Clean room - stof verwijderen van dSLR-sensor

Pagina: 1
Acties:
  • 6.038 views sinds 30-01-2008

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Eindelijk een wapen tegen dé vijand van de digitale camera

Door WIM VAN DE LOUW.*


Elke bezitter van een spiegelreflexcamera krijgt ermee te maken: stof. De lichtcel van de camera vangt onvermijdelijk stof op, waardoor foto’s er niet meer uitzien. Chipclean heeft een goedkope oplossing. NIJMEGENHet is een probleem waar de makers van spiegelreflexcamera’s niet aan gedacht lijken te hebben: hoe verwijder je hardnekkige stof van een uiterst gevoelig schermpje, een lichtgevoelige chip van enkele vierkante centimeters die bij het minste of geringste een kras oploopt? Professionele fotografen klagen steen en been, vooral zij die veelvuldig hun lens verwisselen. Ze kunnen twee dingen doen: zelf iets verzinnen of de camera opsturen naar de importeur. „Zelf schoonmaken levert vaak schade op. Stuur je de camera op, dan ben je honderd euro kwijt en moet je je camera wekenlang missen.“ Ton Niessing heeft er iets op gevonden dat goedkoop is en uiterst snel werkt: de Chipclean. Niessing is persfotograaf én werknemer van Philips Semiconductors in Nijmegen. Hij werkt daar dagelijks in stofvrije ruimtes, zogenoemde clean rooms. Daar schoot het plan voor de Chipclean in zijn hoofd. „Ik moest een clean room in het klein maken.“

In een kunststof kast creëert Niessing overdruk, zodat er geen stof in kan. Met behulp van een ioniseerpistool demagnetiseert hij in de kast het stof dat op de chip van de camera zit. Dat laat zich vervolgens met een kwastje gemakkelijk verwijderen. „Het kost hooguit veertig euro en ik ben in een kwartier klaar.“

Tal van collega-fotografen kwamen, min of meer sceptisch, bij Niessing aan. Ze gingen allemaal blij naar huis. De bedenker heeft inmiddels een wereldwijd patent aangevraagd voor zijn vinding. Op dit moment wordt onderzocht of elders op de aardbol een soortgelijke vinding bestaat.

Sinds de camera’s in prijs zijn gedaald, hebben tal van amateurfotografen een spiegelreflex gekocht omdat die veel betere resultaten levert dan compacte digitale camera’s. Er zijn er in totaal 200.000 van verkocht. De digitale-cameraproducenten Canon en Nikon maar ook Konica en Fuji verwachten dit jaar in Nederland nog eens 100.000 spiegelreflexcamera’s te verkopen. Kassa dus voor Niessing? „Och, weet ik niet. Ik kijk wel of er markt voor is. Ik denk het wel“, glimlacht hij.
De Gelderlander

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

copy/paste Volgende keer via de Topic Report functie vragen om een topic move. Is netter dan een topic zelf clonen :)

Mja, ik vind het een beetje paniekvoetbal.

Met beleid schoonmaken kan je sensor niet beschadigen, er zit immers een glasfilter bovenop. Je moet behoorlijk lomp zijn wil je glas bekrassen, dat zal niet zo snel gebeuren. In de meeste gevallen is een goeie blaasbalg al genoeg (Giotto Rocket Air, anyone?) en anders, als het stof echt aankleeft, zijn er sensor swabs. Al werken wattenstaafjes ook prima, alleen minder efficient.

Dat mensen hun dSLR opsturen voor reiniging heeft meer te maken met de angst voor beschadigingen dan dat je zelf niet in staat zou zijn om je sensor te reinigen.

En verder, in insectencopulatie modus, de journalist moet eens even goed z'n notes bekijken, want je kan hoog of laag springen, maar met een ioniseerkanon kan je stof niet demagnetiseren. Stof kan niet magnetisch zijn. Ze bedoellen denk ik dat sensor en stofdeeltjes dezelfde statische lading krijgen waardoor er geen sprake meer is van aankleven.

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Remy
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 01-05 10:37

Remy

I usually get 100% accuracy

Och, weet ik niet. Ik kijk wel of er markt voor is. Ik denk het wel“, glimlacht hij.
Ik denk het niet ;) Sensor beschadigen gebeurt echt niet zogauw als je gewoon met beleid en de juiste tools schoonmaakt. Een clean room is overdreven voor zoiets :)

LinkedIn
Instagram


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ralpje
  • Registratie: November 2003
  • Laatst online: 17:59

ralpje

Deugpopje

Remy schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:13:
[...]
Ik denk het niet ;) Sensor beschadigen gebeurt echt niet zogauw als je gewoon met beleid en de juiste tools schoonmaakt. Een clean room is overdreven voor zoiets :)
Dat is waarschijnlijk wel zo, en dat weten de meeste tweakers, maar weten de niet-tweakers dat ook?
Het is wellicht geen noodzaak, zo'n mini-cleanroom, maar veel mensen durven het risico gewoon niet te nemen. En dan is dit een betaalbare oplossing. En dús is er markt voor
Het is gewoon een kwestie van inspelen op de 'angsten' van de gebruiker :)

Freelance (Microsoft) Cloud Consultant & Microsoft Certified Trainer


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • dev icey
  • Registratie: Augustus 2003
  • Laatst online: 22-04 11:21
Valt dit probleem niet gewoon makkelijk op te lossen met een busje perslucht of denk ik nu te simpel?

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

dev icey schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:17:
Valt dit probleem niet gewoon makkelijk op te lossen met een busje perslucht of denk ik nu te simpel?
Een busje perslucht zou kunnen, een busje drijfgas niet. Dat laatste bevat spoortjes olie, wat je liever niet op je sensor wil hebben. Bovendien loop je, bij verkeerd gebruik, kans op druppels nog vloeibaar drijfgas op je sensor, wat door thermische schok beschadigingen kan veroorzaken.

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Remy
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 01-05 10:37

Remy

I usually get 100% accuracy

ralpje schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:17:
[...]


Dat is waarschijnlijk wel zo, en dat weten de meeste tweakers, maar weten de niet-tweakers dat ook?
Het is wellicht geen noodzaak, zo'n mini-cleanroom, maar veel mensen durven het risico gewoon niet te nemen. En dan is dit een betaalbare oplossing. En dús is er markt voor
Het is gewoon een kwestie van inspelen op de 'angsten' van de gebruiker :)
Ik denk dat ook de niet-tweakers het te onhandzaam vinden en daarnaast ook de mensen zijn die heel weinig hun lenzen wisselen: er zijn er zat die maar 2 of 3 lenzen hebben (bv een 18-70 en een 70-300 + een 50mm prime) en die dus erg weinig wisselen, dus bijgevolg weinig last hebben van stof. Daarnaast, de mensen die meer glas hebben weten heus wel wat er wel en niet kan op stof/schoonmaak-gebied en sensors.

LinkedIn
Instagram


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Remy schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:13:
[...]
Ik denk het niet ;) Sensor beschadigen gebeurt echt niet zogauw als je gewoon met beleid en de juiste tools schoonmaakt. Een clean room is overdreven voor zoiets :)
€40,- voor een cleanroom is natuurlijk niks, en volgens fotografen/winkels is er zijn er wel degelijk veel problemen met stof.
Als je het allemaal niet zo nauw neemt hoef je ook geen dslr aan te schaffen.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Garyu
  • Registratie: Mei 2003
  • Laatst online: 22:41

Garyu

WW

Je hebt dus alsnog een kwastje nodig om je oh zo gevoelige sensor mee aan te raken.. * Garyu shudders. the horror 8)7 :+

It's Difficult to Make Predictions - Especially About the Future


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Remy
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 01-05 10:37

Remy

I usually get 100% accuracy

Als je het allemaal niet zo nauw neemt hoef je ook geen dslr aan te schaffen.
Foute vergelijking en aanname. Natuurlijk is stof een issue: ook voor mij, ik wissel best regelmatig lenzen. Ik maak mijn sensor 1x per maand schoon. Met wattips en alcohol: werkt perfect voor het hele sensoroppervlak. Scheelt 40 eur die ik kan besteden aan foto- of studio-apparatuur. En 40 eur is niet niks hoor: zeker voor mensen die 'op budget' een dSLR kopen.

LinkedIn
Instagram


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • YellowCube
  • Registratie: December 2001
  • Laatst online: 18-05 20:39

YellowCube

Wait...what?

allemaal een beetje overdreven:
De lichtcel van de camera vangt onvermijdelijk stof op, waardoor foto’s er niet meer uitzien.
er zullen vast wel voorbeelden van zijn, maar je moet het toch wel erg bont maken willen je foto's er als gevolg van stof niet meer uitzien.
en de eerste die 100 euro rekent en vervolgens weken over een schoonmaakbeurt doet moet ik nog van horen.

