Zalman Fanmate 2 Nabouwen

[Verwijderd]

ik ben nu bezig om mijn PC te silencen, en wil dus een fancontroller maken. na wat zoeken kwam ik uit bij de zalman fanmate, maar zoals het een echte tweaker beraaamt moet het zelfbouw zijn ik vond dus een foto van de binnenkant van dat ding,hier om precies te zijn. ik zie een 7805CT, een potmeter en een koelblokje. wat is de waarde van dat potmetertje, en hoe is dat allemaal aangesloten daar. zou iemand met een fanmate dat voor mij willen nakijken, anders moet ik er weer zelf eentje kopen google enzo vond ook geen antwoord

[naftebakje]

Kijk eens in de datasheet, blz 17 figuur 15.
En dat heb ik met google gedaan, in 5 minuutjes.

[ Voor 18% gewijzigd door naftebakje op 13-04-2006 22:02 ]

[Verwijderd]

Ik begrijp die schakeling niet hoor, hoe kan een 7805 nu een hoger voltage outputten dan 5V?

[Verwijderd]

De uitgang van zo'n regelaar is 5V ten opzichte van de massa-aansluiting.
Door de massapen van de regelaar loopt een constante stroom, dus als je die pen via een potmeter aan massa legt is de uitgangsspanning 5V plus de spanning die over de potmeter staat.

[ Voor 7% gewijzigd door Verwijderd op 13-04-2006 23:58 ]

[Verwijderd]

Ah ok ik snap het. Slim gezien. Dus bij een LM7805 krijg je altijd minimum 5V plus nog het voltage over de potmeter. Heb je liever minimum 6V, dan gebruik je een LM7806. Lijkt me beter dan de LM2941 die ik nu aan het gebruiken ben. (behalve dat een LM78xx nog een grotere drop-out heeft).

[Verwijderd]

Ja, voorbeeld:

[Verwijderd]

Is die 3mA eigen aan alle 78xx ? Of is er een bepaalde manier dat je daarop komt?

Edit>Gevonden in de datasheet van de 78xx staat Id = 6mA
Hmm of 8mA bij de 78xxC ?

[ Voor 40% gewijzigd door Verwijderd op 14-04-2006 00:26 ]

[Verwijderd]

Lijkt mij ook wel leuk om zo'n fanmate te bouwen. Maar als ik het goed begrijp is het gewoon een rheostats baybus, maar dan met een LM7805 (parrallel?) aan een potmeter.?

[naftebakje]

Als je het netjes volgens de datasheet maak heb je een regeling, waarbij de warmte bij de LM7805 uitgestoten wordt, ipv in je potmeter. En een 7805 is heel wat goedkoper dan een vermogenspotmeter. Ook is de minimale spanning 5V, waardoor je fans altijd starten.
Het is dus een goedkopere, betere versie van een rheostats baybus.

[deepbass909]

Het is niet echt een rheostat. Een rheostat gebruikt een potmeter om de snelheid rechtstreeks te veranderen. Al het vermogen gaat daarbij door de rheostat, wat hoge eisen hieraan stelt.
Deze fanmate gebruikt een lichte potmeter om de referentie spanning te wijzigen. Omdat een 78xx tot 5 Amp kan verwerken (mits voldoende gekoeld) kan deze zwaardere fans aan.

Volgens mij kan het interessant zijn een FET parallel aan de 78xx te zetten, en dan wel op zo'n manier dat wanneer de uitgangsspanning tegen de 11 Volt aankomt, deze de 78xx bypast en de fan van 12 Volt gaat voorzien. Aangezien er geen echt verschil meer is in fan-prestaties tussen 11 en 12 Volt, maar de 78xx wel vermogen verstookt, kan dit interessant zijn om de hitte productie van 78xx terug te dringen.
Ik weet niet helemaal zeker of een FET in dit geval de goede keuze is, maar als ik mij goed herinner heeft een FET de laagste spanningsval tussen Source en Drain.

