DIY tilt-shift-lens

[Sprite_tm]

Hoi iedereen Ik post hier nauwelijks omdat ik niet zo extreem veel aan fotografie als hobby doe. Dat betekent niet dat ik het niet leuk vind om met mijn DSLR te spelen. Dat, gecombineerd met het feit dat ik redelijk technisch aangelegd ben, heeft ertoe geleid dat ik voor een vriend samen met hem een tilt-shift-lens inelkaargezet heb. De locale modgroep hier vond dat ik toch eigenlijk wel verplicht was om daar een topicje voor inelkaar te zetten, en ik was toch van plan om er nog eentje voor mezelf te maken, dus bij deze

Tilt-shift-watte?

Volgens Wikipedia is tilt-shift-fotografie ooit uitgevonden om architectuur en landschappen goed op de foto te zetten. Wat voor mij als hobbyist veel leuker is is dat je er selektieve focus-geintjes mee kan uithalen: doordat je de lens beweegt kruist het vlak waar het beeld scherp is je CCD en krijg je dus dat een 'lijn' in je foto scherp is, met alles erboven en eronder steeds onscherper. Omdat je ogen gewend zijn dat het gedeeltelijk-onscherpe beeld wat je dan krijgt door scherptediepte gevormd word, interpreteren je hersenen het als een plaatje van iets wat heel klein is. Omdat plaatjes meer zeggen dan woorden: je krijgt zoiets:

(Plaatje komt trouwens van Wikipedia af)

Nja, daar wil ik ook wel eens mee spelen... maar een officiele tiltshiftlens kost minimaal 1Keuro, wat ongeveer 50 keer zoveel is als wat ik ervoor wil uitgeven Je schijnt ook een Lensbaby te kunnen halen, maar naar wat ik ervan zag zijn de lenzen zelf daarvan niet extreem goed. Blijft er nog maar 1 optie over: zelf een lens maken!

De build

Ik ben begonnen met het slopen van een ouwe lens voor een analoge SLR. Het is een 28mm prime van Tokina die ik voor E25 kon overkopen. Nja, het ding is analoog, de mount klopt niet en het ding is verder waardeloos om op je DSLR te schroeven, maar hiervoor voldoet 'ie prima.

Nou zou ik zweren dat ik plaatjes van het uitelkaarschroeven van het ding had, maar ik kan ze nergens meer vinden. Dat is gelukkig niet zo heel moeilijk: je draait net zo lang schroefjes eruit tot je de lens uit z'n huls kan draaien via de focusring. Kom je dan nog een diafragmapalletje tegen kan je die het best even vastzetten; ik heb 'm compleet open vastgelijmd omdat je uiteindelijk redelijk veel last gaat krijgen van beweging en ik dus mijn sluitersnelheid zo hoog mogelijk wilde hebben.

Uiteindelijk hield ik zoiets over:


Dat geheel moet natuurlijk op de een of andere manier flexibel tegen de camera te plakken zijn. De mount-naar-keuze leek mij een el-cheapo camera-stofdop. Daar moet dan wel eerst een gat in gemaakt worden zodat de lens erdoorheen kan kijken:


Mooi, dat past:



Erg belangrijk: stofzuig om de zoveel tijd even. Elk stofje wat je tussendoor opzuigt kan in ieder geval niet meer in de body van je camera terechtkomen.

En even kijken of de lens het nog doet. Het lijkt erop, alhoewel de lens handmatig vasthouden niet ideaal is en er veel licht langs de lens op de CCD valt.


Daar gaan we later wat aan doen, maar eerst iets belangrijkers: Het beschermen van de spiegel. Zoals je kan zien steekt de lens op dit moment zo'n 22mm uit onder de bovenkant van de lensdop...


...maar de afstand tussen de bovenkant van de lensdop en de spiegel (gemeten met de spiegel opgeklapt) is slechts 17mm.