My doctor says that I have a malformed public-duty gland and a natural deficiency in moral fibre and that I am therefore excused from saving the world


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • neographikal
  • Registratie: Januari 2001
  • Niet online
Ach tenzij je op F/22 zit heb je er amper last van, ik maak de sensor slechts 1x in de zoveel tijd schoon en ik heb er eigenlijk nooit last van. :) Zo wel voldoet een kwastje, en anders gewoon alcohol met een wattenstaafje.

[ Voor 21% gewijzigd door neographikal op 15-02-2006 10:47 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 42791

Ik denk dat er wel markt voor is als het standaard op/in camera's komt te zitten. De meerkosten van 40 Euro vallen wel mee voor een dSLR en het is een mooi marketingdingetje voor de fabrikanten. Je kunt natuurlijk ook markt creëeren voor zulke features. (Neem bijvoorbeeld die vaatwasmachinetabletten met oplosbare folie die je nu hebt. Wie heeft daar ooit om gevraagd? Ik zou ook meteen zeggen dat niemand daar op zat te wachten).

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • YellowCube
  • Registratie: December 2001
  • Laatst online: 18-05 20:39

YellowCube

Wait...what?

Olympus heeft toch een prima oplossing met z'n ultrasone antistof systeem.
Volgens mij is het een kwestie van wachten tot anderen met soortgelijke dingen komen.

My doctor says that I have a malformed public-duty gland and a natural deficiency in moral fibre and that I am therefore excused from saving the world


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 62011

Hij werkt daar dagelijks in stofvrije ruimtes, zogenoemde clean rooms. Daar schoot het plan voor de Chipclean in zijn hoofd. „Ik moest een clean room in het klein maken.“
En daar wil hij wereldwijd patent op aanvragen? 8)7

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Compunologist
  • Registratie: September 2003
  • Niet online
YellowCube schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:43:
allemaal een beetje overdreven:


[...]


er zullen vast wel voorbeelden van zijn, maar je moet het toch wel erg bont maken willen je foto's er als gevolg van stof niet meer uitzien.
en de eerste die 100 euro rekent en vervolgens weken over een schoonmaakbeurt doet moet ik nog van horen.
Mee eens, stof is vervelend maar niet onoverkomelijk. "Dé vijand van de digitale camera" (vind topic titel niet echt geweldig trouwens) is wat mij betreft dode pixels en die krijg je ècht niet weg met wat perslucht/wattestaafje/ultrasoon antistof systeem. :'(

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • YellowCube
  • Registratie: December 2001
  • Laatst online: 18-05 20:39

YellowCube

Wait...what?

wat dacht je van zwaartekracht of water?

My doctor says that I have a malformed public-duty gland and a natural deficiency in moral fibre and that I am therefore excused from saving the world


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Compunologist
  • Registratie: September 2003
  • Niet online
YellowCube schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 11:15:
wat dacht je van zwaartekracht of water?
Ik accepteer dat ze er zijn en ik hou er doorgaans altijd rekening mee :P Ik heb alleen meer moeite met kosmische straling :|

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Anoniem: 62011 schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 11:09:
[...]

En daar wil hij wereldwijd patent op aanvragen? 8)7
Nee dat heeft hij al gedaan:
De bedenker heeft inmiddels een wereldwijd patent aangevraagd voor zijn vinding.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

Compunologist schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 11:22:
[...]

Ik accepteer dat ze er zijn en ik hou er doorgaans altijd rekening mee :P Ik heb alleen meer moeite met kosmische straling :|
Op het moment dat jij belichting krijgt door kosmische straling is je dSLR wel het laatste van je problemen. Ik zou me dan eerder zorgen gaan maken over stralingsziekte :Y)

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Zoefff
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 13:08

Zoefff

❤ 

Een beetje raar artikel? Ik krijg het gevoel dat de schrijver de klok heeft horen luiden, maar nog niet helemaal weet waar de klepel hangt. Sowieso is het absurd om te stellen dat je honderd euro voor een schoonmaakbeurt kwijtbent, voor €30,- tot €40,- ben je écht wel klaar. En dat duurt hooguit 10 minuten, geen weken.

Daarnaast vind ik het wat overdreven om te zeggen dat "zelf schoonmaken vaak schade oplevert". Iedere fotograaf die niet erg spastisch is kan gewoon met een kwastje / blaasding / swabs aan de gang, zonder dat je de sensor beschadigd. Ik wissel zelf veel lenzen, ook op wat minder prettige locaties, en loop dus vaak wat stofjes op. Als je na een stoffige shoot de sensor gewoon even schoonblaast met een blaasbalgje (eventueel met de stofzuiger erboven zodat het stof ook úit je spiegelhuis weg is), dan is er niets aan het handje. Hardnekkige vuiltjes die tóch blijven zitten kan je dan met een wattenstaafje / alcohol, of periodiek door een fotozaak, laten verwijderen. Krassen op het beschermglaasje voor de sensor? Laat me niet lachen :P

Deze meneer is dan misschien de eerste die op het idee komt om de stofdeeltjes te ontladen (sinds wanneer kunnen stofdeeltjes magnetisch zijn? 8)7 ), maar het idee om iets in te bouwen om de sensor schoon te krijgen is niet nieuw:
When the anti-dust function is activated, a supersonic wave engine surrounding the filter generates a series of ultrasonic vibrations. This shakes off any dust and other foreign particles of a certain size from the filter in front of the sensor. Following this procedure, the CCD is dust free again.
Aldus een quote van het schoonmaak-systeem van Olympus.

Maargoed, als dit er toe leid dat meer fabrikanten oplossingen gaan inbouwen om de sensor schoon te maken, dan juich ik het alleen maar toe hoor :)


FotoblogWerkaandemuur.nlMoestuincursus.nlTwitter


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Er is iets vreemds aan de hand. Ik hoef maar naar de lucht te kijken, of ik zie wazige vlekken. Kleine halfdoorzichtige cirkels, het lijken net UFO’s, en soms veranderen ze zomaar in lelijke zwarte balletjes. Help! Ik ben in de ban van stof!

Een column over het stofprobleem van digitale spiegelreflexcamera's

Elke bezitter van een digitale spiegelreflexcamera moet dit bekend voor komen. Hoewel... er zijn er die beweren dat ze er na jaren van fotograferen nog nooit last van hebben gehad. Ja, en daar begrijp ik dus helemaal niets van. Kort geleden kocht ik mijn eerste digitale spiegelreflex en nadat ik enkele proefopnamen had gemaakt, viel mij op dat er een streepje en wat cirkels op de foto’s waren te zien, met name in blauwe lucht. Het bleek dat er stof op de sensor (de lichtgevoelige chip) zat. Geen probleem, dat kun je weghalen met een blaasbalgje. Lens eraf, even blaasbalgen, klaar. Behalve bij mij, want na die actie zat er alleen maar meer stof op de sensor. De eerstvolgende foto toonde een lucht vol grote vlekken. De dag erna heb ik de camera teruggebracht naar de winkel. Einde avontuur.

Afbeeldingslocatie: http://www.examedia.nl/computerx/pics/0011stoffig01.jpg

Op zich is stof een bekend probleem in de wereld van de digitale spiegelreflex, alleen had ik na een diepgravend onderzoek begrepen, dat alleen als je heel veel van lens wisselde, je op termijn een klein beetje stof op de sensor kon krijgen. Mijn stof blijkt er vanaf de fabriek ingezeten te hebben, dus ook zonder van lens te wisselen kon ik er van genieten. Er is inmiddels een levendige handel in prijzige schoonmaakmiddelen. Blaasbalgen (tot exemplaren van dertig centimeter hoog), statische borsteltjes, zachte spateltjes, niet-pluizende doekjes en flesjes methanol. Een setje spateltjes kost al snel zeventig euro en daar ben je met een beetje pech na drie schoonmaakbeurten doorheen. Ik las zelfs van een fotograaf die een ‘snotzuigertje’ van zijn kind gebruikte, een andere trok het stof met een plakbandje van zijn sensor (eerst met een vinger stevig aanwrijven). En dat terwijl ze de modernste digitale spiegelreflexcamera’s gebruiken, en ook niet echt de goedkoopste. Terwijl de eerste de beste simpele compact camera geen krimp geeft zodra het wat stoffig wordt.

