Morele bezwaren klonen mensachtigen

[MistrX]

Vanuit een andere topic is een discussie over de genetische implicaties van een Neanderthaler op de moderne mens nadat onderzoek heeft uitgewezen dat er onderling geslachtsgemeenschap geweest is tussen beide rassen.

Nu gaat dit meer om de morele bezwaren voor het klonen van eventuele mensachtigen (H. neanderthalensis et. al.). Hoe zou dit uitgevoerd moeten worden? Of waarom ook niet? Kan het met betrekking van religie?
Wanneer is een mens een mens en een aap een aap? Wanneer is de vewantschap zodanig dat klonen niet meer is toegestaan?

Dit in navolging van het bericht van Spheroid:

Spheroid schreef op dinsdag 27 oktober 2009 @ 10:08:
[...]

Paabo schijnt bijna het hele Neanderthaler-genoom compleet te hebben. In theorie zou het dus kunnen. Er worden vooralsnog echter een hoop ethische bezwaren opgeworpen. Mag je bijvoorbeeld een menselijke draagmoeder gebruiken om een Neanderthaler-kloon te ontwikkelen? Mag je een menselijke eicel modificeren (menselijk DNA eruit flikkeren en vervangen door Neanderthaler DNA) om een Neanderthaler-kloon te maken.

Er is een uitkomst gesuggereerd: een chimpansee draagmoeder en eicellen gebruiken. Net als mensen waren Neanderthalers nauw gerelateerd aan de chimpansee. Chimpansees worden gebruikt voor veel verschrikkelijker experimenten dan het relatief onschuldige klonen van een uitgestorven neefje.

In het kader van de krachtdiscussie zou het interessant zijn als we onze ethische bezwaren opzij zouden zetten en een "humanzee" (kruising tussen chimp en mens) zouden maken. De kans is groot dat dat zou kunnen, omdat we zo nauw verwant zijn. Zou zo'n kruising net als een chimp supersterk zijn? En hoe werkt dat dan? Coderen de genen voor grotere spieren? Of coderen ze voor grotere spieropbouw in respons tot krachtinspanningen?

[ Voor 54% gewijzigd door MistrX op 27-10-2009 10:17 ]

[Anoniem: 285604]

Voor het klonen van mensen is het enige ethische bezwaar dat de techniek nog niet ver genoeg gevorderd is. Zo
was Dolly het enige schaap van 277 pogingen dat volwassenheid bereikte.
Voor het klonen van mens-achtigen zit je met het additionele probleem dat je een intelligent wezen op aarde zet dat weinig tot geen kans zal hebben op een zinvol en gelukkig leven. Geen soortgenoten, het onderwerp van onderzoek na onderzoek na onderzoek en heel heel veel persaandacht. Lijkt me dus een moeilijk te verdedigen plan.

[Cobb]

Ik denk dat Jschuurk het mooi verwoord, je kunt niet een mensachtige klonen en het vervolgens niet een menswaardig leven bieden.

Met het klonen van een gezond mens heb ik geen problemen (deze kun je wél een menswaardig leven geven), mits je er vanuit kan gaan dat het gezond en wel verwekt (net als bijv. een gewone zwangerschap) zal worden.

[MistrX]

Het is een kwestie van bewustzijn maar wanneer is een mens achtige 'bewust' genoeg om niet meer onder het dierenrijk te vallen?

[Anoniem: 285604]

MistrX schreef op dinsdag 27 oktober 2009 @ 12:03:
Het is een kwestie van bewustzijn maar wanneer is een mens achtige 'bewust' genoeg om niet meer onder het dierenrijk te vallen?

Het lijkt me weinig zinvol om gewoon een harde grens te stellen tussen mens en dier. Alsof een chimpansee, een hamster, een mug en een regenworm allemaal in dezelfde categorie passen voor wat betreft rechten.

