Laserharp ala Jean Michel Jarre

Pagina: 1
Acties:

Onderwerpen


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Welkom bij mijn laserharp-project!


Update 22 februari: de sensor-schakeling is klaar!! Nu is 't een kwestie van 't opbouwen van 't geheel, en daarna lekker muziek makan a la Jean Michel Jarre!

Wat is een laserharp?
Wikipedia: Laser harp
Plaatjes: http://images.google.nl/i...um=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=wi
Filmpjes: http://www.youtube.com/re...serharp&search_type=&aq=f

Waarom dit project?
Al sinds mn tiende ofzo ben ik een enthousiaste elektronika-, computer- en muziek-liefhebber.
Wat betreft het laatste heb ik veel plezier met de muziek van Jean Michel Jarre.
En zo dacht ik een jaar of 15 geleden: hoe leuk zou het zijn om zelf een laserharp te bouwen.
Dus heb ik destijds 10 rode laserdiodes gekocht, 10 lichtgevoelige weerstanden, wat andere discrete elektronika, en de gemaakte schakeling aangesloten op een midi-keyboardje van 40 euro die dan weer een Yamaha CS1x aanstuurde.

De volgende stap was toen het midi-keyboardje vervangen door een computer, destijds (en ook nu weer!) een op een Z80 gebaseerde ZX Spectrum.
Met een rook-machine en wat begeleidende muziek heb ik toen heel wat plezier beleefd in mn studentenkamer, en ook andere studenten waren al 'onder de indruk' van het spelen van muziek op licht.

Mijn wens was om deze setup ooit eens te vervangen door fatsoenlijke onderdelen, met één sterke laser en wat meer geavanceerde elektronika.
Nu, ruim 15 jaar later dus, ben ik daar dan eindelijk aan toegekomen.
Enkele maanden geleden (ergens halverwege 2009) heb ik 't weer opgepakt, en in februari 2010 heb ik de componenten voor 't geheel al afzonderlijk gereed.
Ik hoop in maart 2010 een werkende harp gereed te hebben!


Lees hier mijn inleiding in het andere topic.

Er bestaat al een ander topic over een soortgelijk project, maar de auteur daarvan begint het minder op prijs te stellen dat ik daar zoveel in post.
Ik wil Stoney3K met name wel even duidelijk bedanken voor de hulp en aanmoediging!
Vooral met de sensor-schakeling heeft ie me goed op weg geholpen!

Eerste experimenten
Om op gang te komen heb ik wat quick en dirty experimenten uitgevoerd.
Hier wat foto's en een filmpje van de eerste experimenten enkele maanden geleden, met een zelfgemaakte laserscanner:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserscanner_succes_a.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserscanner_succes_b.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserscanner_succes_c.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserscanner_succes_d.jpg

Hier een filmpje.

Wat heb je nodig voor een laserharp?
1. Een laser-'scanner'
Om met één laserstraal te doen lijken alsof je er meerdere hebt, heb je een motor nodig die heel snel stappen kan zetten.
Koop hiervoor een galvo-scanner set of maak een stepper-motor schakeling.
Zelf maken van zo'n motor (zoals mijn experiment met de luidspreker) is nagenoeg onmogelijk: de mechaniek is te onbetrouwbaar en 'traag'.

Een stepper-motor schakeling is dan wel goedkoper, maar wat lastiger om te gebruiken in mijn ogen.

2. Een DAC
Indien je met een galvo-scanner aan de slag wilt (in mijn ogen het makkelijkst en meest flexibel), dan heb je een DAC nodig. Hiervoor zou je op eBay kunnen zoeken naar een IO-kaart met DAC die je op de USB poort kunt aansluiten en via b.v. Visual Basic kunt aansturen.

Met een stepper-motor zou je bv. je parallele poort van je computer kunnen gebruiken voor de aansturing.
Zoek even in dit topic voor info van Stoney3K.
Opto-couplers zijn wel geadviseerd! Deze maken een optische scheiding tussen je computer en de schakeling.

Als je ervaring hebt met een micro-controller, verdient dat wellicht de voorkeur, in beide gevallen.
De schakeling wordt dan onafhankelijk van een laptop of pc.

3. Een sensor-schakeling
Je kunt zelf een schakeling met foto-transistoren bouwen.
Momenteel experimenteren Stoney3K en ik hiermee.
Meer info volgt dus.

Wat ook wel gedaan wordt is het gebruiken van de Wiimote, die een ingebouwde lens heeft die meerdere lichtpunten kan waarnemen.
Ik heb hier geen ervaring mee, maar er zal ongetwijfeld e.e.a. via Google te vinden zijn.
De Wiimote communiceert via Bluetooth.

4. Software
Afhankelijk van je IO-interface en bijgeleverde software kun je de hardware vanaf je pc aansturen.
Indien je een microcontroller gebruikt ontwerp je de software op je pc, en stuurt de gegenereerde firmware naar je controller.

Je kunt natuurlijk ook net als ik een old-school Z80 bak gebruiken ;)

5. Geluid
Indien je de schakeling bestuurt vanaf een pc, kun je een midi-controller van je geluidskaart aansturen.
Je kunt dan een externe synthesizer gebruiken, of de wavetable van je geluidskaart.
Eventueel kun je een eigen wavetable gebruiken of maken, wat bij veel Soundblaster geluidskaarten een optie is.

Er zijn wavetable-banks te downloaden met Jarre-geluiden.
Ik houd 't bij mn Yamaha CS1x (daar kan ik ook Jarre-geluiden voor krijgen).
En wat effecten er achter (smallstone, delay etc) ;)

6. Geld
Uiteraard zijn dit indicaties!
- Laserscanner: minimaal 15 euro (stappenmotor schakeling), maximaal 125 euro (galvoscanner)
- Aansturing laserscanner + sensorschakeling: minimaal 15 euro (paralle poort), maximaal 75 euro (luxe IO-interface via USB)
- Software: minimaal niks tot maximaal de kosten van een ontwikkelset voor een microcontroller of bv. een ontwikkelpakket voor het aansturen vanaf je pc
- Geluid: minimaal niks (wavetable geluidskaart) tot maximaal de kosten van een fatsoenlijke synthesizer (maar hee, voor 150 euro tik je al een leuke Roland of Yamaha op de kop!)

Reken dus minimaal op ca. 50 euro ofzo als je een stappenmotor schakeling gebruikt en de geluiden uit je geluidskaart tovert, tot 400 euro als je een galvo set koopt, een IO interface, en een synthesizer.
En natuurlijk kan het nog veel duurder....

Mijn DAC
Hier mijn DAC schema:
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/8_bit_DAC.jpg
Zitten wel een paar kleine foutjes in: ik was in de foutieve veronderstelling dat de DAC 0..2,5V moest uitsturen. 0..5V is ook okee, dus de weerstanddeler aan het einde is niet nodig.

De laserscanner
Een echte laserscanner maak je met een galvo (complete set incl. voeding kost iets meer dan 100 euro op eBay):

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_set_1.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_set_2.jpg

De galvo-elektronica voed je met een analoge spanning tussen 0 en 10V, of een dual-spanning, waarvan de ene tussen 0V en -5V en de andere tussen 0 en 5V: ook hier is het verschil 10V.
Je kunt dus een DAC gebruiken die tussen de 0 en 10V uitstuurt.
Mocht je net als ik beperkt zijn tot 5V (met een opamp maak je er echter zo 10V van), dan kun je de galvo-driver-elektronica gemakkelijk gainen (versterken) tot het maximum.
De maximale hoek die de spiegel aan de galvo kan zetten is ca. 50 graden, da's best groot!

Waar haal je een laser?
http://www.dealextreme.com/search.dx/search.laser
Voor volcontinu gebruik geen laserpen maar een lasermodule gebruiken!

Hier de eerste experimenten met galvo en 30mW groene laserpen:

Mn werkende laserscanner
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_1.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_2.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_3.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_4.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_5.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_6.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_7.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_8.jpg

Dit is mn DAC:
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_9.jpg

En zo stuur ik 't geheel aan (ja, een Z80 bak uit '86!):
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/galvo_10.jpg

Filmpje van de DAC en galvo in actie:
http://www.youtube.com/watch?v=UE3PeUwtoP4

[ Voor 14% gewijzigd door ByteDelight op 23-02-2010 10:11 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Meteen een toevoeging:

Sensor schakeling experiment
Ik gebruik de LM358, een opamp die ik voor een eerder project had gebruikt, dus al had liggen.

Hier de eerste foto's van een gebouwde sensorschakeling:
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/bp103_experiment_1.JPG

De prachtige koperen fototransistoren (=fotodiode en transistor gecombineerd):
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/bp103_experiment_2.JPG

Hier mn nieuwe schema (moet ik nog bouwen, de foto's van bovenstaande circuit werkt niet goed genoeg):

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/sensor_circuit_v2.jpg

De twee linker opamps versterken de voltages die door elke fototransistor i.c.m. de 10K weerstand gegenereerd worden.
De voltages die de fototransistoren al afgeven variëren tussen 0 (fototransistor spert, geen licht) en 5V (fototransistor geleidt, veel licht), maar omdat de fototransistor pas 'helemaal los gaat' bij veel infrarood licht, is de spanning meestal rond de 1V.
Toegegeven, de versterking van 11x door de opamp is erg veel, dus wellicht moet ik daar bv. 5x of 2x van maken (100K weerstanden vervangen).

De uitgangen van de linkse twee opamps worden in de derde opamp vergeleken, en het verschil wordt nog eens versterkt.
Het verschil is de spanning van de opamp waar de gereflecteerde laserstraal ook op valt - de spanning van de opamp die alleen het omgevingslicht 'ziet'. Dat verschil x11 (wederom 11, versterking kan ik nog aanpassen, wellicht met potmeter), is de Vdiff.

Om ervoor te zorgen dat alleen het omgevingslicht waargenomen wordt kun je bijvoorbeeld werken met één pilaarvormige afscherming waar vooral het licht rondom de hoek van de waar te nemen laserstralen op valt.
De sensor die alleen het omgevingslicht mag waarnemen kun je dan met een folie waar je een donkere streep op zet afschermen: de donkere streep moet dan zó zijn gezet dat de gereflecteerde laserstraal niet op de fototransistor valt.

Met Vref stel je de drempelwaarde in, dit is de drempelwaarde van het verschil dat tussen de fototransistor-opamps samen met de verschilversterker (de derde opamp) wordt gegenereerd. Omdat waarden van weerstanden procenten af kunnen wijken is er altijd een verschil te meten, zelfs wanneer de lichtinval op beide fototransistoren gelijk is.
De Vref wordt van dit verschil afgetrokken. Pas wanneer Vdiff groter is dan de Vref is er een uitgangsspanning.