Ik heb het fenomeen, dat ik duidelijk als een probleem, als een tekortkoming zie, op diverse fora op internet aangekaart. De reacties die ik kreeg hebben mij zeer verbaasd. De meeste fotografen zien stof totaal niet als probleem. Men heeft geaccepteerd dat foto’s waarop lichte vlakken of blauwe lucht staan, regelmatig in Photoshop moeten worden nabewerkt. Met het stempelgereedschap wordt een stukje omringend beeldmateriaal over de vlek heen gekopieerd. Feit blijft dat er op deze manier informatie verloren gaat, een aanzienlijke hoeveelheid zelfs, want die vlekken zijn behoorlijk groot (en kunnen talrijk zijn).

Voor de professionele en semi-professionele fotograaf, die een selectie van zijn foto’s nabewerkt voor ze gepubliceerd worden, kan ik begrip opbrengen. Van de vele foto’s die geschoten worden, kiest men er enkele uit en alleen die worden publicatierijp gemaakt, dat gebeurde trouwens toch al. Daarnaast heeft die beroepsgroep geen keuze. Je doet mee, of je ligt er uit. Er is geen alternatief (behalve analoog blijven werken). De niet-beroeps begrijp ik niet. Wie gaat er nu onnodig en verplicht, voor zoiets onbenulligs als stof, al zijn foto’s bewerken! Als fotograaf heb je toch wel wat beters te doen?

Afbeeldingslocatie: http://www.examedia.nl/computerx/pics/0011stoffig02.jpg

Ook blijken er enkele fotografen te zijn die zichzelf beperkingen opleggen. De vlekken vallen namelijk minder op bij een grote lensopening (diafragma). Sommige fotografen gebruiken daarom expres de kleine lensopeningen niet, terwijl het juist een van de grote voordelen van een digitale spiegelreflex is, dat je die kunt gebruiken. Bij een compact heb je die niet eens. Je gebruikt ze met name in natuur- en macro-fotografie, zodat een groter gebied van de foto scherp wordt (de zogenaamde scherptediepte).

Digitale fotografie en stof horen bij elkaar. Het is een veel gehoorde uitspraak. Net als: camera’s waren altijd al gevoelig voor stof. Alleen dit laatste is waar. Bij een ouderwetse (analoge) camera kwam het stof op de film terecht, bij de eerstvolgende foto was het meestal weg. Bij een digitale camera blijft het stof echter op de sensor liggen, desnoods tien jaar lang, tot iemand het daar weghaalt. En die eerste uitspraak is natuurlijk flauwekul. Digitale fotografie en stof horen helemaal niet bij elkaar. Bij compacts heb je er alleen in zeer zeldzame gevallen last van (en kun je hem beter meteen afschrijven). Bij een spiegelreflex kan er inderdaad wat stof in de camera komen, omdat je met verwisselbare lenzen werkt. Bij elke lenswisseling kan er een stofje het camerahuis in dwarrelen. Het nestelt zich op de sensor, die lekker warm en een beetje statisch geladen is, en stof daardoor als het ware aantrekt.

Dat fotografen het fenomeen stof accepteren, prima. Zolang men het weet en er geen probleem mee heeft dat de sensor van tijd tot tijd moet worden gereinigd. Het is een risicovol klusje, want bij elke aanraking van de sensor loop je kans hem onherstelbaar te beschadigen (niet de sensor zelf, maar een glasachtig filter dat ervoor zit en dat niet krasongevoelig is), maar dat moet iedereen voor zich weten. Maar dat men het als flauwekul afdoet, iets dat erbij hoort en maar geaccepteerd moet worden, dat irriteert mij mateloos. Een camera hoeft immers maar één ding te doen, en dat moet het dan ook goed doen: een beeld vastleggen. Van een geluidsinstallatie accepteer je het toch ook niet als er gepiep en gekraak uit de luidsprekers komt? (Ach meneer, dat hoort bij deze apparatuur, maar na een tijdje hoort u het niet meer, of trek er anders een luidspreker uit, het zit toch voornamelijk aan de rechterkant).

En de camerafabrikanten? Weten zij van het probleem af? Ja, natuurlijk. Ze adviseren om lenzen te wisselen met de cameraopening omlaag en stof met een blaasbalgje te verwijderen (en in geen geval de sensor aan te raken). Een merk als Olympus heeft er gelukkig iets beters op bedacht. Door gebruik te maken van geluidsgolven trilt de sensor netjes schoon. De stofjes vallen op een plaklaag onderin de camera en blijven daar zitten. Uiteraard moet dat strookje een keer vervangen worden en het garandeert geen 100% stofvrije sensor. In het verleden hebben enkele andere fabrikanten ook initiatieven getoond. Oplossingen voor het stofprobleem kunnen dus wel degelijk bedacht worden!

Afbeeldingslocatie: http://www.examedia.nl/computerx/pics/0011stoffig03.jpg

Ondanks alles heb ik de indruk dat de fotografen die reageerden, meer met het probleem in hun maag zitten dan ze openlijk willen toegeven. De reacties waren soms namelijk nogal heftig. Ook waren er enkele opmerkelijke uitschieters bij: je moet met een camera kunnen omgaan, een dure camera kopen wil niet zeggen dat je foto’s beter worden, je moet netjes werken, koop liever een compact.

Kijk, ik kan heus wel met een camera omgaan, fotograferen doe ik al van jongs af aan, enkele van de reagerende fotografen waren nog niet eens geboren. En een goede fotograaf kan met een wegwerpcamera mooie foto’s maken, niemand beweert dat duurdere camera’s per definitie beter zijn (hoewel je er wel meer van mag verwachten). Maar een camera die net uit de doos komt, dat heeft niets met een schone manier van werken te maken. Alleen die laatste uitspraak, daar zit iets in: ik hou het voorlopig inderdaad bij een compact, of misschien bij een Olympus spiegelreflex.

Ook bij de andere fabrikanten verwacht ik tussen nu en enkele jaren een oplossing voor het stofprobleem. Ze zullen wel moeten. De gebruikers van digitale spiegelreflexcamera die in de voorhoede zaten, lijken ernstig bevlekte foto’s zonder noemenswaardig protest te hebben geaccepteerd. Maar nu steeds meer amateurs een digitale spiegelreflex aanschaffen, is er een doelgroep aangeboord die niet zomaar alles voor zoete koek slikt. Vlekken op je foto’s. Het idee alleen al!

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Remy
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 01-05 10:37

Remy

I usually get 100% accuracy

Tjees die figuur heeft het wel erg extreem. In de 25.000+ foto's die ik in 15 maanden tijd met mijn D70 heb gemaakt, is maar in een paar gevallen echt stof te zien: en niet omdat ik weinig op f/11 of f/16 werk.

Hoe zeggen ze dat ook alweer, voorkomen is beter dan puin(stof)ruimen? Als ik die vent was zou ik m'n fototas en omgeving enzo checken op stof: dat scheelt al 90% troep @ lenzen en body's namelijk.

LinkedIn
Instagram


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Remy schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 11:35:
Tjees die figuur heeft het wel erg extreem. In de 25.000+ foto's die ik in 15 maanden tijd met mijn D70 heb gemaakt, is maar in een paar gevallen echt stof te zien: en niet omdat ik weinig op f/11 of f/16 werk.

Hoe zeggen ze dat ook alweer, voorkomen is beter dan puin(stof)ruimen? Als ik die vent was zou ik m'n fototas en omgeving enzo checken op stof: dat scheelt al 90% troep @ lenzen en body's namelijk.
Eigen waarnemingen zijn subjectief, als je even googled vind je best wel veel klachten over stof/dust

Op het DP forum geeft zoeken op "dust" alleen al 20,212 resultaten.

[ Voor 7% gewijzigd door Anoniem: 30386 op 15-02-2006 11:41 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • koraks243
  • Registratie: Oktober 2003
  • Niet online

koraks243

Last quoth the raven...

Anoniem: 30386 schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:38:
[...]

€40,- voor een cleanroom is natuurlijk niks, en volgens fotografen/winkels is er zijn er wel degelijk veel problemen met stof.
Ehm, ik geloof niet dat je voor die 40 Euro een cleanroom krijgt hoor ;) Lijkt me dat ie voor dat bedrag in die mini-cleanroom een keertje schoon wordt gemaakt voor je.

Verder wordt dit weer in het persbericht gebracht als DE oplossing voor HET probleem, maar in praktijk is het probleem maar marginaal aanwezig en zijn er meerdere low-cost high-effectiveness oplossingen waarmee je voor die 40 piek zelf meer dan 10x kan cleanen.

