niet om foto's maar ontwerpen voor een blad en een e-mail template. Er is geen overeenkomst om intellectueel eigendom over te kopen.

[DukeBox]

Hoe het met rechten zit weet ik niet (denk dat je als 'maker' wel het recht houdt om het als portofolio te gebruiken) maar misschien kan je het anoniemiseren zonder in te leveren op het design ?

[Notna]

Bokmaaa schreef op donderdag 16 februari 2012 @ 15:45:
Het gaat niet om foto's maar ontwerpen voor een blad en een e-mail template. Er is geen overeenkomst om intellectueel eigendom over te kopen.

Doh, excuses

IANAL als er geen overeenkomst is gemaakt en de klant er gewoon geld voor heeft betaald is het toch eigendom van de klant?

Deze vraag is echter al vaak voorbij gekomen afaik, search al gebruikt?

[Bokmaaa]

Ik heb zeker gezocht, maar van wat ik kon vinden gaan andere topics over het gebruiken van ontwerpen door anderen of het bedrijf zelf. Daar is hier geen sprake van. De vraag is of een opdrachtgever het verplicht kan stellen gedaan werk te verwijderen van je site.

DukeBox schreef op donderdag 16 februari 2012 @ 15:46:
Hoe het met rechten zit weet ik niet (denk dat je als 'maker' wel het recht houdt om het als portofolio te gebruiken) maar misschien kan je het anoniemiseren zonder in te leveren op het design ?

De huisstijl van deze klant komt sterk terug in de ontwerpen dus onherkenbaar maken is geen optie. Het lijkt mij inderdaad logisch dat je je eigen werk in je portfolio mag plaatsen, mits dat werk in opdracht gedaan is natuurlijk. Maar hoe het precies zit kan ik niet uitvogelen..

[Spike_wolf]

Ik neem aan dat op het ontwerp ook de logo's, teksten en foto's van de opdrachtgever staan?
Dan heeft de opdrachtgever natuurlijk prima het recht om het gebruik te wijgeren lijkt me.

[Obiter dictum]

Auteursrecht op werk dat in opdracht is vervaardigt komt in beginsel toe aan de opdrachtgever... Kort gezegd is dat hoe het zit; de opdrachtgever heeft het auteursrecht en kan dus verlangen dat jouw vriend inbreuk hierop doet eindigen.

Voor de volgende keer dus even afspraken maken over gebruik voor zelf-promotionele doeleinden

[Bokmaaa]

Volgens dit artikel ligt dat wel anders:

quote: artikel

Freelancer
Freelancers werken op basis van een overeenkomst van opdracht en zijn per definitie niet in dienst en voor hen geldt niet de regeling van artikel 7 Auteurswet zoals hiervoor genoemd. Indien een freelancer een ontwerp maakt van bijvoorbeeld een schoen, de lay-out voor een website, een nieuwe verpakking of huisstijl, geldt de hoofdregel uit het auteursrecht, te weten dat de auteursrechten op dat ontwerp toekomen aan de maker (lees: de freelancer).

Gevolgen
Het feit dat de rechten toekomen aan de freelancer betekent nog niet dat de opdrachtgever geen gebruik mag maken van het betreffende ontwerp. In de opdracht tot het ontwerp ligt wel een gebruiksrecht (een licentie) besloten voor de opdrachtgever om gebruik te maken van het ontwerp. Wat de opdrachtgever echter niet kan - zonder over de auteursrechten te beschikken - is optreden tegen inbreukmakers. Dit recht - ook wel handhavingsrecht genoemd - is voorbehouden aan de auteursrechthebbende. Verder kan een opdrachtgever niet zonder toestemming van de freelancer wijzigingen aanbrengen op een door de freelancer gemaakt ontwerp.

Daaruit maak ik op dat het auteursrecht van deze opdracht bij het bureau ligt, en niet bij de opdrachtgever. Er is natuurlijk wel gebruik gemaakt van het logo van de opdrachtgever.

Even voor de duidelijkheid: Hij heeft direct na het ontvangen van het verzoek gereageerd en de boel uit z'n portfolio verwijderd. De vraag is of dit inderdaad nodig is.

[n4m3l355]

Het kan natuurlijk wel dat volgens een artikel dit zo is maar menig opdrachtgever stelt een opdracht op met daarin een term dat de opdrachtgever eigenaar wordt. Ik zou als opdrachtgever ook geen afstand willen doen van hetgeen waar ik zelf voor betaal ondanks dat de standaard regelgeving er misschien anders over denkt.
Vervolgens als dit daadwerkelijk zo zou zijn is het diens goed recht om je vriend te vragen dit op te geven. Sterker nog je vriend zou er goed aan doen om zelf eens te kijken wat hij tekent als hij er niet zeker van is of een verzoek wel/niet mag.

