Smaak is persoonlijk

[Verwijderd]

Smaak is persoonlijk.


Op de frontpage lees je regelmatig de reactie: 'smaak is persoonlijk', 'persoonlijk vind ik', 'naar mening', 'ik vind'. Maar hoevaak is jouw smaak, jouw mening ook écht ook jouw mening?

Laten we de premisse nemen dat er zoiets als een eigen mening of smaak kan bestaan. Gemakshalve neem ik aan dat het in ieder geval moet gaan om iets dat weloverwogen is besloten los van enige dwingende invloeden - als dat dus kan. Ik kom hier nog op terug.

Een simpel voorbeeld kan de stelling dat smaak persoonlijk is gemakkelijk onderuit halen.

De kleur roze wordt vaak geassocieerd met het vrouwelijk geslacht. Beschuit, kaartjes enz. is roze voor meisjes en blauw voor jongens. Geef een hetero-man een roze telefoon of auto en zal al snel zeggen: "bah wat een lelijke kleur" of "ik vind het niks". Onlangs stond er op de FP nog een artikel over een nieuwe samsung telefoon met de kleur roze: die is vast voor meisjes, want ik wil het niet.
De dwingende kracht van maatschappelijke normen is zelfs zo sterk dat wanneer men iemand een geheel roze porsche 911 zou geven iemand best nog wel zou twjifelen om hier mee iedere dag rond te rijden. Een eigen smaak of mening, of is het die van de heersende maatschappelijke opvattingen?

Wie zich verdiept in de kleur roze, ik moet bekennen dat ik het slechts vluchtig even geskimmed heb, komt vermoedelijk tot de conclusie dat het pak en beet driekwart eeuw geleden andersom was: blauw was de prevailing norm voor meisjes en roze voor jongens!

(in 1918) the Ladies' Home Journal wrote: "There has been a great diversity of opinion on the subject, but the generally accepted rule is pink for the boy and blue for the girl. The reason is that pink being a more decided and stronger colour is more suitable for the boy, while blue, which is more delicate and dainty, is prettier for the girl."

The Sunday Sentinel in 1914 told American mothers: "If you like the colour note on the little one's garments, use pink for the boy and blue for the girl, if you are a follower of convention." Some sources suggest it wasn't until the 1940s that the modern gender associations of girly pink became universally accepted

Maar er bestaat natuurlijk ook een common sense idee dat kleuren-associaties al vroeg tijdens het opgroeien worden geleerd: op TV door K3, pappa en mamma die roepen: nee roze is voor meisjes, je peergroep die ook liever roze heeft en draagt..enz.

Maw: deze smaak is hoogst vermoedelijk cultureel-bepaald. De volgende keer iets langer reflecteren voor je zegt: "Ik wil geen roze bank"? Oók ik vind uiteraard roze niks, maar het is wel goed bewust te zijn dat deze smaak, deze mening, hoogst waarschijnlijk niet door jezelf is gevormd maar je is aangeleerd.

En er zijn tal van andere voorbeelden waarbij een mening of een smaak niets anders is dan de heersende maatschappelijke normen: iets wat we hier onbeschoft vinden kan in een andere cultuur als heel beleefd worden beschouwd.

Dus hoe nu verder, hoe kan de stelling: "smaak is persoonlijk" of "persoonlijk vind ik" beter gekwalificeerd worden: hoe kan deze nauwkeuriger worden gemaakt? Hoeveel van onze opvattingen zijn echt van ons?

[Verwijderd]

Dat iets jouw mening is, wil niet zeggen dat het enkel jouw mening is. Als je mening overeenkomt met de massa, om wat voor reden dan ook, dan is het nog steeds jouw mening. Je omgeving heeft invloed op je vorming. Inclusief je smaak. Of tenminste de uiting die je aan je smaak geeft. Het is heel goed mogelijk dat je een bepaalde richtlijnen hanteert in je persoonlijke keuzes die het resultaat zijn van heersende normen. Maar dat maakt imo je keuzes nog niet minder je eigen keuzes. Zonder een maatschappij die keuzes acceptabel of onacceptabel labelt heb je als persoon ook geen context om een eigen mening te vormen, hoe zeer ook beinvloedt door diezelfde maatschappij. Vaak is smaak sowieso ondergeschikt aan de behoefte zich af te zetten of te individualiseren.

[begintmeta]

Een authentieke keuze mag IMHO best beïnvloed worden door externe invloeden, van welke aard dan ook.