[Verwijderd]

A ha, wist niet dat die spanningsbegrenzers zo veel vermogen konden op nemen.
Maar zijn hier ook schema's van?

[ymoona]

een 78XX kan echt geen 5amp verwerken!
als je een L versie heb is het 1A
als je een S versie heb is het 2A
als je een SMD versie heb is het 100mA

hou ook rekening met maximaal teverstoken vermogen, en de koeling

[quo_]

Uiteraard wil ik het tweak-plezier van de topicstarter niet vergallen, maar wat levert het op om zoiets te knutselen al je een originele fanmate inclusief aansluitmateriaal voor 3 euro kunt kopen?
Of weet je wellicht het ontwerp en/of uitvoering nog te verbeteren ?

[ Voor 1% gewijzigd door quo_ op 14-04-2006 20:12 . Reden: bedrag aangepast van 4 naar 3 euro ]

[Verwijderd]

Warmte zal normaal gezien geen probleem worden. Onder de helft van zijn te leveren stroom (helft van 1A dus) blijft het perfect mogelijk om zonder koeling te draaien.

En die FET: is er een FET die exact rond de 11V gaat schakelen? Ik denk het niet. De FET gaat dus ook nog vermogen dissiperen en warm worden (wanneer het voltage rond zijn schakel voltage) schommelt. De 7805 gaat dan niet meer warm worden, maar de FET wel, dusja is een nuloperatie. Gezien warmte geen probleem gaat worden bij de 7805 is dit dan ook niet rendabel.

quo_ schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 20:11:
Uiteraard wil ik het tweak-plezier van de topicstarter niet vergallen, maar wat levert het op om zoiets te knutselen al je een originele fanmate inclusief aansluitmateriaal voor 3 euro kunt kopen?
Of weet je wellicht het ontwerp en/of uitvoering nog te verbeteren ?

Het plezier en de voldoening dat jer er aan hebt om zelf zoiets te maken Daarbij kan je ze idd mooi in een 5.25" frontje integeren, en zijn zelfgemaakte kleiner dan dat je 4 stuks fanmate moet nemen.

[ Voor 37% gewijzigd door Verwijderd op 14-04-2006 20:15 ]

[Verwijderd]

Ik kan niet voor TS spreken maar ik zou ze mooi in een 5,25" plaatje plaatsen

[Verwijderd]

quo_ schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 20:11:
Uiteraard wil ik het tweak-plezier van de topicstarter niet vergallen, maar wat levert het op om zoiets te knutselen al je een originele fanmate inclusief aansluitmateriaal voor 3 euro kunt kopen?
Of weet je wellicht het ontwerp en/of uitvoering nog te verbeteren ?

tja je bent tweaker of je bent het niet

[naftebakje]

Verwijderd schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 19:53:
A ha, wist niet dat die spanningsbegrenzers zo veel vermogen konden op nemen.
Maar zijn hier ook schema's van?

Als je eens naar de 2e post kijkt (van mij ja), daar staat een stukje tekst onderlijnd. Klik daar eens op, er zal een datasheet openen. Als je dan zoekt, op de bladzijde die ik daar heb vermeld, vind je een afbeelding met het nummer dat ik heb vermeld, van het schema met de benodigde formule's, dus het schema bestaat ja.

Een 7805 (1A model) kost 0.35€, een potmetertje ongeveer evenveel, dus ff knutselen en je hebt een regelaar voor 1€ (een derde van de prijs), die ook nog eens eruitziet zoals je wil, en je hebt er de voldoening van het zelf gemaakt te hebben

[ymoona]

Verwijderd schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 20:13:
Warmte zal normaal gezien geen probleem worden. Onder de helft van zijn te leveren stroom (helft van 1A dus) blijft het perfect mogelijk om zonder koeling te draaien.

dit niet alleen afhankelijk van de stroom, maar ook van de ingangsspanning.
hoe hoger die ligt hoe hoger, het te verstoken vermogen
P = UxI

[Verwijderd]

ymoona schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 20:30:
[...]


dit niet alleen afhankelijk van de stroom, maar ook van de ingangsspanning.
hoe hoger die ligt hoe hoger, het te verstoken vermogen
P = UxI

Ik dacht:
Hangt af van zowel het verschil tussen Vin en Vout (schommelt tussen 7V en 0V wat goed meevalt) als van de geleverde stroom. Er vanuit gaande dat je gewoon aansluit op 12V zou dit perfect moeten meevallen denk ik (toch bij 1 fan per kanaal en als je geen delta-fans gaat gebruiken.)