This is the way the world ends. Not with a bang but a whimper. -T.S. Eliot


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Remy
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 01-05 10:37

Remy

I usually get 100% accuracy

Eigen waarnemingen zijn subjectief, als je even googled vind je best wel veel klachten over stof/dust

Op het DP forum geeft zoeken op "dust" alleen al 20,212 resultaten
En tientallen miljoenen gebruikers wereldwijd die er geen tot erg weinig last van hebben :z
Verder wordt dit weer in het persbericht gebracht als DE oplossing voor HET probleem, maar in praktijk is het probleem maar marginaal aanwezig en zijn er meerdere low-cost high-effectiveness oplossingen waarmee je voor die 40 piek zelf meer dan 10x kan cleanen.
De piepende half procent blaast het dus flink op ja. En eigen waarnemingen subjectief: hoe wil je anders uit ervaring putten: aannames doen op basis van pers/nieuwsberichten?

LinkedIn
Instagram


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 2044

zo te lezen hebben ze het hier over vastzittend stof,..
stof welke blijkbaar dus niet verwijderd wil worden met lucht of kwastje...

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Remy
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 01-05 10:37

Remy

I usually get 100% accuracy

Overigens even de titel minder marketingblabla gemaakt.

LinkedIn
Instagram


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Zoefff
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 13:08

Zoefff

❤ 

Toch ben ik het met Remy eens. Ik ben het met de schrijver eens dat het slecht is als er uit de fabriek al stof op de sensor zit. Dat kan niet, en moet imho op kosten van de fabrikant gewoon schoongemaakt worden. Daarna vind ik het allemaal enorm overdreven. So what dat er af en toe een stofje op de sensor komt, het is toch een gebruiksvoorwerp? Mijn auto word ook vies als ik er mee rijd, en ik zal hem dus om de zoveel tijd moeten wassen. Daarnaast moet ik ook nog eens om de x duizend kilometer het luchtfilter, oliefilter en benzinefilter verwisselen. Zo ook met een camera, die moet je gewoon om de x duizend foto's even schoonmaken.

Eigen waarnemingen zijn misschien deels subjectief, maar niet verwaarloosbaar. Ik ga op een normale manier met m'n camera om (niet supervoorzichtig, in tegendeel), verwissel veel lenzen, en heb inmiddels al ruim 35k foto's geschoten. Toch heb ik nog nooit een storend stofje op een foto gehad dat ik met Photoshop heb weggehaald. En dan schiet ik niet expres met een grote diafragmaopening ofzo, hoewel het logisch is dat de gemiddelde fotograaf eerder met een groot dan met een klein diafragma schiet. Ja, misschien ontdek ik wel wat stofjes als ik nu een foto van een egaal vlak op f/22 maak, maar dat is toch niet representatief voor echte fotoomstandigheden?
Anoniem: 30386 schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 11:39:
Eigen waarnemingen zijn subjectief, als je even googled vind je best wel veel klachten over stof/dust

Op het DP forum geeft zoeken op "dust" alleen al 20,212 resultaten.
Als ik op GoT zoek naar "stuk" vind ik bijna 90.000 topics. Dat betekent toch ook niet dat al die computers stuk zijn? ;)

Natuurlijk vind je meer klachten dan tevreden gebruikers. De klagers hebben een forum namelijk snel gevonden, terwijl de tevreden gebruikers weinig behoefte zullen hebben om allemaal te verkondigen dat ze tevreden zijn :P


FotoblogWerkaandemuur.nlMoestuincursus.nlTwitter


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

Ach ja, ik ben maar even in de electronische pen gekropen en een mailtje naar de internet redactie van De Gelderlander geschreven. Ben benieuwd of, en zo ja wat voor, reactie ik krijg.

Strekking van het verhaal is al voorbij gekomen hier: Sensor ligt onder een IR cut-off filter, da's glas, da's stevig, dat kras je niet zomaar. Ook al is dat speciale glas niet de meest harde glassoort die je kan bedenken. Pure alcohol en wattenstaafjes, of als je duurder wilt, reinigingsvloeistof en sensor swabs werken zelfs tegen vastzittend stof, het losse spul is weg te blazen of kwasten.

Ook even ingegaan op dat stof niet gedemagnetiseerd kan worden. Al helemaal niet met een ionisator. (Zelfs als het metaalstof is kan je magnetisme niet met electronen veranderen.) Dit is eerder een kwestie van IR cut-off filter en stofdeeltjes eenzelfde electrische lading geven waardoor eventuele statische aantrekkingskracht omgezet wordt naar een afstotende kracht. (Gelijke ladingen stoten elkaar immers af.)

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Jiriki
  • Registratie: Februari 2001
  • Laatst online: 18-05 09:08
dev icey schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 10:17:
Valt dit probleem niet gewoon makkelijk op te lossen met een busje perslucht of denk ik nu te simpel?
Nee, da's inderdaad te simpel. Met perslucht loop je het risico dat het stof tussen het glazen filter en de sensor geblazen wordt, en dan ben je pas echt ver van huis...

Edit: wow, voortaan even refreshen voor ik antwoord...

[ Voor 8% gewijzigd door Jiriki op 15-02-2006 12:08 ]

"Yes," said the skull. "Quit while you're a head, that's what I say." -- (Terry Pratchett, Soul Music)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 122565

Wij gebruiken daar een Glass-cleaner voor speciaal voor scanners, hoge dpi scanners , mogen ook geen krassen op, je kan dat gewoon erop spuiten en met een repro-wipes schoonmaken , laat totaal geen krassen achter of stofdeeltjes , en geen strepen dat spul lost zelf ook op en laat niks achter.

Ik denk dat zo een kabine overdreven is.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

Als ik de uitvinding goed begrijp, dan zou je zelfs het dusdanig compact kunnen maken dat je een buis op een lensmount monteert met daarin de ionisator, luchtfilter en fan. Kwestie van ding erop schroeven, sensor clean mode inschakelen, ionisator electronen laten blazen, aan het achtereind gefilterde schone lucht aanzuigen en tegen de sensor blazen, en dat aan de zijkant, net achter de lensmount, inclusief stof laten ontsnappen.

Stel nou dat zo'n schoonmaak gadget €40 kost, en je ten alle tijden zelf dat ding op je cam kan schroeven, dan vind ik het een prima idee. ALS dit inderdaad zou werken, dan is het ideaal. Ding erop, even laten blazen, klaar. Cleaner weer opbergen tot er weer stof af te halen valt.

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • mphilipp
  • Registratie: Juni 2003
  • Laatst online: 22:41

mphilipp

Romanes eunt domus

Zoefff schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 11:55:
Eigen waarnemingen zijn misschien deels subjectief, maar niet verwaarloosbaar. Ik ga op een normale manier met m'n camera om (niet supervoorzichtig, in tegendeel), verwissel veel lenzen, en heb inmiddels al ruim 35k foto's geschoten. Toch heb ik nog nooit een storend stofje op een foto gehad dat ik met Photoshop heb weggehaald.
Zoals altijd: your mileage may vary... Ik ga gewoon heel normaal om met mijn cam en heb wel eens wat stofjes. Maar je ziet ze niet altijd. Ik heb een hele tijd 2 hele irritante gehad die ik echter alleen zag als ik een stuk lucht op de foto had. Ik heb uiteindelijk zo'n green vac gekocht. Dat is een stofzuiger die door een busje perslucht wordt aangedreven. Voor het hardnekkige spul zitten er een paar wet/dry swabs bij. Voordeel van de green vac is dat je ook het hele 'lenshuis' (of noem je dat ding) kunt 'zuigen'.
Over stof moet je inderdaad niet te paniekerig doen. Het gaat om een foto en ik wordt nog steeds niet goed van mensen die vinden dat zoiets helemaal 1000% perfect moet zijn. Dat is tenminste hoe ik er tegenaan kijk. Dus een horizon die een paar tienden scheef staat of een klein beetje ruis doet mij niet zoveel. Ik stofzuig dus pas als ik spikkeltjes zie en er zin in heb. Een keer per maand is overdreven, want hoe veilig het ook is, er zit altijd een zeker risico aan verbonden. Doe het dus niet als het niet nodig is.

System 1” is fast, instinctive and emotional; “System 2” is slower, more deliberative, and more logical.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • janklp
  • Registratie: Mei 2004
  • Laatst online: 14-05 11:31

janklp

FortyTwo Capital

Tja, ik zou niet weten of dit nu het gat in de markt is. Ik weet wel dat ik niet weten hoe ik mijn sensor echt goed zou moeten schoonmaken. Denk wel dat het een keer nodig is. Heeft iemand een goede handleiding of tutorial om zoals Remy ook doet met een wattenstaafje en een beetje alcohol de sensor schoon te maken?