Je kunt overigens ook met inverterende versterker-schakelingen werken, maar de voorbeelden die ik vond met de LM358 hadden bijna allemaal geen negatieve voedingsspanning, maar alleen een ground.
Inverterende versterkers hebben tevens een negatieve voeding nodig.
Ander voordeel van het uitsluitend gebruiken van niet-inverterende versterkers is dat je dus geen negatieve voeding nodig hebt.

[ Voor 146% gewijzigd door ByteDelight op 21-02-2010 22:22 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
'T WERKT!!!!!


De sensor-schakeling doet wat ik wil!!!!!

Dat betekent: nu alleen nog wat finetunen (beide sensoren en de opamps die daar direct aanzitten moeten nog afgesteld worden, zodat bij dezelfde hoeveelheid licht dezelfde spanningen op de differentiator komen).
Daarna de boel maar eens netjes opbouwen, software afmaken, en testen!

Ik heb wel een veel grotere versterking gekozen voor de differentiator, ik geloof dat ik nu een factor 100 heb ofzo. De factor 11 was veel te klein.

Hoop dat ik de opstelling deze week klaar heb.
Dan volgt uiteraard een filmpje!

Nog effe in 't kort de setup:
1. De laserscanner
2. De computer die de laserscanner aanstuurt, de sensorschakeling uitleest, en midi stuurt naar de synthesizer
3. De sensorschakeling
4. De synthesizer
En natuurlijk de laser!

Als ik een eerste werkende setup klaar heb, is het een kwestie van een sterkere laser kopen (200mW of meer), 2 flightcases klaarmaken (*1) en spelen met die harp!

*1 In de ene flightcase komt de sensorschakeling, computer en DAC, een tft-scherm en een uitneembare unit met daarin de laserscanner en sensoren (die moeten uiteraard op de grond).
In de andere zou ik mettertijd een modulaire synthesizer kunnen stoppen, zodat ik geen joekel van een klavier hoef mee te zeulen voor een demo.

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op maandag 22 februari 2010 @ 20:49:
'T WERKT!!!!!

Als ik een eerste werkende setup klaar heb, is het een kwestie van een sterkere laser kopen (200mW of meer), 2 flightcases klaarmaken (*1) en spelen met die harp!
Euh, vergeet even niet dat ik de dibs heb op het eerste Nederlandse optreden :p...

Ik vind het best dat je nu ook zo'n ding bouwt, en heb je in mijn topic behoorlijk veel tips gegeven en de vrije loop gelaten, vooral omdat ik het juist interessant vond om iemand te zien die een andere benadering gaf in het bouwproces. Een half topic later, en je hebt een beetje mijn voorgekauwde schema's uit zitten werken. Prima als iemand met mij meedoet, maar ik vind het minder leuk dat je nu de copy-cat uithangt en met de eer gaat lopen strijken.

Zoals ik daar ook al zei: Ik deel maar al te graag mijn informatie zodat anderen er ook van kunnen leren, ook hoe het ding precies in elkaar steekt. Klakkeloos nabouwen van hardware, prima, maar zet er dan wel eventjes bij dat het niet je eigen ontwerp is en je feitelijk alleen maar een bouwpakketje hebt lopen bouwen.

Overigens doet mijn detector het ook al lang en breed, alleen voorlopig nog geen foto's kunnen maken. Morgen komt een pallet-lading aan componenten van RS binnen, samen met gereedschap van Eleshop, dus dan ga ik eens even wat dingen op YouTube gooien. ;)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JvW
  • Registratie: Februari 2005
  • Laatst online: 15-03-2024

JvW

On my way home...

Zien we hier straks een duel met laser-harpen komen?? :D

Gaaf... Ben altijd een Jarre fan geweest. De laser-harp sprak vroeger enorm tot mijn verbeelding. (Mijn kennis van electronica bestaat echter zelfs in mijn verbeelding niet, dus ik zal niemand gaan copy-catten. Wel respect voor jullie allebei)

“What could I say to you that would be of value, except that perhaps you seek too much, that as a result of your seeking you cannot find.” - Hermann Hesse


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

MediJack schreef op dinsdag 23 februari 2010 @ 00:49:
Zien we hier straks een duel met laser-harpen komen?? :D
Oh, dat lijkt me nog niet eens zo'n slecht idee, dan zet ik die van mij op rood (ik kan toch kleurtjes), bverstee aan de overkant van het podium in groen, en dan zoiets als de Dueling Banjos maar dan met laser-harps :Y)... Instant hit!

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • LED-Maniak
  • Registratie: Oktober 2003
  • Laatst online: 11:13
Of gewoon RGB en elke lijn een andere kleurtje ;)

Wel gaaf hoor, die laser harps! Zonder mij er heel erg in verdiept te hebben neem ik aan dat het zo werkt:

Laser knippert aan en uit en spiegel resoneert. Als de laser op een punt aan staat kijken de fotodetectoren of die iets waarnemen en zoja, hoeveel. Dan wordt er gekeken naar welke 'snaar' cq. laserstraal er op dat moment aan stond en aan de hand daarvan wordt de toon aangegeven?

Mitsubishi Electric & Heavy Industries externe temperatuur sensor (Home Assistant compatible): V&A - ClimaControl


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Stoney3K schreef op maandag 22 februari 2010 @ 22:22:
[...]
Ik vind het best dat je nu ook zo'n ding bouwt, en heb je in mijn topic behoorlijk veel tips gegeven en de vrije loop gelaten, vooral omdat ik het juist interessant vond om iemand te zien die een andere benadering gaf in het bouwproces. Een half topic later, en je hebt een beetje mijn voorgekauwde schema's uit zitten werken. Prima als iemand met mij meedoet, maar ik vind het minder leuk dat je nu de copy-cat uithangt en met de eer gaat lopen strijken.

Zoals ik daar ook al zei: Ik deel maar al te graag mijn informatie zodat anderen er ook van kunnen leren, ook hoe het ding precies in elkaar steekt. Klakkeloos nabouwen van hardware, prima,
Niemand verwacht anders.. Zeker niet hier op Tweakers.
Hee, ik heb net de topicstart aangepast, met wat dankbare woorden voor je hulp.
Feitelijk zijn we beiden copycats van Jarre!

offtopic:
Toch ben ik wel wat boos over je zienswijze: Ik was 10 jaar geleden al bezig met de harp (heb nog wel ergens wat foto's liggen), en heb duidelijk aangegeven wat mijn doelstelling was maanden geleden, en dat ik dan toevallig dezelfde galvo-set op de kop tik (omdat er geen betere op eBay te krijgen is voor die prijs), en hulp vraag aan je voor de sensor-schakeling (die ik dan uiteindelijk heel anders bouw dan jouw voorbeeld, met 2 opamps en zonder inverterende-versterkers en met een hele andere opamp dan die jij gebruikt, en met fototransistoren ipv diodes), dan meen dat ik je na-geaapt heb?
Ik heb dat gevoel in het geheel niet.
Wat denk je van de software, een belangrijk onderdeel van het geheel, die heb ik toch echt op eigen manier ontwikkeld, niets nageaapt.
En ik heb notabene Music Maker naar je doorgestuurd!
maar zet er dan wel eventjes bij dat het niet je eigen ontwerp is en je feitelijk alleen maar een bouwpakketje hebt lopen bouwen.

Overigens doet mijn detector het ook al lang en breed, alleen voorlopig nog geen foto's kunnen maken. Morgen komt een pallet-lading aan componenten van RS binnen, samen met gereedschap van Eleshop, dus dan ga ik eens even wat dingen op YouTube gooien. ;)
offtopic:
Ik heb al eerder gevraagd of jij 't spul al werkend hebt, niets van je gehoord.
Dus bouwpakketje nagemaakt? Onzin.
Laat mij mijn enthousiasme alsjeblieft behouden.
Als je niet wilt dat mensen je na-apen, dan moet je al je uitleg maar verwijderen.
Je hebt me inderdaad in een richting geholpen, nogmaals dank je wel, maar je weet net zo goed als ik dat ik zelf alle verdere technische informatie van internet geharkt heb.
En ik heb anderhalf jaar Elektrotechniek erop zitten, dus mag ik me alsjeblieft ook enigszins beroemen op mijn eigen kennis?

[ Voor 31% gewijzigd door ByteDelight op 23-02-2010 10:17 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Corn
  • Registratie: November 2001
  • Laatst online: 19-06 22:55

Corn

Raar jongetje

Niemand schiet iets op met credit en/of roem gaan eisen voor iets wat jáááren eerder al eens gedaan is. Als je schema's en dergelijke post dan kun je verwachten dat mensen daar dingen uit verwerken in hun eigen ontwerpen. Als ik iets maak, dan gebruik ik ook vaak dingen die ik ergens eerder gezien heb. Soms weet ik niet eens meer waar het vandaan komt. Weinig mensen die écht zelf het wiel uitvinden. bverstee: Je gebruikt een Spectrum om je project mee aan te sturen; In mijn ogen ben je sowieso een intense winnaar

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

Corn schreef op dinsdag 23 februari 2010 @ 10:55:
Niemand schiet iets op met credit en/of roem gaan eisen voor iets wat jáááren eerder al eens gedaan is. Als je schema's en dergelijke post dan kun je verwachten dat mensen daar dingen uit verwerken in hun eigen ontwerpen. Als ik iets maak, dan gebruik ik ook vaak dingen die ik ergens eerder gezien heb. Soms weet ik niet eens meer waar het vandaan komt. Weinig mensen die écht zelf het wiel uitvinden. bverstee: Je gebruikt een Spectrum om je project mee aan te sturen; In mijn ogen ben je sowieso een intense winnaar
Oh, het is ook niet om op een zuster-project neer te kijken hoor, alleen dat ineens de uniek-heid van zo'n ding grandioos wordt ondermijnd omdat iedereen in feite nu zo'n ding kan bouwen. Wat twee dingen als resultaat heeft: Niemand kijkt er meer van op 'oh, een laserharp, woei!' en mensen gaan uit het bestaande doosje denken om nieuwe dingen te verzinnen. Met z'n tweeën on stage gaan lijkt me juist een enorm gaaf idee om eens bij elkaar te gaan zitten en een show uit te dokteren.

* Stoney3K heeft al een vervolg-projectje in gedachten met een berg lasers, elektromechanica en een Animusic-filmpje. :Y)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
50% ingebouwd = 50% klaar om 't geheel te testen...

