Waardecreatie in de afvalsector

[Verwijderd]

Als laatstejaarstudent handelswetenschappen doe ik een thesis voor een bedrijf dat afval rondhaalt bij de gezinnen en dit laat verwerken door externe verwerkers. Reeds in 2004 is Ecowerf begonnen met de inventarisatie van de productstromen (afvalstromen). Om een frisse wind doorheen het project te laten waaien heefft hij besloten om een student aan te trekken. Dat ben ik dus.

De opdracht bestaat er uit te onderzoeken of de inventarisatie van de processen op een correcte manier gebeurd. Anderzijds moet er worden geprobeerd een algemene blauwdruk te maken van de organisatie.

Om te kijken of de processen correct worden gedefinieerd moet er op een hoger niveau worden gekeken naar wat men streeft.
De maximalisatie van ondernemingswaarde wordt meestal gezien als het ultieme doel van een organisatie. In bedrijven wordt dit meestal vertaald door aandeelhouderswaarde (shareholder value). In organisatie die publieke diensten aanbieden zoals Ecowerf moet het doel niet zozeer financieel worden bekeken maar eerder in de richting van maatschappelijke bijdrage of anders gezegd: nadruk op stakeholders. De stakeholders zijn alle partners die intresse hebben in het bestaan van de organisatie zoals de leveranciers, het personeel, de klanten en ook de maatschappij.

Nu zit ik beetje vast. Wat kan ik nemen als een objectieve maatstaf voor "waarde" binnen deze onderneming. Waarom zoek ik naar "waarde"? Als je dat niet weet weet je niet wat je key performances indicators zijn (kpi's) bij de processen want je weet niet wat je goal is. Zijn er mensen die ervaring hebben in deze omgeving voor non-profit organisaties (hoewel dat relatief is aangezien de meeste afvalbedrijven meer en meerin handen komen van de privé)

Ik hoop ook alvast dat dit topic voldoet aan de huisregels van W&L!

[KopjeThee]

Als ik even op de site kijk, dan lijk het mij dat ze zelf ook al hebben geprobeerd hun waarde uit te drukken:
"Sinds 1995 zamelt EcoWerf belangrijke huisvuilfracties selectief in. Dankzij die inspanningen is de fractie restafval drastisch teruggelopen. Van 247 kg/inwoner naar 109 kg/inwoner."
Dus: hoeveelheid restafval per inwoner. Hoewel moeilijk te bepalen is in hoeverre Ecowerf daar voor verantwoordelijk is. Maar misschien kan je de afnamen vergelijk met af- of toenamen in gebieden waar Ecowerf niet actief is, in dezelfde periode.

"Zo produceerde EcoWerf in 2003 15.000 ton compost."
Hoeveelheid compost geproduceerd

"In 2003 werden wekelijks ongeveer 500 glasbollen geledigd en vervoerden we ongeveer 10.000 containers vanuit de containerparken. In het ganse arrondissement Leuven verzorgden we ongeveer 6.800 ophalingen van huishoudelijk afval met onze ophaalwagens."
Hoeveelheid ophalingen.

""Ophaalkalender": deze kalender is een geheugensteuntje voor de huis-aan-huis-ophaling van een aantal afvalfracties. In de legende wordt vermeld welk afval bij welke fractie hoort"
Misschien enquetes die aangeven of mensen gebruik hebben gemaakt van de kalender?

"De infomobiel komt bij u ter plaatse en onze bedrijfsgidsen sensibiliseren er leerlingen, verenigingen,... Voor de andere rondleidingen kan u ook op de bedrijfsgidsen rekenen."
Hoe vaak wordt er gebruik van gemaakt?
Wat is de invloed? (enquetes)

"jaarlijks worden een aantal acties en projecten uitgevoerd om afvalpreventie in de kijker te zetten. Dit gebeurt regelmatig in samenwerking met andere instanties (provincie, andere intergemeentelijke verenigingen,...). Zo krijgen de kringlooptuin (aanleg en rondleidingen krinloopdemotuin, infostand en educatieve spelen,... ), herbruikbare luiers,... al heel wat aandacht."
Welke invloed heeft elk van de acties? Geven mensen aan gedrag aan te passen? Wat is de geschatte "winst"? (hoeveel minder luiers gebruiken mensen etc?)

Bedoel je dat soort dingen?

[Verwijderd]

Hoewel afvalpreventie een deel van hun maatschappelijk doel, en je dit wel degelijk kan meten (zoals je al aangeeft) is afvalINZAMELING het proces waar ik mij op ga focussen.
Misschien moet ik toch gewoon zien als cashflow maximalisaties?

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op woensdag 13 december 2006 @ 13:57:
Als laatstejaarstudent handelswetenschappen doe ik een thesis voor een bedrijf dat afval rondhaalt bij de gezinnen en dit laat verwerken door externe verwerkers. Reeds in 2004 is Ecowerf begonnen met de inventarisatie van de productstromen (afvalstromen). Om een frisse wind doorheen het project te laten waaien heefft hij besloten om een student aan te trekken. Dat ben ik dus.