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • koraks243
  • Registratie: Oktober 2003
  • Niet online

koraks243

Last quoth the raven...

Jiriki schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 12:05:
[...]

Nee, da's inderdaad te simpel. Met perslucht loop je het risico dat het stof tussen het glazen filter en de sensor geblazen wordt, en dan ben je pas echt ver van huis...
HE? Hoe ga je in godsnaam stof daartussen krijgen als het IR-blocking filter op de sensor geplakt zit? Volgens mij is dit bull hoor ;) De nadelen van perslucht (uit zo'n spuitbus; niet uit een compressor) zijn volgens mij:
- Het stof blijft grotendeels in de body, dus je hebt kans dat het gauw weer terug op de sensor valt (nog geen last van gehad)
- Als je lomp/hard/lang spuit, heb je kans dat je de sensor gedeeltelijk bevriest en dat kan schadelijk zijn.

Als je een compressor gebruikt, heb je kans dat er kleine metaal/stofdeeltjes in de lucht zitten waarmee je het filter zandstraalt. Needless to say: dat is niet best ;)
JumpStart schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 12:16:
Stel nou dat zo'n schoonmaak gadget €40 kost, en je ten alle tijden zelf dat ding op je cam kan schroeven, dan vind ik het een prima idee. ALS dit inderdaad zou werken, dan is het ideaal. Ding erop, even laten blazen, klaar. Cleaner weer opbergen tot er weer stof af te halen valt.
Jah, maar volgens mij is dat het dus niet. Volgens mij is het een glovebox-achtige cleanroom waar een paar handen en een body in passen (alsmede de benodigde tools: ionisator en kwastjes e.d.) waarmee dan een medewerker van de shop/lab je cam kan schoonmaken. Waarbij een schoonmaakbeurtje 40 pop kost... De hele 'contraption' zal wel een stuk meer kosten, ik schat minimaal een paar honderd euro.

[ Voor 32% gewijzigd door koraks243 op 15-02-2006 12:46 ]

This is the way the world ends. Not with a bang but a whimper. -T.S. Eliot


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

Januszjes schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 12:34:
Tja, ik zou niet weten of dit nu het gat in de markt is. Ik weet wel dat ik niet weten hoe ik mijn sensor echt goed zou moeten schoonmaken. Denk wel dat het een keer nodig is. Heeft iemand een goede handleiding of tutorial om zoals Remy ook doet met een wattenstaafje en een beetje alcohol de sensor schoon te maken?
Goeie blaasbalg, zoals een Giotto Rocket Air (kost rond de €12) en als dat de stof niet wegkrijgt, soms zitten stofdeeltjes nou eenmaal wat vaster, kan je el cheapo voor pure alcohol en wattenstaafjes gaan, of het duurdere sensor swab gedoe met bijbehorende speciale reinigingsvloeistof. Oh, en gezond verstand en voorzichtigheid, dat heb je ook nodig ;)

Ik heb mijn 10D tot nu toe prima schoon kunnen houden met de eerste 2 opties, blaasbalg en wattenstaafjes+alcohol. Sensor swabs heb ik nog niet nodig gehad.

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MartijnGizmo
  • Registratie: September 2004
  • Laatst online: 16-05 09:39

MartijnGizmo

Supercalifragilistic

Ehrm, storm in een glas water? Ik maak gewoon lekker foto's in de tussentijd. 8)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Xevox
  • Registratie: Maart 2003
  • Laatst online: 25-07-2022
Ghehe Ton Niessing (de uitvinder van die clean room) is de vader van een vriend van mij, zie hem vaak op mn werk verschijnen, wist niet eens dat het een persfotograaf is :+ Woont hier bij mij in de buurt.

[ Voor 12% gewijzigd door Xevox op 15-02-2006 15:50 ]

BramBoterham


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 63942

Misschien is zo'n cleanroom wel iets voor de tweakers die hun harde schijf open willen werken :P

Maar voor m'n camera vind ik het zwaar overdreven, blaasbalg is tot nu altijd voldoende geweest. :z

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Ralph Smeets
  • Registratie: September 2000
  • Laatst online: 07-05 09:44

Ralph Smeets

sinds 10-7-2009

Het schoonmaken van een sensor gaat altijd gepaard met een risico, hoewel dat niet echt groot is. Ik ken maar weinig mensen die hun sensor verneukt hebben door deze schoon te maken, uitgezonderd de gevallen waarin er gegrepen werd naar stofzuigers of te agressieve schoonmaakmiddellen.

Het werken in een stofvrije ruimte is opzich wel handig. En die stofvrije ruimte heeft iedereen al in huis. Het is je douche. Want als je gedouched hebt, hangt er een hoop waterdamp in de lucht. Deze gaat aan het stof kleven en daalt langzaam neer. Dus als je na een douche even wacht op het moment dat er geen waterdamp meer hangt, heb je een nagenoeg stofvrije ruimte waarin je op je gemak je sensor kan schoonmaken, zonder bang te hoeven zijn dat er stof van buitenaf je camera invliegt. Zo'n stofvrije doos is dus niet nodig. Lijkt me sowieso erg onhandig werken, wat weer risico's met zich meebrengt, daar je in een kleine doos gewoon minder bewegingsvrijheid hebt.


Mestreechs volksleed:
Jao diech höbs us aon 't hart gelege, Mestreech door alle ieuwe heer
Veer bleve diech altied genege, En deilde dreufheid en plezeer....etc.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Garyu
  • Registratie: Mei 2003
  • Laatst online: 22:41

Garyu

WW

Anoniem: 63942 schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 20:31:
Misschien is zo'n cleanroom wel iets voor de tweakers die hun harde schijf open willen werken :P

Maar voor m'n camera vind ik het zwaar overdreven, blaasbalg is tot nu altijd voldoende geweest. :z
Nouja, ik zou toch niet graag zo'n ionisator/demagnetiseerder loslaten op mijn harde schijf :P.

It's Difficult to Make Predictions - Especially About the Future


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 53444

Gek genoeg vind ik dat MartijnGizmo de meest zinnige reply geeft.
Al dat gelul over het schoonmaken
blaasbalg dit, paniek peeuw zo ..
Het is allemaal niet zo spanned. Gewoon met beleid schoonmaken. Met een stofzuigertje.. een blaasbalg en voor hardnekkige zut swabs.
Voor lenzen kun je een brillendoeken en Lenspennen gebruiken.

Ik zie geen nut in zo'n darkroom ding. Teveel gezeul.
Ik schiet in de tussentijd ook gewoon door. En zo nu en dan maak ik de Lowpass filter die bovenop de sensor ligt <----
schoon :/

[ Voor 15% gewijzigd door Anoniem: 53444 op 15-02-2006 23:03 ]


  • stormfly
  • Registratie: Juli 2001
  • Laatst online: 17:02
Mijn blaasbalgje en SensorSwab doen het prima :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Hij heeft zijn business inmiddels operationeel: http://www.chipclean.nl

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 63942

Anoniem: 30386 schreef op zondag 07 mei 2006 @ 10:27:
Hij heeft zijn business inmiddels operationeel: http://www.chipclean.nl
Mmm, voor die 30 euro kan je zelf ook wel even aan de slag. Dan hoef je daarvoor niet helemaal naar Nijmegen. Als je er een beetje handig in bent kun je op vakantie in Verweggiestan ook je in een handomdraai je sensor schoonmaken als dat nodig is. :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Fairy
  • Registratie: Januari 2001
  • Niet online

Fairy

13kWp

Ik heb een blaasbalg, sensor swabs en visibledust kwastjes. Ik heb de sensor swabs 1 keer gebruikt en voor de rest alleen maar de visibledust kwastjes (even activeren met je blaasbalg) en nog nooit problemen gehad.

Mensen zeuren altijd als de techniek niet helemaal superperfect iets vastlegd, maar aan hun eigen kunnen qua fotografie twijfelen ze niet. Ik zou dus zeggen, leer eerst fotograferen, en als je daar dan helemaal supergeweldig in bent en de perfecte composities weet te maken etc etc en je hebt die perfecte foto en er zit stof op, dán mag je een een boos worden, maar de gemiddelde huis-tuin-en-keuken opnames op F36 waar stof te zien is. Sjonge wat erg zeg...