[siggy]

Mwoa, het klonen gebeurd al in een natuurlijk proces, en daar heeft geen mens moeite mee, behalve om ze uit elkaar te houden. Met het klonen in de wetenschap kloon je de dna, niet zozeer een volledig persoon. Hoewel trekjes wellicht gelijk blijven is en blijft het een uniek individu. De vraag is natuurlijk met wat voor doel zo'n kloon gemaakt wordt.

[Spheroid]

Anoniem: 285604 schreef op dinsdag 27 oktober 2009 @ 12:42:
Alsof een chimpansee, een hamster, een mug en een regenworm allemaal in dezelfde categorie passen voor wat betreft rechten.

Waarom wel/niet? Waarom is het vanzelfsprekend dat er tussen diersoorten ook verschillen zouden zijn met betrekking tot hun dierenrechten.

Veel mensen vinden het vanzelfsprekend dat rechten toegekend worden op basis van intellect. De opeenvolging van soorten in de quote doet vermoeden dat jschuurk dezelfde mening toegedaan is, maar het zou ook kunnen dat jschuurk vindt dat rechten toegekend zouden moeten worden op basis van hoe nauw verwant een soort is aan onszelf. Dat zijn twee heel verschillende dingen. Dat wij in het westen uitgaan van intellect komt bijv. tot uitdrukking in het feit dat inktvissen door hun intellect meer bescherming genieten dan veel andere ongewervelden. In het verenigd koninkrijk zijn het zelfs "honorary vertebrates"

Voor het kloonvraagstuk zijn chimpansees het interessantst. Chimpansees hebben duidelijk minder rechten dan mensen, ook al zijn ze biologisch zo nauw aan ons verwant dat er eigenlijk geen goede reden is om ze in een apart genus te stoppen. Biologisch gezien zouden zouden zij Homo troglodytes kunnen heten (de oudste genusnaam heeft prioriteit als genussen verenigd worden. Homo is ouder dan Pan, dus als we in 1 biologische familie ingedeeld zouden worden zouden chimpanzees, net als wij "mens" heten). In termen van intelect lijken Chimpansees ook erg op ons. Net als wij wordt hun gedrag voor een groot deel cultureel in plaats van instinctief bepaald. Ook laten ze bijv. met self-recognition tests zien dat ze zelfbewustzijn hebben. Er zijn dan ook wetenschappers die vinden dat mensapen eigenlijk mensenrechten zouden moeten hebben. http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Ape_Project

Als we over het klonen van uitgestorven mensachtigen gaan denken wordt het interessant.

Het al dan niet kunnen bieden van een menswaardig leven is niet noodzakelijkerwijs een goed argument om het niet te doen. Tenslotte bieden we proefchimpansees ook geen menswaardig leven, terwijl er goede redenen zijn om hen mensenrechten te geven.

Wat als we het wel zouden doen: Zouden Neanderthalers dan mensenrechten krijgen? En Homo erectus? Of zouden het veredelde chimps worden waar we AIDStests op zouden kunnen doen?

[Anoniem: 285604]

Spheroid schreef op dinsdag 27 oktober 2009 @ 14:53:
Waarom wel/niet? Waarom is het vanzelfsprekend dat er tussen diersoorten ook verschillen zouden zijn met betrekking tot hun dierenrechten.

Veel mensen vinden het vanzelfsprekend dat rechten toegekend worden op basis van intellect. De opeenvolging van soorten in de quote doet vermoeden dat jschuurk dezelfde mening toegedaan is, maar het zou ook kunnen dat jschuurk vindt dat rechten toegekend zouden moeten worden op basis van hoe nauw verwant een soort is aan onszelf. Dat zijn twee heel verschillende dingen.

