De invloed van tekort aan videogeheugen op gameprestaties

[Gonadan]

In de 'ATI nieuwsdiscussie'-reeks is al vaak twijfel en discussie langsgekomen over hoeveel videogeheugen je nu eigenlijk nodig hebt.
Het komt er op neer dat je op hoge resoluties en veel AA/AF toch wel naar de 1GB moet, geen probleem.

Nu zijn er wel resoluties (bv. 1680) waarop je nog kunt twijfelen tussen 512MB en 1GB videogeheugen. Het ene spel gaat er wel overheen, de ander niet.

Omdat dit onderwerp voor nogal wat vervuiling in andere topics zorgt wil ik in dit topic wat duidelijkheid creëren.

---

Het is uiteraard het beste om gewoon ruim voldoende videogeheugen te hebben.
Maar wat gebeurt er nu eigenlijk als je tekort hebt?
De prestaties nemen dan af dat is duidelijk, maar hoeveel en is dat erg?
Ik zal proberen aan de hand van wat benchmarks conclusies te trekken:


Hier zie je duidelijk dat 512MB ruim voldoende is voor dit spel, je hebt immers geen verlies t.o.v. 1GB.
256MB is op 1280 nog wel toereikend, op 1600 is het beduidend minder en op 1920 niet meer speelbaar.
De prestatie loopt hier dus geleidelijk terug als het tekort groter wordt.


Hier blijft de 256MB versie eigenlijk goed bij, maar zodra hij écht tekort krijgt crasht de timedemo.
Er wordt niet vermeld waarom, maar ik ga er vanuit dat dit spel er dus absoluut niet tegen kan als hij tekort heeft. Het is dan gewoon niet speelbaar.



Nu kan je duidelijk zien dat 256MB gewoon te weinig is, dit kost je flink wat FPS.
Het verschil wordt echter amper groter bij hogere resoluties, dat is vreemd wat het tekort wordt dan ook groter zou je denken.
In dit geval blijft hij ongeveer evenveel achter lopen, als het dus niet speelbaar is vanwege een tekort dan zal een snellere kaart met óók een tekort het alsnog speelbaar kunnen maken.
Het lijkt dus niet verplicht te zijn om voldoende geheugen te hebben, verstandig is het natuurlijk wel. Qua prijs/prestatie ondermijn je dan minder.




Wat hier opvalt is dat een tekort aan geheugen duidelijk zorgt voor mindere prestaties.
Het blijft echter zo dat een groter te kort (hogere res) amper meer prestatieverlies oplevert.
Verhoudingsgewijs blijft het ongeveer hetzelfde.
Wat wel opvalt is dat er een relatief groot gat zit tussen net wel genoeg en niet genoeg geheugen.
De GS384 is targer dan de GT256 maar blijft door dat kleine beetje extra geheugen, waardoor hij waarschijnlijk wél genoeg heeft, stukken beter bij.


Hier weer een spel dat er minder mee om kan gaan als er geheugen tekort is.
Je ziet duidelijk dat 256MB gewoon écht tekort is.

Conclusie:
Als ik bovenstaande resultaten zo in ogenschouw neem dan concludeer ik dat een tekort aan videogeheugen geen ramp hoeft te zijn.
Er zit een duidelijke ondergrens aan het benodigde geheugen, als je daar onder komt dan is het gewoon niet meer speelbaar. Dit zie je duidelijk gebeuren met de 256MB kaarten in sommige spellen.

Zolang je maar weinig te kort komt lijkt het er op dat het je 'gewoon' FPS kost. Hoeveel dat is verschilt per spel en hangt af van de mate van het tekort. In principe kan je echter prima met een tekort aan videogeheugen gamen, mits je kaart snel genoeg is om ondanks het verlies aan FPS een acceptabele framerate te genereren.