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_in_case_1.JPG

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_in_case_2.JPG

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_in_case_3.JPG

Ja, tiwraps en tape!

[ Voor 3% gewijzigd door ByteDelight op 24-02-2010 21:01 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

Zie er al nice uit, tijd om wat beam-shots te laten zien ;)

Ik ben wel even benieuwd hoelang die 30mW laserpen het in CW mode uithoudt. Die dingen zijn normaal niet heel erg goed gebouwd om uren achter elkaar te draaien, als ze opwarmen neemt het vermogen vrij snel af.

Oh, en een stofdoekje over dat bread-board is ook geen overbodige luxe :p

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Stoney3K schreef op donderdag 25 februari 2010 @ 18:01:
Zie er al nice uit, tijd om wat beam-shots te laten zien ;)

Ik ben wel even benieuwd hoelang die 30mW laserpen het in CW mode uithoudt. Die dingen zijn normaal niet heel erg goed gebouwd om uren achter elkaar te draaien, als ze opwarmen neemt het vermogen vrij snel af.

Oh, en een stofdoekje over dat bread-board is ook geen overbodige luxe :p
Haha! Dat ding heb ik gekocht toen ik studeerde, 15 jaar geleden ;)

Ik zal 's kijken hoe lang de pen 't uithoudt.
Foto's zijn lastig met een bewegende 30mW laser. Helaas waren de budget rookmachines uitverkocht bij Conrad:
http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=590400

Misschien dat ik dit kan gebruiken:
http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=590796 ;)

[ Voor 5% gewijzigd door ByteDelight op 25-02-2010 18:15 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op donderdag 25 februari 2010 @ 18:14:
[...]
Foto's zijn lastig met een bewegende 30mW laser. Helaas waren de budget rookmachines uitverkocht bij Conrad:
http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=590400

Misschien dat ik dit kan gebruiken:
http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=590796 ;)
Een zeepbel-machine gaat niet veel doen op een laser, behalve een leuk decor bieden. Stralen ga je er niet door zien ;)

Als je een goedkoop rookdoosje zoekt, ga een keer kijken bij de lokale muziekzaak (Feedback bv.), daar hebben ze vaak voor 50-60 euro een rookmachine die binnenshuis prima voldoet.

Als je écht on the cheap wil gaan, dan kun je zelfs kijken of je iets van een nevel kan produceren. Een dampende pan water kan je laser ook behoorlijk zichtbaar maken, meer laser-vermogen betekent natuurlijk dat je minder rook/mist nodig hebt. :)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Zo, de boel is nagenoeg ingebouwd. Volgende stap is de software.

Effe een 'paar' van de probleempunten die ik tegenkwam:

Aarde en straling
Wat is die schakeling ontzettend gevoelig voor (electro magnetische) 'straling': als ik mn hand in de buurt van de electronika bracht, laat staan de behuizing aanraakte, weken de waardes enorm af.
Oplossing:
a. Aarding aanbrengen: dikke massa-draden gelegd, ook aan het chassis (een ex-laser produkt ;) ).
b. Ik moet de fototransistoren nog aarden: ik had het al gelezen, en het is ECHT waar: door de hoge impedanties is de schakeling erg gevoelig voor externe factoren. Een hand in de buurt van de fototransistoren laat de waarden afwijken.

Meer opamps!
Ik moet het Stoney3K nageven: je komt er echt niet met één of twee opamps.
Ik heb mijn opamp-schakeling flink uitgebreid, zie hier:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/sensor_circuit_v4.jpg

En het kan zeker nog beter! Een hogere voedingsspanning zorgt voor meer ruimte om te versterken (dat geldt voor elke opamp), en gezien minimale spanningen die je hier en daar tegenkomt, is dat geen onaardig idee.
De voeding van mn galvoscanner (waarvan ik er eentje kapot gemaakt hebt..... stom stom stom... die Chinese makelij is niet je-van-het, maar ik had wat voorzichter moeten zijn), geeft +15 en -15V, dus die kan ik ook prima gebruiken om de opamps mee te voeden.
Maar goed, het werkt momenteel ook zoals ik het nu opgelost heb (met een enkele +5V).

'Kijkhoek' van de fototransistoren
Als de hoek van de laserstraal ten op zichte van de hoek waarin de fototransistor is geplaatst (uiteraard recht naar boven) groter wordt dan ca. 15 graden, dan reageert de fototransistor al een stuk slechter.
Dit is gemakkelijk op te lossen door een betere convergerende lens direct boven de fototransistor te plaatsen, dus dat is nog een stap die ik moet nemen.

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_and_sensor_circuit_1.JPG


Volgende stap.
Zoals ik al zei, ga ik nu rustig (maar snel!!) aan de slag met de software en de midi-aansturing.
Op zich is dat maar een middag werk, maar als je een tweede kind verwacht binnen enkele dagen wordt dat zachtgezegd lastig.

Ik had zo graag dit weekend al wat tonen uit de harp getoverd.. :(
Maar ook ik zal geduld moeten hebben...

Hier alvast een filmpje van 't werk tot nu toe:
http://www.youtube.com/watch?v=g16AnVAob3E


To be continued!!

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op zondag 28 februari 2010 @ 21:29:
Zo, de boel is nagenoeg ingebouwd. Volgende stap is de software.

Effe een 'paar' van de probleempunten die ik tegenkwam:

Aarde en straling
Wat is die schakeling ontzettend gevoelig voor (electro magnetische) 'straling': als ik mn hand in de buurt van de electronika bracht, laat staan de behuizing aanraakte, weken de waardes enorm af.
Oplossing:
a. Aarding aanbrengen: dikke massa-draden gelegd, ook aan het chassis (een ex-laser produkt ;) ).
b. Ik moet de fototransistoren nog aarden: ik had het al gelezen, en het is ECHT waar: door de hoge impedanties is de schakeling erg gevoelig voor externe factoren. Een hand in de buurt van de fototransistoren laat de waarden afwijken.
Goh, je zit in met spanningsverschillen in de orde van Millivolts en stromen van micro-ampères te werken. Lijkt me logisch dat dat nogal gaat reageren op EM-straling, goed inblikken die sensoren en, net zoals ik, de hele boel voorzien van laagdoorlaat-filters. Het scheelt al als je op een printplaat werkt in plaats van op een breadboard, sinds dat in principe ook een aardige batterij aan evenwijdige draden (antenne) is. ;)

Trouwens wel leuk dat je de bedieningsementen in het front van die CD-speler hebt laten zitten. Kun je als je wilt nog iets leuks mee doen. ;)

De LM358 is ook niet de beste keus voor een op-amp als het om hoogohmige circuits gaat, omdat het een TTL circuit is. De TL072 is bijvoorbeeld een betere keus als een CMOS op-amp, dat is ook de reden waarom ik die gekozen heb.
Volgende stap.
Zoals ik al zei, ga ik nu rustig (maar snel!!) aan de slag met de software en de midi-aansturing.
Op zich is dat maar een middag werk, maar als je een tweede kind verwacht binnen enkele dagen wordt dat zachtgezegd lastig.
Hee, sommige zaken hebben nou eenmaal prioriteit, als je vrouw op bevallen staat mag dat met alle duidelijkheid voorgaan. Alvast gefeliciteerd namens het hele [EL] forum! :+

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
't Vermogen neemt overigens flink af na enkele minuten.
Dus een lasermodule of iets zwaarders zal uitkomst moeten bieden.

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Effe tijd voor wat anders:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/sofie.jpg

Maar ik laat niet lang op me wachten!

[ Voor 5% gewijzigd door ByteDelight op 02-03-2010 17:23 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op maandag 01 maart 2010 @ 08:16:
't Vermogen neemt overigens flink af na enkele minuten.
Dus een lasermodule of iets zwaarders zal uitkomst moeten bieden.
Probeer je laser-pointer maar eens flink te koelen (bv. met peltier-element). De temperatuur constant houden helpt behoorlijk met een DPSS laser, en de regel is in principe, hoe warmer de laser, hoe minder vermogen.

Trouwens gefeliciteerd met je schat van een dochter. Zoals ik al zei, sommige dingen verdienen het om voorrang te krijgen. :)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Pimmetje651
  • Registratie: Oktober 2001
  • Laatst online: 21-06 19:39
gefeliciteerd met je dochter, en ik wacht af :)

Its'nice 2be important, but it's more important 2be nice


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Was vanochtend alweer (met wat gewrijf in mn ogen) volop bezig.

Ik heb de laser nu middels een LM2940 aangesloten, in plaats van via 3 1N4001's, die om een of andere reden niet voor de de juiste spanning konden zorgen.

De laser geeft nu meer licht, en de sensor schakeling reageert er helaas 'te goed' op, dus ben ik vandaag met zoonlief (ja, ik heb er nog eentje) naar Ikea geweest om de nodige spiegels te halen om de laserstralen 'weg te sturen' van de sensoren.

Daarnaast heb ik de TTL-aansturing naar de ZX Spectrum (via z'n joystick poort) bijna klaar, dus kwestie van software aanpassen, en draaien maar!

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JvW
  • Registratie: Februari 2005
  • Laatst online: 15-03-2024

JvW

On my way home...

4 dagen na de geboorte van je dochter alweer bezig met je project. Respect! Ze slaapt 's nachts vast nog niet door... Hehe.
Van harte in elk geval!!

“What could I say to you that would be of value, except that perhaps you seek too much, that as a result of your seeking you cannot find.” - Hermann Hesse


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op zaterdag 06 maart 2010 @ 20:35:
Was vanochtend alweer (met wat gewrijf in mn ogen) volop bezig.

Ik heb de laser nu middels een LM2940 aangesloten, in plaats van via 3 1N4001's, die om een of andere reden niet voor de de juiste spanning konden zorgen.
Let er wel goed op dat je de spanning van je laser onder controle houdt. Een paar honderd mV te veel, en je hebt kans dat de laser over zijn maximale stroom heen gaat. Twee volle alkaline-batterijen leveren maximaal 3V, voor de veiligheid kun je daar het beste onder blijven.
De laser geeft nu meer licht, en de sensor schakeling reageert er helaas 'te goed' op, dus ben ik vandaag met zoonlief (ja, ik heb er nog eentje) naar Ikea geweest om de nodige spiegels te halen om de laserstralen 'weg te sturen' van de sensoren.
Als de sensor reflecties van het plafond oppikt, dan is je plafond misschien íets te veel reflecterend (oplossing: zwart tape), of staat je sensor iets te dichtbij. Die van mij staat op een microfoonstandaard zodat ik hem verder weg kan zetten, maar de beste oplossing is eigenlijk gewoon de sensor minder gevoelig maken ;)... Als je je gain omlaag draait krijg je veel minder invloed van omgevingslicht en minder gedonder met ruis.