De opdracht bestaat er uit te onderzoeken of de inventarisatie van de processen op een correcte manier gebeurd. Anderzijds moet er worden geprobeerd een algemene blauwdruk te maken van de organisatie.

Om te kijken of de processen correct worden gedefinieerd moet er op een hoger niveau worden gekeken naar wat men streeft.
De maximalisatie van ondernemingswaarde wordt meestal gezien als het ultieme doel van een organisatie. In bedrijven wordt dit meestal vertaald door aandeelhouderswaarde (shareholder value). In organisatie die publieke diensten aanbieden zoals Ecowerf moet het doel niet zozeer financieel worden bekeken maar eerder in de richting van maatschappelijke bijdrage of anders gezegd: nadruk op stakeholders. De stakeholders zijn alle partners die intresse hebben in het bestaan van de organisatie zoals de leveranciers, het personeel, de klanten en ook de maatschappij.

Nu zit ik beetje vast. Wat kan ik nemen als een objectieve maatstaf voor "waarde" binnen deze onderneming. Waarom zoek ik naar "waarde"? Als je dat niet weet weet je niet wat je key performances indicators zijn (kpi's) bij de processen want je weet niet wat je goal is. Zijn er mensen die ervaring hebben in deze omgeving voor non-profit organisaties (hoewel dat relatief is aangezien de meeste afvalbedrijven meer en meerin handen komen van de privé)

Ik hoop ook alvast dat dit topic voldoet aan de huisregels van W&L!

Wat is het nut van afvalverwerking? Laat ik gewoon eens brainstormen:

- Het proces van produceren, consumeren, weggooien zorgt voor "afval". Dit systeem kan natuurlijk nooit stabiel zijn, als het afval vervolgens niet op de één of andere manier weer terug in het systeem komt (je krijgt dan een steeds maar groeiende afvalberg, tegenover het langzaam opraken van grondstoffen). Dat lijkt me onwenselijk (op de langere termijn). Een kpi lijkt me dus het aantal ton afval dat zonder verdere bestemming "opgeslagen" wordt.
- Je kan veel afval natuurlijk ook verbranden. Echter dat geeft CO2 en soms ook nog andere millieuonvriendelijke reactieproducten. Teveel daarvan is ook niet goed, dus een kpi is zeker ook de hoeveelheid CO2 en andere millieuonvriendelijke stoffen.
- Goed, dan economisch. Afval heeft een bepaalde waarde (als het afval weer als grondstof gebruikt wordt voor één of ander proces). Deze waarde wil je natuurlijk maximaliseren, dus na aftrek van alle kosten voor de verwerking, etc. is de uiteindelijke waardevermeerdering van het afval heel belangrijk.
- Personeel. Je wilt dan wel zoveel mogelijk poen verdienen, maar niet over de ruggen van je werknemers. Een prettig werkklimaat, arbeidsomstandigheden etc. zijn natuurlijk zeer belangrijk, maar helaas ook zeer subjectief. Een goede enquete onder werknemers kan wellicht toch enige objectieve cijfers bieden.
- Wat je zeker ook niet moet vergeten zijn de mensen die het afval kwijt willen. Die mensen "pest" je in zekere zin, als je ze heel erg veel moeite laat doen om jouw werk makkelijker te maken. Dus als je mensen vraagt statiegeldflessen met bonnetje en alles bij dezelfde supermarkt terug te brengen als waar je de fles gekocht hebt (zoals in Duitsland tot voor kort gewoonte was), daar worden mensen niet gelukkig van. Enquete over de tevredenheid van afvalverwerking bij de bevolking dus.

Ik denk dat je nu al een heel eind bent: Als je afval zo kan verwerken dat het voor mensen makkelijk is het kwijt te raken, als het vervolgens prettig werk is om het te verwerken en dat een hoop waarde aan het afval wordt toegevoegd (tegen niet al te hoge kosten) en als uiteindelijk het milieu er zo weinig mogelijk door belast wordt, dan denk ik dat je een prima systeem van afvalverwerking hebt.

Overigens is de filosofie "waste is food" zeker de moeite waard om te nomen. Dit idee gaat uit van een volledig circulair systeem: al het afval wordt ofwel in de industrie als grondstof gebruikt of wordt als voedsel in biologische processen gebruikt (het afval is biologisch afbreekbaar). Voor meer informatie zie de documentaire Afval = voedsel van VPRO's Tegenlicht (online te bekijken).