De vraag of 512MB nog voldoet voor 1680 kan je dus beantwoorden met: "Ja.". 512MB is nu nog genoeg, toegegeven, er zijn spellen die er overheen gaan maar bovenstaande conclusie geeft dan aan dat het je hooguit wat FPS kost.
Mocht je in de toekomst spellen krijgen die meer verbruiken waardoor je misschien een te lage framerate gaat krijgen dan kan je dat nog prima met CF/SLI oplossen.
Dit gaat echter alleen maar goed als je niet bij het breekpunt aankomt. Zodra het tekort te groot wordt storten de prestaties ineens in en is het niet meer speelbaar.
Waar dat minimum aan geheugen nu ligt of wanneer het de 512MB gaat passeren, wie zal het zeggen. Ik heb geen glazen bol, maar hoop/verwacht dat het nog wel 3 à 4 jaar duurt voordat 512MB écht niet meer kan.
1GB is dus veiliger, maar als je een snelle opstelling hebt (eventueel CF/SLI) is het nog niet nodig. Je haalt de benodigde FPS dan toch wel.

Grappig is ook om te zien dat ATI kaarten er minder last van lijken te hebben als er een tekort aan geheugen is. Waarschijnlijk gaan deze kaarten efficiënter om met hun geheugen.

Ik post hier nu mijn bevindingen eigenlijk zonder vraag.
Maar omdat dit een forum is zijn feedback, correcties en discussies gewenst om hier zoveel mogelijk duidelijkheid in te krijgen.
Ik kan niet zeggen of het klopt wat ik verkondig, maar dit is de conclusie die ik a.d.h.v. de aanwezige gegevens getrokken hebt.

---

Updates
Ik heb besloten op posts waarin meer benchmarks en conclusies worden geplaatst hier bij elkaar te zetten zodat je ze snel terug kunt vinden.

Test hoeveel videogeheugen er daadwerkelijk gebruikt wordt.
Benchmarks van geheugeneisende spellen

[ Voor 3% gewijzigd door Gonadan op 05-07-2008 12:02 . Reden: update ]

[Snorro]

Jammer dat bij de onderste 2 diagrammen (Lost Planet & World in Conflict) er geen resultaten van een 8800GT 1Gb zijn meegenomen. De fps ligt daar al rond de 30 op vrij lage resoluties. Nu is dat voor iedereen verschillend, maar de enige game die ik tot nu toe heb gespeeld die speelbaar (bedenk wel dat dat een ruim begrip is, vloeiend is anders) was met 30 fps is Crysis. Misschien dat dat dus ook voorbeelden zijn van games die meer dan 512 goed kunnen gebruiken.

[Anoniem: 177312]

Of games die van 2 beeldschermen gebruik maken, zoals bvb. Supreme Commander.. Als je dan beide schermen op high-res gaat spelen, is dan uberhaupt 1GB nog genoeg?

[HeepH]

Wat je niet kunt zien in deze benchmark is het stotteren en happeren wat je KUNT krijgen als je te weinig geheugen hebt. Niet zozeer je fps worden lager, maar omdat je geheugen van je VGA vol zit moet hij soms dingen wegschrijven en dan later weer ophalen waardoor het spel op die momenten stottert.

Stel, ik zeg niet dat het zo is, je speelt World in Conflict en je gooit een Nuke. Die nuke is groot, gedetailleerd en dus grafisch zwaar. Je vga laad die Nuke in zijn geheugen en rendert hem op je scherm. Hardstikte tof. Maar je geheugen zit dan vol met "nuke" .Dan zwieper je je muis snel weg en scroll je naar je tanks die je op veilige afstand had staan. Die staan dan niet meer in zijn geheugen en op dat moment moeten die snel ingeladen worden. Soms gaat dit goed, soms echter zal er een flinke hapering ontstaan omdat die tanks ingeladen moeten worden.

Dit is wel iets waar je rekening mee moet houden.

[Gonadan]

Snorro schreef op dinsdag 01 juli 2008 @ 14:32:
Jammer dat bij de onderste 2 diagrammen (Lost Planet & World in Conflict) er geen resultaten van een 8800GT 1Gb zijn meegenomen. De fps ligt daar al rond de 30 op vrij lage resoluties. Nu is dat voor iedereen verschillend, maar de enige game die ik tot nu toe heb gespeeld die speelbaar (bedenk wel dat dat een ruim begrip is, vloeiend is anders) was met 30 fps is Crysis. Misschien dat dat dus ook voorbeelden zijn van games die meer dan 512 goed kunnen gebruiken.

