Windows installeren of updaten
Welke Windows op mijn systeem?
Deze vraag komt regelmatig langs. De keuze op zich is redelijk eenvoudig: Windows XP 
Maar om wat dieper hier op in te gaan: Je moet jezelf een aantal vragen stellen over wat je verwacht van Windows op jouw systeem, de diverse (recente) Windows versies lichten we hieronder nog even toe:



Windows XP
Windows XP is voortgebouwd op het interne loopwerk van Windows 2000 (32-bits), maar werkt ook goed als vervanger voor Windows '98 en Windows ME. Er zijn drie versies van Windows XP, de Home, de Pro en de zogenaamde Media Center (MCE) versie. Voor de verschillen tussen de Pro en de Home versies kun je hier kijken - voor een overzicht van Windows MCE 2005 kun je hier kijken.
De officieële Windows XP site is hier te vinden: Windows XP Home Page. Hierop staat dat de systeemeisen minimaal een 300 MHz processor met 128 MB RAM zijn, echter zou ik je eerder minimaal een 450 MHz systeem aanraden, en ook 256 MB geheugen is geen overbodige luxe. Windows XP kan omgaan met de bestandssystemen FAT16, FAT32 als NTFS.
Windows Server 2003
Windows 2003 is de opvolger van Windows 2000 en is enkel in server versies beschikbaar. Er is geen Windows 2003 voor de desktop of voor de thuis PC, ondanks dit zijn er toch een groot aantal Tweakers die Windows 2003 thuis draaien om eens mee te spelen.
Er zijn vier verschillende server versies van beschikbaar: Standard, Enterprise, Datacenter en Web.
De Windows 2003 Web Edition is een speciale Windows versie gericht op de webhoster, deze versie heeft dan ook een boel restricties die een andere Windows versie niet heeft (zo is hij niet direct in de winkel te koop). De Windows 2003 site is te vinden op Windows Server 2003 Home Page. De minimale systeemeisen varieren tussen de 133 MHz met 128 MB voor de Standard Edition en 400 MHz met 512 MB voor de Datacenter Edition. Aanbevolen wordt echter tussen de 550 MHz met 256 MB en 733 MHz met 1 GB.
Eind December 2005 heeft Microsoft "Release 2" van Windows 2003 uitgebracht - deze Windows versie vervangt per direct de "normale" Windows 2003 versies (oftewel - elke nieuwe Windows 2003 die je nu koopt zal automatisch een Windows 2003 R2 zijn). Windows 2003 R2 bouwt verder op Windows 2003 met ServicePack 1 en extra software, wat er zoal nieuw is kan je onder andere hier teruglezen.


Windows 2000
Deze Windows-versie is vooral ontwikkeld voor de zakelijke markt, maar door de grote stabiliteit kom je hem ook bij de thuisgebruikers nog regelmatig tegen. Hoewel Windows 2000 aanvankelijk niet erg geschikt was voor gamers is dit, met de komst van Service Packs een stuk vooruit gegaan. Windows 2000 heeft 4 verschillende versies, te weten: Professional, Server, Advanced Server en Datacenter Server.
De officieele Windows 2000 site is hier te vinden: Windows 2000 Home Page. Hierop staan de systeemeisen voor de verschillende versie. Voor de Professional is dit 133 MHz met 64 MB, voor (Advanced) Server 133 MHz met 128 MB en voor Datacenter Server dien je minimaal een Pentium III Xeon met 256 MB te hebben. Voor Professional, de meeste gebruikte versie, raad ik je echter een 350 MHz processor met 128 MB aan. Windows 2000 kan als bestandsysteem zowel FAT16, FAT32 als NTFS gebruiken.
Ondertussen is Windows 2000 voorbij gestreefd door Windows XP en Windows 2003 - respectievelijk de Windows versie voor de PC en voor de server. Omdat Windows 2000 de zogenaamde Extended Support Phase in gegaan is (wat zoveel betekent als dat enkel security bugs nog gefixed zullen worden) is het af te raden nu nog nieuwe computers uit te rusten met deze Windows versie.