[Bokmaaa]

Dat is in dit geval zeer duidelijk. De opdrachtgeefster toentertijd is mijn vrouw, zij heeft zelf het contract opgesteld. Hierin stond niets vermeld over overname van auteursrecht. Helaas zijn alle mensen waar ze een paar jaar geleden mee samenwerkte daar allemaal uit dienst, anders zou het wat makkelijker kunnen.

Waarschijnlijk wordt het nu zo gedaan dat er voorstel naar de klant gaat om hun naam te mogen blijven voeren als opdrachtgever en wordt al het beeld materiaal van de opdrachten verwijderd. Als ze daarmee akkoord gaan zou het mooi compromis zijn denk ik.

[MueR]

Alleen een volslagen idioot gaat akkoord met het overdragen van het auteursrecht op een ontwerp of product (zoals een website). Het effectieve gevolg daarvan zou namelijk zijn dat je zelf inbreuk op auteursrecht pleegt wanneer je soortgelijke elementen gebruikt op een ander ontwerp. Je zet jezelf dus in de positie dat je je constant moet verdedigen als iemand meent dat het ontwerp dat je voor klant X hebt gemaakt te veel lijkt op het originele ontwerp dat je voor hen hebt gemaakt.

Als opdrachtgever krijg je doorgaans (maar dit is lastig te zeggen zonder de voorwaarden waaronder deze specifieke opdracht is uitgevoerd) het exclusieve gebruiksrecht op het ontwerp of product. Dat wil zo veel zeggen dat de auteur dit specifieke ontwerp niet voorziet van een nieuw logo of andere overheersende kleur en vervolgens opnieuw verkoopt.

Een praktisch voorbeeldje. Ik maak websites voor klanten. Dit doe ik op basis van een zelf-ontwikkeld framework. Wanneer ik het auteursrecht op de website zou overdragen aan de klant, wordt de klant ook eigenaar en rechthebbende op dat framework. Ik zou dan vervolgens bij een nieuwe opdracht een heel nieuw framework moeten schrijven, want het hergebruiken van mijn eigen framework mag niet meer, daar heb ik immers geen rechten meer op. Ik hoef vast niet in detail uit te leggen in hoeverre dat negatieve impact heeft op mijn eigen werk, de tijd die er met een project gemoeid is en de daarbij behorende kosten

[ Voor 26% gewijzigd door MueR op 16-02-2012 16:40 ]

[Bokmaaa]

Ja dat is logisch. Bij vrijwel ieder relamebureau werkt dat ook zo, inclusief het bureau waar ik zelf voor werk. Wil een klant wel het auteursrecht overnemen is daar een hele behoorlijke afkoopsom mee gemoeid.

Dus dat is duidelijk, mijn vriend heef het auteursrecht over de opdrachten die hij voor de klant heeft gedaan. De vraag is of de klant hem kan verplichten de opdracht te verwijderen uit zijn portfolio, omdat de opdracht (en opdrachtgeefster) zijn verouderd. De opdracht is ooit verstrekt en naar tevredeheid uitgevoerd, dat is een feit. Maar kan zoiets überhaubt verouderen? En geeft dat een opdrachtgever het recht deze eis te stellen?

[MSalters]

Het simpele antwoord is dat zo'n eis alleen kan als daarvoor een basis in contract of wet bestaat. Bovendien moet de verzoeker die basis identificeren.

Nu is het natuurlijk zelden verstandig om klanten tegen het hoofd te stoten; je wilt ze graag nog eens terugzien. Dus ook als zo'n eis niet afgedwongen kan worden, is het vaak toch verstandig om de relatie goed te houden.

[leuk_he]

Bokmaaa schreef op donderdag 16 februari 2012 @ 16:48:
Maar kan zoiets überhaubt verouderen? En geeft dat een opdrachtgever het recht deze eis te stellen?

Ze hebben een nieuw design/logo. Daar gaat veel effort (en wellicht geld) en prestige in zitten. Misschien willen ze de oude niet door iemand laten vergelijken met de nieuwe. Je rechtspositie is al duidelijk uit de bovenstaande posts. Heeft de opdracht gever hierover indertijd iets op papier gezet, dan hebben wellicht dat recht (ongebruikelijk). Zoniet, dan moet er iets tegenoverstaan voor jou. Geld/vervolgopdracht/Goede relatie klant. Zondermeer heb je niet veel aan een referentie van een klant die het produkt niet meer ziet te zitten lijkt me. Maar rechten hebben ze niet, daar moet iets tegenoverstaan.