Die resultaten waaren helaas niet beschikbaar in deze benchmarks.
Ik ben bang dat het eerder games zijn waar je de grafische instellingen niet zo asociaal hoog moet zetten.
Dit zijn twee games die sowieso erg zwaar zijn. Ik ben zelf geen reviews tegen gekomen waarin ze een 1GB variant had die het ineens dik won, behalve op hogere resoluties uiteraard.
Je hebt voor die spellen gewoon een snellere kaart nodig, of CF/SLI.

Anoniem: 177312 schreef op dinsdag 01 juli 2008 @ 14:57:
Of games die van 2 beeldschermen gebruik maken, zoals bvb. Supreme Commander.. Als je dan beide schermen op high-res gaat spelen, is dan uberhaupt 1GB nog genoeg?

Dan vraag je eigenlijk: "Als ik mijn resolutie verdubbel, is 1GB dan nog genoeg?".
Als het met één scherm bij 512MB op het randje zit, dan zal dat met twee schermen voor 1GB het geval zijn gok ik.
Ik weet zelf niet hoe Supreme Commander daarmee omgaat maar je mag aannemen dat als je de resolutie verdubbeld je toch zeker richting een verdubbeling van je geheugengebruik gaat.
De vraag is echter of je CPU dan niet al vreselijk aan het bottlenecken is, maar dat doet hier niet echt ter zake.

Heephstan schreef op woensdag 02 juli 2008 @ 13:26:
Wat je niet kunt zien in deze benchmark is het stotteren en happeren wat je KUNT krijgen als je te weinig geheugen hebt. Niet zozeer je fps worden lager, maar omdat je geheugen van je VGA vol zit moet hij soms dingen wegschrijven en dan later weer ophalen waardoor het spel op die momenten stottert.

Stel, ik zeg niet dat het zo is, je speelt World in Conflict en je gooit een Nuke. Die nuke is groot, gedetailleerd en dus grafisch zwaar. Je vga laad die Nuke in zijn geheugen en rendert hem op je scherm. Hardstikte tof. Maar je geheugen zit dan vol met "nuke" .Dan zwieper je je muis snel weg en scroll je naar je tanks die je op veilige afstand had staan. Die staan dan niet meer in zijn geheugen en op dat moment moeten die snel ingeladen worden. Soms gaat dit goed, soms echter zal er een flinke hapering ontstaan omdat die tanks ingeladen moeten worden.

Dit is wel iets waar je rekening mee moet houden.

De minimum FPS doel je dan dus op.
Dat is inderdaad een punt waar ik ook wel naar had willen kijken.
Misschien zijn er reviews waarin dit terug komt, ik zal eens googlen.

[Anoniem: 260811]

Als ik deze benchmarks zo zie dan moet ik toch wat anders concluderen als wat er in het Ati topic werd beweerd. Daar werd namelijk beweerd dat wanneer je twee videokaarten in CF zou zetten, dit wel een hoger fps zou geven, maar dat je het nog steeds heel erg zou merken als je te weinig geheugen hebt.

Wanneer je naar de bovenste vier grafieken kijkt zie je toch echt dat de in dit geval SLI 512MB net zo goed presteerd als SLI 1GB (ik weet niet of dit met SLI heel anders is als met CF). Er is wel een lichte daling maar die is nou niet wereldschokkend. En in dat topic werd echt gedaan alsof dit heel ernstig zou zijn.

EDIT: maar wel goed dat je dit topic begonnen bent! Ik denk dat er meer mensen met deze vraag zijn.

[ Voor 7% gewijzigd door Anoniem: 260811 op 02-07-2008 21:24 ]

[Depep]

Deze discussie is lastig te houden zonder nVidia en ATi te scheiden. Uit verschillende tests komt naar voren dat ATi veel efficienter met geheugen omgaat dan nVidia. Met een HD3850 256MB kan je nog prima gamen op 1280x1024, maar met een 8800GT 256MB hoef je dat al niet meer te proberen. Ook in jouw post zie je de HD3850 256MB en 512MB vaak erg dicht bij elkaar zitten, terwijl er bij de 8800GT een erg groot gat tussen zit.

Anoniem: 260811 schreef op woensdag 02 juli 2008 @ 21:24:
Als ik deze benchmarks zo zie dan moet ik toch wat anders concluderen als wat er in het Ati topic werd beweerd. Daar werd namelijk beweerd dat wanneer je twee videokaarten in CF zou zetten, dit wel een hoger fps zou geven, maar dat je het nog steeds heel erg zou merken als je te weinig geheugen hebt.