Het was er mij vooral om te doen om het onderscheid mens-dier op basis van bewustzijn te bekritiseren.
Volgens mij zijn er twee zinvolle manieren om onderscheid te maken:
1) homo sapiens - de rest: dus gewoon op basis van soort. Niet dat 'soort' een probleemloos begrip is, maar het is wel intuïtief. Als je moet kiezen: een hond het leven redden of een comateuze mens die vrijwel zeker nooit meer wakker wordt, wat kies je dan? De meesten zouden voor de mens kiezen, hoewel die hond meer eigenschappen deelt met een 'normale' mens dan die coma-patiënt.
2) Een schaal op basis van één of meerdere eigenschappen: intelligentie en (zelf-)bewustzijn zijn dan voor de hand liggende eigenschappen, maar je zou ook voor aaibaarheid kunnen argumenteren. Persoonlijk zou ik eerder gaan voor iets als 'mogelijkheid tot pijn/lijden'. Dat betekent dat dieren die geen pijn kunnen voelen geen rechten hebben, daarboven dieren die dat wel kunnen en daarboven dieren die op pijn kunnen anticiperen en zich pijn kunnen herinneren (wat dus meer is dan conditionering). [Mensen met meer kennis van biologie: voel je vrij dit te bekritiseren of te verbeteren. Zoveel weet ik er ook niet van.]

Voor het kloonvraagstuk zijn chimpansees het interessantst. [...] Er zijn dan ook wetenschappers die vinden dat mensapen eigenlijk mensenrechten zouden moeten hebben. http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Ape_Project

Als we over het klonen van uitgestorven mensachtigen gaan denken wordt het interessant.

Het al dan niet kunnen bieden van een menswaardig leven is niet noodzakelijkerwijs een goed argument om het niet te doen. Tenslotte bieden we proefchimpansees ook geen menswaardig leven, terwijl er goede redenen zijn om hen mensenrechten te geven.

Goed punt, maar ik denk dat het grote verschil tussen chimpansees en mensachtigen het feit is dat mensachtigen qua uiterlijk meer op ons lijken dan chimpansees. Het is dus makkelijk om je met hen te identificeren en daarom zouden we hen (denk ik) meer rechten toe kennen dan we nu met chimpansees doen. Of dat terecht is, is een ander verhaal.

[Anoniem: 51637]

Spheroid schreef op dinsdag 27 oktober 2009 @ 14:53:
[...]

Waarom wel/niet? Waarom is het vanzelfsprekend dat er tussen diersoorten ook verschillen zouden zijn met betrekking tot hun dierenrechten.

Omdat er van nature helemaal niet zoiets bestaat als 'rechten'. Het is een menselijke uitvinding, en dus is elk argument op basis waarvan je iets of iemand rechten toekent even (in)valide. Wie of wat welke rechten krijgt ligt er maar net aan hoe je je criteria aanlegt. En er is inderdaad sprake van een trend om de categorie entiteiten die aanspraak zouden mogen maken op 'rechten' op te rekken naar alles wat beweegt. Dat kan, maar is niet meer of minder logisch dan om dat niet te doen.

Veel mensen vinden het vanzelfsprekend dat rechten toegekend worden op basis van intellect.

Dan is dat vanzelfsprekend. Wij, de mensheid, bepalen wie welke rechten krijgt en op basis waarvan. Als veel mensen vinden dat jij niet voorin de bus mag zitten omdat jij blank bent, dan is dat zo. Daar kun je een hele filosofische redenering op loslaten waarom dat wel of niet logisch, juist, terecht of prettig is, maar dat maakt niet uit. Meningen en opvattingen, en daarmee rechten en de toekenning ervan, hoeven zich helemaal niet aan de wetten van logica - of eender welke natuurwet - te houden.

Wat als we het wel zouden doen: Zouden Neanderthalers dan mensenrechten krijgen? En Homo erectus? Of zouden het veredelde chimps worden waar we AIDStests op zouden kunnen doen?

Als je weet dat het problemen op gaat leveren, waarom zou je het dan doen?

[begintmeta]

Anoniem: 51637 schreef op woensdag 28 oktober 2009 @ 08:04:
...
Omdat er van nature helemaal niet zoiets bestaat als 'rechten'. Het is een menselijke uitvinding, en dus is elk argument op basis waarvan je iets of iemand rechten toekent even (in)valide. Wie of wat welke rechten krijgt ligt er maar net aan hoe je je criteria aanlegt. ...
...
Dan is dat vanzelfsprekend. Wij, de mensheid, bepalen wie welke rechten krijgt en op basis waarvan. ...