Ik denk ook niet dat het praktisch mogelijk is geheel autonoom iets te bepalen. Dat je iets moet bepalen is trouwens al iets dat van invloed is op de situatie.

Sartre en Baudrillard zijn wellicht interessant leesvoer.

[pazzje]

Ik denk dat smaak/persoonlijke mening vaak meer die van de massa is als die van jouw. Dat zie je vaak ook bij rages/hypes. Iedereen die er aan meedoet is overtuigd dat ze er aan meedoen omdat ze het zelf willen. Maar waarom sterft het dan een stille dood?

[Spheroid]

pazzje schreef op zondag 23 augustus 2009 @ 17:45:
Ik denk dat smaak/persoonlijke mening vaak meer die van de massa is als die van jouw. Dat zie je vaak ook bij rages/hypes. Iedereen die er aan meedoet is overtuigd dat ze er aan meedoen omdat ze het zelf willen. Maar waarom sterft het dan een stille doet?

Het idee is dat veel mensen aan een rage meedoen om zich te onderscheiden. In het begin, als bijna niemand aan de rage meedoet groeit het niet snel, simpelweg omdat er maar weinig modellen zijn, waar je mee in aanraking zou kunnen komen en waardoor je dus "geinfecteerd" zou kunnen worden. De groei zal in de vroege fasen bijna exponentieel zijn. De rage is nieuw, onderscheidend en heeft dus een grote aantrekkingskracht. Na een tijdje neemt de snelle groei af. Veel van de potentiele deelnemers zijn al geinfecteerd, en de aantrekkingskracht voor nog niet geinfecteerden is minder, omdat al zoveel mensen meedoen dat de rage niet meer onderscheidend is. Hierna zullen steeds meer deelnemers overstappen op nieuwe onderscheidende rages en sterft de oude een stille dood.

[brama]

Smaak zegt iets over waar je geassocieerd mee wil worden. Daarbij wil ik "You can't judge a book by its cover" even aanhalen. Vaak (meestal) zegt hoe iemand zich profileert juist _wel_ iets over die persoon. Iemand met een gepimpte golf, petje en 'no fear' sticker is meestal geen intellectueel die zijn vrije tijd graag spendeert aan het lezen van literatuur en het luisteren naar klassieke muziek, om maar een cru voorbeeld te nemen. Het enige waar je je bewust van moet zijn, en vandaar het gezegde, is dat iemand zich ook juist anders voor kan doen dan hij is.

Nou is smaak meestal niet een heel bewuste keuze. De meeste mensen gaan niet bewust nadenken over hoe ze zich willen profileren, maar kopieren het gedrag van mensen met wie ze veel omgaan bijvoorbeeld, of ze nemen het over van iemand die veel voor hun betekent (beroemdheden, sportfiguren, ..). Dat maakt het nog steeds persoonlijk, aangezien niet iedereen zich met dezelfde mensen wil associeren. Maar je ziet natuurlijk wel dat er veel overeenkomsten zijn tussen groepen mensen, die een grote 'subset' van smaak met elkaar delen. 100% Uniek zal je smaak niet zijn, maar aan de andere kant is de kans ook groot dat er niemand is die precies dezelfde smaak heeft in alles (kleding, eten, muziek, activiteiten, etc) als jij. Je kiest zelf (persoonlijk) al dan niet bewust waar je bij wil horen (associatie), dus in die zin is smaak uiteindelijk zeker persoonlijk.

[Mx. Alba]

Wie zegt dat rose voor meisjes is?



Het klopt inderdaad dat een heleboel van je meningen eigenlijk niet van jezelf zijn maar van je omgeving.

[Diabolical]

brama schreef op maandag 24 augustus 2009 @ 10:21:
Smaak zegt iets over waar je geassocieerd mee wil worden. Daarbij wil ik "You can't judge a book by its cover" even aanhalen. Vaak (meestal) zegt hoe iemand zich profileert juist _wel_ iets over die persoon. Iemand met een gepimpte golf, petje en 'no fear' sticker is meestal geen intellectueel die zijn vrije tijd graag spendeert aan het lezen van literatuur en het luisteren naar klassieke muziek, om maar een cru voorbeeld te nemen. Het enige waar je je bewust van moet zijn, en vandaar het gezegde, is dat iemand zich ook juist anders voor kan doen dan hij is.