Da's niet zo mooi: dat betekent namelijk dat op dit moment je het risico loopt dat de spiegel zichzelf stukslaat tegen de achterkant van de lens. Da's geen goedkoop geintje, dus dat moeten we vermijden.

Om het even uit te schetsen: Deze situatie hebben we nu. Zolang de lens schuin staat zit alles goed, maar op het moment dat de lens recht op de lensdop zit gaat het helemaal fout:


De oplossing is vrij simpel, el-cheapo en MacGyver-ish. Twee tie-wraps van de juiste grootte aan elkaar monteren en er strak omheen doen betekent dat de blokjes waar de tie-wraps inelkaar grijpen de lens een extra 7mm van de stofdop afhouden.

Zo is ten alle tijde de lens minimaal een paar mm verwijderd van de spiegel.

Mocht je trouwens dit na willen bouwen en een lens hebben die juist te ver uit de camera steekt en daardoor niet scherp te krijgen is in gebogen toestand kan je altijd het volgende doen:

De twee uitsteeksels (in-steeksels?) zorgen ervoor dat de lens de spiegel niet kan raken, het grotere gat kan wel de rand van de lens erlangsheenlaten als je de lens wilt buigen.

We hebben nog steeds een losse lens en stofdeksel, en daartussendoor kan makkelijk stof en licht komen. We moeten dat geheel dus stof- en lichtdicht aanelkaar knopen. Daarvoor heb ik een stuk binnenband gebruikt:

Zoals je ziet zit het ding van binnen onder de talkpoeder. Dit wrijf je er makkelijk af, maar ik heb uit voorzorg het stukje band binnenstebuiten gedraaid zodat ik zeker wist dat ik geen last zou hebben van talkpoeder in mijn camera.

Om het rubber erlangs te laten wil je waarschijnlijk een randje van de lenscover-achterkant-buitenkant afhalen; op die manier kan het rubber om de lenscover 'heenvouwen' en schiet het niet zomaar meer los. Zie de (slecht afgewerkte) spleet tussen camera en lenscover hier:


Mocht je dit zelf na willen doen: schaf dan de grootste maat binnenband aan die je kan vinden, anders gaan de volgende stappen een ware crime worden. Het moet namelijk zowel om de lens heen:


..als ook om de dop. Geloof me, dat is een klusje waar je gerust even een uur voor moet uittrekken en waarbij je je vooral niet moet ergeren: het is gigantisch lastig om de stugge binnenband over de veel te grote lensdop heen te krijgen.


Nog even een breekmesje gebruikt om het laatste rubber weg te snijden, en het begint zowaar ergens op te lijken:


Het is waarschijnlijk overbodig, maar als het me in de toekomst nog een keer het rubber over de lensdop heentrekken kan schelen doe ik graag nog wat tie-wraps om de lens heen om het allemaal op z'n plek te houden:


En dan het resultaat. Ik kan er geen drol van en eigenlijk is het dak van mijn huis net iets te laag, maar dit is wat 'ie doet:


Ter vergelijking: zo ziet 't er uit met een normale lens:


Ik heb zelf nog niet al te veel pics kunnen maken met mijn eigen lens, maar de eerste lens die we gemaakt hebben is al wel redelijk gebruikt en de pica's ervan staan hier. Zodra ik een hoog gebouw in Hengelo tegenkom waar ik bovenop kan klimmen zal ik ook wat foto's maken en hier posten

De kleine letters:

De persoon onder de nickname Sprite_tm noch Tweakers.net zijn ervoor verantwoordelijk wat je met je camera doet. Mochten deze instructies echter iets stukmaken krijg je het geld wat je mij betaald hebt voor het schrijven van deze tutorial in 10-voud terug

De foto's zijn waar mogelijk gemaakt met mijn 450D icm de 18-55IS, waar niet mogelijk met de camera van mijn Nokia N900. De pics zijn niet nabewerkt (geen zin in) en de thumbs linken allemaal naar de full-size pics. En ja, mijn buro is een rommeltje.