[ymoona]

Verwijderd schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 20:47:
[...]

Ik dacht:
Hangt af van zowel het verschil tussen Vin en Vout (schommelt tussen 7V en 0V wat goed meevalt) als van de geleverde stroom. Er vanuit gaande dat je gewoon aansluit op 12V zou dit perfect moeten meevallen denk ik (toch bij 1 fan per kanaal en als je geen delta-fans gaat gebruiken.)

klopt, om precies tezijn:
P = I x (Vin - Vuit)
dus bv (ik weet niet hoeveel een fan gebruikt ik gok 100mA)
P = 0,1 x (12 - 5)
P = 700mW
met andere stroom en andere spanning komt hier natuurlijk iets anders uit reken zelf maar na

[Verwijderd]

naftebakje schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 20:26:
[...]

Als je eens naar de 2e post kijkt (van mij ja), daar staat een stukje tekst onderlijnd. Klik daar eens op, er zal een datasheet openen. Als je dan zoekt, op de bladzijde die ik daar heb vermeld, vind je een afbeelding met het nummer dat ik heb vermeld, van het schema met de benodigde formule's, dus het schema bestaat ja.

Een 7805 (1A model) kost 0.35€, een potmetertje ongeveer evenveel, dus ff knutselen en je hebt een regelaar voor 1€ (een derde van de prijs), die ook nog eens eruitziet zoals je wil, en je hebt er de voldoening van het zelf gemaakt te hebben

Ik snap alleen niks van dat schema, na ja, kan het wel nabouwen. Maar wat voor weerstanden gebruik ik , en wat is dat "I_d" En waarom komen er condensatoren bij kijken?

En er staat ook nergens bij tot hoeveel volt. Ik neem aan dat je er 12 volt in moet stoppen en dan een lm7805 op moet zetten voor 5 tot 12 volt?

Die fanmate lijkt veel simpeler kan het niet gewoon zo?

[Verwijderd]

ymoona schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 21:54:
[...]

klopt, om precies tezijn:
P = I x (Vin - Vuit)
dus bv (ik weet niet hoeveel een fan gebruikt ik gok 100mA)
P = 0,1 x (12 - 5)
P = 700mW
met andere stroom en andere spanning komt hier natuurlijk iets anders uit reken zelf maar na

Veel gemaakt rekenfoutje, bij minder dan 12V is de stroomopname van de fan geen 100mA meer...

[ymoona]

Verwijderd schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 22:30:
[...]


Veel gemaakt rekenfoutje, bij minder dan 12V is de stroomopname van de fan geen 100mA meer...

ik weet niet hoeveel een fan normaal gebruikt, dus ik had maar gegokt, en natuurlijk is het zo dat als je de spanning verlaag dan dan ook het stroom verbruik afneemt.

als je meerdere fans wilt regelen, en de keoeling beperkt wilt houden kan je ook kijken naar een schakelende regulator.
http://www.voti.nl/winkel/catalog.html?IC-LM2575

[Verwijderd]

ymoona schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 22:39:
[...]


ik weet niet hoeveel een fan normaal gebruikt, dus ik had maar gegokt, en natuurlijk is het zo dat als je de spanning verlaag dan dan ook het stroom verbruik afneemt.

Dat had je anders niet in je berekening meegenomen.
Beter is om van de maximale dissipatie uit te gaan, en die vindt in geval van een serieschakeling van 2 componenten plaats als de halve voedingsspanning over elk van de componenten staat.