Heb gewoon plezier in plaatjes schieten en maak je niet druk om niks.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • mphilipp
  • Registratie: Juni 2003
  • Laatst online: 22:41

mphilipp

Romanes eunt domus

Fairy schreef op zondag 07 mei 2006 @ 16:54:
Ik zou dus zeggen, leer eerst fotograferen, en als je daar dan helemaal supergeweldig in bent en de perfecte composities weet te maken etc etc en je hebt die perfecte foto en er zit stof op, dán mag je een een boos worden, maar de gemiddelde huis-tuin-en-keuken opnames op F36 waar stof te zien is. Sjonge wat erg zeg...
En anders hebben we altijd nog de clone stamp...

System 1” is fast, instinctive and emotional; “System 2” is slower, more deliberative, and more logical.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Heaget
  • Registratie: April 2005
  • Laatst online: 18:33
Wat ik me af vraag, waarom zou je in godsnaam een huis tuin en keuken foto maken op F36? Dan heb je dus ook gelijk een statief etc nodig... Ik ben nog beginner maar ik kom zelf nooit echt boven de F15 uit hoor.... ( omdat de sluitertijd dan te lang word, laat ik duidelijk zijn. )

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Sick Nick
  • Registratie: Februari 2001
  • Laatst online: 12:54

Sick Nick

Drop the top!

CHIPCLEAN beschikt over meer dan vijftien jaar ervaring

Of te wel, hij werkt al 15 jaar bij philips? Want die toko is nog maar net open, hoe komt ie dan bij 15 jaar ervaring in het schoonmaken van sensoren?

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Fairy
  • Registratie: Januari 2001
  • Niet online

Fairy

13kWp

Heaget schreef op zondag 07 mei 2006 @ 17:30:
Wat ik me af vraag, waarom zou je in godsnaam een huis tuin en keuken foto maken op F36? Dan heb je dus ook gelijk een statief etc nodig... Ik ben nog beginner maar ik kom zelf nooit echt boven de F15 uit hoor.... ( omdat de sluitertijd dan te lang word, laat ik duidelijk zijn. )
Je hebt van die types die erbij willen horen maar niet weten wat ze doen, die kopen een 20D en gaan de extremen van de camera gebruiken, die horen dingen als "veel scherptediepte moet je de F hoger zetten" dus die pakken meteen de max van hun camera, zien dat de sluitertijd te lang word (camera is wel lang bezig hé?) en gooien de ISO naar 3200 zonder enig idee van het effect te hebben.

Je hebt veel van dit soort fotografen op de wereld, ik ken er zo een, gelukkig geen familie :P

Je hebt veel soorten fotografen:

1. Profs met goed en duur spul die mooie foto's maken
2. Amateurs met goed en duur spul die mooie foto's maken
3. Amateurs die goed spul kopen om er zeker van te zijn dat de apparatuur niet de beperkende factor is
4. Amateurs die het leuk vinden om een plaatje te schieten maar verder niet, meestal hebben die een compact
5. Prutsers met duur spul die niet eens weten wat het woord compositie betekend.
6. Profs die de ruige wereld intrekken met een goedkope camera en de meest prachtige shots maken.

Als ik heel eerlijk ben zit ik tussen de 2 en de 3. Ik wil namelijk goed spul, want met mindere apparatuur merk ik dat de foto's kwalitatief minder zijn (Voorbeeld: Kitlens ging er met een 3 a 4 dagen uit).
Daarnaast heb ik ook wel wat plaatjes gemaakt waar ik toch wel trots op ben, en ook het kritische oog van mijn vader overleefd hebben.
Maar het belangrijkste vind ik nog dat ik plezier heb ik het fotograferen zelf en het is gigantisch practisch om bij een optreden vooraan te komen (zwart t-shirtje aantrekken en gaan :) )

Ik heb namelijk een kennis die eenzelfde config heeft maar die is zo verlegen, die gaat voor alles aan de kant en kan geen enkel shot maken. Ikzelf fiets mezelf door de menigte en ga gewoon lekker schieten, daarnaast schiet ik ook wel eens voor een band, die vraagt me van te voren en dan schiet ik ook on-stage en da's wel gaaf om te doen B)

[ Voor 51% gewijzigd door Fairy op 07-05-2006 18:35 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ThinkPad
  • Registratie: Juni 2005
  • Laatst online: 22:29
Anoniem: 53444 schreef op woensdag 15 februari 2006 @ 23:02:


Ik zie geen nut in zo'n darkroom ding. Teveel gezeul.
Ik schiet in de tussentijd ook gewoon door. En zo nu en dan maak ik de Lowpass filter die bovenop de sensor ligt <----
schoon :/
_/-\o_

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • neographikal
  • Registratie: Januari 2001
  • Niet online
Sick Nick schreef op zondag 07 mei 2006 @ 17:40:
CHIPCLEAN beschikt over meer dan vijftien jaar ervaring

Of te wel, hij werkt al 15 jaar bij philips? Want die toko is nog maar net open, hoe komt ie dan bij 15 jaar ervaring in het schoonmaken van sensoren?
Staat erbij waarmee hij ervaring heeft? Dat kan wel ervaring met het schoonmaken van schoenen zijn :+

[ Voor 5% gewijzigd door neographikal op 07-05-2006 18:46 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Heaget
  • Registratie: April 2005
  • Laatst online: 18:33
En hoe zit het met de groep Amateurs met middelmatige gear die mooie foto's maken? Zo beschouw ik mezelf namelijk wel. Er is trouwens wel verschil tussen mooie foto's en echt goede foto's he.

Anyway, om niet te ver offtopic te gaan. Als er stof op m'n sensor komt dan laat ik hem vrijwel niet door iemand anders reinigen, ik bedoel, 40€, daar kan ik ook een avondje uit ( bijna ) mee betalen.

[ Voor 26% gewijzigd door Heaget op 07-05-2006 19:33 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Brent
  • Registratie: September 2001
  • Laatst online: 17:05
Mijn pa gaat gewoon even douchen voordat hij gaat schoonmaken. Als de nevel is neergeslagen, is een groot deel van het stof uit de lucht verwijderd.

Humanist | Kernpower! | Determinist | Verken uw geest | Politiek dakloos


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Nielsracing
  • Registratie: September 2004
  • Laatst online: 12-05 21:56
Fairy schreef op zondag 07 mei 2006 @ 18:26:
Je hebt van die types die erbij willen horen maar niet weten wat ze doen, die kopen een 20D en gaan de extremen van de camera gebruiken, die horen dingen als "veel scherptediepte moet je de F hoger zetten" dus die pakken meteen de max van hun camera, zien dat de sluitertijd te lang word (camera is wel lang bezig hé?) en gooien de ISO naar 3200 zonder enig idee van het effect te hebben.
We hebben allebei een mail gehad van de modjes, dus hou het a.u.b. netjes.
Je bovenstaande stukje is helemaal juist overigens. Ik ben het dus met je eens :)

Ik heb hier een goed voorbeeld van.
Fairy schreef op zondag 22 mei 2005:
Nu heb ik, als ik vanaf statief schiet en het diafragma dichtknijp naar 45 dat ik vuiltjes in beeld te zien krijg (donkere vlekjes).
Nu kan ik 1 aantal ding uitsluiten en dat is de sensor, want op groter diafragma wordt het effect minder.
Tevens heeft de zoom geen enkel effect op de plaats van de plekken, dus zit ik te denken aan de lens aan de binnenzijde van de ring. Deze heb ik al voorzichtig schoongepoetst, maar dat heeft geen effect.
Ik heb tevens ook geen idee of het verstandig is deze "binnenlens" schoon te maken, hij ziet er nogal gecoat uit en ik ben bang deze te beschadigen.

Kan iemand mij vertellen wat dit kan zijn, en evt zegegn of die binnenste lens nu wel of niet zomaar schoongepoetst mag worden.
Just my 2 cents.
Sick Nick schreef op zondag 07 mei 2006 @ 17:40:
CHIPCLEAN beschikt over meer dan vijftien jaar ervaring

Of te wel, hij werkt al 15 jaar bij philips? Want die toko is nog maar net open, hoe komt ie dan bij 15 jaar ervaring in het schoonmaken van sensoren?
Heb net even op de site gekeken, en inderdaad, de 15 jaar ervaring...??? :)
Opzich levert hij dezelfde dienst, gewoon de sensor cleanen tegen een toch wel forse prijs. Ze reinigen wel de spiegel en de voorkamer maar dat lijkt me vrij logisch. Mijn sensor is na een half jaar trouwe dienst prima te redden met eens in de week een blaasbalgje eroverheen te halen. Gelukkig nog geen swabs hoefen aanschaffen. Al zag ik dat Konijnenberg een bewegend kwastje had liggen. Lijkt op het eerst gezicht toch wel de oplossing...maar wel erg prijzig!