Wanneer je naar de bovenste vier grafieken kijkt zie je toch echt dat de in dit geval SLI 512MB net zo goed presteerd als SLI 1GB (ik weet niet of dit met SLI heel anders is als met CF). Er is wel een lichte daling maar die is nou niet wereldschokkend. En in dat topic werd echt gedaan alsof dit heel ernstig zou zijn.

EDIT: maar wel goed dat je dit topic begonnen bent! Ik denk dat er meer mensen met deze vraag zijn.

Er staan hier ook nog niet bepaald resoluties tussen waar 512MB echt tekort schiet. Je ziet dat ook de single kaarten met 512MB en 1GB vrijwel gelijk presteren. Als je op echt hoge resoluties met 16xAA en 16xAF gaat gamen, is het wel een ander verhaal.

[Format-C]

Volgens mij is meer dan 512MB totale onzin, en is aan de geposte benchmarks niet af te leiden of dit door RAM komt. 256MB is nu te weinig, dat kan je zien (dat ís te weinig voor de huidige games), maar 512MB is nog ruim voldoende.

Ook het feit dat aangegeven wordt dat als er een tekort aan VRAM is, dat dit op te lossen is met SLI/CF is niet waar. De maximale hoeveelheid aanspreekbare RAM is zo groot als het RAM wat de kaart met het minste geheugen aan boord heeft. Met SLI of CF verdubbel je niet de te gebruiken hoeveelheid videoram. Dezelfde data (en dus niet een keer zoveel) wordt namelijk in beide kaarten geladen om het zo een keer zo snel te kunnen aanspreken.

Zoals je ziet is 512MB ruim voldoende, (op een enkele kleine) uitzondering na (resoluties met een hoeveelheid AA en AF waarop nagenoeg niemand gamed), of Crysis , maar die draait ook MET 1GB voor geen meter.):

http://techgage.com/article/palit_geforce_8800gt_super1gb/1

http://www.firingsquad.co...800_gt_super+_1gb_review/

De 1GB is niks sneller dan een 512MB versie. Ik denk dat je nog makkelijk een jaar met 512MB kan doen.

[ Voor 17% gewijzigd door Format-C op 03-07-2008 12:43 ]

[Gonadan]

Update

Ik heb nu een artikel gevonden waarin ze het geheugengebruik getest hebben.
Zoals je kunt zien zijn er al flink wat spellen die over de 512MB heen gaan op 1600 met AA.
Hogere resoluties zullen dus al richting de 1GB gaan neigen.
1600/1680 kan nog wel, maar toekomstige spellen kunnen problemen gaan geven.









Bron: http://www.yougamers.com/..._much_do_you_really_need/

[ Voor 4% gewijzigd door Gonadan op 03-07-2008 13:37 ]

[Gonadan]

RappieRappie schreef op donderdag 03 juli 2008 @ 12:35:
Volgens mij is meer dan 512MB totale onzin, en is aan de geposte benchmarks niet af te leiden of dit door RAM komt. 256MB is nu te weinig, dat kan je zien (dat ís te weinig voor de huidige games), maar 512MB is nog ruim voldoende.

Ik heb net een update gedaan en nog meer benchmarks gevonden.
Die zal ik later posten, misschien moeten we dan conclusies bijschaven.

Ook het feit dat aangegeven wordt dat als er een tekort aan VRAM is, dat dit op te lossen is met SLI/CF is niet waar. De maximale hoeveelheid aanspreekbare RAM is zo groot als het RAM wat de kaart met het minste geheugen aan boord heeft. Met SLI of CF verdubbel je niet de te gebruiken hoeveelheid videoram. Dezelfde data (en dus niet een keer zoveel) wordt namelijk in beide kaarten geladen om het zo een keer zo snel te kunnen aanspreken.

Er wordt ook helemaal niet gesteld dat het tekort op te lossen is.
Het verlies van FPS is op te lossen.
Door het tekort verlies je wat FPS, mits het tekort niet te groot wordt.
Dit verlies van FPS kun je dus proberen te compenseren door SLI/CF te nemen.
Het tekort aan geheugen blijft inderdaad gelijk.