Ik kan me b,v, voorstellen dat ze zo'n slechte website hebben dat jouw referentie boven hun site staat bij bepaalde zoekopdrachten. Maar vraag ze vooral de WAAROM? Verouderd is een zwakke redenering. het verteld niet waarom het verouderd is wen waarom die onzichtbaar moet worden.

[Bokmaaa]

Ze gebruiken nog exact dezelfde huisstijl als toen de ontwerpen in kwestie zijn gemaakt. Naar mijn idee zien die ontwerpen er "nieuwer" uit dan hun site en drukwerk dat ze nu gebruiken.

Ik verwacht dat hun huidige reclamebureau achter dit verzoek zit. Maar goed, niemand heeft er belang bij dit hoog op te drijven en je wilt als reclamebureau niet bekend komen te staan als zeur.

[McVirusS]

In principe heeft de opdrachtgever hier niets over te zeggen. Maar voor behoud van de klantrelatie zou ik er wel naar luisteren.

Ik heb zelf een stukje in mijn offertes staan waarbij klant expliciet akkoord gaat dat ik het project mag opnemen in mijn portfolio tenzij ze daar van te voren bezwaar tegen maken (en ik dat bezwaar heb geaccepteerd). Misschien handig voor die vriend van je om ook iets dergelijks op te nemen.

[BlakHawk]

Bokmaaa schreef op donderdag 16 februari 2012 @ 17:04:
Ze gebruiken nog exact dezelfde huisstijl als toen de ontwerpen in kwestie zijn gemaakt. Naar mijn idee zien die ontwerpen er "nieuwer" uit dan hun site en drukwerk dat ze nu gebruiken.

Ik verwacht dat hun huidige reclamebureau achter dit verzoek zit. Maar goed, niemand heeft er belang bij dit hoog op te drijven en je wilt als reclamebureau niet bekend komen te staan als zeur.

Aan de andere kant hebben ze blijkbaar al een ander reclamebureau, dus de vraag is maar of deze klant ooit nog klant wordt bij je vriend...

Ik zou het denk ik laten staan. Kan weer voor nieuwe klanten zorgen.

[Bokmaaa]

De kans dat deze klant terug komt is miniem. Hun directeur is vriendjes met de directeur van hun vaste reclame bureau. De enige reden dat mijn vriend dingen voor ze heeft mogen doen is omdat mijn vrouw op een positie zat waar ze dat soort uitbestedingen zelf kon doen en zij ontevreden was over het vaste bureau.

quote: McVirusS

Ik heb zelf een stukje in mijn offertes staan waarbij klant expliciet akkoord gaat dat ik het project mag opnemen in mijn portfolio tenzij ze daar van te voren bezwaar tegen maken (en ik dat bezwaar heb geaccepteerd). Misschien handig voor die vriend van je om ook iets dergelijks op te nemen.

Dat is zeker handig, volgens mij is dat nu ook de bedoeling. Kalf en put enzo

[Mx. Alba]

Duidelijk dus: de opdrachtgever heeft geen legale grond om te eisen dat het uit het portfolio wordt verwijderd. Maar als ze het vriendelijk vragen dan zullen de meeste freelancers aan dat verzoek waarschijnlijk wel gehoor geven en het materiaal verwijderen. Dit is echter zeker geen verplichting en als de opdrachtgever dus pushy uit de hoek komt alsof hij wel op juridische vaste grond staat dan denk ik dat menig freelancer zijn hakken in het zand zal zetten.

[Bokmaaa]

Update: Vrijdag heeft hij gebeld met deze klant. Gezegd dat hij in eerste instantie alles heeft verwijderd, maar na enig onderzoek bleek dat dat eigenlijk niet zou hoeven, en hij in goed overleg de boel weer terug wilde zetten. Bleek dat de mail een beetje ongelukkig was opgesteld en ze alleen wilden dat ze van Zijn frontpage werden gehaald. (Hij heeft een soort slideshow met gemaakt werk op zn home pagina.) Hij mocht het wel in zn portfolio houden. Opgelost dus!

[mrmrmr]

IANAL, maar...

Afgezien van copyright op de ontwerpen: als het gaat om beeldmerken, iconen of bedrijfs-, product- en merknamen dan heeft de opdrachtgever vanzelfsprekend het (alleen-)recht die te voeren. Als je die als ontwerper zelf wilt gebruiken zul je toestemming moeten vragen. Dat is overigens ook wel zo netjes richting de klant, je mag er niet van uitgaan dat die het er wel mee eens zal zijn. Die klant wil het werk natuurlijk gebruiken waar en wanneer het hem/zijn bedrijf goeddunkt, en de willekeur van een ontwerper past daar wellicht niet bij.