KLIK

Ik heb het er in ieder geval niet voor over...

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 30386

Topicstarter
Fairy schreef op zondag 07 mei 2006 @ 18:26:
[...]


Je hebt van die types die erbij willen horen maar niet weten wat ze doen, die kopen een 20D en gaan de extremen van de camera gebruiken, die horen dingen als "veel scherptediepte moet je de F hoger zetten" dus die pakken meteen de max van hun camera, zien dat de sluitertijd te lang word (camera is wel lang bezig hé?) en gooien de ISO naar 3200 zonder enig idee van het effect te hebben.

Je hebt veel van dit soort fotografen op de wereld, ik ken er zo een, gelukkig geen familie :P

Je hebt veel soorten fotografen:

1. Profs met goed en duur spul die mooie foto's maken
2. Amateurs met goed en duur spul die mooie foto's maken
3. Amateurs die goed spul kopen om er zeker van te zijn dat de apparatuur niet de beperkende factor is
4. Amateurs die het leuk vinden om een plaatje te schieten maar verder niet, meestal hebben die een compact
5. Prutsers met duur spul die niet eens weten wat het woord compositie betekend.
6. Profs die de ruige wereld intrekken met een goedkope camera en de meest prachtige shots maken.

Als ik heel eerlijk ben zit ik tussen de 2 en de 3. Ik wil namelijk goed spul, want met mindere apparatuur merk ik dat de foto's kwalitatief minder zijn (Voorbeeld: Kitlens ging er met een 3 a 4 dagen uit).
Daarnaast heb ik ook wel wat plaatjes gemaakt waar ik toch wel trots op ben, en ook het kritische oog van mijn vader overleefd hebben.
Maar het belangrijkste vind ik nog dat ik plezier heb ik het fotograferen zelf en het is gigantisch practisch om bij een optreden vooraan te komen (zwart t-shirtje aantrekken en gaan :) )

Ik heb namelijk een kennis die eenzelfde config heeft maar die is zo verlegen, die gaat voor alles aan de kant en kan geen enkel shot maken. Ikzelf fiets mezelf door de menigte en ga gewoon lekker schieten, daarnaast schiet ik ook wel eens voor een band, die vraagt me van te voren en dan schiet ik ook on-stage en da's wel gaaf om te doen B)
Mooi verhaal, al laat ik graag iedereen in zijn waarde, en plaats ik mensen niet graag in hokjes. Maar wat heeft het in godsnaam met het reinigen van de voorkamer, sensor en spiegel van een digitale camera in een stofvrije ruimte te maken???
Volgens mij is die kerel van chipclean vooral bezig om zijn apparaat te verkopen aan speciaalzaken en in mindere mate met hetzelf reinigen van de betreffende cameradelen.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • djluc
  • Registratie: Oktober 2002
  • Laatst online: 11:47
Dat is verkopen he ;)

Ach, ik kan me eigenlijk best voorstellen dat je de camera een keer goed schoon wilt laten maken. Mensen laten hun auto soms ook reinigen bij een gespecialiseerd bedrijf, kunnen ze ook zelf met de stofzuiger...

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

Anoniem: 30386 schreef op maandag 08 mei 2006 @ 11:41:
[...]

Mooi verhaal, al laat ik graag iedereen in zijn waarde, en plaats ik mensen niet graag in hokjes. Maar wat heeft het in godsnaam met het reinigen van de voorkamer, sensor en spiegel van een digitale camera in een stofvrije ruimte te maken???
Volgens mij is die kerel van chipclean vooral bezig om zijn apparaat te verkopen aan speciaalzaken en in mindere mate met hetzelf reinigen van de betreffende cameradelen.
Zie je de parallel niet?

Ik blaas m'n sensor schoon met een Giotto Air Rocket, en als er dan eens een stofje zo gemeen is om te plakken (en dus niet los komt) dan gebruik ik een wattenstaafje ( :o ) met wat lens cleaning fluid. Immers, er zit gewoon een stuk glas bovenop je sensor. Toegegeven, die high-pass filter is niet het meest harde glas, dus voorzichtigheid blijft geboden.

Dus, de een geeft bakken met geld uit aan speciale swabs of dedicated mini stofzuigers, de ander houd het bij een balgje van €12,50, wattenstaafjes en een eenvoudig ethanol/glycol/water mengsel...

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • QuestionMarc
  • Registratie: Maart 2006
  • Laatst online: 12-05 22:11
Even een vraagje: waar haal je pure alcohol? Bij de drogist of apotheek ofzo? Of bij de lokale slijterij :7

Op de fiets vervuil je niets!


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • neographikal
  • Registratie: Januari 2001
  • Niet online
96% is het sterkste wat ik heb kunnen vinden, bij de lokale drogist :) Apotheek verkocht niks sterkers helaas.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • QuestionMarc
  • Registratie: Maart 2006
  • Laatst online: 12-05 22:11
En dat laat geen enkele reststof achter dan? Volgens mij blijft er namelijk altijd wel íets van een residu achter als je een vloeistof laat verdampen.

Op de fiets vervuil je niets!


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • begintmeta
  • Registratie: November 2001
  • Niet online

begintmeta

Moderator General Chat
Er zijn natuurlijk wel verschillende zuiverheden/verontreinigingen beschikbaar, ook al is het ethanolgehalte 96%

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

questionmarc schreef op maandag 08 mei 2006 @ 15:25:
En dat laat geen enkele reststof achter dan? Volgens mij blijft er namelijk altijd wel íets van een residu achter als je een vloeistof laat verdampen.
In theorie? Als jij echt zuivere vloeistoffen hebt, dan laat dat geen residu achter.

De praktijk? Er zitten altijd wel wat opgeloste stoffen in die achterblijven. Daarom is het zo fijn om wattenstaafjes te hebben met 2 koppen, de ene gebruik je nat, met een druppel lenscleaner, de andere kant gebruik je om de droogsporen weg te vegen.

Let wel, ik reinig dan alleen de plek van het plakkende stofje, het is overkill om dan meteen de complete sensor te vegen. Zolang je rekening houdt met dat een stofje rechtsboven op de sensor juist linksonder zit, en andersom, kan je plaatselijk even vegen. Oh, en uiteraard, OP EIGEN RISICO he? :+

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 141950

JumpStart schreef op maandag 08 mei 2006 @ 11:51:
[...]

Zie je de parallel niet?

Ik blaas m'n sensor schoon met een Giotto Air Rocket, en als er dan eens een stofje zo gemeen is om te plakken (en dus niet los komt) dan gebruik ik een wattenstaafje ( :o ) met wat lens cleaning fluid. Immers, er zit gewoon een stuk glas bovenop je sensor. Toegegeven, die high-pass filter is niet het meest harde glas, dus voorzichtigheid blijft geboden.

Dus, de een geeft bakken met geld uit aan speciale swabs of dedicated mini stofzuigers, de ander houd het bij een balgje van €12,50, wattenstaafjes en een eenvoudig ethanol/glycol/water mengsel...
glycol heb ik niet graag op mijn sensor. beetje vettige visceuze troep.

Veel zuiverder als 96% word etoh niet hoor. Wij hebben iets van 98% op het lab. Methanol lijkt me nog beter te werken. Maar dat is een beetje aan de giftige kant.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JumpStart
  • Registratie: Januari 2000
  • Niet online

JumpStart

thinking of stardust

Anoniem: 141950 schreef op dinsdag 09 mei 2006 @ 17:55:
[...]

glycol heb ik niet graag op mijn sensor. beetje vettige visceuze troep.

Veel zuiverder als 96% word etoh niet hoor. Wij hebben iets van 98% op het lab. Methanol lijkt me nog beter te werken. Maar dat is een beetje aan de giftige kant.
Sorry, mijn fout, dat moet ethyleenglycol zijn.

De microscopie afdeling (waarvan je mag aannemen dat ze wel het nodige afweten van lenzen enzo) gebruikt hier een mengsel van gedemineraliseerd water, ethanol en ethyleenglycol (die laatste twee "chemisch zuiver"). Water en ethanol (30/70 bij volume) werkt al zeer goed reinigend, de ethyleenglycol zit erbij omdat het water "meetrekt" bij het verdampen waardoor het oppervlak sneller droog is.