Nou ja zolang niet iedereen dat zo ziet is het niet vanzelfsprekend, maar is het zo dat een groot aantal mensen het vind.

[Spheroid]

Anoniem: 51637 schreef op woensdag 28 oktober 2009 @ 08:04:
[...]


Omdat er van nature helemaal niet zoiets bestaat als 'rechten'. Het is een menselijke uitvinding, en dus is elk argument op basis waarvan je iets of iemand rechten toekent even (in)valide. Wie of wat welke rechten krijgt ligt er maar net aan hoe je je criteria aanlegt. En er is inderdaad sprake van een trend om de categorie entiteiten die aanspraak zouden mogen maken op 'rechten' op te rekken naar alles wat beweegt. Dat kan, maar is niet meer of minder logisch dan om dat niet te doen.

Het feit dat rechten een menselijke uitvinding zijn betekent niet dat de inhoud daardoor dan ook maar geheel arbitrair is. Er zijn een aantal "Human Universals" vast te stellen met betrekking tot mensenrechten: In de meeste culturen is het niet gewenst om in ieder geval binnen de eigen groep zomaar te moorden en stelen. Dat is in principe al een begin. Ook het principe dat het het netst is om anderen te behandelen zoals je zelf behandeld wil worden lijkt vrij universeel en is geen arbitrair westers construct.

In het moderne tijdperk worden wetten steeds meer gecodeerd. Ieder land ter wereld heeft wetboeken. Er is een universele verklaring van de rechten van de mens. Wetten in verschillende landen zijn over het algemeen op gelijkaardige principes gebaseerd. Met betrekking tot dierenrechten en rechten van evt. gekloonde mensachtigen kun je vrij objectief bekijken of ze voldoen aan de leidscriteria van onze menselijke wetten.

We vinden over het algemeen bewustzijn belangrijk. In Nederland en veel westerse landen belangrijker dan "menszijn". Daarom is het mogelijk abortus te plegen. Ook al behoort de foetus tot onze eigen diersoort, omdat ze geen funcionerend zenuwstelsel heeft gedurende de eerste maanden van zwangerschap is het toegestaan om abortus te plegen. Na 24 weken is dat niet meer toegestaan. Mede omdat het zenuwstelsel dan vorm begint te krijgen en de foetus dus langzaam "bewust" zou kunnen worden. Eenzelfde situatie is van toepassing op mensen in een langdurige coma.

Chimpansees zijn bewust. Daar is veel onderzoek naar gedaan en ze hebben alle tests "doorstaan". Daarbij verschillen ze genetisch gezien nauwelijks van mensen. Als de regels van de biologische taxonomie goed toegepast zouden worden zouden ze in hetzelfde genus ingedeeld worden als wij en dus Homo troglodytes en Homo paniscus heten.

Dan is dat vanzelfsprekend. Wij, de mensheid, bepalen wie welke rechten krijgt en op basis waarvan. Als veel mensen vinden dat jij niet voorin de bus mag zitten omdat jij blank bent, dan is dat zo. Daar kun je een hele filosofische redenering op loslaten waarom dat wel of niet logisch, juist, terecht of prettig is, maar dat maakt niet uit. Meningen en opvattingen, en daarmee rechten en de toekenning ervan, hoeven zich helemaal niet aan de wetten van logica - of eender welke natuurwet - te houden. Op basis van onze eigen regels en de kennis die we hebben over de chimpanzees zouden chimpanzees dus mensenrechten moeten hebben.

Daar ben ik het mee oneens. Wetten op basis van ras mogen in het verleden wijdverspreid geweest zijn, ze zijn niet vanzelfsprekend. Over het algemeen hebben mensen een vrij uniform gevoel voor rechtvaardigheid. Neem bijvoorbeeld slavernij: Naarmate de omstandigheden van slaven door tegenstanders in het Westen bekend werden gemaakt in boeken, pamfletten enzovoorts kreeg de tegenbeweging steeds meer steun. Hetzelfde gaat op voor segregatie, zoals in de VS en Zuid Afrika.