Het gezegde "You can't judge a book by its cover" gaat niet over smaak. Dat gezegde gaat over de persoon in kwestie en dan met name zijn of haar karakter. Je kunt namelijk aan iemands kledingkeuze, muzieksmaak of auto niet zien of die persoon sociaal of a-sociaal is, of die persoon wel of niet intelligent is etc..

Dat iemand dergelijke uiterlijkheden toont zegt niets over zijn intelligentie niveau overigens.. iemand kan een zeer hoog IQ hebben en veel lezen en van kunst houden maar daarnaast een complete gabber zijn qua uiterlijkheden.

Naar mijn mening is iemands smaak inderdaad persoonlijk. Maar net als al het andere aan die persoon is die smaak wel gevormd door zijn of haar referentiekader.

[sopsop]

Smaak is buiten persoonlijk ook nog eens een moment opname. Het hangt af van vele factoren, zoals emotionele toestand, atmosfeer, groepsbeleving, indoctrinatie, tijdsgeest (of minder breed genomen: het uur van de dag) etc.

Dat iemand een markante smaak heeft maakt die smaak niet persoonlijker dan iemand die een grootst gemene deler smaak heeft.

[Ardana]

Ik denk ook dat het minder vermoeiend is om je te conformeren aan de massa: als jij in een roze porche rijdt, zul je je keuze steeds moeten verdedigen. Dat kan best naar zijn. Daarnaast loop je in sommige gevallen ook tegen financieele gevolgen van je keuze aan: een roze porche zal minder opbrengen dan een gewone zwarte, en een bont-gekleurd huis, zal minder snel verkocht worden (en waarschijnlijk voor minder) dan een "normaal" huis.

Daarnaast kost het je ook simpelweg minder "denk-tijd": de massa heeft voor je gedacht en dat neem je over.

Zoals een vriend ooit tegen me gezegd heeft: "pick your battles carefully": je kan niet overal over nadenken, niet alle invloeden uitsluiten, daar heb je simpelweg de tijd en de energie niet voor.

Je ervan bewust zijn, kan ook maar in beperkte mate. Alle tijd die ik besteed aan 't nadenken over mijn mening vs de invloeden van buiten, kan ik niet besteden aan het ten uitvoer leggen van de wensen die uit die mening(en) naar voren komen. Daarnaast: leven is wat je overkomt terwijl je andere plannen/meningen maakt. Soms kun je gewoon niet anders.

[sopsop]

Om je voorbeeld aan te halen: het gaat er niet om welke Porsche je gekocht hebt, maar om welke je mooi vind. De andere factoren hebben niet direct iets met smaak te maken. Smaak is een beleving die net als andere zaken je keuze beinvloeden.

Als je een roze Porsche echt niet meer mooi vind door de reacties van anderen is je smaak veranderd. Vind je de roze Porsche stiekem nog steeds mooi, dan is je smaak ongewijzigd.

[Spheroid]

sopsop schreef op maandag 24 augustus 2009 @ 10:43:
Om je voorbeeld aan te halen: het gaat er niet om welke Porsche je gekocht hebt, maar om welke je mooi vind. De andere factoren hebben niet direct iets met smaak te maken. Smaak is een beleving die net als andere zaken je keuze beinvloeden.

Als je een roze Porsche echt niet meer mooi vind door de reacties van anderen is je smaak veranderd. Vind je de roze Porsche stiekem nog steeds mooi, dan is je smaak ongewijzigd.

Maar de reden dat je in het begin een roze porsche wel mooi vond is over het algemeen ook het gevolg van beinvloeding door je omgeving. Je smaak in vrouwen (of bij een vrouw, je smaak voor mannen) wordt bijvoorbeeld al in je vroege jeugd gevormd. Veel mannen vallen dus op vrouwen die enigszins lijken op hun moeder en/of zus (en/of buurmeisjes). Smaak in kleuren kan ook zo gestimuleerd worden.

[CAPSLOCK2000]

Een topic voor lange verhalen.

1. In de meeste dingen is jouw eigen smaak totaal niet van belang.
Je kan pasta in 100 verschillende vormen maken, toch eten we voor 90% spaghetti en macaroni. We gebruiken allemaal wit wc-papier, en we schrijven met blauwe inkt. Je hebt in deze dingen wel keuze, maar voor de meeste mensen maakt het helemaal niks uit. Ze willen er niet eens over nadenken. Er zitten wel bepaalde voor- en nadelen aan een keuze, maar echt belangrijk is het allemaal niet. Je kiest gewoon wat de groep kiest, want die keuze is blijkbaar goed genoeg. Misschien is er voor jouw wel een beter product te vinden, maar je gebruikt je kostbare tijd liever om over iets interessants na te denken.