Deze rechten blijken beperkt te zijn waardoor het mogelijk wel zo is dat je ze mag gebruiken in de context van een port folio.

[ Voor 15% gewijzigd door mrmrmr op 21-02-2012 03:31 ]

[MueR]

Evengoed ook IANAL, maar als die klant het jaren goed heeft gevonden kan er ook niet ineens geklaagd worden dat er nooit toestemming is gegeven

[McVirusS]

mrmrmr schreef op maandag 20 februari 2012 @ 12:59:
IANAL, maar...

Afgezien van copyright op de ontwerpen: als het gaat om beeldmerken, iconen of bedrijfs-, product- en merknamen dan heeft de opdrachtgever vanzelfsprekend het (alleen-)recht die te voeren. Als je die als ontwerper zelf wilt gebruiken zul je toestemming moeten vragen. Dat is overigens ook wel zo netjes richting de klant, je mag er niet van uitgaan dat die het er wel mee eens zal zijn. Die klant wil het werk natuurlijk gebruiken waar en wanneer het hem/zijn bedrijf goeddunkt, en de willekeur van een ontwerper past daar wellicht niet bij.

Zou daar wel een bron van willen zien. In beginsel blijft auteursrecht namelijk altijd bij de ontwerper. Rechten op de bedrijfsnaam/merken kunnen natuurlijk wel bij de opdrachtgever liggen.

Maar ik vraag me sterk af of een opdrachtgever je op basis daarvan kan verbieden om logo te gebruiken in je eigen portfolio. Als de ontwerper het logo gaat gebruiken (met zelfde bedrijfsnaam) voor zijn eigen diensten dan heb je natuurlijk wel een probleem. Maar dan meer op basis van bedrijfsnaam dan op basis van ontwerp van logo.

Als een opdrachtgever logo echt laat vastleggen als beeldmerk dan neem ik aan dat ze ook wel serieuze aanvullende afspraken maken over auteurs- en gebruiksrecht van het logo. Normaal is dat gebruik binnen context van portfolio over algemeen nooit wordt uitgesloten volgens mij. 100% overdragen van auteursrecht is trouwens behoorlijk bewerkelijk. Daarom wordt er meestal gekozen voor onbeperkte gebruikerslicentie.

[Cocytus]

.

[ Voor 123% gewijzigd door Cocytus op 12-09-2022 16:24 ]

[Mx. Alba]

De eigenaar van een beeldmerk kan wel degelijk van een andere partij eisen dat dat beeldmerk niet meer door hun wordt gebruikt.

Ik werk bij een certificerende instantie. Zolang een bedrijf door ons is gecertificeerd (bijvoorbeeld ISO 9001) dan mag dat bedrijf ons logo op hun websites, auto's, etc. plaatsen. Wanneer het certificaat vervalt dan vervalt ook het recht om ons logo te gebruiken en kunnen wij juridische stappen ondernemen om een niet meer gecertificeerd bedrijf te dwingen het logo te verwijderen. Wij zijn immers eigenaar van het logo en een ander bedrijf mag alleen met onze toestemming gebruik maken van ons logo.

[Cocytus]

.

[ Voor 99% gewijzigd door Cocytus op 12-09-2022 16:24 ]

[Mx. Alba]

Voor keurmerken bestaat geen specifieke wetgeving. Er is sowieso al wetgeving die dicteert dat beeldmerken en merknamen alleen met toestemming door andere bedrijven gebruikt mogen worden. Als je een certificaat intrekt, trek je daarmee ook de toestemming in om het beeldmerk te gebruiken. Specifieke wetgeving voor keurmerken is dus helemaal niet nodig.

Wellicht dat er op het ongeoorloofd voeren van een keurmerk andere straffen staan dan op het ongeoorloofd voeren van andersoortige merken, maar de wetgeving die erachter zit is de zelfde.

[mrmrmr]

Het doet er niet toe of je als ontwerper het auteursrecht hebt over eigen werk, zodra er andere rechten zoals genoemd bijkomen die bij derden liggen, mag je het niet publiek gebruiken zonder toestemming. Dat lijkt me evident.

@MueR
Toestemming hoeft niet eeuwigdurend te zijn. Bijvoorbeeld als het bedrijf een ander logo gaat voeren, zou het de toestemming voor portfolio gebruik weer in willen trekken.