Windows NT 4.0
Windows NT 4.0 is in 1996 geintroduceerd en was de eerste succesvolle Windows versie gebaseerd op de zogenaamde NT kernel - de kernel die nog steeds de basis is van zelfs de meest recente Windows versie. Windows NT 4.0 wordt sinds juni 2003 niet meer 'mainstream' ondersteund door Microsoft wat praktisch gezien betekent dat bij een probleem waar geen standaard oplossing voor is, Microsoft niet zo snel nog je probleem zal proberen op te lossen. De praktijk wijst echter uit dat zelfs in het einde van 2004 er nog security updates uitkomen voor Windows NT 4.0 - Microsoft heeft hier echter geen verplichting meer toe.
Windows NT wordt vrijwel alleen nog gebruikt op zakelijke systemen. Dit omdat aan de ene kant deze versie al wat ouder is, anderzijds omdat Windows NT 4.0 een eigen wil heeft met bijvoorbeeld het direct aanspreken van hardware. Ook dingen als een USB bus wordt niet ondersteund. Windows NT 4.0 vind je tegenwoordig nog redelijk veel terug als bijvoorbeeld mailserver, proxy of fileserver waar deze al jaren trouwe dienst doet. Er zijn drie verschillende versies, namelijk de Workstation, Server-versie en de Enterprise Server versie. Daarnaast was er nog een minder bekende "terminal service edition" waarvan de features later in Windows 2000 en hoger geintegreerd zijn en beter bekend zijn geworden als Remote Desktop.
De site van Windows NT Workstation is hier te vinden: Windows NT Workstation Home Page. Voor de Server-versie kun je hier terecht: Windows NT Server Home Page. De systeemeisen voor Workstation zijn een Pentium processor en minimaal 16 MB geheugen (32 MB aanbevolen). Voor Server is dit minimaal een 486 33MHz met 16 MB. Windows NT kan omgaan met FAT16 en NTFS, maar niet met FAT32.


Windows Millenium
Over Windows ME zijn de meningen sterk verdeeld. Als je deze versie eenmaal goed hebt draaien, is het een goed OS, anders kun je wellicht beter Windows 98 gebruiken. De voordelen van Windows Millenium zijn dat hij sneller opstart, omdat de DOS shell deels gestript is en hij bevat een Systemrestore functie, waarmee je systeembestanden kunt terugzetten.
De site van Windows ME is hier te vinden: Windows Me Home Page. De normale pagina voor de systeemeisen is inmiddels aangepast naar een upgrade-pagina voor Windows XP, echter kun je de systeemeisen nog hier vinden. De minimale systeemeisen zijn een 150 MHz processor met 32 MB, maar echt lekker draait het vanaf een 400 MHz systeem met 64 MB. Windows Millenium herkent wel FAT16 en FAT32, echter geen NTFS.


Windows 98
Windows 98 wordt bij steeds meer mensen vervangen door een nieuwere Windows-versie, omdat Windows 98 een aantal beperkingen heeft, zoals een maximum van 512 MB geheugen dat herkend wordt, en een maximum bestandsgrootte van 2 gigabyte. Van Windows 98 zijn er twee versies, de normale versie, en de Second Edition. In de Second Edition zijn een redelijk aantal problemen opgelost die in de eerste versie zaten.
De site van Windows 98 is hier te vinden: Windows 98 Home Page. De minimale systeemeisen zijn een 486 DX 66 MHz processor met 16 MB. Echt lekker draait het van een 233 MHz met 64 MB. Windows 98 werkt met zowel FAT16 als FAT32, echter niet met NTFS.