Aangezien we Tweakers zijn zal ik Windows er maar eens bij halen. 90% van de gebruikers heeft daar niet bewust voor gekozen, maar volgt gewoon de groep (of dat terecht is of niet wil ik het nu niet over hebben).
Een hoop mensen handelt zo als het gaat over muziek of kleding. De massa volgen geeft een bevredigende oplossing. De muziek/kleding is redelijk goed, sociaal geaccepteerd, niet al te duur en makkelijk beschikbaar.

2. Genieten is herkennen.
De meeste mensen houden absoluut niet van vernieuwing. Herhaling van het bekende is wat we willen. Kleuters zijn daar nog heel eerlijk in. Ze willen dezelfde aflevering van de Teletubbies 10 keer achter elkaar zien, en de volgende dag weer. De Teletubbies weten dat, en herhalen zelf alles maar een paar keer (binnen 1 uitzending).
Later komt er iets meer verfijning in onze smaak, me we willen het liefste toch meer van hetzelfde. We zitten misschien wel met z'n allen te wachten op het nieuwste boek van Stephen King, maar dan moet het wel horror zijn, en in zijn persoonlijke stijl geschreven. Als Stephen King liefdesgedichten zou gaan schrijven zou niemand er iets van willen weten.
Een detectivefilm moet ook niet proberen om halverwege al de boef te vangen en het verder te hebben over het liefdesleven van de hoofdpersoon. Het publiek wil dat de hele film gaat over het vangen van de boef, en hij mag pas aan het einde van de film gevangen worden.

3. Mensen zoeken bevestiging
Mensen krijgen graag gelijk. Met z'n allen zijn we maar heel onzeker. Je kent vast wel het verschijnsel dat je na het zien van een film een recentie leest, en dan denkt "Ha, de recenst vond het ook een goede film, ik heb gelijk". Eigenlijk doet de mening van de recensent er totaal niet meer toe, je hebt de film al gezien. Toch willen mensen graag bevestigd worden in hun mening.

Hetzelfde verschijnsel zie je bij politiek debatten op TV. Zo'n debat weet maar zelden iemand te overtuigen. Alle toeschouwers vinden dat hun kandidaat heeft gewonnen. Dat kan natuurlijk niet. Het lijkt echter zo omdat iedereen vooral naar z'n eigen kandidaat luistert en kleine foutjes vergeeft. De tegenstanders worden echter extra kritisch aangehoord, en op iedere slak wordt zout gelegd.


Deze drie dingen samen zorgen er voor dat de meeste mensen in de meeste dingen maar gewoon de groep volgen. Met z'n allen sta je sterk, je beschermd elkaar voor flaters, als het toch fout gaat sta je niet alleen voor lul, en je kunt heerlijk mee doen aan het "wij verstandige mensen vinden ..." gedoe.

[Mx. Alba]

Op de nickname na ga ik helemaal mee met de groep van CAPSLOCK2000

Om even verder in te gaan op kleding: ik vind het geweldig wanneer iemand zich daadwerkelijk apart kleedt. Gothic meiden en emo's die duidelijk veel moeite hebben gestopt in de kleding, bijvoorbeeld; oké, ook zij volgen een groep, maar die kleding vind je in ieder geval niet bij de C&A om de hoek, daar moet je een specialistische winkel voor vinden en de prijzen zijn niet mis, dus ze hebben er in ieder geval wat voor over om zich naar hun "eigen" smaak te kleden.

Ik zou me best ook anders willen kleden dan hoe ik me dagelijks kleed. Ik zou ook best een andere auto willen rijden. Maarja, standaardkleding is nou eenmaal goedkoper, en beter geaccepteerd. En die Prius mag dan wel geen schoonheidsprijs winnen, hij is wel verdomd goedkoop. Hmm, draait het dan allemaal om geld? Misschien wel...

Een persoonlijke smaak hebben is duur. Daarom zijn rijkelui vaak zo extravagant. Zij hebben namelijk het geld om wel echt hun eigen smaak tentoon te sprijden...

[ Voor 87% gewijzigd door Mx. Alba op 24-08-2009 20:58 ]