Beste aanpak: Zorg dat je versterking genoeg is om je hand op te pikken in normale omstandigheden, als je dan een krachtiger laser gebruikt kun je altijd nog alles naar buiten kaatsen of je gain omlaag draaien. Die spiegels zijn eigenlijk alleen voor de looks. ;)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Ik heb de LM2940 vervangen door een LM317 schakeling, 3,08V nu.

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Mooie upgrade voor 't geheel aangeschaft:
http://cgi.ebay.nl/ws/eBa...&ssPageName=STRK:MEWNX:IT

Dit is een XG compatible wavetable kaart van Yamaha (deze is eigenlijk van NEC, maar met Yamaha chips), voor de geluiden. Hopelijk zitten er een paar mooie bij.
Zo hoef ik geen synthesizer mee te slepen...

De pinouts:
http://electro-music.com/forum/topic-21634-175.html
http://www.axon-technolog.../viewtopic.php?f=2&t=2162

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op woensdag 17 maart 2010 @ 15:55:
Mooie upgrade voor 't geheel aangeschaft:
http://cgi.ebay.nl/ws/eBa...&ssPageName=STRK:MEWNX:IT

Dit is een XG compatible wavetable kaart van Yamaha (deze is eigenlijk van NEC, maar met Yamaha chips), voor de geluiden. Hopelijk zitten er een paar mooie bij.
Zo hoef ik geen synthesizer mee te slepen...

De pinouts:
http://electro-music.com/forum/topic-21634-175.html
http://www.axon-technolog.../viewtopic.php?f=2&t=2162
Das natuurlijk wel een wavetable, geen synth ;)

Kun je hem ook met eigen samples vullen? Dan zou het wel leuk zijn om gewoon de 'originele' Elka Synthex geluisset erin te zetten. Die is nog wel ergens op het WWW te vinden.

Ik ga zelf, juist voor de authentiek-factor, zoeken naar een analoge polysynth. Ook omdat mijn systeem modulatie ondersteunt, en je daar met een wavetable-bord normaal niet al te veel aan hebt.

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Daar heb je helemaal gelijk in, maar voor 't geval dat ik de set zo draagbaar en compact mogelijk mee wil nemen is het misschien een uitkomst.

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • equinoxe
  • Registratie: Februari 2001
  • Laatst online: 07-05-2024
Wow, zeer mooie schakeling.
Ben benieuwd hoe ie werkt als ie helemaal klaar is.

EqX

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Yes! De sensorschakeling zit aan de computer, dus ik kan de reflectie eindelijk uitlezen!

Heb de print met mn DAC wel volledig opnieuw gemaakt, nu met:
- een goede adresdecoder in een GAL
- optocoupler voor de sensor schakeling (zou ik voor de DAC eigenlijk ook moeten doen)

Ik kwam er vanmorgen alleen achter dat de behuizing van de fototransistoren die ik gebruik aan de collector vastzitten, dus grounden van de behuizing zit er niet in... :( Wie heeft dat verzonnen...
De fototransistoren zijn zeer gevoelig voor electrische velden, dus moet ik op de een of andere manier een afscherming aanbrengen. Dan maar een kooitje 'eromheen', die de behuizing van de fototransistoren niet raakt, maar wel voor afscherming zorgt.

Filmpje en foto's volgen snel!

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op dinsdag 23 maart 2010 @ 21:02:
Yes! De sensorschakeling zit aan de computer, dus ik kan de reflectie eindelijk uitlezen!

Ik kwam er vanmorgen alleen achter dat de behuizing van de fototransistoren die ik gebruik aan de collector vastzitten, dus grounden van de behuizing zit er niet in... :( Wie heeft dat verzonnen...
De fototransistoren zijn zeer gevoelig voor electrische velden, dus moet ik op de een of andere manier een afscherming aanbrengen. Dan maar een kooitje 'eromheen', die de behuizing van de fototransistoren niet raakt, maar wel voor afscherming zorgt.
Tip: De boel inblikken, en dan de fototransistor(en) met een O-ring in de behuizing vastmaken.

Een andere hinderlijke bron van ruis is als je lange kabels van je fototransistoren af hebt lopen. Zorg dat je zo dicht mogelijk bij de pinnen van je PT een belastingsweerstand hangt om de boel om te zetten naar een spanning, en buffer de boel met een spannignsvolger voordat je alles je 'hoofdschakeling' in stuurt. Dan heb je een hoop minder last van lange draden die stiekem voor antenne gaan lopen spelen. :)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Thanks!

Dit is mn nieuwe interface met DAC en ingang voor de sensor:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/dac_input_1.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/dac_input_2.jpg

Hier 'n filmpje:
http://www.youtube.com/watch?v=5kr3TcTpJnc

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Nog een filmpje dat laat zien dat 't geheel werkt:
http://www.youtube.com/watch?v=0ycPv1Zt-0c

Nu nog finetunen en de software afmaken.

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Pimmetje651
  • Registratie: Oktober 2001
  • Laatst online: 21-06 19:39
heel gaaf, ik ben reuze benieuwd

Its'nice 2be important, but it's more important 2be nice


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
De software is nu helemaal gereed, dus de stralen geven nu elk een andere (volledig programmeerbare) toon.

Als 't goed is komt morgen de rookmachine binnen (de budget rookmachine van Conrad is weer op voorraad!).
Dus dan komt er ook een mooi filmpje.

Verder heb ik een 50 mW lasermodule besteld (eBay) die continu 50 mW kan leveren.
Uiteindelijk zal ik de diode daarin vervangen door een 150 mW diode, of sterker, afhankelijk van de lichtopbrengst die ik wens.

En ook 't budget speelt daarbij natuurlijk een rol: ik ga geen 300 euro aan een laser uitgeven, een bedrag ben je zo'n beetje kwijt als je ca. 300 of 400 mW wenst, alhoewel je dan een erg toffe laser hebt:
http://www.youtube.com/wa...rom=TL&videos=ZxSoH1k3Mc4

[ Voor 7% gewijzigd door ByteDelight op 08-04-2010 22:25 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • deepbass909
  • Registratie: April 2001
  • Nu online

deepbass909

[☼☼] [:::][:::] [☼☼]

Je hebt een leuke wavetable-kaart op de kop getikt. Deze kaart gaat echt wel een stukje verder in z'n kunnen dan een pure wavetable. De sample-banks zijn niet aanpasbaar, maar de kaart heeft zulke krachtige filters dat je heel veel met het geluid kan doen.
Ter info, de Yamaha CS1x is op dezelfde chip gebasseerd, en ik hoef je waarschijnlijk niet uit te leggen wat je daar allemaal mee uit kunt halen. Daarnaast heeft Yamaha niet domweg wat samples in de ROM gestopt, maar zitten er ook veel pure synth-geluiden in. Het enige verschil met een "echte" synth is dat je geen wave-form generator hebt, maar dat bijv. een sawtooth gevormd wordt uit een sample.

Ik moest even zoeken naar wat de DB60XG was (ik heb zelf al jaren een DB50XG), maar blijkbaar is het dezelfde kaart, maar kan je met de 60 analoog geluid door de filterbank halen. Dit biedt natuurlijk extra mogelijkheden voor wat je als bron gebruikt.

Ik vind het trouwens een erg leuk project, ik heb al sinds de Oxygen 7-13-tour van JMJ veel bewondering voor z'n laserharp.

Overigens, je hebt problemen met je photo-diodes, misschien denk ik nou heel simpel, maar is het niet mogelijk om een ander type te pakken? Photo-transistors zijn over het algemeen nou niet echt de meest gevoelige photo-diodes... Daarnaast kan je natuurlijk ook gebruik maken van kleurfilters om storing van andere lichtbronnen buiten te sluiten.
Overigens maak je het jezelf ook wel moeilijk met de kleur groen... De meeste foto-diodes zijn gevoelig voor infrarood (>780nm) en niet echt voor groen (490 - 575nm).

Waarschuwing, opperprutser aan het werk... en als je een opmerking van mij niet snapt, klik dan hier


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

deepbass909 schreef op maandag 12 april 2010 @ 11:05:
Overigens, je hebt problemen met je photo-diodes, misschien denk ik nou heel simpel, maar is het niet mogelijk om een ander type te pakken? Photo-transistors zijn over het algemeen nou niet echt de meest gevoelige photo-diodes... Daarnaast kan je natuurlijk ook gebruik maken van kleurfilters om storing van andere lichtbronnen buiten te sluiten.
Een fotodiode geeft in verhouding nog minder stroom uit dan een fototransistor, dus dat zul je nog altijd ergens moeten versterken.Er zijn wel fotodiodes met een groter actief oppervlak, maar die zijn in verhouding duurder, en je kan hetzelfde effect krijgen door een lens te gebruiken om de gevoeligheid te richten, of een krachtiger laser in te zetten. Een 532nm notch-filter voor de diode is trouwens een truc die Jarre ook toepast. Werkt prima in geval van de TS, bij mij wordt dat iets lastiger omdat ik de harp in 3 kleuren (RGB) ga bouwen.
Overigens maak je het jezelf ook wel moeilijk met de kleur groen... De meeste foto-diodes zijn gevoelig voor infrarood (>780nm) en niet echt voor groen (490 - 575nm).
IR is niet met het blote oog te zien, en daarom wil je het ook niet gebruiken voor een laserharp, in verband met laserveiligheid. Sinds je de IR beam niet kan zien en je oog geen afwijk-reflex heeft als er onverhoopt wat (diffuus) laserlicht in zou vallen, is de kans op netvlies-schade enorm veel groter. Bad news dus, daarom gebruiken we zichtbare DPSS, diode en argon-lasers voor shows ;)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • deepbass909
  • Registratie: April 2001
  • Nu online

deepbass909

[☼☼] [:::][:::] [☼☼]

Stoney3K schreef op maandag 12 april 2010 @ 12:38:
[...]


Een fotodiode geeft in verhouding nog minder stroom uit dan een fototransistor, dus dat zul je nog altijd ergens moeten versterken.Er zijn wel fotodiodes met een groter actief oppervlak, maar die zijn in verhouding duurder, en je kan hetzelfde effect krijgen door een lens te gebruiken om de gevoeligheid te richten, of een krachtiger laser in te zetten. Een 532nm notch-filter voor de diode is trouwens een truc die Jarre ook toepast. Werkt prima in geval van de TS, bij mij wordt dat iets lastiger omdat ik de harp in 3 kleuren (RGB) ga bouwen.
Zover rijkt mijn EL-kennis dus :$
[...]