Windows 95
Windows 95 wordt officieël niet meer ondersteund, en de mensen die Windows 95 nog gebruiken doen dit omdat er problemen zijn met standaard ondersteunde hardware en driver updates.
De site van Windows 95 is hier te vinden: Windows 95 Home Page. De minimale systeemeisen zijn een 486 processor met 4 MB. Alleen de nieuwere Windows 95 versies herkennen zowel FAT16 als FAT32, de oudere herkennen alleen FAT16.
Wat is het verschil tussen XP "Home", "Professional" en "Media Center Edition"?
Op de site van Microsoft staat een overzicht van de voordelen die XP Professional biedt boven XP Home. Zoals de naam al zegt is Home meer voor thuisgebruikers en Professional meer voor zakelijk gebruik. De vergelijkingstabel is hier te vinden: Windows XP Comparison Guide.
Windows XP Media Center Edition 2005 is een Windows die speciaal er op gericht is om je computer te gebruiken als een televisie toestel, videorecorder, muziek- en videospeler. Windows MCE is alleen te koop als zogenaamde "OEM" editie - dit wil zeggen dat je deze versie alleen kan kopen als je deze samen koopt met een stukje hardware of een complete computer. In de praktijk is Windows MCE 2005 toch wel los te koop. Windows MCE 2005 kent een aantal nadelen (zo kan het geen lid zijn van een domain) maar Windows MCE 2005 is weer goedkoper dan XP Professional.
Welke OS kan ik upgraden naar XP Home/Pro?
Om in aanmerking te komen voor een upgrade van XP Home dien je reeds een van de volgende oudere Windows versies te bezitten:
- Windows 98
- Windows 98 SE
- Windows ME
Je mag upgraden naar XP Pro als je reeds een van de volgende Windows versies hebt:
- Windows 98
- Windows 98 SE
- Windows ME
- Windows NT4 SP6
- Windows 2000
- XP Home
Welk filesystem/bestandssysteem kan ik het beste gebruiken?
Deze vraag is een beetje afhankelijk welke Windows je wilt gebruiken. Ieder filesystem heeft zijn voor- en nadelen. In onderstaand overzicht staat welk filesysteem je kunt gebruiken voor welk besturingssysteem.
| Win95 | Win98 | Win NT4 | Win 2000 | Win XP | Win 2003 |
FAT16 |  |  |  |  |  |  |
FAT32 | * |  |  |  |  |  |
NTFS |  |  |  |  |  |  |
* oudere versies van Win95 kunnen geen FAT32 lezen
Verder hebben de filesystems de volgende beperkingen:
- FAT16: Maximale grootte 2 gigabyte. (met partition magic is het mogelijk om een 4 gigabyte partitie te maken met 64 kilobyte clusters).
- FAT32: Maximale grootte 8 terabyte (= 8192 gigabyte)
- NTFS: Maximale grootte 2 terabyte (= 2048 gigabyte)
Deze 2048 gigabyte grootte is niet helemaal de maximale grootte, echter is het een implementatie-keuze geweest. Vanaf Windows 2003 SP1 is de maximum volume size omhooggebracht naar 256TB.
Voordelen en nadelen van NTFS:
Voordelen:
- Je kan op je harde schijf rechten uitdelen aan bepaalde users op je computer wat betreft schrijf / lees rechten.
- Als je computer spontaan reset en je bent net bezig met het schrijven naar je harde schijf, heb je met fat32 een corrupte file. Met NTFS is dit niet het geval, de file staat wellicht niet compleet op je harde schijf, maar hij is niet corrupt.
- NTFS partities fragmenteren minder.
- Het is mogelijk om je harde schijf in RAID te zetten.
- NTFS heeft een hele mooie compressiemethode, dus als je een beetje krap bij HD zit is dat handig.
- NTFS kan makkelijker overweg met grote harde schijven.
- Bestanden kunnen veel groter zijn dan FAT.
Nadelen:
- NTFS kun je alleen vanuit NT4/Win2k/WinXP benaderen - onder DOS wordt dit standaard niet ondersteund. Sysinternals hebben wel een programma om NTFS onder DOS te kunnen lezen maar dat is niet standaard. Andere besturingssystemen zoals Linux of FreeBSD ondersteunen meestal enkel het lezen van NTFS en niet het schrijven naar NTFS partities.
- De hardeschijf kan er iets trager van worden, maar persoonlijk vind ik het verschil niet merkbaar.
Op de site van Microsoft kun je een artikel vinden dat je wellicht verder kan helpen in je keuze: Choosing between NTFS, FAT, and FAT32
Hoe zet ik verschillende Windows versies op een systeem?
Met behulp van Dualboot is het mogelijk om bijvoorbeeld Windows 98 en XP op een systeem tegelijk te draaien. Op de support site van Microsoft is een uitgebreide uitleg te vinden hoe je een dualboot kunt maken met als basis Windows XP: HOW TO: Create a Multiple-Boot System in Windows XP.
