Multimeter voor RPM meting fan

[real[B]art]

TL;DR onderaan deze post

Eerst een klein verhaaltje... Ik heb een lawaaiige Dell OptiPlex GX620 die ik wil voorzien van een extra fan. Ik heb een geschikte fan (JMC/DATECH DB9733-12HHBTL) gevonden in mijn voorraad (ben nogal beperkt in ruimte en mogelijkheden in deze pc, dus een andere fan is niet echt een optie). Ik wil echter de snelheid van deze fan handmatig kunnen regelen.
Nu heeft deze fan een ingebouwde NTC weerstand die het toerental bepaalt, hierdoor kan ik dus niet zondermeer de voedingsspanning van de fan verlagen. Wel ben ik er door experimenteren achter gekomen wat zo ongeveer de uiterste weerstandswaarden die de fan verwacht op de NTC aansluiting: >5.5kOhm voor min toerental, <4.3kOhm voor max toerental. Een bereik van pakweg 1kOhm, dus je zou zeggen pak een 1kOhm logaritmische potmeter (NTC verloopt volgens mij ook logaritmisch) en hang die in serie met een ca. 4.5kOhm weerstand op de NTC ingang, klaar.
Maar ik ben een Tweaker, en ik wil precies weten wat de RPM van de fan is bij een bepaalde weerstand, zodat ik exact kan bepalen wat de uiterste weerstandswaarden zijn en de regeling daar op af kan stemmen (eventueel met een zelfgekozen min en max RPM). Uiteindelijk wil ik dan met een draaischakelaar bepaalde vooraf ingestelde snelheden kunnen kiezen.

Daarnaast wil ik ook kijken wat mijn mogelijkheden zijn met betrekking tot de standaard CPU fan (4-draads, 5-polige stekker, DELL proprietary ongein). Ik wil van deze fan zowel de PWM als de RPM kunnen meten. Hopelijk kan ik er dan ook achter komen hoe ik het BIOS kan laten denken dat er toch echt de juiste fan is aangesloten wanneer ik deze vervang door een niet-DELL exemplaar.

Dan nu het moeilijke gedeelte (voor mij althans), waar moet ik op letten bij de aanschaf van een multimeter?
Het RPM signaal is - volgens mij - een blokgolf tussen 0V en 12V, aangeboden door een open-collector uitgang op de fan (waar ik dan vervolgens een 10kOhm pull-up weerstand naar +12VDC op aansluit).
2 pulsen / omwenteling is gebruikelijk, het maximum wat ik verwacht te meten is pakweg 3000 RPM oftewel 6000 pulsen / minuut = 100 pulsen / seconde.
Het PWM signaal is in de meest simpele vorm natuurlijk ook een pulstrein (net zoals het RPM signaal), maar dat geldt volgens mij niet per definitie. Volgens wikipedia kunnen de pulsen ook in lengte variëren om zo een sinus te creëren.

---

Concreet mijn vragen:
- Ik denk dus een multimeter nodig te hebben die frequentie van 0 tot 100Hz (RPM) en duty cycle met een schakelfrequentie van circa 25kHz (PWM) kan meten. Klopt dat?
- Daarnaast, hoeveel zin heeft het om te kijken naar multimeters met een USB aansluiting? Biedt dat echt toegevoegde waarde, of is het meer een gimmick of is de meegeleverde software vaak om te huilen?

2 multimeters die ik heb gevonden en mij geschikt lijken zijn de
Voltcraft AT-200 DMM
Velleman DVM1200

P.S. Tips met betrekking tot specifieke merken en types zijn ook welkom, gelieve wel rekening te houden met mijn beperkte budget (€ 80 is wel zo een beetje het maximum, liever goedkoper).

[mad_max234]

Kan je moederbord wel de fan regelen en uitlezen?

Waarschijnlijk is je probleem dan opgelost als je de NTC eraf knippen en draadjes doorverbinden en je kan dan wel gewoon de fan regelen.