Als je dan toch van 100mA uitgaat dan wordt de maximale dissipatie van de regelaar 300mW.

[ Voor 9% gewijzigd door Verwijderd op 14-04-2006 22:56 ]

[Verwijderd]

ymoona schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 21:54:
P = I x (Vin - Vuit)

Maw, als (Vin - Vuit) stijgt gaat P geneigd zijn te stijgen, maar als (Vin - Vuit) stijgt, gaat I ook dalen waardoor P geneigd is om te dalen. Maw gaan beide elkaar compenseren.

Vermogendissipatie gaat dan gewoon stijgen omgekeerd evenredig met de weerstand van de last.

Stel fan van 1.2W (100mA bij 12V), weerstand is dus 120ohm.
fan op 5V: P = (0.1/12*5) x (12 - 5) = 0.291W
fan op 11.5V (drop-out): P = (0.1/12*11.5) x (12 - 11.5) = 0.0479W

Stel fan van 6W (0.5A bij 12V), weerstand is dus 24ohm.
fan op 5V: P = (0.5/12*5) x (12 - 5) = 1.46W
fan op 11.5V (drop-out): P = (0.5/12*11.5) x (12 - 11.5) = 0.2395W

Dus bij een delta-fan van 6W gaat de 7805 hoogstens 1.5W verstoken. Lijkt me nog doenbaar zonder koeling.
Vin - Vout gaat van een grotere grootte-orde zijn dan I, waardoor de regulator bij 5V warmer gaat worden dan bij 12V.

Verwijderd schreef op vrijdag 14 april 2006 @ 22:03:
[...]


Ik snap alleen niks van dat schema, na ja, kan het wel nabouwen. Maar wat voor weerstanden gebruik ik , en wat is dat "I_d" En waarom komen er condensatoren bij kijken?

En er staat ook nergens bij tot hoeveel volt. Ik neem aan dat je er 12 volt in moet stoppen en dan een lm7805 op moet zetten voor 5 tot 12 volt?

Die fanmate lijkt veel simpeler kan het niet gewoon zo?

Ik snap het schema zelf ook niet gans, maar wel het basisprincipe van een aanpasbaar potentiaal op de aarding te zetten, en dat Vout dan altijd 5V + dit potentiaal gaat zijn. De condesatoren zijn voor stabiliteit.
Id is altijd 6mA denk ik bij de 78xx reeks en 8mA bij de 78xxC reeks. Wat ik me wel afvraag, is wat Vxx gaat zijn. Altijd 5V bij een 7805, 6V bij een 7806 etc?

Als ik bij de formule in het schema voor Vxx 5V invul, een potmeter (R2) van 1k en een weerstand R1 van 10k, dan kom ik uit op een regeling van exact 5V naar 11.5V.
IR1 is dan wel niet 5 maal zo groot als Id zoals vereist...

[ Voor 41% gewijzigd door Verwijderd op 14-04-2006 23:57 ]

[naftebakje]

Ik ga me eens wagen aan een oplossing:

• Er staat onderaan blz 14 note 1 dat Vxx de waarde van je regelaar is, hier een 7805 dus 5V.
• Ir1 > of = 5.Id Maximale Id is 8mA, dus moet Ir1 = 40mA
• We weten de stroom door en de spanning over R1, dus is R1 = 125 Ohm. Deze moet constant blijven, om aan de voorwaarden te voldoen, dus is R2 regelbaar.
• We willen regelen tot 12V (als dat lukt, we zien wel wat ie doet). De formule is (gedeeltelijk ingevuld) Vo = 5V(1+R2/125)+8mA*R2 Als we dat berekenen, komen we uit dat R2 voor 12V moet gelijk zijn aan 145,833 Ohm.
• Nog ff checken of R2 omlaag of omhoog moet gedraaid worden, het moet omlaag, dus R2 is een potmeter van 145 Ohm.

Voila. Zo moeilijk was dat toch niet (of heb ik ergens gemist?).