Als je kiest voor bijvoorbeeld Windows 98 en Windows 2000, dan installeer je eerst Windows 98 op bijvoorbeeld C: en dan Windows 2000 op D:. Na de installatie van Windows 2000 krijg je een leuk bootmenu waaruit je kunt kiezen. Je moet er wel voor zorgen dat je C: niet converteert naar NTFS (tijdens de setup). Doe je dit wel kun je Windows 98 niet meer opstarten en zul je C: moeten formatteren als FAT32. Als je Windows 98 en bijvoorbeeld Windows ME op een systeem wilt gebruiken dan kan dit niet standaard. Hiervoor moet je een speciaal programma installeren dat bootmanager heet. Er zijn veel bootmanagers in omloop.
Mocht je na het installeren van Windows 2000/XP Windows 98 hebben geinstalleerd en je bootmenu is weg, boot dan vanaf de Windows 2000/XP CD, kies voor repair en dan voor de optie repair bootmenu.
Hoe installeer ik XP zonder bootable CD-Rom?
Kijk eerst even in je Bios of je bootorder wel goed staat. Als hier niet staat ingesteld dat je computer eerst moet zoeken naar een CD-Rom om van op te starten is het vrij makkelijk aan te passen.
Anders zijn een aantal mogelijkheden. De makkelijkste is om te booten met behulp van de bootfloppies die hier te downloaden zijn: Windows XP Professional Utility: Setup Disks for Floppy Boot Install
Ook zou je de computer kunnen opstarten met behulp van een Windows 98 bootable CD. Vergeet hierbij niet smartdrv te laden, dit gaat een stuk sneller. Je kunt de opties bekijken met smartdrv /?, of je kunt gewoon smartdrv 32000 32000 c+ d+ e+ /n proberen. Vervolgens ga je naar de CD van Windows XP en in de directory "\i386" typ je vervolgens "winnt" in.
Zie ook dit artikel van Microsoft voor meer informatie: HOW TO: Install Windows XP.
Eventueel zou je kunnen proberen om je XP CD wel bootable te maken, zie deze guide, geschreven door mutsje: [ XP] Streaming SP1 en bootable cd maken.
WindowsXP herinstalleren?
Wat is het precies?
Soms denk je dat een volledige herinstallatie, de enige methode is om je systeem nog 'te redden', maar wil je dit liever niet doen zonder alle programma's opnieuw te moeten installeren, en in te moeten stellen.
Eén methode is dan de zogenaamde 're-install', Microsoft noemt het ook wel de 'in-place upgrade', dit houdt eigenlijk gewoon in dat je Windows opnieuw installeert, over je geinstalleerde versie heen.
Wanneer gebruik je het - en wanneer niet?
Een herinstallatie installeert al je systeembestanden opnieuw, herdetecteert je drivers, en set filepermissies goed - het is dus eigenlijk voornamelijk nuttig bij de volgende gevallen:
- Je hebt net een HotFix, ServicePack of iets dergelijks geinstalleerd, en Windows start niet meer.
- Je registry is dusdanig corrupt dat Windows niet meer start - in dit geval zal een herinstallatie je van een nieuwe registry voorzien.
- Je hebt iets fout gedaan met de permissies op je harddisk waardoor Windows niet meer wil starten.
- Je krijgt bij verschillende ingebouwde Windows functies (bv. Computer Management) allerlei COM foutmeldingen
- Je wil dat je drivers opnieuw gedetecteerd en geinstalleerd worden
Een herinstallatie heeft dus bijvoorbeeld geen zin als je probleem al opgelost is door een andere user aan te maken, als je het passwoord kwijt bent van een account, of als je een probleem wilt oplossen met een niet-Windows applicatie
Hoe voer ik zo'n herinstallatie uit?
Voordat je hier aan begint, zorg dat je tenminste het volgende hebt:
- Een goede backup van al je belangrijke gegevens, instellingen, wachtwoorden en dergelijke.
- Je WindowsXP CD en licentie code
- Je meest belangrijke drivers op diskette (bv. je driver voor je RAID of IDE/SATA controller), zie deze vraag.
- Je drivers die je nodig hebt om op internet te komen voor je verdere driver updates
- De (offline!) setup files voor WindowsXP SP2, zie voor het waarom o.a. ook dit item
Een reinstall kan je op twee verschillende manieren doen:
- Reinstall van WindowsXP vanuit WindowsXP zelf
Dit is de meest gemakkelijke manier - pak je WindowsXP CD erbij, en start vanaf de \I386\ directory van deze CD, 'winnt32.exe' op.- Kies bij het eerste scherm voor een "Upgrade",
- Lees en bevestig de EULA, en geef je license code in.
- Windows vraagt nu ofdat hij geupdate installatie bestanden mag downloaden - het is aan te raden dit inderdaad te doen, dat duurt even.
- Vervolgens zal je computer zich herstarten, om door te gaan met de installatie.
- De herinstallatie duurt ongeveer een uurtje, waaarna je Windows geherinstalleerd is.
- Reinstall van WindowsXP vanaf CD
Ook deze methode is niet bijzonder moeilijk - zorg ervoor dat je Windows CD bootable is, en start je computer opnieuw op met de CD. - Kies bij het eerste scherm voor het installeren van WindowsXP - druk dus op 'Enter'