ALL-CAPS WITH NO PUNCTUATION IS SO MUCH TRUER TO THE WAY THOUGHTS HURTLE OUT OF THE HUMAN BRAIN THAN CAREFULLY MANICURED AND PUNCTUATED SENTENCES COULD EVER BE


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • white_rabbit
  • Registratie: December 2000
  • Laatst online: 11-02-2022

white_rabbit

Follow the White Rabbit!

Tip voor diegenen die Sensorswabs nodig hebben, koop de swabs van Visible Dust, 12 stuks voor 23,50 bij foto konijnberg (ipv die swabs van Photosol die meer dan 50 euro kosten per 12!). Gebruik de Eclipse vloeistof van Photosol (9,75) en je sensor is zo schoon!

Let wel op dat je de swaps niet te schuin houdt want anders gaan de swabs langs de zijkant van van de kamer en laten ze daar pluisjes achter waardoor je spiegel weer blijft hangen. Mocht dat gebeuren dan pak je de stofzuiger en zet je daarop het smalste zuigstuk. Vervolgens monteer je daarin zo'n buigzaam rietje en zet het geheel vast met plakband en maak de rest van de opening dicht. Zet het schuifje aan het einde van de slang open (zodat hij niet te hard zuigt) en zuig voorzicht het stof van de zijkant.

Doe dit wel voorzichtig en zorg dat je de sensor niet raakt!

Life is what happens while your making other plans..


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • hilbren
  • Registratie: Augustus 2000
  • Laatst online: 28-04 21:19
Voorlopig bevalt dat M3 plakband prima.
Ik gebruik zo klein doosje met van die markerings tape, daar zit een klein gekleurt niet plakkend deel aan wardoor het net even iets prettiger werkt.
Gewoon op je ccd plakken eventueel aandrukken met een wattenstaafje en er vervolgens voorzichtig vanaf trekken, klaar!

Veel mensen denken dat er plakzooi blijft plakken, maar dat heb ik liever dan dat ik krassen maak op mn ccd omdat ik zand aan het uitsmeren ben.

3M Flags : http://images.google.nl/i...s&q=3m++flags&btnG=Zoeken

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 142065

Ik heb ook nog een vraagje, en ik kon niet echt antwoorden vinden hier op gathering.

Ik heb zelf een D50 en gisteren kwam ik erachter dat als ik door de zoeker kijk enige stofdeeltjes te zien waren. Nu ben ik gisteren toch foto's gaan maken, omdat ik er ter plekke niks aan kon doen. Maar op de foto is geen enkele spoor van stof te zien. Nu heb ik ook een foto gemaakt op f/22 en ook daar is niks op te zien. Dus het stof zit niet op de sensor, maar wel in de body.

Hoe is dit dan het beste schoon te maken, want alle beschreven producten cleanen alleen de sensor

mvg,

Robin

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Garyu
  • Registratie: Mei 2003
  • Laatst online: 22:41

Garyu

WW

Gewoon van de spiegel afpoetsen?

Afbeeldingslocatie: http://images.google.com/images?q=tbn:tFJk4c2vEN8O4M:http://users.telenet.be/rombaft/1df.jpg

Mocht het niet op de spiegel zitten, dan zit het waarschijnlijk op het matglas. Ook dat kan je met een blaasbalgje vrij makkelijk opruimen.

[ Voor 24% gewijzigd door Garyu op 15-12-2006 15:56 ]

It's Difficult to Make Predictions - Especially About the Future


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Barrycade
  • Registratie: November 2003
  • Laatst online: 18-05 22:54

Barrycade

Through the...

Let wel POETSEN van je matglas zou ik niet zo snel doen.
Blaasbalgje OK maar poetsen kan krassen opleveren en dat is matglas vervangen = duur.

En als 2e kan het verwijderen van de stofjes op je spiegel of matglas alsnog stof op je sensor opleveren en dan ben je weer verder van huis.

(zit het stof niet in je zoeker trouwens)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 142065

(zit het stof niet in je zoeker trouwens)
Nee daar had ik al naar gekeken, ik ga eens even op zoek naar een blaasbalgje

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Garyu
  • Registratie: Mei 2003
  • Laatst online: 22:41

Garyu

WW

littlejoannes schreef op vrijdag 15 december 2006 @ 16:02:
Let wel POETSEN van je matglas zou ik niet zo snel doen.
Blaasbalgje OK maar poetsen kan krassen opleveren en dat is matglas vervangen = duur.

En als 2e kan het verwijderen van de stofjes op je spiegel of matglas alsnog stof op je sensor opleveren en dan ben je weer verder van huis.

(zit het stof niet in je zoeker trouwens)
Oeps ja, ik bedoelde poetsen met een blaagbalgje inderdaad :o

It's Difficult to Make Predictions - Especially About the Future


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Nomad
  • Registratie: Juli 2002
  • Laatst online: 16:57

Nomad

Moderator Foto & Video

a.k.a. Martijn

Ik raad echt ten zeerste af om je camera te gaan schoonmaken wanneer je alleen een paar stofjes ziet door de zoeker. Wanneer jij niks ziet op F/22, moet je gewoon erg gelukkig zijn en verder niet aanzitten. Tenzij die stofjes heel vervelend in je zoeker zitten, zou ik het echt niet doen. Erg grote kans dat je stof gaaf blazen en dat het deze keer wel op je sensor komt. Een echt schone sensor O+

Commercieel fotograaf - Zakelijke portretten


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Henk
  • Registratie: Februari 2003
  • Laatst online: 17:40
nomad85 schreef op vrijdag 15 december 2006 @ 16:16:
Ik raad echt ten zeerste af om je camera te gaan schoonmaken wanneer je alleen een paar stofjes ziet door de zoeker. Wanneer jij niks ziet op F/22, moet je gewoon erg gelukkig zijn en verder niet aanzitten. Tenzij die stofjes heel vervelend in je zoeker zitten, zou ik het echt niet doen. Erg grote kans dat je stof gaaf blazen en dat het deze keer wel op je sensor komt. Een echt schone sensor O+
Mjah, ik heb ook al sinds een paar maanden een stofje op mijn matglas, maar zolang het daar zit, zit het niet op mijn sensor ;)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Anoniem: 142065

nomad85 schreef op vrijdag 15 december 2006 @ 16:16:
Ik raad echt ten zeerste af om je camera te gaan schoonmaken wanneer je alleen een paar stofjes ziet door de zoeker. Wanneer jij niks ziet op F/22, moet je gewoon erg gelukkig zijn en verder niet aanzitten. Tenzij die stofjes heel vervelend in je zoeker zitten, zou ik het echt niet doen. Erg grote kans dat je stof gaaf blazen en dat het deze keer wel op je sensor komt. Een echt schone sensor O+
Ja, als het gemakkelijk weg te halen is, zou het fijner zijn. Maar als je vervolgens op je sensor komt is het wat minder.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Nomad
  • Registratie: Juli 2002
  • Laatst online: 16:57

Nomad

Moderator Foto & Video

a.k.a. Martijn

Ik heb in ieder geval op de harde manier ontdekt dat teveel schoonmaken alleen maar meer rotzooi teweeg brengt. Je sensor maak je prima schoon, maar je bouwt ondertussen wel wat stof in je kamer van je camera op, waardoor je sensor weer sneller vies wordt. Schoonmaken echt alleen doen wanneer het nodig is. Dus niet wanneer je íets ziet op F/22, maar wanneer je storend veel op F/10 ziet. Ik moet binnenkort weer boenen, want op F/10 e.d. ga je nu wel rotzooi zien, soms klein, soms wat groter :P.
Ook al weer 3 maand geleden ofzo dat ik heb zitten poetsen.
disclaimer: poetsen en boenen betekent met de blazer erover, dan met een kwastje (speciaal kwastje), eventueel daarna sensor swab gebruiken

Commercieel fotograaf - Zakelijke portretten


Anoniem: 291926

spam

[ Voor 98% gewijzigd door ThunderNet op 19-02-2009 12:34 ]


  • Sick Nick
  • Registratie: Februari 2001
  • Laatst online: 12:54

Sick Nick

Drop the top!

Mooie eerste post heb je gemaakt, Komt hierna harrie-59 ook nog posten dat het goed is? :+

  • ThunderNet
  • Registratie: Juni 2004
  • Laatst online: 20:14

ThunderNet

Flits!

Oud topic, gaat mede dankzij de rare kick op slot.
In FGW kan gerust een nieuw net topic over sensor-schoonmaken geopend worden mocht hier iemand de behoefte aan hebben.

Heb je liever vooraf, of achteraf, dat ik zeg dat ik geen flauw idee heb wat ik doe?

Pagina: 1

Dit topic is gesloten.