@McVirusS
Als je ontwerper bent, kun je het beste afspraken zwart op wit in een contract zetten. Als ik opdrachtgever was voor logo en briefpapier, zou ik eisen dat je het auteursrecht en bronbestanden expliciet overdraagt. Daar kan ook weinig bezwaar tegen bestaan, want het werk is niet herbruikbaar voor andere klanten.
Een zin als "het auteursrecht op ... wordt overgedragen aan opdrachtgever" zou afdoende kunnen zijn. Als je de klant wilt binden wordt het wel wat moeilijker.

[Cocytus]

mrmrmr schreef op maandag 20 februari 2012 @ 15:56:
Het doet er niet toe of je als ontwerper het auteursrecht hebt over eigen werk, zodra er andere rechten zoals genoemd bijkomen die bij derden liggen, mag je het niet publiek gebruiken zonder toestemming. Dat lijkt me evident.

IAAL en je hebt niet gelijk.

offtopic:
Sorry voor deze botte reactie, maar ik word er zo moe van dat mensen zelf erkennen dat ze niet gehinderd worden door enige kennis en vervolgens toch hun onzinnige opmerking als 'evidente' en 'vanzelfsprekende' waarheid poneren.

[ Voor 2% gewijzigd door Brons op 21-02-2012 13:06 ]

[Bokmaaa]

Het gaat ook niet zozeer over het voeren van een logo, of gebruik maken van een huisstijl van iemand anders, het is het tonen van zelfgemaakt werk. Dat hierin de huisstijl en logo's van je klant zichtbaar zijn is volgens mij niet relevant. Tenminste, dat is zo'n beetje de uitkomst uit mijn zoektocht.

[mrmrmr]

Cocytus schreef op maandag 20 februari 2012 @ 16:11:
[...]


IAAL en je hebt niet gelijk.

offtopic:
Sorry voor deze botte reactie, maar ik word er zo moe van dat mensen zelf erkennen dat ze niet gehinderd worden door enige kennis om vervolgens toch hun onzinnige opmerking als 'evidente' en 'vanzelfsprekende' waarheid poneren.

Nogmaals: als je rechten van derden in je werk opneemt, betekent dat niet dat je die rechten van derden hebt ontvangen. Dat is evident.

Graag een normale discussie in plaats van ad hominem aanvallen.

[ Voor 2% gewijzigd door Brons op 21-02-2012 13:06 ]

[Cocytus]

.

[ Voor 141% gewijzigd door Cocytus op 12-09-2022 16:24 ]

[alex3305]

Wikipedia heeft danwel geen toestemming van Microsoft nodig, maar mocht Microsoft bezwaar maken of het logo op onlegitieme manier worden gebruikt dan kan Microsoft Wikipedia in feite wel een verbod opleggen om hun beeldmerk te voeren. Iets wat op Wikipedia niet zo snel gaat gebeuren aangezien er geen misbruik wordt gemaakt van het logo.

Anyway, om Arnoud Engelfriet even aan te halen over het topic auteursrecht bij freelance-werk:

quote: http://www.iusmentis.com/.../nl/vvv/maker/#freelancer

Ik ben freelancer. Wie heeft het auteursrecht, mijn opdrachtgever of ik?

Alleen bij een werknemer in dienstverband komt het auteursrecht automatisch toe aan de werkgever. Een freelancer behoudt zelf de rechten, en de opdrachtgever moet dus elke keer toestemming vragen om het werk te publiceren of herpubliceren.

Een dienstverband is niet hetzelfde als een opdracht tot vervaardiging van een werk, zelfs niet als de opdrachtgever daarbij instructies geeft (HR 17 november 1967, NJ 1968, 163, Voorvertaling).

De opdrachtgever krijgt wel automatisch het recht om het werk te gebruiken voor het doel van de opdracht. Wie dus als freelancer een artikel schrijft voor een tijdschrift, geeft daarmee automatisch aan het tijdschrift toestemming tot publicatie. Deze toestemming is dan wel eenmalig. Het tijdschrift moet dus bij bloemlezingen of bij online herpublicatie wel apart toestemming vragen.

Met andere woorden, zonder concrete afspraken behoort het auteursrecht dus toe aan de maker van het werk, in dit geval jouw vriend en niet het bedrijf als opdrachtgever. Mits jouw vriend daar natuurlijk niet in dienstverband is geweest.

[mrmrmr]

@Cocytus

Ik gebruikte "gezond verstand", een redering, logica om tot een conclusie te komen.

Jij gebruikt kennis van een beperking van het recht (althans dat neem ik aan).

Je vroeg bewijs van iets dat op van logica gebaseerd is, maar dat werkt zo niet. Logica is vanzelfsprekend.

Het lijkt erop dat je inhoudelijk gelijk hebt, al is dat in deze draad nog niet aangetoond met jurisprudentie.