- Geef aan dat je akkoord bent met de licentie overeenkomst

- Selecteer nu de juiste installatie van WindowsXP uit, en kies voor "R"epair

- De rest van de installatie wijst zichzelf
Moet ik nog iets doen na de herinstallatie?
Ja - zorg ervoor dat je ten minste WindowsXP ServicePack 2 installeert voordat je ook maar je PC weer aan internet koppelt. Je PC is namelijk qua security updates weer in de staat van 2001 - en sinds die tijd zijn er veel beveiligsproblemen gevonden in Windows.
Nadat je ServicePack 2 hebt geinstalleerd, kan je je PC weer op internet plaatsen, om vervolgens zo snel mogelijk de Windows Update te bezoeken.
Werken alle programma's nog na deze herinstallatie?
Hier is geen uitsluitsel over te geven - afhankelijk van de slechte staat van je Windows installatie, zal een gedeelte wel of niet werken. Een groot gedeelte van de programma's die niet direct ingrijpen op je systeem zullen meestal gewoon werken - programma's zoals Virus Scanners, FireWalls, en CD-brand programma's kunnen meer problemen geven. Dit zal dus gewoon even proberen worden 
Windows Setup ziet mijn harddisks niet?

Tegenwoordig is het bijna standaard om een Serial ATA controller aan te treffen op je moederbord. Helaas is de installatieroutine nog van vóór de SATA revolutie, en zitten Serial ATA controllerdrivers niet standaard in XP.
OEM leveranciers als Fujitsu, Acer, Dell, HP en anderen leveren je een PC die al voorzien is van de controller drivers; als je zelf je PC opnieuw wil installeren zal je dat zelf moeten doen.
je hebt dan de volgende items nodig:
- InstallatieCD van Windows XP en je code
- Driverbestanden voor de controller
- een floppydrive of, als je moederbord het ondersteunt: USB floppy drive of stick die een floppy kan emuleren in de BIOS.
In het onderstaande voorbeeld is gebruik gemaakt van VMWare en XP SP2.
VMWare heeft een LSILogic SCSI Adapter voor harddisks waar XP geen driver voor heeft.
De methode hieronder is daardoor hetzelfde als voor de diverse Serial ATA RAID controllers als VIARaid, Intel ICH5R, 6R, Sil3112, Sil3114, NVidia RAID, en anderen.
Zet de drivers op de diskette, met behoud van de layout zoals vermeld in de installatiehandleiding van de leverancier.
Als je dat goed gedaan hebt ziet het er voor een ICH6R bijvoorbeeld zo uit:

Er zal minimaal een *.sys, een *.inf, en een txtsetup.oem bestand moeten staan.
Als je geen *.cat bestand hebt, dan zal je een driver hebben zonder digitale handtekening, en moet je de driversigning uitschakelen.
De txtsetup.oem bevat de verwijzingen waar textmode setup de bestanden kan vinden; als je die vergeet of niet in de root van je drive hebt werkt je driverfloppy niet 
Voor de LSI Logic adapter in dit voorbeeld ziet de driverfloppy er zo uit:

Stop de floppy in je A: drive.
Begin de installatie weer opnieuw door van CD te booten, en hou je vinger boven de F6 toets.

Druk zodra je het onderstaande scherm ziet op F6 voor een seconde of 5.

Ondertussen loopt de TEXTMODE setup verder met het kopieren van de benodigde bestanden.
Omdat je op tijd op F6 hebt gedrukt (toch?), krijg je in het onderstaande scherm de optie om een SCSI of SATA RAID controller op te geven.

Druk op S om de drivers van de floppydisk in te lezen.

Controleer of je het juiste type ziet, en druk op [enter] om door te gaan.

Nu krijg je de normale setup prompt, gevolgd door het bekende EULA scherm wat hierna volgt.

Heb je alle aanwijzingen succesvol opgevolgd, kan je nu vervolgens je schijf of RAID array wel zien 

"Cannot copy ATAPI.SYS" tijdens installatie van servicepack?
Tijdens het installatie van Service Pack 1 of Service Pack 2 krijg je de melding: "Copy Error: Setup cannot copy the file Atapi.sys", dit kan komen omdat je Alcohol 120% of DAEMON tools geinstalleerd hebt.
Deze programma's zorgen ervoor dat Windows XP de ATAPI.SYS file niet kan copieeren waardoor de installatie niet door kan gaan. Op de vraag of je door wilt gaan met de servicepack installatie moet je 'Cancel' beantwoorden waarnaar het servicepack zal vragen ofdat de setup door moet gaan. Geef ook hier 'Nee' aan, en het servicepack zal gedeinstalleerd worden. Verwijder vervolgens Alcohol 120% of DAEMON tools en installeer het servicepack opnieuw.
Zie ook dit Microsoft knowledge base artikel: "Copy Error: Setup cannot copy the file Atapi.sys" error message when you try to install Windows XP Service Pack 2 en "The atapi.sys is already in use try to close it" error message.
Windows Update werkt niet goed meer?
Wanneer je op de site van Windows Update probeert te scannen, en de scan stopt bij 0%, kan je het volgende proberen:
- Ga naar Start -> Uitvoeren (Run) -> Typ 'regsvr32 iuctl.dll /u' en druk op Ok
- Zoek de bestanden 'iuctl.dll' en 'iuengine.dll' en verwijder ze allemaal.
Deze methode werkt ook wanneer je Windows 2000 hebt, met Service Pack 3, en je foutcode '0x800A138F' krijgt.
Daarnaast is een veelvoorkomend probleem dat de datum en tijd van je PC niet juist staat (in het verleden of in de toekomst) - hierdoor is het certificaat dat Windows Update gebruikt ongeldig, en gaat een Windows update dus ook niet goed.
Heb je deze gevallen uitgesloten, kan je altijd nog eens kijken in "Windows Update.log" - dit tekst bestand kan je vinden in je Windows directory en kan je misschien iets van inzicht geven in de reden van het mislukken van de Windows update.
[
Voor 23% gewijzigd door
alt-92 op 21-05-2007 17:44
]