[real[B]art]

Ja dat zou mooi zijn, helaas is het een Dell...
- Er is slechts 1 fan aansluiting (4-polig proprietary Dell) op het moederbord en die wordt gebruikt door de CPU fan
- De RPM van die fan kan ik met sommige programma's uitlezen, maar niet beïnvloeden (de meeste pogingen om de fan aan te sturen eindigen met de fan op full speed tot de volgende reboot en sommige pogingen om het toerental uit te lezen leiden tot een meetwaarde van 0 RPM tot de volgende reboot)
- De RPM van de extra fan kan ik op dit moment sowieso niet uitlezen

De NTC kortsluiten zet de extra fan op volle snelheid, maar wat een verlaagde voedingsspanning voor invloed heeft op de interne regelelectronica weet ik niet. Daarnaast vind ik het ook een minder elegante oplossing, er is in feite al een regeling aanwezig, ik moet alleen uitvinden hoe die aan te sturen

Vandaar dus mijn zoektocht naar een multimeter die me kan helpen om RPM + evt. PWM signalen te meten.

[ Voor 6% gewijzigd door real[B]art op 13-04-2011 11:36 ]

[3xhaas]

Multimeter zijn eigenlijk niet geschikt voor wat jij wilt.
Ze kunnen goed DC en AC meten, maar zodra je duty cycles etc wilt meten heb je een scope nodig.

Wat eventueel wel zou kunnen is dat je gewoon een dc-spanning terug ziet als je pwm frequentie hoog genoeg is. Een fan is namelijk gewoon een motortje, wat zich zeer inductief gedraagt.

Wat betreft je rpm teruglezen, dat gebeurt met pulsen. Dus ook hier is een multimeter niet geschikt voor. Wederom een scope of een counter brengen hier uitkomst.

[Beatboxx]

je kan de NTC eraf halen, en in die plaats een regelbare weerstand neerzetten. Die eik je zo dat je precies weet hoeveel Ohm je nodig hebt voor x RPM, en klaar?

[Sissors]

3xhaas schreef op zaterdag 16 april 2011 @ 09:41:
Wat betreft je rpm teruglezen, dat gebeurt met pulsen. Dus ook hier is een multimeter niet geschikt voor. Wederom een scope of een counter brengen hier uitkomst.

Elke beetje multimeter kan frequentie meten, oftewel pulsen tellen.

Voor netjes duty cycle zal je een scope nodig hebben, maar als je weet dat de spanning tussen 0 en 12V switched moet je best ver komen door DC spanning te meten.


Sowieso moet die voltcraft alles wel kunnen gezien dat hij duty cycle en frequentie kan meten, en daarnaast blijkbaar ook nog met magneetveld ofzo RPM kan meten. Als dat van de Velleman klopt heeft die wel een enorm beperkt frequentie gebied waarop hij werkt.
Maar als je een willekeurige multimeter koopt die frequenties kan meten kom je waarschijnlijk ver genoeg.

[Anthor]

Ik heb die at-200. Het is een leuke mm, die kan wat jij wil.
Frequentie meet tot 1Mhz iirc, en de dutycycle is gewoon af te lezen in 0-100 %
Die rpm stand is voornamelijk bedoeld voor auto's, en werkt met een aparte meettang voor bougiekabels ( ~1cm doorsnee).
Maar ik weet niet wat wat soortgelijke multimeters kosten, maar hij lijkt me een beetje duur atm.

Misschien staat hier nog iets tussen: http://samenkopen.net/action_products/25701/900474

[real[B]art]

Bedankt voor alle reacties

Het is uiteindelijk de Velleman DVM1200 geworden.


RPM en PWM metingen gaan prima hiermee. De USB aansluiting is ideaal, veel handiger dan ik me voor had kunnen stellen. Zeker aangezien het RPM signaal wat fluctueert (+/- 0,5Hz meest van de tijd), is het toch wel heel handig om je meetwaarden live in een grafiekje voorbij te zien rollen.

De software die erbij geleverd wordt is crappy van opzet, maar het werkt verder prima. De data wordt binnengehaald via een optische-naar-USB kabel (meegeleverd) die vervolgens via een DLL benaderbaar is als seriële poort. Binnenkort maar eens kijken of ik niet zelf wat software in elkaar kan hacken

[BeefHazard]

-nvm-

[ Voor 98% gewijzigd door BeefHazard op 17-04-2011 13:40 ]