Ook al kun je in principe alles tot een wet maken, dat betekent niet dat alles even vanzelfsprekend is.

Als je weet dat het problemen op gaat leveren, waarom zou je het dan doen?

Als je vantevoren goed over de implicaties nadenkt kun je zorgen dat het geen problemen oplevert. Het zou echter wel veel kennis opleveren. Volgens mij: wel kennis + geen problemen = doen!

[Anoniem: 51637]

Spheroid schreef op maandag 02 november 2009 @ 10:13:
[...]
Het feit dat rechten een menselijke uitvinding zijn betekent niet dat de inhoud daardoor dan ook maar geheel arbitrair is.

Natuurlijk wel. Als 'wij', de VN, of weetikveel welke grote groep mensen, ineens vinden dat blanke mannen niet meer het recht hebben om te mogen stemmen, dan hebben ze dat recht niet meer. Zo simpel is het. Kwestie van schrappen.

Er zijn een aantal "Human Universals" vast te stellen met betrekking tot mensenrechten: In de meeste culturen is het niet gewenst om in ieder geval binnen de eigen groep zomaar te moorden en stelen. Dat is in principe al een begin.

Precies, als heel veel (of de meeste) mensen het ermee eens zijn, dan stellen we vast dat dat een 'universele waarde' is. Maar dat is een ander soort universeel dan wat geldt voor natuurwetten. We kunnen het er met z'n allen wel niet mee eens zijn dat de zwaartekracht bestaat, maar daar wordt 'ie niet minder universeel van.

Ook het principe dat het het netst is om anderen te behandelen zoals je zelf behandeld wil worden lijkt vrij universeel en is geen arbitrair westers construct.

Ik heb niks gezegd over westers. Ik heb gezegd dat mensen bepalen welke mensen welke rechten krijgen, en dat het daarmee dus gewoon een mening is. En ook dat die mening met hetzelfde gemak opzij geschoven kan worden. Ga maar eens een kijkje nemen in Afrika, dan zie je hoe 'universeel' die rechten zijn. De één of andere zelfbenoemde junglekoning kan die 'universele' menselijke wetten simpelweg terzijde schuiven. En wij staan dat gewoon toe, want ondanks onze economische, militaire en (kennelijk) morele superioriteit weigeren we halsstarrig om er iets aan te doen. Die universele principes reiken kennelijk niet verder dan de eigen achtertuin.

'Universeel' of 'vanzelfsprekend' betekent voor mij dat het effect altijd optreedt, voor zover wij kunnen waarnemen. Bij wetten gebeurt dat niet. Het effect van een wet is niet dat iets automatisch ook gebeurt (of niet gebeurt, in het geval van een verbod). Bovendien veranderen wetten in de loop van de tijd. Kennelijk wijzigt ons inzicht in hoe we met elkaar om zouden willen gaan. Daar is helemaal niks universeels aan. Wetten zijn niet meer dan een momentopname van de mening, ideologie of filosofie van de meerderheid (of een minderheid, gedoogd door de meerderheid).

In het moderne tijdperk worden wetten steeds meer gecodeerd. Ieder land ter wereld heeft wetboeken. Er is een universele verklaring van de rechten van de mens. Wetten in verschillende landen zijn over het algemeen op gelijkaardige principes gebaseerd.

Maar dat zijn ze al duizenden jaren. Feodale stelsels zoals wij hier in de middeleeuwen hadden, inclusief slaven en lijfeigenen, kun je in de historie van elk land terugvinden. Het is echt niet zo dat we het nu allemaal beter doen dan duizend jaar geleden, alleen anders. Het is uiteraard wel zo dat veranderingen op allerlei gebieden hun weerslag hebben, maar 'verandering' is niet hetzelfde als 'verbetering'. Wij denken dat we het nu goed doen (anders hadden we wel wat anders gedaan), maar dat dachten ze 100, 1000 of 5000 jaar geleden ook.