[Moby]

Daar is hij dan, ik dacht er laatst nog aan. Echt een supertof project en onwijs bedankt dat je dit plaatst.

Waar zo'n MOAM allemaal niet goed voor is.

[Ossi]

Knap altijd hoe mensen zo met dat spul kunnen "knutselen"!!

In hoeverre zou dit werken voor een telelens? En wat is het effect dat je daarmee creëert?
Naar mijn gevoel lijkt altijd alles zo klein juist omdat je een hele korte lens gebruikt.

[Sprite_tm]

Mijn gok is dat je dan hetzelfde effect krijgt, maar dan verder ingezoomd Het rare-focus-effect is iets wat na het hele lenzenverhaal komt en zou dus niet af moeten hangen van het type lens wat ervoor hangt. Ik heb verder ook niet echt een telelens om het mee uit te proberen trouwens

[sapphire]

Hahaha leuk zeg zo'n mod !
Nog leuker eigenlijk dan de DIY macro mod die ik laatst gevonden/kregen heb

[Teun_2]

Leuk hoor, maar eigenlijk is het een tilt-lens, en geen tilt-shift-lens.

[LinkinTED]

Respect, erg creatief gemaakt!

Voor de minder creatieve personen (lees: LinkinTED) onder ons kun je het ook met Photoshop nabewerken: http://www.tuaw.com/2008/...or-tilt-shift-fakery-par/

Vind het een erg leuk effect, door ook de kleuren wat op te halen lijkt het net een marquette wat je fotografeert.

[Sprite_tm]

Teun_2 schreef op woensdag 22 september 2010 @ 14:19:
Leuk hoor, maar eigenlijk is het een tilt-lens, en geen tilt-shift-lens.

Hoezo? Je kan er ook mee shiften als je wilt. Weliswaar maar een halve cm ofzo, maar het kan wel
* Sprite_tm snapt het punt wel tho'.

[Teun_2]

Een vriend van me had ooit het idee om zelf een shift-lens te maken met een middenformaat lens, maar heeft er uiteindelijk toch vanaf gezien. Idee voor een volgend projectje?

[Cornelisjuh]

Leuk bedacht !
Alleen zit er al een miniatuur optie op mijn DLSR, dus deze heb ik niet nodig

[TranceSetter]

Cornelisjuh schreef op woensdag 22 september 2010 @ 15:48:
Leuk bedacht !
Alleen zit er al een miniatuur optie op mijn DLSR, dus deze heb ik niet nodig

[Verwijderd]

Ossi schreef op woensdag 22 september 2010 @ 13:28:
Knap altijd hoe mensen zo met dat spul kunnen "knutselen"!!

In hoeverre zou dit werken voor een telelens? En wat is het effect dat je daarmee creëert?
Naar mijn gevoel lijkt altijd alles zo klein juist omdat je een hele korte lens gebruikt.

Levert in principe hetzelfde effect met een telelens. Maak maar een crop van het plaatje. Dat is hetzelfde als een telelens gebruiken.

In de praktijk zou het trouwens niet werken met een telelens... Een telelens heeft maar een heel kleine beeldhoek. Daar kun je niet onder een grote hoek licht doorheen sturen, omdat je dan simpelweg niet door alle lenzen gaat. En als je licht erdoor zou krijgen, dan barst je van de optische abberaties, omdat de lens daar niet voor gemaakt is. Een groothoek lens is gemaakt voor een grote beeldhoek, en heeft er daarom niet zo veel last van als je dat nog iets erger doet.

Ik vind de beschrijving van de effecten trouwens een beetje krom... Was je doet bij het tilten, is het focusvlak in je beeld kantelen. Dat hoeft helemaal niet te betekenen dat er maar één lijn scherp is. Integendeel! Wanneer je bijvoorbeeld een tafel schuin boven fotografeert, dan kun je het focusvlak kantelen zodat het parrallel is met de tafel. Alles wat zich op het tafel oppervlak bevindt zal dan scherp zijn, zelfs met klein diafragma.

