Eerste even een grote misvatting uit de weg ruimen. Het verschil tussen een f/2.8 en f/5.6 sensor is niet een kwestie van lichtgevoeligheid. Het heeft werkelijk
niets met de
hoeveelheid licht te maken.
Het heeft alleen met de
hoek van de stralen te maken. De AF sensoren pikken de stralengang door de rand van je lens op, maar niet datgene wat door het midden gaat. Zie voor een uitgebreide uitleg:
http://doug.kerr.home.att.net/pumpkin/#SpiltImage en klik op de link voor de PDF
In weze is het gewoon het oude split-prisma verhaal. Je vangt licht van de rand van de lens op, en door de prisma's buig je die stralengang verder af. Die verschuiving kun je zelf zien in een prisma-zoeker, maar je kunt het uiteraard ook heel simpel door een AF lijn sensor laten meten.
Met de grootste hoek van de inkomende stralenbundel, krijg je de grootste verschuiving over een sensor, en dus de hoogste nauwekeurigheid. Maar een dergelijke grote hoek krijg je alleen bij een groot diafragma... Dat zijn dus die f/2.8 sensoren. Heb je echter een lens van f/4 of kleiner, dan zien die sensoren simpelweg geen licht. (Ze kijken
naast de lens...) En dan moet je je toevlucht nemen tot sensoren die met een minder grote hoek werken. En dat zijn dus de f/5.6 sensoren. Die werken met vrijwel alle lensen, maar zijn inherent onnauwkeuriger, omdat de verschuiving kleiner is.
En dat is dus het verschil tussen de f/2.8 en de f/5.6 sensoren.
Zijn beiden even gevoelig voor de hoeveelheid licht, maar pikken gewoon andere delen van de stralengang door je lens op.
Verder zit er ook een verschil in de grootte van de sensor zelf. Omdat de verschuiving groter is, is een f/2.8 fysiek langer dan een f/5.6 sensor. En dus kun je minder f/2.8 AF punten in de zoeker plaatsen.
Bij de 1d serie, zie je een combinatie van f/2.8 en f/5.6 sensoren.
Ga even naar de outline paragraaf, en kijk naar de AF layout:
- Alle 45 punten hebben een verticale f/5.6 lijn sensor. (blauwe lijnen)
- 19 punten hebben een horizontale f/2.8 lijn sensor. (rode lijnen)
Het kruis in die cross-AF punten wordt dus gevormd door een horizontale f/2.8 lijnsensor, gecombineerd met een vertical f/5.6 lijn sensor.
Nu even realiseren dat:
f/2.8 sensoren werken niet met f/5.6 lenzen. (de sensor kijkt naast de lens)
f/5.6 sensoren werken wel met f/2.8 lenzen. (sensor kijkt ruimschoot binnen de rand van de lens)
Wanneer je dus een f/2.8 lens gebruikt, dan krijg je dus 19 kruis-AF punten, bestaande uit een horizontale f/2.8 lijnsensor en verticale /5.6 lijnsensor. En je hebt uiteraard ook de beschikking over alle overige f/5.6 lijnsensoren.
Wanneer je een f/5.6 lens gebruikt, dan werken de f/2.8 punten niet. Je 19 kruis-AF punten zijn dus eenvoudige f/5.6 lijnsensoren geworden. In weze heb je gewoon een 45-punts f/5.6 lijnsensor array
Wordt ook keurig uitgelegd in het 'feature #002" gedeelte, waar er wordt beschreven wat er gebeurd met verschillende lenzen..
De center sensor maakt het verhaal nog wat ingewikkelder, omdat die een combinatie van een f/4 en f/8 sensor is. Maar het principe is volkomen gelijk aan dat van de overige kruis-AF punten. Bij een f/8 lens werken de f/5.6 sensors niet meer (kijken ook naast de lens) en werkt alleen het center f/8 AF punt nog.
Er zitten veel interressante afwegingen aan het AF design... Fysiek zijn de f/2.8 sensoren ongeveer drie keer zo lang als de f/5.6 sensoren... Uit de layout kun je dan al redelijk begrijpen waarom die f/2.8 sensoren zo ver uit elkaar staan. Teken de rode lijntjes maar eens 3 keer zo lang. Dan zie je perfect waarom de f/2.8 sensoren verticaal dicht op elkaar kunnen staan, maar horizontaal niet. En ook waarom de hulp sensoren allemaal f/5.6
moeten zijn.
(De praktijk is nog een tikkie ingewikkelder, aangezien iedere AF sensor een combinatie van twee linaire arrays in elkaars verlengde is... maar daar zullen we het verder maar niet over hebben... De center AF sensor is ook een ingewikkelde.

)
Qua ontwerp gaat Canon er eigenlijk van uit dat 1d gebruikers altijd minimaal f/2.8 lenzen gebruiken. Want alleen bij f/2.8 heb je die 19 kruis-AF punten. De hulp punten (en één richting van je kruissensor) zijn noodzakelijkerwijs f/5.6 omdat je geen plaats hebt voor meer f/2.8 sensors. Met langzamere lenzen verval je tot 45 verticale lijn AF punten. Dat kan best een nadeel zijn, aangezien je dan nergens op de sensor enige gevoeligheid in de andere richting hebt.
En dat zal best één van de redenen zijn dat Canon in de 40D/50D een andere combinatie heeft gekozen, waarbij alleen de center een f/2.8 AF punt heeft. Dat levert namelijk wel de mogelijkheid om een hele serie f/5.6 kruis-AF punten te plaatsen. Met een f/4 lens heb je op de 40D wel 9 kruis-AF punten over het beeld verspreid, terwijl de 1d dan alleen die ene in het midden heeft. Interressant is ook dat de 40D dus een volwaardige f/2.8 kruis-sensor heeft, terwijl de 1D een combinatie van f/2.8 met een f/4 of f/5.6 heeft. (De center layout is me niet helemaal duidelijk...)
Omdat het allemaal kruis-punten zijn, zijn het er wel minder op de 40D, simpelweg omdat ze meer plek in nemen. (Het is makkelijker lijntjes dicht op elkaar te plaatsen dan kruisjes, vooral als je het optische pad ook meerekent. ) Ruimtegebrek is ook de reden waarom de f/2.8 kruissensor van de 40D diagonaal staat!