Zoals je ziet is 512MB ruim voldoende, (op een enkele kleine) uitzondering na (resoluties met een hoeveelheid AA en AF waarop nagenoeg niemand gamed), of Crysis , maar die draait ook MET 1GB voor geen meter.):

http://techgage.com/article/palit_geforce_8800gt_super1gb/1

http://www.firingsquad.co...800_gt_super+_1gb_review/

De 1GB is niks sneller dan een 512MB versie. Ik denk dat je nog makkelijk een jaar met 512MB kan doen.

Ik zal die links van jou ook even doornemen.

[Gonadan]

Update

Ik heb de spellen uit de vorige update genomen die over de 512MB heengaan vanaf 1600/1680 en getracht hier benchmarks van te vinden van verschillende hoeveelheden videogeheugen.
Ik heb hier uiteindelijk twee artikelen voor gebruikt, een waarmee RappieRappie kwam aanzetten (bedankt voor de link).

Ik heb de diagrammen geknipt omdat ik niet alle resultaten van belang vind, mocht je meer willen zien dan kan je de originele artikelen opzoeken.



Je kunt duidelijk zien dat Bioshock dan volgens het vorige artikel weliswaar over de 512MB heen gaat, 1GB heeft geen enkele meerwaarde volgens beide benchmarks.



Voor Call of Duty 4 hetzelfde verhaal.



Hier zie je verschillende resultaten. De bovenste geeft op 1920 wel een verschil.
Ik neem aan dat het aan DX10 ligt aangezien de onderste DX9 is.


World in Conflict vond ik een grappig resultaat voortbrengen.
Het geheugengebruik liet een bijna niet stijgende lijn zien, maar hier zien wel op 1920 ineens een voordeel voor de 1GB. Vreemd.



Ook Company of Heroes lijkt er al baat bij te hebben als je 1GB gebruikt.
Maar dan wel met DX10. DX9 geeft zoals je ziet nog geen verschil.



En tot slot twee waarbij je er duidelijk baat bij hebt om 1GB te nemen.
Echter is het op deze instellingen sowieso niet speelbaar.
Maar zonder AA is het in bijvoorbeeld PTboats met 1GB net wel speelbaar.

Het lijkt er dus op dat het er qua geheugenverbruik en -benodigdheid nogal twee kanten op kan.
Geen wonder dat er zoveel getwijfeld wordt.

Bronnen:
http://en.expreview.com/2...many-memory-do-you-need?/
http://www.firingsquad.co...800_gt_super+_1gb_review/

[ Voor 5% gewijzigd door Gonadan op 03-07-2008 14:36 ]

[Anoniem: 244282]

niog ff een n00b vraag, wat is de invloed van je interne geheugen dan? scheelt dat alleen bij de laadtijden tussen de levels? of doet dat ook nog wat voor de game performance?

[Gonadan]

Anoniem: 244282 schreef op vrijdag 04 juli 2008 @ 00:25:
niog ff een n00b vraag, wat is de invloed van je interne geheugen dan? scheelt dat alleen bij de laadtijden tussen de levels? of doet dat ook nog wat voor de game performance?

Het interne geheugen maakt wel degelijk uit, dit wordt in eerste instantie gebruikt voor alles wat niet met het beeld te maken heeft. Maar ook in het RAM worden dingen voorbereid die naar je videokaart gaan.
Eigenlijk moet je het zo zien: het spel gebruikt voornamelijk je RAM. Als alle berekeningen en voorbereidingen gedaan zijn gaan de gegevens naar je videokaart waar ze opgeleukt worden tot mooie 3D beelden.
Zonder RAM draait je spel niet, zonder videogeheugen is je beeld ruk.

Ik durf zelfs te stellen dat RAM nog belangrijker is dan videogeheugen.
Als je niet genoeg RAM hebt draait je spel niet goed, je pc heeft dan gewoon niet genoeg capaciteit om het spel volledige zijn gang te laten gaan. Daar kan je over het algemeen weinig aan doen. Een optie is kleinere maps spelen in RTS bijvoorbeeld. Of je RAM upgraden.
Als je echter te weinig videogeheugen hebt kan je terugschakelen naar een lagere instelling of lagere resolutie. Hierdoor heb je minder videogeheugen nodig en draait het spel weer soepeler.
Dus RAM heb je nodig om het spel überhaupt goed te kunnen draaien, videogeheugen heb je nodig om het spel zo mooi mogelijk op het scherm te krijgen.