IR is niet met het blote oog te zien, en daarom wil je het ook niet gebruiken voor een laserharp, in verband met laserveiligheid. Sinds je de IR beam niet kan zien en je oog geen afwijk-reflex heeft als er onverhoopt wat (diffuus) laserlicht in zou vallen, is de kans op netvlies-schade enorm veel groter. Bad news dus, daarom gebruiken we zichtbare DPSS, diode en argon-lasers voor shows ;)
Dat je geen IR wilt gebruiken snap ik, het hele idee van de laserharp is dat je hem ziet. Maar ik kan me bijv. voorstellen dat een rode laser beter werkt, omdat die golflengte nou eenmaal dichter bij het optimale van de sensor licht, helemaal als je een sensor gebruikt die voor near-IR gevoelig is.

Misschien een heel simpel en pragmatisch idee, maar de harp bedien je met je handen, waardoor het gebied waarin je werkt (en hij detecteert) vrij groot is. Is het niet een optie om naast je gekleurde laser, een zwakkere IR-laser te plaatsen. Omdat je sensor veel gevoeliger voor dat spectrum is, hoeft die minder sterk te zijn, en met kleine bronnen (diodes) moet het toch mogelijk zijn deze dicht bij de gekleurde bundel te laten stralen. Uitlijning van je optische bank wordt dan alleen wel veel kritischer.

Overigens vind ik het leuke projecten en erg leuk om te zien hoe het nou werkt. Ik vroeg me bij het laatste concert namelijk al af hoe de detectie verliep, aangezien het niet op basis van onderbreking van de lichtstraal kon zijn.

Waarschuwing, opperprutser aan het werk... en als je een opmerking van mij niet snapt, klik dan hier


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

deepbass909 schreef op maandag 12 april 2010 @ 13:11:
[...]
Misschien een heel simpel en pragmatisch idee, maar de harp bedien je met je handen, waardoor het gebied waarin je werkt (en hij detecteert) vrij groot is. Is het niet een optie om naast je gekleurde laser, een zwakkere IR-laser te plaatsen. Omdat je sensor veel gevoeliger voor dat spectrum is, hoeft die minder sterk te zijn, en met kleine bronnen (diodes) moet het toch mogelijk zijn deze dicht bij de gekleurde bundel te laten stralen. Uitlijning van je optische bank wordt dan alleen wel veel kritischer.
Simpel antwoord: Definite no-go. Een groene DPSS lekt bijvoorbeeld van zichzelf ook al aardig wat IR, dat wordt eruit gefilterd net voor de lensopening. Infrarood kun je niet zien, dat is ook juist het venijnige, als je in een 5mW infrarood laserdiode zou kijken dan merk je pas dat je oogschade hebt als het veel, en veel te laat is. En laser-safety gaat in alle gevallen vóór functie.

Het detectiegebied zelf is kleiner dan je denkt. De stralen zelf zijn maar een paar mm in doorsnee, en je pikt de (diffuse) reflectie van de stralen op die van je hand af komt. Het actieve oppervlak van de meeste fotodiodes/transistoren is óók maar een paar vierkante mm, dus de makkelijkste uitweg is meer laservermogen gebruiken of meer diodes plaatsen.

Als je een diode hebt die bijna niet gevoelig is voor zichtbaar licht, dan heb je gewoon de verkeerde keus gemaakt, want er zijn zat diodes die het prima kunnen oppikken.

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Stoney3K schreef op maandag 19 april 2010 @ 11:53:
[...]

Als je een diode hebt die bijna niet gevoelig is voor zichtbaar licht, dan heb je gewoon de verkeerde keus gemaakt, want er zijn zat diodes die het prima kunnen oppikken.
Klopt Stoney3K, maar de gevoeligheid piekt bij vrijwel de meeste fototransistors of diodes bij IR-licht.
Ik heb nog geen fototransistor gevonden die piekt in de buurt van 532nm.

Ik ben nog wel op zoek naar een filter om alles behalve het gebied rondom 532nm tegen te houden.
Heb jij een idee waar ik dat vind?
Op eBay wel een paar hits gevonden, maar weet niet van allemaal of het is wat ik nodig heb (sommige houden juist 532nm tegen, en zijn dus oranje filters).

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • LED-Maniak
  • Registratie: Oktober 2003
  • Laatst online: 11:13
Gewone groene filters eens proberen? Je zou ook een kleurensensor kunnen gebruiken en dan alleen de signalen van groen uitlezen. Dan weet je zeker dat je goed zit.

Mitsubishi Electric & Heavy Industries externe temperatuur sensor (Home Assistant compatible): V&A - ClimaControl


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

LED-Maniak schreef op donderdag 22 april 2010 @ 15:01:
Gewone groene filters eens proberen? Je zou ook een kleurensensor kunnen gebruiken en dan alleen de signalen van groen uitlezen. Dan weet je zeker dat je goed zit.
Dan kom je inderdaad een heel eind, maar dan moet je wel zeker weten dat zo'n groen filter ook IR blokkeert.

Ik heb zelf fotodiodes gebruikt die redelijk breedbandig reageren (met de piek naar IR toe), en het grootste probleem met achtergrondlicht krijg je toch van alle infrarood-strooilicht af. Filter je dat er uit, dan ben je al aardig wat verder.

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Heb net mn 150 mW laser binnen, da's dus een straal die je goed ziet in een normaal verlichte kamer!

Ik hield wat zwart plastic voor de straal, en binnen 2 seconden begon dat te smeulen...
Zegt genoeg over de mogelijkheden en 't gevaar >:) Nee serieus, dit is geen speelgoed meer.
De douane had het pakket geopend, staat dan op de doos: 'geopend vanwege veiligheidsredenen' (in 't Engels); dit vinden ze blijkbaar veilig ;)
B) 8) B-) Gelukkig is er een ruime keuze uit laser-safety smileys.

Foto's en filmpje volgen (vooral van 't smeulen ;) ).


En ik zal een groen/IR filter zoeken.

[ Voor 40% gewijzigd door ByteDelight op 22-04-2010 21:05 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op donderdag 22 april 2010 @ 21:00:
Heb net mn 150 mW laser binnen, da's dus een straal die je goed ziet in een normaal verlichte kamer!
Heb je nu een pen (pointer) gekocht of een module? Die pennen zijn leuk, maar ze warmen redelijk vlot op en zijn niet echt bedoeld om langdurig te draaien. De meeste modules hebben een grotere heatsink en actieve koeling, wat de stabiliteit van je vermogen enorm verbetert.

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Stoney3K schreef op donderdag 22 april 2010 @ 22:04:
[...]


Heb je nu een pen (pointer) gekocht of een module? Die pennen zijn leuk, maar ze warmen redelijk vlot op en zijn niet echt bedoeld om langdurig te draaien. De meeste modules hebben een grotere heatsink en actieve koeling, wat de stabiliteit van je vermogen enorm verbetert.
Complete module, actief gekoeld: http://shop.ebay.nl/trili...3&_odkw=&_osacat=0&bkBtn=

Ik heb de laser uit de pen (50 mW) van de week overigens ook al in een heatsink gezet met actieve koeling: nu kan ik ook die volcontinu gebruiken.
Die pennen bevatten in feite dezelfde cilinder (=diode, kristallen, ir filter en lens) als in een module, alhoewel een lasermodule meestal een losse driver heeft, en de laser daarvan meestal een meer kritische spanning gegeven moet worden. Die van de pen heeft de elektronika op een klein printplaatje aan de diode zitten.

Met de 150 mW module hoef ik me geen zorgen te maken over de spanning, dat is een complete set van laser met actieve koeling, driver met actieve koeling en power supply.

Zal een video schieten dit weekend.

[ Voor 45% gewijzigd door ByteDelight op 23-04-2010 06:17 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Pimmetje651
  • Registratie: Oktober 2001
  • Laatst online: 21-06 19:39
wanneer komt de gezamelijke inkoop aktie :)

Its'nice 2be important, but it's more important 2be nice


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Pimmetje651 schreef op vrijdag 23 april 2010 @ 10:03:
wanneer komt de gezamelijke inkoop aktie :)
Waarvan? Lasermodules? Die vind je echt niet goedkoper dan op eBay!

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Pimmetje651
  • Registratie: Oktober 2001
  • Laatst online: 21-06 19:39
bverstee schreef op vrijdag 23 april 2010 @ 13:41:
[...]

Waarvan? Lasermodules? Die vind je echt niet goedkoper dan op eBay!
Het gehele pakket :P

Its'nice 2be important, but it's more important 2be nice


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Helaas, dat gaat er nooit komen.
En dat is niet omdat ik het niet wil omdat het nou eenmaal erg creatief is om het zelf te ontwikkelen en je dat niet maar 'zomaar weggeeft'.
Het is omdat:
1. Mijn software niet op een Windows bak draait
2. De gebruikte lasers geen speelgoed zijn, en ik in geen enkel opzicht aansprakelijk zou willen zijn voor aangerichte schade aan de oogjes
3. Ik geen garantie ga bieden op iets dat erg gevoelig is voor storingen en defecten
4. Het VEEL te duur zal zijn: als ik serie-produktie zou overwegen, en het dus moet gaan baseren op veelgebruikte onderdelen en software op een Windows-machine, komt het totaalbedrag al gauw in de richting van de 500 euro of hoger

Sorry dat ik dit effe serieus moet zeggen, maar het is echt niet anders.

Ik sta er helemaal voor open om iemand te helpen iets soortgelijks te bouwen, maar 'een laserharpje scoren' zit er dus niet in.
Behalve als je me fors betaalt natuurlijk, dan kom ik m bij je op de stoep afleveren... ;)

Mocht er een bedrijf zijn dat het leuk vindt een laserharp bij de ingang te hebben, dan wil ik dat ook nog wel overwegen :*) Ik maak dan natuurlijk een mooi prijsje, 3499 euro ex btw ofzo 8) (en een vet onderhoudscontract).

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op vrijdag 23 april 2010 @ 15:05:
[...]

Ik sta er helemaal voor open om iemand te helpen iets soortgelijks te bouwen, maar 'een laserharpje scoren' zit er dus niet in.
Behalve als je me fors betaalt natuurlijk, dan kom ik m bij je op de stoep afleveren... ;)
Manuel Schulz heeft The Laser Harp Pages al gesloten, omdat ie van mening was dat het hele verhaal niet bijzonder genoeg meer was.