[Verwijderd]

Zonder specifiek de details van andere deelnemers in de discussie in overweging te nemen wil ik opmerken dat een aantal punten in je Topic al een richtlijn zijn voor je definitie van waarde. Je vraagstuk heeft geen standaard antwoorden omdat je over een zaak praat waar de waarden niet al bij voorbaat bepaald zijn:

1) De formele structuur van Ecowerf: is dit een BV die winst als oogmerk heeft of een stichting dat uitdrukkelijk externe zaken als doelstelling heeft? Dit geeft je een "handvat" om details van de "waarden" te bekijken en hoe deze gemaximaliseerd kunnen worden. Een winstoogmerk kan zonder meer samen gaan met maatschappelijke belangen;

2) De zakelijke connecties(klanten dan wel geassocieerde bedrijven) hebben allemaal hun eigen doelstellingen/waarden. Ga keihard met de leidinggevenden c.q. eigenaren van de Ecowerf’s klanten praten om de specifieke belangen te detailleren. Met als inzet dat ook zij hiervan beter worden als je dat goed begrijpt. Daaruit kan je de "waarden" waar je naar zoekt opmaken(in kaart brengen);

3) Kijk een naar een stichting die specifiek het welzijn van derden als inzet heeft. Bijvoorbeeld de Emmaus kringloopwinkels in Nederland (en in de gehele wereld): het inzetten van welvaartsresten om de onderkant van de maatschappij te helpen een beter bestaan te geven. Dit laatste houd veel in: het kan zijn dat in Nederland en in het buitenland financiële steun gegeven wordt om hulp te bieden aan een project dat geld tekort komt. . .bijvoorbeeld een voedselbank of het bouwen van een school in Cambodja. Het geld wordt opgebracht door vrijwilligers en eventueel betaalde krachten voor de organisatie. De doelen worden bereikt door maximalisatie van de verkoop van gebruikte goederen. De waarden zijn o.a. wat je kan bereiken met 1 Euro in termen van hoeveel leerplekken je kan opzetten aan de andere kant van de wereld en/of hoeveel tweedehands goederen je kan binnenhalen met 1 Euro aan locale kosten. . .het effectief inzetten van vrijwilligers kan een belangrijke factor zijn: met x vrijwilligers wordt y Euro netto geldstroom beschikbaar gemaakt voor hulp aan derden.

4) Niet in het minst is zijn de locale waarden uit te drukken in het aantal werkplekken voor mensen die in de commerciële wereld niet aan de bak komen en zonder de functie van het "bedrijf" geen of weinig invulling kunnen geven aan hun leven. Met behoudt van hun uitkering(al dan niet in overleg met andere betrokken instanties) worden deze mensen actief bezig gehouden met een taak en liefst met begeleiding om in de eerste plaats effectief te zijn voor die mensen zelf zonder het "bedrijf" met een taak te belasten waardoor het de primaire functie schade aanricht. . .dus niet iemand inzetten die elke tweede dag een medewerker de kop in wilt slaan omdat ie een woede aanval krijgt dat een uitweg nodig heeft maar wel het risico durven nemen dat bepaalde hulpbehoevende mensen misschien niet in het bedrijf passen maar waarschijnlijk veel baat hebben van de interactie met mensen die hun "eigenaardigheden" of kwalen/tekortkomingen kunnen omgaan. Hierby denk ik speciaal aan het inzetten van gehandicapten. Zo iets is geld waard: de extra kosten die gemoeid zijn om dergelijke mensen in het bedrijf aan het werk te houden zijn "waardepunten". . .je kan dus zeggen dat op die vlakken de extra kosten een waarde vertegenwoordigen. Als je iemand voor 4 uur een taak kan geven die een ander in een half uur kan doen en het kost E 15 extra dan is dat de moeite waard zo lang die persoon zich nuttig voelt. Iemand die het zelfde werk in een half uurtje kan doen kan ook ingezet worden om de minder capabele medewerker te helpen en iets te leren.

Het gaat dus om "waarde"bepalingen die uit een collectieve beschouwing de "moeite waard" zijn en als je dat kan maximaliseren terwijl het totale netto financiële functioneren ook gemaximaliseerd wordt kan je uiteindelijk de totale waarden gaan bepalen vanuit alle activiteiten die uitgevoerd worden, desgewenst opgesplitst in diverse activiteiten waar het bedrijf zich in heeft gespecialiseerd.
Bijvoorbeeld de netto geldstroom in termen van hulp aan buitenland en hulp aan locale "objecten".

Aan jou dus om met een dergelijke aanpak/beschouwing vanuit een begrip voor wat er gedaan wordt "waardemaatstaven" voor het bedrijf op te stellen ( bijvoorbeeld 13 bijstandstrekkers aan het werk gezet voor een kostenpost van $ 10 per dag per persoon, of in termen van 700 kilo’s winterkleding , per week per vrijwilliger, dat naar een koud buitenland verzonden word.

Misschien helpt mijn "verhaal" om invulling te geven voor de waardemaatstaven waar je naar zoekt.