Dit is erg kort door de bocht gesteld want sommige taken overlappen nog wel wat maar het gaat om de essentie.
En vergeet trouwens niet dat als je een spel speelt er nog wel andere processen zijn die je RAM zullen willen gebruiken.

Edit:
Moet ik wel je tweede vraag beantwoorden.
Het scheelt wel iets in het laden van levels en dergelijke, maar de meeste winst voor het laden van levels haal je vaak uit een snelle harde schijf.

[ Voor 5% gewijzigd door Gonadan op 04-07-2008 09:38 ]

[Anoniem: 244282]

duidelijk

[HeepH]

Gonadan schreef op donderdag 03 juli 2008 @ 14:00:
[afbeelding]
World in Conflict vond ik een grappig resultaat voortbrengen.
Het geheugengebruik liet een bijna niet stijgende lijn zien, maar hier zien wel op 1920 ineens een voordeel voor de 1GB. Vreemd.

Lijkt mij niet grappig of onlogisch? opvallend

Tot 1920 is het geheugengebruik <512 MEG, >1920 (... waar hebben we het over) is het geheugengebruik > 512 MEG. Lijkt me niet onlogisch.

Ik denk overigens dat we deze test en benchmarks nog leuker kunnen maken... HOEVEEL geheugen MEER gebruik je als je een resolutie-stapje omhoog gaat of als je anti-aliasing inschakelt.

Ps ik heb ooit gelezen over een programma dat je ram-geheugen gebruik weergeeft...

Ps2 ik wil wel als reviewer/benchmarker functioneren, ik heb 1, 2, of 3 8800gtx'en tot beschikking

[Gonadan]

Heephstan schreef op vrijdag 04 juli 2008 @ 21:50:
Lijkt mij niet grappig of onlogisch? opvallend

Tot 1920 is het geheugengebruik <512 MEG, >1920 (... waar hebben we het over) is het geheugengebruik > 512 MEG. Lijkt me niet onlogisch.

Nou dat is dus net wat ik raar vind. Als ik de betreffende test uit de eerste update er even bij neem:

Dan zie je dat hij van 800x naar 1600x zonder AA hooguit van 300MB naar 310MB gaat.
Met AA gaat hij naar 350MB. Dit terwijl de resolutie vier keer zo groot wordt.
Als hij dan op 1920 ineens boven de 512MB moet zitten zal het geheugenverbruik dus ineens verdubbelen. De grafiek laat zo'n ontwikkeling absoluut niet zien. Daarom vind ik het opvallend.

Ik denk overigens dat we deze test en benchmarks nog leuker kunnen maken... HOEVEEL geheugen MEER gebruik je als je een resolutie-stapje omhoog gaat of als je anti-aliasing inschakelt.

Dat soort benchmarks staat in de tweede update. (zie TS voor lijst van updates)

Ps ik heb ooit gelezen over een programma dat je ram-geheugen gebruik weergeeft...

Ps2 ik wil wel als reviewer/benchmarker functioneren, ik heb 1, 2, of 3 8800gtx'en tot beschikking

Die benchmarks staan in de eerste update.
Maar gezien het punt op WiC denk ik dat het wel een goed idee is om eigen benchmarks en tests toe te gaan voegen.
Als jij dan ook tests wilt gaan draaien, heel graag.
Hoe meer resultaten we hebben hoe beter we de afwijkingen kunnen uitschakelen.

Jij hebt 8800GTX? Dat is dus 768MB. Je zult maar één kaart nodig hebben denk ik.
Maar misschien kunnen we dan ook kijken of het enig verschil maakt als je SLI gebruikt of niet.
Ik krijg over een week of twee mijn nieuwe systeem binnen en dan kan ik ook beginnen. Met mijn huidige Radeon 9800pro lijkt me dat geen succes.
Ik ben straks eerst een weekje weg maar als je het nog steeds wilt dan kunnen we via DM en/of mail wel wat details bespreken.

Het lijkt me leuk om de resultaten dan naast elkaar te gaan zetten.

[ Voor 3% gewijzigd door Gonadan op 05-07-2008 12:16 ]