Een complete turn-key laserharp is zeker mogelijk, daar heb je ook geen Windows bak (of andere 'computer') voor nodig, als je de microcontrollers even buiten beschouwing laat. Ik denk dat je dan qua kosten (met bouwpakketten) wel rond de 1000 euro zit, als je alle onderdelen meeneemt, en als je het in massa zou produceren ben je wel goedkoper uit.

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Pimmetje651
  • Registratie: Oktober 2001
  • Laatst online: 21-06 19:39
nog nieuwe demo filmpjes ?

Its'nice 2be important, but it's more important 2be nice


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Heb nog geen mooi filmpje kunnen maken, daarvoor moet ik de boel eerst weer eens goed aansluiten, de rookmachine de ruimte goed laten vullen, etc.

De afgelopen weken heb ik gestaag aan de elektronika verder gewerkt: componenten besteld en de boel opnieuw netjes op een plaat gemonteerd.

Ik heb dus ook al de 150 mW laser binnen, maar voordat ik die gebruik wil ik eerst de interlock en wat extra beveiligingen klaar hebben - safety first.

Wel een paar plaatjes alvast (retro-Nokia kwaliteit!):

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_tech_1.jpg

Wat zie je hier?
1. Richtbare sensoren om ervoor te zorgen dat de laser-reflectie op het plafond niet in de sensoren terecht gaat komen.
2. Nog steeds de 50mW laser
3. Een spiegel die iets gedraaid kan worden voor de juiste hoek
4. Een kunsstof plaat - geen metaal - makkelijk bewerkbaar en cheap (Ikea!), maar het ziet er daarom misschien ook nog wat cheap uit :P
4. Wederom het getal 4. 8)

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_tech_2.jpg
Hierboven de sensoren waar je misschien nog net de nieuwe extra elektronika kunt zien die Stoney3K adviseert: spanningsvolgers om zo de daadwerkelijke uitgangsspanning van de sensoren te 'fixeren' (minder gevoelig te maken voor invloeden van buitenaf).

Wat ik ook probeer nu: de spanning uit de sensoren blijft nu constant.
Hiervoor is dan ook nog wel de afscherming middels aluminum nodig, maar die heb ik nog niet eens geaard.


Todo:
a. Interlock monteren
b. Beveiliging maken: laser alleen aan (via TTL-input) als scanner ook daadwerkelijk beweegt - laser gaat dus direct uit als scanner stil staat
c. Plaat in behuizing plaatsen met eenvoudig te demonteren aansluitingen (voor power en data)
d. Computersturing en extra elektronika in flightcase monteren
e. Software optimaliseren: sneller scannen mogelijk maken en modulaire / flexibele software voor melodiën etc.

Genoeg te doen dus!

En ik zou er wel fulltime aan willen werken, ware het niet dat een gezin, fulltime job, andere hobbies en de hooikoorts van afgelopen maand ook veel tijd opeisen..

[ Voor 39% gewijzigd door ByteDelight op 21-05-2010 12:52 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Ik heb weer het een en ander verbeterd aan de laserharp:
1. Aantal stappen (stralen) dat per seconde wordt gezet verhoogd van ca. 50 naar 400
2. Wat animaties in de software gebouwd
3. Onderdelen binnengekregen om de sensoren te verbeteren (filters), maar die moet ik nog inbouwen

Ook moet ik nog wat verbeteren aan de software: er moet bv. pas midi uitgestuurd worden als gedetecteerd wordt daat een straal wordt gereflecteerd, maar pas als die 3 keer langsgeweest is. Anders houd ik dat gestotter in het geluid.

Hier een mooi videootje (daar zit iedereen op te wachten denk ik ;) ):
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/hobby/vanmezelf/youtube_laser_july_2010.jpg

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

Nice!

Het 'droppen' van je geluid kan er ook mee te maken hebben dat je laservermogen niet enorm hoog is. Dan moet je je sensorgegevens behoorlijk gaan versterken en worden ze onbetrouwbaar.

Met die 150mW laser zul je een hoop minder problemen krijgen als het om ruis en sensor-uitlezing gaat, een beetje goeie fototransistor slaat gelijk vol open als de reflectie van zo'n ding erop valt. Dan hoef je dus niet meer een spanningsval van een halve Volt uit de ruis te vissen.

Die van mij ligt op het moment even uit elkaar, in afwachting van een nieuwe laser. Ik kan van iemand een 300mW luchtgekoelde argon (lichtblauw dus) overkopen die ik voor de harp ga gebruiken.

Onze 1,5W Spectra 168-35 whitelight-buis (dezelfde als Jarre in China 1981 gebruikte) zal ik er maar niet op loslaten. Misschien voor een leuk buitenconcertje. >:)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Nieuw videootje:

YouTube: Laserharp showing off

En effe de semi-hightech ZX Spectrum:
YouTube: ZX Spectrum = Laserharp controller


De 150 mW laser is geassembleerd, en verder heb ik overal degelijke connectoren ingebouwd.
De controller is met kabels van een meter of 5 verbonden aan de laser-setup.

Volgende stap: inbouwen van 532 nm filter (binnen) en IR filter (binnen).
Daarna opnieuw kalibreren, boel dichtmaken, en showen op 3 oktober op de Bonami retro-spelcomputerdag!

[ Voor 84% gewijzigd door ByteDelight op 15-08-2010 19:15 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op zondag 15 augustus 2010 @ 19:10:
Nieuw videootje:

YouTube: Laserharp showing off

En effe de semi-hightech ZX Spectrum:
YouTube: ZX Spectrum = Laserharp controller

De 150 mW laser is geassembleerd, en verder heb ik overal degelijke connectoren ingebouwd.
De controller is met kabels van een meter of 5 verbonden aan de laser-setup.
Ziet er zeker goed uit! Ga je die uitbreidingskaart nog ergens in bevestigen of gaat ie er los aan laten bungelen, met alle risico's van dien? ;)
Volgende stap: inbouwen van 532 nm filter (binnen) en IR filter (binnen).
Daarna opnieuw kalibreren, boel dichtmaken, en showen op 3 oktober op de Bonami retro-spelcomputerdag!
Dan kom ik in Apeldoorn op 3 oktober zeker een keertje kijken :)... Misschien dat je nog bij E-Live 2010 mee kan als je goed op Rendez-Vous 2 oefent. :Y)

Mijn harp ligt op het moment compleet uit elkaar, ik wacht even op het geld om hem van een 445nm blauwe laser of een 200mW argon te voorzien.

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Die uitbreidingskaart is een mass storage interface.
Krijg ik niet weggewerkt in de ZX Spectrum. Maar voor die Sinclair computers is dat ook de normaalste zaak van de wereld hoor..

Ik had het filter ingebouwd, maar heb 'm er toch weer uitgehaald.
Het filter heeft namelijk een erg 'nare' bijwerking: als je de hoeveelheid licht die de laser-sensor normaliter ziet beschrijft als '100%', dan blijft er na het plaatsen van het filter misschien maar 5% of minder over.
Logisch.
Echter, de gevoeligheid neemt dan dus ook enorm af: de versterking die ik in de sensor laat plaatsvinden (via een 1M weerstand) is veel te laag, de uitgangsspanning is VEEL lager dan die van de sensor van het omgevingslicht.

Probleem is dan dat omdat ik een spanningsvolger heb ingebouwd in de sensor, ik de initiële versterking middels de weerstand of van die spanningsvolger, niet gemakkelijk kan bijstellen.
En ik weet ook niet of het vervangen van de 1M weerstand door bv. een 20M weerstand (uitgaande van die beperking van de lichtopbrengst van 5%) geen bijwerkingen met zich mee brengt (opvangen van velden).

Dus: filter eraf, verder met kalibreren.

Oplossingen voor een nauwkeurigere uitlezing zou later kunnen zijn:
1. Sterkere laser (altijd leuk)
2. Interne elektronica in lasersensor aanpassen voor grotere versterking


Ik heb overigens een 5V voeding verwijderd, en nu alleen nog de +/-15V voeding van de galvoscanner in gebruik.
Daarmee voed ik nu dus ook de opamps (LM358), die kunnen tot 32V hebben.
Moet alleen de overdracht naar de ZX Spectrum scheiden d.m.v. bv. een optocoupler (zat er al in, maar had ik effe buiten gebruik genomen, dus moet weer terug).

[ Voor 20% gewijzigd door ByteDelight op 05-09-2010 13:27 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

bverstee schreef op zondag 05 september 2010 @ 13:23:
Die uitbreidingskaart is een mass storage interface.
Krijg ik niet weggewerkt in de ZX Spectrum. Maar voor die Sinclair computers is dat ook de normaalste zaak van de wereld hoor..
Het is ook niet minder functioneel, maar zorg in zo'n geval er dus voor dat het ding goed vastgeschroefd zit en er een mooi doosje omheen zit. Je wil niet dat ie onverhoopt afbreekt als je je flightcase ergens parkeert en je net je moment-of-fame verwacht ;)
Ik had het filter ingebouwd, maar heb 'm er toch weer uitgehaald.
Het filter heeft namelijk een erg 'nare' bijwerking: als je de hoeveelheid licht die de laser-sensor normaliter ziet beschrijft als '100%', dan blijft er na het plaatsen van het filter misschien maar 5% of minder over.
Als het een filter is voor één golflengte (532nm) dan hoort dat niet te gebeuren. Dan is óf het filter gewoon rot, óf de sensor triggert op een enorme hoeveelheid IR die van de laser af komt doordat de laser zelf niet voorzien is van een IR-filter.

Je kan het tot op zekere hoogte testen door het 532nm filter rechtstreeks voor de laser te houden, als de straal dan even helder blijft vóór en achter de laser, dan komt er een behoorlijke lading IR uit, als het niet zo is moet je misschien kijken of het filter verkeerd is. Het verschil tussen 100mW en 5mW zie je wel.

Mocht de laser nou IR lekken (wat nogal eens gebeurt met goedkope DPSS modules), laat het filter dan vooral zitten! Dat betekent namelijk dat er voor 100mW aan groen laservermogen er bijna een Watt aan infrarood op 'meelift', wat gevaarlijke situaties op kan leveren.
Echter, de gevoeligheid neemt dan dus ook enorm af: de versterking die ik in de sensor laat plaatsvinden (via een 1M weerstand) is veel te laag, de uitgangsspanning is VEEL lager dan die van de sensor van het omgevingslicht.

