Verschil tussen het en de idee

[Ugchel]

Gisterenavond heb ik het met mijn ouders gehad over het verschil tussen 'de idee', en 'het idee'. Ik vind het nog steeds een betrekkelijk lastig onderscheid, maar we kwamen aan op een punt waar we alledrie eigenlijk niet uitkwamen. (En m'n ouders weten wel waar ze over praten verder.)

Het ging uiteindelijk over de grot van Plato, en of dat nou 'de idee' of 'het idee' was. Mijn vader heeft de hele tuin opgeknapt, en volgens hem was het 'genieten van de natuur' de idee, en was hoe hij die tuin aanlegde het idee. Dus als hij zou tekenen hoe hij de tuin aan zou leggen, om aan anderen te laten zien hoe hij 'de idee' van het 'van de natuur genieten' ziet, is die tekening 'het idee'. Nu zei mijn vader tegelijk dat de grot van Plato juist 'de idee' was, maar dit snap ik dus niet. De idee van Plato is volgens mij dat mensen dingen anders kunnen zien dan ze in werkelijkheid zijn; dat is in zekere zin wat Plato wil zeggen. Maar de manier waaróp hij dat zegt (met de parabel van de grot) is dan toch 'het idee'?

En verder vroeg ik me af of er iemand een duidelijke definitie heeft van de en het idee. In het woordenboek kon ik geen echte definitie vinden, en elders ook niet eentje waar ik iets mee kon. Momenteel ben ik op het punt gekomen dat 'de idee' de voorstelling is van een ideologie, en dat 'het idee' de manier is waarop je je ideologie wil bereiken. (Het hoeft niet per se om een ideologie te gaan, maar bijvoorbeeld het communisme is 'de idee', waar de manier waarop het communisme uitgevoerd wordt 'het idee' is, toch?)

[Delerium]

Volgens mij ben je aan het rammelen met taalkundige definities, of heb ik mijn leesbril niet op?

* Delerium kent namelijk alleen maar 'het idee' als taalkundig gangbaar begrip.

[Oscar Mopperkont]

Vandale geeft wel verschil tussen de twee. Ik kende tot voor kort ook alleen "het idee", maar hier in Groningen vinden de docenten het kennelijk stoer om "de idee" te gebruiken (staat deftig ofzo), maar volgens mij is "de idee" alleen goed als het om iets filosofisch gaat, dus in 99% van de gevallen is het gewoon "het idee".

[Freee!!]

Ecteinascidin schreef op maandag 25 juli 2005 @ 17:08:
Volgens mij ben je aan het rammelen met taalkundige definities, of heb ik mijn leesbril niet op?

Ik heb eerder het idee dat hij eraan aan het rammelen is.

* Freee!! kent namelijk alleen maar 'het idee' als taalkundig gangbaar begrip.

"De idee" is correct Nederlands en er is inderdaad een betekenisverschil met "het idee". Helaas is dit een uithoek van het Nederlands waar ik ook niet zo goed in thuis ben.

[Pino]

Van Dale geeft dit:

U hebt gezocht op idee:

RESULTAAT (maximaal 20 woorden)

idee¹ (het ~, ~ën)
1 gedachte
2 plan

idee² (het, de ~ (v.), ~ën)
1 [fil.] het veronderstelde eeuwige en volmaakte grond- of voorbeeld van iets

[ Voor 10% gewijzigd door Pino op 25-07-2005 17:18 ]

[Vunzz]

Er is inderdaad verschil, maar dat is vrij vaag en "de idee" wordt niet heel veel gebruikt.