Met betrekking tot dierenrechten en rechten van evt. gekloonde mensachtigen kun je vrij objectief bekijken of ze voldoen aan de leidscriteria van onze menselijke wetten.

Natuurlijk kun je dat doen, maar dat is niet logischer dan om het niet te doen. De stelling 'elk levend wezen heeft dezelfde rechten' is net zo verdedigbaar als 'alleen mensen hebben álle rechten, en andere levende wezens hebben minder, of helemaal geen rechten'.

We vinden over het algemeen bewustzijn belangrijk. In Nederland en veel westerse landen belangrijker dan "menszijn". Daarom is het mogelijk abortus te plegen. Ook al behoort de foetus tot onze eigen diersoort, omdat ze geen funcionerend zenuwstelsel heeft gedurende de eerste maanden van zwangerschap is het toegestaan om abortus te plegen. Na 24 weken is dat niet meer toegestaan. Mede omdat het zenuwstelsel dan vorm begint te krijgen en de foetus dus langzaam "bewust" zou kunnen worden. Eenzelfde situatie is van toepassing op mensen in een langdurige coma.

Er zijn mensen die daar anders over denken. Als het recht op abortus of euthanasie universeel of vanzelfsprekend zou zijn, zou dat helemaal niet kunnen.

Chimpansees zijn bewust. Daar is veel onderzoek naar gedaan en ze hebben alle tests "doorstaan". Daarbij verschillen ze genetisch gezien nauwelijks van mensen. Als de regels van de biologische taxonomie goed toegepast zouden worden zouden ze in hetzelfde genus ingedeeld worden als wij en dus Homo troglodytes en Homo paniscus heten.

Tja, en mensen die in de buurt van die beesten wonen houden ze als huisdier, wat ze toch met mensen niet doen. En wij, die onze koeien opvreten, vinden dat raar, omdat chimpansees zo op ons lijken. Hindoes daarentegen vinden het weer niet vanzelfsprekend dat wij koeien opeten, terwijl wij het kaste-systeem in India dan weer verfoeien. Joden en moslims vinden ons ook vreemd, omdat wij varkens opeten. Wij vinden het dan weer raar dat die mensen elkaar naar het leven staan, terwijl vreedzaam naast elkaar leven voor iedereen veel makkelijker en beter zou zijn. Ik weet niet hoor, maar ik kan in deze soep weinig universeels ontdekken. Wat jij en ik misschien universeel of vanzelfsprekend vinden, vindt iemand anders raar, en omgekeerd. Misschien dat het op een paar heel basale dingen overeenstemt, maar zelfs dat waag ik te betwijfelen. It's in the eye of the beholder.

Daar ben ik het mee oneens. Wetten op basis van ras mogen in het verleden wijdverspreid geweest zijn, ze zijn niet vanzelfsprekend.

Jij kunt nu wel vinden dat dat zo is, maar toen was dat gewoon geaccepteerd. Dat wij het nu niet meer vanzelfsprekend vinden wil niet zeggen dat de mensheid het nooit als vanzelfsprekend heeft gezien. Kijk eens naar antisemitisme, dat was nog niet eens zo lang geleden bon ton, terwijl we dat ons nu met geen mogelijkheid kunnen voorstellen.

Over het algemeen hebben mensen een vrij uniform gevoel voor rechtvaardigheid. Neem bijvoorbeeld slavernij: Naarmate de omstandigheden van slaven door tegenstanders in het Westen bekend werden gemaakt in boeken, pamfletten enzovoorts kreeg de tegenbeweging steeds meer steun. Hetzelfde gaat op voor segregatie, zoals in de VS en Zuid Afrika.

Dat heeft naar mijn idee meer te maken met welvaart, die je de luxe verschaft om je druk te kunnen maken over wat anderen fout doen. Neem inderdaad eens slavernij: hoe veel mensen in China werken zouden wij classificeren als slavernij, terwijl het voor veel van hen het verschil is tussen leven en dood. Dan kun je vanuit hier wel heel edelmoedig roepen dat al die arme Chineesjes niet meer als slaaf mogen worden behandeld, en dan gaan ze dood van de honger. Eén-nul voor de verlichte geesten, operatie geslaagd, patiënt overleden.