Probleem is dan dat omdat ik een spanningsvolger heb ingebouwd in de sensor, ik de initiële versterking middels de weerstand of van die spanningsvolger, niet gemakkelijk kan bijstellen.
En ik weet ook niet of het vervangen van de 1M weerstand door bv. een 20M weerstand (uitgaande van die beperking van de lichtopbrengst van 5%) geen bijwerkingen met zich mee brengt (opvangen van velden).
Meer versterking is niet altijd aan te raden, wat je gaat merken is dat je schakeling vooral meer thermische ruis op gaat pikken van die 20M weerstand. En het geheel gaat zich dan meer als een RC-oscillator gedragen omdat de kabels van en naar de sensor ook capacitief gedrag hebben. De beste oplossing is om te zorgen dat er meer (532nm!) licht op je sensor valt.
Daarmee voed ik nu dus ook de opamps (LM358), die kunnen tot 32V hebben.
Moet alleen de overdracht naar de ZX Spectrum scheiden d.m.v. bv. een optocoupler (zat er al in, maar had ik effe buiten gebruik genomen, dus moet weer terug).
LM358 zijn TTL op-amps. Die kunnen nog wel eens problemen opleveren met ingangs-impedantie, vooral als je er een 20M weerstand parallel aan zet. Je gevoeligheid voor ruis wordt dan nog eens een stuk groter.

Als je betere opamps zoekt, dan kun je kijken naar hoogohmige CMOS opamps zoals de TL07x serie (dus TL071, 072 of 074)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Hmmm, ik wordt niet erg vrolijk van wat ik her en der aan bewijzen lees over het ontbreken van IR filters bij goedkope lasers....

Ik had enkele maanden geleden deze laser gekocht:
http://cgi.ebay.nl/150MW-...ain_0&hash=item35a87bee55
Er staat nergens iets vermeld over een IR filter...

Hier en daar lees ik dat b.v. een 50 mW laser wel eens slechts 10 mW groen licht kunnen geven, en meer dan 30mW IR licht.... Dat geeft geen veilig gevoel..

Dus ben ik maar aan het testen geslagen.
Ik heb geen echt IR-blocking filter (bij het zoeken op eBay naar een IR filter stuit ik alleen op filters die juist alleen IR doorlaten boven een bepaalde golflengte, niet die alle IR licht blocken), dus dacht ik het volgende:
"Als ik nou mn lasersafety bril de zichtbare laserstraal laat blocken, en dan meet of er nog iets doorkomt..."

Dus, 1e test: fototransistor aansluiten (150K Ohm weerstand op de emitter) en uitlezen, lasersafety bril tussen fototransistor en laser, en laser aan. Resultaat: er wordt nog steeds 'iets' gezien, en dat kan niet de volle pens groen laserlicht zijn. Maar de kans is groot dat dat wat reflectie van het groene laserlicht; de lasersafety bril is nou niet bepaald makkelijk neer te leggen:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_test_1.JPG

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_test_2.JPG

Op YouTube en elders las ik dat gewone (digitale) camera's (fototoestellen) gemakkelijk IR oppikken.
Dus effe gekeken of mn webcam (externe Logitech) of Canon Ixus dat doen:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_test_3.JPG

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_test_4.JPG

Da's duidelijk genoeg.
Dus ik denk: als die 't IR licht van een remote zo goed zien, dan zullen ze de IR-straling van een laser zeker goed moeten zien.

2e test: met Canon Ixus gekeken of ik 'naast' de groene straal ook nog IR kan waarnemen in een normaal verlichte ruimte: niets zichtbaar.

3e test: met Canon Ixus en en de opstelling in de eerste twee foto's (met dat velletje wit papier) met licht in kamer uit (donkere kamer) gecheckt of ik op het witte velletje IR licht kan waarnemen (de lasersafety bril blokkeert het groene licht): geen groen licht te zien, maar 'helaas' ook geen IR licht (als ik iets wil bewijzen is het 'helaas' als het niet lukt ;) ).
Ik heb daar geen foto's van gemaakt (alleen die twee hierboven met 't licht aan).

Dus ik zeg: met wat ik kan meten kan ik geen IR straling waarnemen met deze laser.


Stoney: weet jij nog een goede methode om te checken of er IR licht meegestuurd wordt met de laser??


Hier nog effe een foto van de huidige stand van zaken:

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laserharp_sep_2010.JPG

[ Voor 4% gewijzigd door ByteDelight op 15-09-2010 21:25 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


  • Corpse2
  • Registratie: Januari 2004
  • Laatst online: 07-01-2023
het zal misschien wel iets van IR uitstralen, maar ik vermoed dat dit eerder in de vorm van warmte zal zijn dan een IR frequentie die je met een gewone camera kan waarnemen.
Het zou me ook verbazen als de eventuele IR straling in de vorm van laserlicht (coherent) zal zijn. Caviteiten en andere laser theorie... is alweer een paar jaar geleden dus op details ga ik niet ingaan :)

keep trying...


  • McKaamos
  • Registratie: Maart 2002
  • Niet online

McKaamos

Master of the Edit-button

Kan je niet van een oud fotorolletje een filter maken?
Ik weet nog dat je een webcam kan omtoveren tot IR camera door het interne filter te verwijderen en te vervangen door een stukje overbelicht fotonegatief.
Wat als je nou een onbewerkt rolletje laat ontwikkelen zodat je onbelichte negatieven hebt. Zouden die dan IR blocken en alles verder doorlaten?

Je kan ook een webcam slopen en daar de IR filter uit halen.

Een stukje warmtewerend glas (huizenbouw, autoindustrie) filtert volgens mij ook IR.
Oh, en om te checken of er IR door komt kan je misschien een IR filter van een camera gebruiken. Die laten alleen IR door ipv uit te filteren.

[ Voor 21% gewijzigd door McKaamos op 16-09-2010 06:51 ]

Iemand een Tina2 in de aanbieding?


  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Ik heb al wat sites gevonden die meer info geven over zowel het gevaar (van het ontbreken van een IR filter in goedkope lasers) en de manier om 't te meten:
http://www.lasercommunity...een-laser-pen-t17832.html
http://laserpointerforums...2nm-ir-leakage-53298.html
YouTube: My 200mW Green Laser IR test and TRICKS
YouTube: Dangerous IR radiation leaking from a laser exposed

Dit forum is enorm uitgebreid en gaat over alles wat met (groene) lasers te maken heeft:
http://laserpointerforums.com/f45/

Ik ga dus nog wat tests doen, wil 't zeker weten.
Corpse2 schreef op donderdag 16 september 2010 @ 01:24:
het zal misschien wel iets van IR uitstralen, maar ik vermoed dat dit eerder in de vorm van warmte zal zijn dan een IR frequentie die je met een gewone camera kan waarnemen.
Zoals ik al aangaf: het is juist eerder regel dan uitzondering dat een groot percentage van de output van een goedkope laser bestaat uit IR licht: veel eBay aanbieders tellen de IR output en het zichtbare licht bij elkaar op en geven daarmee de sterkte van de laser aan.
Ten eerste is dat misleidend: de IR zie je niet, en heb je bij shows of bij een laserpointer (voor wat voor een toepassing dan ook) in feite niets aan.
Daarnaast is het dus erg gevaarlijk.
Het zou me ook verbazen als de eventuele IR straling in de vorm van laserlicht (coherent) zal zijn. Caviteiten en andere laser theorie... is alweer een paar jaar geleden dus op details ga ik niet ingaan :)
Dat is meteen het probleem: als je het hebt over bv. 30mW IR, en het straalt niet in exact dezelfde richting als de groene straal, weet je dus niet of het je ogen raakt.

Probleem is daarnaast ook dat je ogen niet reageren op IR licht: als er veel teveel IR licht in je ogen komt zal de temperatuur oplopen en permanente schade ontstaan, maar je VOELT en ziet er niets van!
Daar moet je toch niet aan denken! :o

Dus, ik wil het zeker weten!

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Vanmiddag nog wat test gedaan, die toch duidelijk aantonen dat er een redelijke hoeveelheid IR licht meekomt.

Eerst een foto van de hoeveelheid IR met alleen de (oranje) lasersafetybril die het groene laserlicht blokkeert, en met een verduisterde kamer (foto met webcam, sorry):
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_output_1.jpg

Daarna heb ik een IR filter op de laser aangebracht. Helaas is dat filter maar 5x5mm, en omdat die langs de randen nog wel eens wat IR zou kunnen laten ontglippen, heb ik een frame gemaakt waar die in zit, en dat precies vóór de opening van de laser geplaatst:
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_output_3.jpg

De hoeveelheid IR is dan een stuk minder, maar ik had eigenlijk helemaal niets meer verwacht:
Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/tweak/laser_ir_output_2.jpg

Echter, als ik dat 'restje' op een fototransistor laat vallen (met een beperkte 150K Ohm weerstand op de emitter - ik gebruik 1M Ohm voor mn lasersensor, dan is de fototransistor-schakeling een stuk gevoeliger) slaat de meter toch bijna vol uit (bijna 12V met een 12V supply).
Ter vergelijk: wanneer ik op dezelfde fototransistor een afstandbieding richt (echt er tegenaan), dan kom ik maar tot 2V.
Dat 'restje' IR is dan blijkbaar toch nog best veel.
Ik vraag me overigens af of ik dat IR filter permanent zo kan bevestigen...


Dit is allemaal echter redelijk subjectief: alleen wanneer ik weet exact hoeveel mW's er aan IR licht wordt meegestuurd - met en zonder IR filter - kan ik zeggen of het veilig is.

Als ik met dezelfde webcam overigens het groene laserlicht 'zie' is mn hele plaatje gekleurd: over-saturated dus. Met alleen de IR heb ik dat niet.
Of ik daaruit kan concluderen of er minder IR licht dan groen licht wordt gestuurd, dat weet ik niet (de webcam kan natuurlijk minder gevoelig zijn voor IR licht, misschien omdat er in de webcam ook een IR filter aanwezig is).

Ik blijf het moeilijk vinden.
Als ik de IR block, kan het zijn dat mn sensorschakeling nauwelijks meer reageert.
Maar het is wel nodig voor de veiligheid.
Dus moet ik een echte groene laser hebben die duidelijk genoeg te zien is, en mn sensoren ook nog eens goed laat reageren.
Wat dat laatste betreft is het dus enigszins wenselijk dat het IR licht meekomt momenteel...

Ik denk dat ik op dat forum dat ik in het vorige bericht noemde even te rade ga en met de tips daar mettertijd een laser ga kopen waarvan zeker is dat die een goed IR filter heeft.


edit:

O ja, nog een conclusie: omdat het IR licht erg goed gebundeld is, ben ik er eigenlijk helemaal niet zo 'bang' voor: het is zo te zien niet difuus, zo te zien niet veel, dus voorlopig gebruik ik de laser nog zonder IR filter.