[Verwijderd]

Klopt idd. Het nadeel is wel dat je niet veel keuze hebt in weerstanden en potmeter. Je hebt een weerstand nodig van 125ohm en een potmeter van 145 ohm, daar kan je niet onderuit. Vind ik een groot nadeel. Je moet op zoek naar een potmeter van rond de 145ohm, dewelke ook 50mA aankan en 7V. Vermogen is dus 7*0.05 = 0.35W Daarbij stroomt er dan toch al bijna 50mA door de weerstaden, wat al de helft is van een doorsnee fan. Onafgezien van de warmteproductie door de 7805, gaat je schakeling bij een doorsnee fan van 1.2W al hoogstens een rendement hebben van 66%. Bij lagere fans zelfs nog minder. Zelfs zonder fan aangesloten gaat de schakeling tot een halve watt verstoken voor niets.

Geef mij dan maar de LM2941, waarbij je je weerstanden binnen een veel grotere range kan kiezen, evenals de potmeters. Je kan de weerstanden dan in een hogere grootteorde kiezen waardoor de schakeling zelf minder vermogen gaat verbruiken, en dus een hoger rendement gaat hebben. Daarbij is ook de drop-out kleiner. Is wel duurder

[ Voor 71% gewijzigd door Verwijderd op 15-04-2006 12:21 ]

[Verwijderd]

De berekening voor de uitgangspanning is gewoon die van de weerstandsverhouding van R1 en R2, alleen moet er in dit geval rekening worden gehouden met de stroom vanuit de regelaar door R2.
Omdat die stroom met 8mA aan de hoge kant is heeft ie vrij veel invloed op de uitgangsspanning.
En dan speelt inderdaad nog de spanning over de regelaar een rol, een LM2941 is natuurlijk een veel betere oplossing.

[ Voor 10% gewijzigd door Verwijderd op 15-04-2006 13:03 ]

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op zaterdag 15 april 2006 @ 12:57:
De berekening voor de uitgangspanning is gewoon die van de weerstandsverhouding van R1 en R2, alleen moet er in dit geval rekening worden gehouden met de stroom vanuit de regelaar door R2.
Omdat die stroom met 8mA aan de hoge kant is heeft ie vrij veel invloed op de uitgangsspanning.
En dan speelt inderdaad nog de spanning over de regelaar een rol, een LM2941 is natuurlijk een veel betere oplossing.

Zoiets?
http://cache.national.com/ds/LM/LM2941.pdf
bladzijde 8, "5 to 20 volt adjustable regulator"

Als je dan gewoon deze op 12 volt aansluit, is het toch gewoon 5 to 12 volt?
En moet R1 of R2 de potmeter zijn?

Vind net ook deze:
http://www.turbokeu.com/m...anregmon/lm2941manreg.pdf
bron:http://www.turbokeu.com/myprojects/fanregvoltmon.htm

Maar deze is 7 tot 12 volt en op die site staat dat zo'n lm2941 5 euro is

[ Voor 15% gewijzigd door Verwijderd op 15-04-2006 13:46 ]

[Verwijderd]

Inderdaad. zowel R1 als R2 mag potmeter zijn.

Ik heb de linkse schakeling gebruikt (kwam net goed uit). Het voordeel van deze tov de 7805 is: bij de 7805 heb je blijkbaar een weerstadn en een potmeter nodig van 125 en 145 ohm. Zijn niet echt courante waardes en ga je niet snel vinden. Bij de LM2941 heb je meer keuze in weerstanden. Ik had nu toevallig al potmeters van 5k en wou deze recuperen, dus heb ik de andere weerstanden berekend zoadt ik de 5k potmeters kon gebruiken: dan kwam ik op een weerstand van 20k, en een van 2.2K uit. Als je zeer nauwkeurige potmeters hebt, kan je de linkse en rechtse schakeling gebruiken, anders gebruik je best de middelste.

ik heb de 2941 gekocht voor zo iets van een 2.5 euro. Je kan de weerstanden aanpassen dat hij mooi van 5 naar 12V regelt. Dus niet de weerstanden gebruiken van turbokeu. Bij mij gaat die mooi van 4.9V naar 13.1 V met een drop-out van 0.1V

De vraag is of je er veel mee inzit dat de schakeling een grote drop-out heeft. Anders kan je ook gewoon gebruik maken van een LM317 dewelke ook weer veel goedkoper is.