[Verwijderd]

Hulde aan de TS. Ik zat al een tijdje te wachten op dit topic

Erg leuk gedaan.

[mcdronkz]

Teun_2 schreef op woensdag 22 september 2010 @ 15:02:
Een vriend van me had ooit het idee om zelf een shift-lens te maken met een middenformaat lens, maar heeft er uiteindelijk toch vanaf gezien. Idee voor een volgend projectje?

Dan zou ik liever zoiets bouwen:



Misschien wel een leuk idee sinds ik me nooit een digitale achterwand zou kunnen veroorloven. Ik vraag me alleen af wat ik er echt mee opschiet, heb al een TS-E 24mm. Een wijdere lens of een objectief van hogere kwaliteit is evengoed niet te betalen in het grootformaat segment.

[ Voor 24% gewijzigd door mcdronkz op 22-09-2010 21:02 ]

[Sprite_tm]

Verwijderd schreef op woensdag 22 september 2010 @ 16:36:
[...]

Ik vind de beschrijving van de effecten trouwens een beetje krom... Was je doet bij het tilten, is het focusvlak in je beeld kantelen. Dat hoeft helemaal niet te betekenen dat er maar één lijn scherp is. Integendeel! Wanneer je bijvoorbeeld een tafel schuin boven fotografeert, dan kun je het focusvlak kantelen zodat het parrallel is met de tafel. Alles wat zich op het tafel oppervlak bevindt zal dan scherp zijn, zelfs met klein diafragma.

Fair nuf; ik zat zelf vooral te denken aan de situatie dat je hoog op een flatgebouw ofzo staat en naar beneden fotografeert; het miniaturiseer-effect dus. Je kan de vertekening inderdaad ook andersom gebruiken en 'schuine' oppervlaktes netjes geheel in focus zetten. Daarbij komt het tilten echter wat nauwkeuriger aan dan bij het miniatuur-faken, en ik denk dan ook dat deze lens daar niet zo heel geschikt voor is.

[lateef]

mcdronkz schreef op woensdag 22 september 2010 @ 20:56:
[...]Dan zou ik liever zoiets bouwen:

daar lijkt me weinig aan gebouwd, is gewoon allemaal kant-en-klaar te krijgen.

overigens wanneer ik tegenwoordig iets met tilt/shift zou willen doen, zou ik zeker voor een TC gaan, camera's kosten echt geen fluit meer en 4x5 (of groter) blijft natuurlijk geniaal.

[simon]

idd voor paar honderd euro tik je simpele cambo op de kop, wel totaal andere werkwijze, maar, niet minder cool.

[Sprite_tm]

simon schreef op woensdag 22 september 2010 @ 23:40:
idd voor paar honderd euro tik je simpele cambo op de kop, wel totaal andere werkwijze, maar, niet minder cool.

Ook een iets andere markt: de prijs van mijn hele camera plus lenzen is op dit moment niet heel veel meer dan 'een paar honderd euro'

[NielsNL]

Dat werkt goed zeg! Waar haal je de tijd vandaan voor al die projectjes?
Heb je nog een compleet overzicht van je rommelige buro? ik ben wel benieuwd...

[--Niels--]

Erg leuk project!

Hoe zit het trouwens met je scherpstelring? Als ik het goed begrijp heb je deze er ook afgesloopt. Heb je deze op oneindig vastgezet?

[Sprite_tm]

NielsNL: Weigeren om na een dag werk op de bank neer te ploffen en de hele avond TV te kijken, en maar 4 dagen in de week werken Ik zit nu op mijn werk dus ik kan geen foto maken, maar mijn buro ziet er gemiddeld zo uit: 1 2

--Niels--: Je kunt scherpstellen door de lens gewoon fysiek naar voren en achteren te duwen, of door 'em op de juiste manier te kantelen. Heel precies is het niet, maar het voelt natuurlijker aan dan je zou denken en scherpstellen gaat, zeker icm live-view, nog best goed.