Ook al kun je in principe alles tot een wet maken, dat betekent niet dat alles even vanzelfsprekend is.

Dat lijkt mij vanzelfsprekend

Als je vantevoren goed over de implicaties nadenkt kun je zorgen dat het geen problemen oplevert. Het zou echter wel veel kennis opleveren. Volgens mij: wel kennis + geen problemen = doen!

We hebben nu al een probleem, omdat ik problemen voorzie en jij niet Ik ben van mening dat je iets wat mis kan gaan uit de handen van mensen moet houden, omdat wij, als mensheid, een bewonderenswaardig vermogen hebben ontwikkeld de boel op allerlei onvoorziene manieren in het honderd te laten lopen. En dat je een konijnenplaag veroorzaakt in Australië - soit, maar zoiets wil je niet hebben met een kolonie menselijke kloons.

[Auredium]

Ik denk dat de morele bezwaren uit eindelijk worden weggehoond. Persoonlijk gesproken zou het mij niet verbazen als uiteindelijk er een systeem komt waarbij vanaf het begin af aan alles kunstmatig wordt geregeld. Kunstmatig het DNA samenstellen, kunstmatige baarmoeder en sondevoeding en misschien zelfs een apart groeiproces.

[Mx. Alba]

Het zelfde vraagstuk heb je ook voor het "kweken" van menselijke embryo's om stamcellen te verkrijgen. Om namelijk 100% compatibele stamcellen te krijgen zou je eigenlijk een gekloond embryo moeten maken. In principe kloon je dan een patiënt en laat het embryo groeien tot je er voldoende stamcellen uit kunt oogsten, waarmee de patiënt genezen kan worden.

Ik zie het probleem van klonen kweken om stamcellen te oogsten niet zo in. Het embryo is namelijk nog zeer ver verwijderd van "menselijkheid" op het moment dat het wordt gedood. En wordt het eigenlijk wel gedood? Want op dat moment is het eigenlijk niet veel meer dan een hoopje cellen, en die cellen worden juist in het lichaam van de patiënt ingeplant en zullen zich verder ontwikkelen. Niet tot een volledig mens, zoals een embryo dat normaal zou doen, maar tot een onderdeel van een mens; tot een onderdeel van dezelfde mens waaruit het gecreëerd is. Ik kan daar echt op geen enkele manier morele of andere bezwaren tegen hebben.

Het wordt anders als je een mensachtige gaat creëren, bijvoorbeeld door een Neanderthaler-DNA te reconstrueren en te implanteren in een menselijke eicel. Puur voor de wetenschap zou het verschrikkelijk interessant zijn. Maar moreel is het een no-go. Die neo-Neanderthaler zou namelijk geen menswaardig leven hebben. Hij/zij zou zijn/haar leven lang een proefkonijn zijn, dat kan je een mens niet aandoen.

En chimpansees dan? Als je kijkt naar de fysieke verschillen tussen chimpansees en mensen, is het grootste verschil dat de stembanden van chimpansees veel primitiever zijn waardoor het fysiek onmogelijk voor ze is om te praten. Als je kijkt naar de mentale verschillen, is het grootste verschil dat chimpansees geen driehoeksrelaties begrijpen; iets wat mensen veelvuldig gebruiken om dingen aan anderen te leren. Als je aan iemand iets laat zien gebruik je een driehoeksrelatie: "Ik" laat "Jou" "Dat" zien. Bij chimpansees werkt dat niet. "Ik" doe "Dat", maar "Ik" zie niet in dat "Jij" daar ook baat bij kan hebben. Die grootste verschillen terzijde is een chimpansee ongeveer net zo intelligent als een 4- à 5-jarig kind. Maar er zijn wel meer dieren die zo intelligent zijn: ara's, kraaien en enkele andere vogels, octopussen, en uiteraard Cetacea zoals dolfijnen. Waar leg je de grens?