[ Voor 28% gewijzigd door Verwijderd op 15-04-2006 13:53 ]

[Verwijderd]

Moet ik eerst weten wat een dropout is, snap de ballen van electronica .

En voor de de duidelijk hied, jouw schema is een aanvuling op die van turbokeu?

[Verwijderd]

In de link die je in de topic start heb gepost staat:

The output voltage can be set from 5 to 10.6 volts (manufacturer's specifications: 5 - 11.5 volts).

Je kan de fancontroller dus een voltage doen geven van 5 tot 10.6V ipv van 5 tot 12V. Er is dus een verlies van 12V - 10.6V = 1.4V. Dit verlies is de drop-out.
Je hebt low drop-out regulators (zoals de LM2941) die een veel kleiner verlies hebben. Hierdoor gaat je fancontroller toch nog kunnen bijgeregeld worden van pakt een 5V tot zeker 11.5V.
Mijn voeding geeft een 12.2V, ik heb een dropout van 0.1V, zodat de fancontroller toch nog 12.1V kan leveren.

De vraag is dus of je daar belang aan hecht aan die drop-out. Als je er niet mee inzit dat je fancontroller niet volledig tot 12V kan bijgeregeld worden, maar darentegen maar tot 10.5 of 10V, dan moet je geen low drop-out regulator nemen, want die zijn zoals je zelf gemerkt hebt wat duurder.

Op deze site zijn er veel opties die je kan gebruiken. Elk heeft zijn voordelen en nadelen en zijn prijs.

[ Voor 10% gewijzigd door Verwijderd op 15-04-2006 14:12 ]

[Verwijderd]

Bedankt. Handige link ook.

Maar ik ben niet de TS

[Verwijderd]

Deze is nog eenvoudiger:
http://www.overclockers.com/tips910/
Maar wat verstookt nu de energie in dit schema? Op de site staat dat er maar een heel simpele potmeter voor nodig is.

[Verwijderd]

Inderdaad, komt een beetje overeen met dit hier.
De BJT in jou link heeft een hoge versterkingsfactor wat goed is voor deze toepassing. Hiemee ga je altijd een drop-out van 0.7V hebben.
Vermogendissipatie: in de datasheet staat 650mW.

[B_FORCE]

kunnen we niet beter de LM317 (etc) nemen ? deze is gemaakt om spanningen te regelen, de 78xx serie niet. Je kan dit wel doet dmv spannings deling, maar dat is nooit mooi stabiel.

Schema zijn er zat te vinden op google.

edit.
Ow ik zie net op de link van http://www.overclockers.com/tips910/ dat ze daar idd de lm317 nemen.

[ Voor 20% gewijzigd door B_FORCE op 17-04-2006 15:00 ]

[Verwijderd]

De LM317 heeft een grote drop-out. Til je daar niet aan, kan je deze idd heel goed gebruiken voor voltage te regelen.

Daar gebruiken ze een transistor, er wordt wel gelinkt naar een andere pagina waar ze een LM317 gebruiken. De transistor heeft een lagere drop-out dan een LM317

[ Voor 42% gewijzigd door Verwijderd op 17-04-2006 15:03 ]

[B_FORCE]

de lm317 wordt bv ook gebruikt voor variabele voedingen enzo
check bv eventjes http://www.circuitsonline.net/circuits/cat/5
je kan het proberen met 1 transistor, maar i kvraag me eingeljik wel af of dat el zo stabiel is.

zoiets is bv wel mooi
http://www.circuitsonline.net/circuits/view/97

[ Voor 15% gewijzigd door B_FORCE op 17-04-2006 15:05 ]