Zie ook http://taalunieversum.org/taal/advies/vraag/404/

[Zoijar]

Als het over plato gaat heb ik nog wel het volgende uit een dictaat:

De grondslag van Plato's wijsbegeerte is zijn beroemde ideeenleer. Het ware zijn is voor Plato een geestelijk, onstoffelijk zijn, en de ruimtelijke, stoffelijke, zintuiglijk waarneembare wereld is slechts schijnbaar werkelijk. Ons weten en kennen kan alleen betrekking hebben op een waarlijk zijnde, dat niet onstaat, niet vergaat en niet verandert. Dit zijnde is de bovenzintuiglijke wereld van de ideeen of (ideale) vormen. De veranderlijke en zichtbare dingen van de wereld de verschijnselen zijn slechts vage afspiegelingen, gebrekkige kopieen en grove nabootsingen van de bovenzintuiglijke vormen wereld (ideeenwereld). elk paard dat je ziet, is een min of meer geslaagde kopie van zijn oerbeeld in de ideeenwereld.
Let erop dat het hier gebruikte begrip 'idee' niets te maken heeft met ons begrip 'idee'. "Ik heb een idee" wijst op iets subjectiefs, maar de Platoonse idee is aan alle subjectiviteit onttrokken. Het Griekse 'idea' betekent oorspronkelijk: aanblik, uiterlijk, gestalte, vorm.

'de idee' is dus de werkelijke, bovenzintuiglijke vorm van iets. 'De idee van een biljartbal' is de wiskundig perfecte bol; 'het idee van een biljartbal' is een subjectieve observatie.

Als ik je vader goed begrijp, dan heeft hij wel gelijk. Die tuin, of dat stukje grond, heeft het in zich om een tuin te zijn. Wellicht is het doel van het tuin-zijn, het genot van de natuur. De werkelijke vorm van die tuin, iets dat werkelijk waar is, maar niet zintuiglijk waarneembaar is 'de idee van de tuin'. Een plan van aanleg voor een tuin is een subjectief plan. Het is niet de werkelijkheid van de tuin, het is een plan om de tuin dichter bij zijn idee te krijgen. Om een beter kopie te maken als het ware.

Het is ook niet zo dat 'mensen dingen anders kunnen zien dan ze in werkelijkheid zijn'; mensen zien geen werkelijkheid. Dingen bevatten een werkelijkheid, hun idee, en mensen zien daar slechts een afspiegeling van. Een directe consequentie is dat praktisch onderzoeken totaal geen nut heeft, en geen inzicht in de werkelijkheid van dingen geeft. Alleen via rede over de ideeen wereld kan je tot ware kennis komen.

(ik dacht na over wanneer je ooit in spraak 'de idee' zou gebruiken... Ik kwam op de volgende zin: "De idee van het computer algoritme is het sorteren van een lijst getallen". Hoe dat algoritme er precies uitziet, of in welke taal het is geprogrammeerd doet er niet toe.)

[ Voor 38% gewijzigd door Zoijar op 25-07-2005 18:04 ]

[Morgoth]

Het onderscheid tussen 'het idee' en 'de idee' is natuurlijk vrij onzinnig, het is niet alsof iemand je niet begrijpt als je 'het idee' zegt waar een 'de idee' gebruikelijker zou zijn. In ieder geval zou je kunnen zeggen dat binnen de filosofie dit onderscheid het volgende behelst. 'De idee' wordt voornamelijk gebruikt als je het hebt over een concept (b.v. de idee van het categorisch imperatief van Kant), het achterliggende idee van iets (een bepaald filosofisch idee). Het idee wordt dan voornamelijk gebruikt als het gaat om het hebben van een idee (zoals b.v. het idee hebben om morgen naar de bioscoop te gaan).

Dit onderscheid zou je dan terug kunnen brengen op Plato's ideeenleer. Voor Plato is een idee van iets, bijvoorbeeld van een Hond, de ideale niet-materiele Hond, die zich begeeft in de niet-materiele ideeenwereld, waarvan alle materiele honden slechts afbeeldingen zijn. Volgens Plato is de materiele wereld slechts een afspiegeling van de verschillende ideeen in de ideeenwereld. Zo zou je dus kunnen spreken van 'de idee hond', als je het hebt over het concept hond.