[ Voor 4% gewijzigd door ByteDelight op 16-09-2010 19:10 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • the_stickie
  • Registratie: Juli 2001
  • Laatst online: 12-03 02:46
IR in de laser is gevaarlijk omdat IR onzichtbaar is en je dus geen knipperreflex hebt.
Aangezien jouw laser in eerste instantie wél zichtbaar licht oplevert, heb je wél een knipperreflex en zal de schade (zeer) beperkt blijven.
Waarmee ik niet wil zeggen dat een IR filter geen gooed idee is ;)

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
the_stickie schreef op vrijdag 17 september 2010 @ 15:31:
IR in de laser is gevaarlijk omdat IR onzichtbaar is en je dus geen knipperreflex hebt.
Aangezien jouw laser in eerste instantie wél zichtbaar licht oplevert, heb je wél een knipperreflex en zal de schade (zeer) beperkt blijven.
Waarmee ik niet wil zeggen dat een IR filter geen gooed idee is ;)
Precies.
Hoewel het wel zo moet zijn dat de IR bundel gelijk is aan de groene bundel: als ik beide bundels zou 'breken' (door glas of prisma), zou ik dus problemen genereren.

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

the_stickie schreef op vrijdag 17 september 2010 @ 15:31:
IR in de laser is gevaarlijk omdat IR onzichtbaar is en je dus geen knipperreflex hebt.
Niet alleen dat, er is iets gevaarlijkers aan de hand: IR rechtstreeks in je oog verwarmt je netvlies veel sneller dan zichtbaar licht. De schade is dus veel groter, en IR heeft ook invloed op andere delen van je oog dan zichtbaar licht. Als het ver infrarood is komt het bijvoorbeeld niet door je hoornvlies heen en loop je risico op staar.
bverstee schreef op zaterdag 18 september 2010 @ 07:20:
[...]

Precies.
Hoewel het wel zo moet zijn dat de IR bundel gelijk is aan de groene bundel: als ik beide bundels zou 'breken' (door glas of prisma), zou ik dus problemen genereren.
Je wil eigenlijk zo min mogelijk IR uitstralen en zoveel mogelijk zichtbaar licht. Niet alleen omdat het effect op de show groter is met meer groen licht, maar ook omdat het IR licht nadat het je hand raakt het *wel* diffuus is.

De IR-straling is een eigenschap van de manier waarop het groene laserlicht gemaakt wordt, er wordt namelijk een kristal gebruikt wat met IR beschenen (gepompt) wordt en wat aan het andere uiteinde groen licht produceert. Wil je het écht zeker weten, ga dan op zoek naar een fatsoenlijke vermogensmeter voor lasers.

Het beste wat je kan doen is de goedkope lasers proberen te vermijden en in ieder geval voor groen gaan kijken voor een A-merk laser (zoals CNI, Kvant of Laserwave), die zijn vanuit de fabriek al voorzien van een IR filter en de vermogens die op de spec-sheet staan zijn dan ook het vermogen in groen licht. Met andere kleuren (rood of 445nm blauw) kun je minder snel fout gaan, omdat die door een enkele diode worden geproduceerd en dus geen andere golflengtes lekken.

[ Voor 17% gewijzigd door Stoney3K op 18-09-2010 17:50 ]

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
Voor ik 't vergeet: natuurlijk moeten ook hier de resultaten staan van de prestentatie van mn laserharp afgelopen weekend!

2 video's:
YouTube: Laserharp presented on Bonami 2010
YouTube: Bonami Retro Spelcomputer Beurs; Sinclair Lasersharp Project gedemonstreerd door Ben Versteeg

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/jmjforum/IMG_9160.JPG

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/jmjforum/IMG_9169.JPG

Afbeeldingslocatie: http://www.benophetinternet.nl/jmjforum/IMG_9173.JPG

Wat nu? ;)

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • LED-Maniak
  • Registratie: Oktober 2003
  • Laatst online: 11:13
zorgen dat dat kind een bril op krijgt als hij er mee speelt, dit is gewoon onverantwoordelijk, hoe laag het vermogen ook. Dat er dan overal bordjes ophangen "pas op laser" botst een beetje.

[ Voor 12% gewijzigd door LED-Maniak op 06-10-2010 19:10 ]

Mitsubishi Electric & Heavy Industries externe temperatuur sensor (Home Assistant compatible): V&A - ClimaControl


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter
LED-Maniak schreef op woensdag 06 oktober 2010 @ 19:09:
[...]

zorgen dat dat kind een bril op krijgt als hij er mee speelt, dit is gewoon onverantwoordelijk, hoe laag het vermogen ook. Dat er dan overal bordjes ophangen "pas op laser" botst een beetje.
Wat denk je, dat ik er niet bij stond?
Ik heb ALLE kinderen elke keer opnieuw gewaarschuwd, en dan steeds: "waarom?" :)
Ze waren erg gehoorzaam :)

Overigens, wat voor een bril wil je opzetten?
Denk 's na...

[ Voor 6% gewijzigd door ByteDelight op 06-10-2010 19:50 ]

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • LED-Maniak
  • Registratie: Oktober 2003
  • Laatst online: 11:13
Dat je er bij stond is fijn maar je kan de beweging van een ander nooit controleren ook als ze allemaal lief luisteren. Een bril die directe en indirecte straling tussen de 190 en 532nm tegenhoudt zou je kunnen opzetten bijvoorbeeld.

Ach, het zijn mijn ogen niet :)

Mitsubishi Electric & Heavy Industries externe temperatuur sensor (Home Assistant compatible): V&A - ClimaControl


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

LED-Maniak schreef op woensdag 06 oktober 2010 @ 20:01:
Dat je er bij stond is fijn maar je kan de beweging van een ander nooit controleren ook als ze allemaal lief luisteren. Een bril die directe en indirecte straling tussen de 190 en 532nm tegenhoudt zou je kunnen opzetten bijvoorbeeld.
190nm in een DPSS groen? Ik weet niet in welke wereld jij leeft, maar volgens mij kan een DPSS alleen frequenties verdubbelen, en dat moet dus vanaf een langere golflengte komen.

Het DPSS groen traject (Nd-YAG) is 808nm -> 1064nm -> 532nm. Die 1064nm wil nogal eens doorlekken bij goedkope lasers.

Verder heeft het geen zin om met dit soort lage vermogens een bril op te zetten tegen indirecte reflecties. Als je het over lasers van een halve Watt of hoger gaat hebben is het een ander verhaal, maar een beetje normale LED geeft meer intensiteit af dan een diffuse reflectie van een groene laser,

Kijk, better safe than sorry, maar dan kun je beter die kinderen ervandaan houden en zorgen dat alleen mensen ermee kunnen werken die er verstand van hebben. Daar is die sleutel immers voor. :Y)

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • LED-Maniak
  • Registratie: Oktober 2003
  • Laatst online: 11:13
190-532nm is een standaard range voor beschermende brillen :) Uiteraard is 190nm niet bepaald groen in deze wereld.

Voor de rest ziet het er wel mooi uit hoor, daar niet van ;)

[ Voor 21% gewijzigd door LED-Maniak op 07-10-2010 11:59 ]

Mitsubishi Electric & Heavy Industries externe temperatuur sensor (Home Assistant compatible): V&A - ClimaControl


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 146790

LED-Maniak schreef op woensdag 06 oktober 2010 @ 20:01:
Dat je er bij stond is fijn maar je kan de beweging van een ander nooit controleren ook als ze allemaal lief luisteren. Een bril die directe en indirecte straling tussen de 190 en 532nm tegenhoudt zou je kunnen opzetten bijvoorbeeld.

Ach, het zijn mijn ogen niet :)
Hetzelfde met de lasers die je op de kermis wint. Je mag niet in de ogen schijnen, en toch doet iedereen het, ook al luisteren kinderen ALTIJD :F
Ik vind wat dat betreft de lasers nog het minst erg, dat het kind word gefotografeerd terwijl er links een zwarte kabel midden door het pad loopt, een gele kabel op de grond ligt, een hef met een koelkast erop waar de kabels nog half in steken, en rechtsonder die scherpe hoek van een tafel of wat het ook mag zijn.. ik zou toch denken dat als je een project als dit maakt het verstand wel hebt om aan de veiligheid van anderen te denken, maar dat is dus niet zo.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Stoney3K
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 22-06 19:58

Stoney3K

Flatsehats!

@Ramon156: Zo kun je wel aan alles gaan denken, dan bouw je een prachtig project met 99 miljoen veiligheids-interlocks, en raakt er iemand gewond omdat ie zijn nek brak over een kabel die in de buurt van je opstelling lag (maar er totaal niet bij hoorde) of niet oplet en zijn hoofd stoot aan een deurpost. Ben ik daar als technisch persoon verantwoordelijk voor dan?

De beste manier om zoiets 'veilig' te maken is iedereen erbij weg houden die niet weet wat een laser kan doen. Maar dat zou in deze context best een saaie boel worden en werkt alleen als je er ook een show van kan maken. Bovendien, moeten mensen (en in geval van kinderen, de ouders) ook leren om hun verantwoordelijkheid te nemen en hebben we als 'makers' niet de taak om iedereen maar voor alles te waarschuwen. Dat zie je alleen in Amerika.

Anyway, nog een paar snaps van Bonami:

Afbeeldingslocatie: http://tweakers.net/ext/f/O8uRXrpXHfjP39HDoDE4IS5j/full.jpg

Afbeeldingslocatie: http://tweakers.net/ext/f/jzHuaUECRQRF8FzVi5V9puOv/full.jpg

In de tussentijd nog wat gesleuteld?

Zet het daar maar neer! -- It's time to party like it's 1984 -- Soundcloud


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Ouwe Rups
  • Registratie: Juli 2010
  • Laatst online: 18-10-2024
De laserharp van Jarre is leuk voor in je kamer. Je kunt eventueel kijken welke controller Jarre zelf gebruikt. Volgens mij is het deze laser harp controller: https://www.jeanmicheljar...ts/laser-harp-controller/

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MarchelHoek
  • Registratie: Juni 2007
  • Laatst online: 07:53
Mooie kick van 14 jaar...
Heb het overigens wel het hele topic doorgelezen, wat een gaaf project om zelf te maken.

@ByteDelight @Stoney3K
Hebben jullie er ooit verder nog iets mee gedaan?

Bla Bla Bla


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ByteDelight
  • Registratie: Januari 2005
  • Laatst online: 08:14

ByteDelight

Retro computing is alive!

Topicstarter

Retro Computer hardware: http://bytedelight.com

Pagina: 1